Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/199
KARAR NO : 2021/816
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 09/06/2020
KARAR TARİHİ : 06/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili … tarihli dava dilekçesinde özetle; davacı kurum ile dava dışı … kapsamında … şebekesi yapım işi sözleşmesi imzalandığını, bu ihale kapsamında idareye yüklenici … Şirketi lehine davalı tarafça düzenlenmiş … tarihli … seri nolu … TL bedelli ve … tarihli … seri nolu … TL bedelli iki adet teminat mektubu teslim edildiğini, … Şebekesi Yapım işi sözleşmesi kapsamında yüklenici şirket tarafından sözleşme genel şartları m.54/1 uyarınca hazırlanan hakkediş ve SGK ilişkisiz belgesinin incelendiğini, ancak borçlu tarafın ilgili ihaleye ilişkin bir kısım vergi borcunun bilindiği ve söz konusu şirketin mali problemleri nedeniyle ödeyemeyeceğinin tespit edildiğini, bu doğrultuda idarelerinin Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığının ekli … tarih ve … sayılı, … tarih ve … ve … tarih ve … sayılı yazılar gereğince söz konusu vergi borcu nedeniyle … tarihli … seri nolu … TL bedelli ve … tarihli … seri nolu … TL bedelli iki adet teminat mektubunun vergi borçları nedeniyle nakte çevrilerek idareleri banka hesabına gönderilmesinin istendiğini, bu konuya ilişkin olarak davalı tarafın idarelerine verdiği ekli … tarihli cevap yazısında; “…Her ne kadar lehtarın, tarafımıza yükümlülüğü tamamlanmış olsa da, lehtarın mevcut vergi borcu nedeniyle mektupların tazminin talep edildiği düşünülmektedir. Her türlü dava, itiraz ve def’i haklarımız saklı kalmak kaydı ile yukarıda belirtilen vergi borcu tutarı olan … TL için, tazmin talebinizin yerine getirildiğini bu tutarın üzerindeki tazmin talebinize ise itiraz ettiğimiz bilgilerinize sunarız…” belirtildiğini, söz konusu davalı banka tarafından ilgili vergi dairesi ile yazışma yapılarak verilen cevabi yazıda da belirtildiği üzere sadece dava dışı şirketin vergi borcu miktarının taraflarına gönderildiğini, ancak kalan teminat kısmına ilişkin ne nakit kısmın idareye ödendiğini, ne de kalan teminat kısmına ilişkin ayrı bir mektup verildiğini, idare tarafından yeniden kalan teminat miktarının gönderilmesi konusunda … tarih ve … sayılı yazı yazıldığını, ancak davalı tarafça cevap verilmediğini, davalı tarafın teminat mektubundaki lehtar ile muhatap arasındaki asıl borç ilişkisinden bağımsız bir teminat taahhüdü altına girdiğini, idarelerince ilk başvuruya istinaden, herhangi bir araştırma ve değerlendirme yapmadan söz konusu teminat mektubu bedellerinin tamamını idarelerine ödemekle yükümlü olduğunu, söz konusu ihalenin davalı tarafın bu uygulaması nedeniyle teminatsız kaldığını, idarenin açık bir zarar tehdidi ile karşı karşıya bırakıldığını beyanla tüm hukuki ve cezai hakları saklı kalmak üzere davanın kabulü ile … tarihli … seri nolu … TL bedelli ve … tarihli … seri nolu … TL bedelli iki adet teminat mektubuna ilişkin bakiye teminat bedeli olan … TL’nin davalı taraftan alınarak talep tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davacı idareye ödenmesine, mahkeme harç ve giderleri ile birlikte avukatlık ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu teminat mektuplarının şarta bağlı olarak verildiğini, davalı banka tarafından yüklenici …Şti. lehine düzenlenen … tarihli … seri nolu …TL bedelli ve … tarihli … seri no.lu …TL bedelli iki adet teminat mektubunda, “Kanalizasyon şebeke inşaatı (sözleşme paket no: …)’nın yapılması için davacı kurum ile sözleşme imzalayan …Şti.’nin sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerini kısmen veya tamamen ihlal ettiği takdirde mektupta belirtilen tutarı geçmeyen miktarın ödeneceği” nin beyan edildiğini, dava konusu teminat mektuplarının, dava dışı yüklenici …Şti.’nin davacı kuruma karşı tüm yüklenimlerini garanti etmediğini, teminat mektuplarının sadece … Sözleşme Paket No: … kapsamındaki yükümlülüklerinin yerine getirilmesi çevresinde şartlı olarak verildiğini, teminat mektubuna konu işin yüklenici … Şti tarafından tamamlandığını, yüklenici şirketin teminat mektubuna konu işle ilgili … TL olan vergi borcunun davacı idare hesabına yatırıldığını, davacı idarenin … tarihli yazısı ile davalı bankanın … Şubesi’nden; … tarihli … seri nolu …TL bedelli ve … tarihli … seri no.lu …TL bedelli iki adet teminat mektubunun nakte çevrilerek banka hesaplarına gönderilmesini talep ettiğini, davalı bankanın yaptığı incelemede teminat mektuplarına konu işin yüklenici/lehtar tarafından tamamlandığını saptadığını, davalı bankanın … Müdürlüğü’nden yazılı olarak teminat mektuplarının lehtarı …Şti.’nin ilgili ihale ile ilgili olarak vergi borcunu sorduğunda, yüklenicinin … TL vergi borcu bulunduğunun bildirildiğini, davacı kurumun teminat mektuplarındaki şartın doğduğunu ispatlayamadığını beyanla davanın reddine, yargılama masrafları ve avukatlık ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Taraflara usulüne uygun duruşma gün ve saatini bildirir meşruhatlı davetiyeler tebliğ edilerek taraf teşkili sağlanmıştır.
Davacı … Müdürlüğü’ne müzekkere yazılmış, davacı kurum ile dava dışı … Şti. arasında imzalanan … kapsamında … Şebekesi Yapım İşi Sökleşmesine ilişkin tüm bilgi ve belgelerin ve ihale dosyası celp edilerek dosyamız arasına alınmıştır.
Antalya … Dairelerine müzekkere yazılarak dava dışı … Şti.’nin vergi borcu bulunup bulunmadığı hususunda kayıt ve belgeler celp edilerek dosyamız arasına alınmıştır.
… Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak dava dışı … Şti’nin kurumlarına borcu olup olmadığına ilişkin kayıt ve belgeler celp edilerek dosyamız arasına alınmıştır.
Davalı bankaya müzekkere yazılarak davacı … tarafından uyuşmazlık konusu … tarihli … seri nolu … TL bedelli … tarihli … seri nolu … TL bedelli iki adet teminat mektubunun paraya çevrilmesine ilişkin yapılan talep ve bu talep üzerine davalı banka tarafından yapılan işlemler ile bankanın talep üzerine ödediği miktar ve ödemediği miktara ilişkin tüm kayıt belgeler ile yazışmaların celp edilerek dosyamız arasına alınmıştır.
Mahkememizce yargılama sırasında; … tarihli oturum … nolu ara karar gereği dava dosyasının re’sen seçilecek kesin hesap uzmanı inşaat bilirkişisi, mali müşavir ve bankacı bilirkişiye tevdi ile idarenin ilk tazmin talep tarihi itibariyle ve bu tarih ile dava tarihi arasında talep edebileceği asıl alacağın ve kanuni faizin hesaplanması konusunda rapor alınmasına karar verilmiş, bilirkişi heyeti tarafından sunulan … tarihli raporda özetle; “…davalı bankanın dava konusu teminat mektuplarına bağlı yükümünün lehtarın talebiyle ödeme yaparak mektup tutarının tazmin edilmesi olduğu, dava konusu teminat mektuplarının işin yerine getirilmesi konusunda şarta bağlı olduğundan söz edilmesinin mümkün olmadığı, diğer taraftan dava dışı şirket ile davacı kurum arasında ancak işin kesin kabulünün yapıldığına dair dosyada belge bulunmadığı, yapılan işlerde geçici kabul tutanağında belirtilen eksiklerin ve sonrasında oluşan ayıpların giderilmesi için davacı … tarafından ödemeler yapıldığı, geçici kabulde eksikliklerin tespit edildiği, ayrıca dava dışı şirketin SSK ve vergi borçları nedeniyle ilişiklerinin devam ettiği, ” sonuç ve kanaatine varıldığı görülmüştür.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE; Dava, davacı ile dava dışı … Şirketi arasında düzenlenen … yapım işi sözleşmesi kapsamında davalı banka tarafından davacı idareye dava dışı şirket lehine düzenlenmiş … tarihli … TL bedelli ve … tarihli … TL bedelli 2 adet teminat mektubunun tesliminden sonra dava dışı yüklenicinin vergi borcu nedeniyle idare tarafından bankadan teminat mektuplarının paraya çevrilmesinin istenmesi, banka tarafından dava dışı yüklenicinin … TL için talebin yerine getirilmesi, fazlaya ilişkin kısım yönünden idarenin talebinin reddedilmesinden sonra banka tarafından kalan teminat kısmına ilişkin olarak açılan alacak istemine ilişkindir.
Davalı banka tarafından verilen teminat mektuplarının kesin teminat niteliğinde olup olmadığı, kayıtsız, şartsız ve süresiz bir teminat mektubu olup, mektup bedelinin ilk talep tarihinde ödenip ödenmeyeceğinin gerekip gerekmediği, mektup bedelinin ilk tazmin talep tarihinde ödenmesi gereken nitelikte ise buna ilişkin olarak yapılacak ödeme miktarının tespiti yönünden yapılan incelemede:
Dava dosyasında örneği bulunan … tarihli … TL bedelli ve … tarihli … TL bedelli teminat mektuplarının incelenmesinde, teminat mektuplarında (yüklenicinin isteği üzerine biz … Bankası A.Ş. iş bu sözleşme ile teklif sahibinin sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerini kısmen veya tamamen ihlal ettiği takdirde protesto çekmeye, yüküm ve adı geçenin iznini almaya gerek kalmaksızın herhangi bir kanıt veya gerekçe göstermeksizin ve adı geçen ile idaremiz arasında ortaya çıkacak herhangi bir uyuşmazlık ve bunun akıbet ve kanuni sonuçları dikkate alınmaksızın teminat mektubunda belirtilen tüm miktarı yada miktarları ilk yazılı talebimiz üzerine derhal ve gecikmeksizin idaremize veya emrimize nakden ve tamamen ve talep tarihinden ödeme tarihine kadar geçen günlere ait kanuni faizi ile birlikte ödeyeceğimizi bankanın imza atmaya yetkili temsilcisi ve sorumlusu sıfatıyla ve banka ad ve hesabına taahhüt ve beyan ederiz) devamında da iş bu teminat mektubu kesindir ibarelerinin bulunduğu görülmüştür.
Yargıtay 23. Hukuk Dairesinin 11/04/2018 tarih, 2015/9407 Esas, 2018/2729 Karar sayılı emsal içtihadında; “… Dava, taraflar arasındaki hizmet alım sözleşmesi uyarınca davalıya verilen teminat mektubunun bedelinin iadesi için açılan icra takibine yapılan itirazın iptaline ilişkindir.

../..

Taraflar arasındaki sözleşmenin 12.4.1. maddesi, ”Taahhüdün, sözleşme ve ihale dökümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği, yüklenicinin bu işten dolayı İdareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra ve … Kurumu’ndan ilişiksiz belgesinin getirildiği saptandıktan sonra; alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların, alınan mal ve yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmesi halinde yarısı, garanti süresi dolduktan sonra kalanı, garanti süresi öngörülmeyen hallerde ise tamamı yükleniciye iade edilir. ” hükmünü içermektedir.
Sözleşmenin kesin teminat ve ek kesin teminatın geri verilmesi başlıklı 12.4.1. maddesindeki, ”… yüklenicinin bu işten dolayı İdareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra … ” ibaresi, dava dışı işçilerce davalı (idare) aleyhine açılan ve kazanılan işçilik alacakları ile ilgili davaları da kapsamaktadır.
Davalının elinde tuttuğu teminat mektubu, ilk talepte ödeme kaydını havi, kesin (hiçbir koşula bağlı kalmaksızın, ilk yazılı başvuru üzerine derhal ve gecikmeksizin nakde çevrilebilir) nitelikte bir mektuptur. İlk talepte ödeme kaydını havi banka teminat mektuplarında banka, muhatabın talebi üzerine herhangi bir itirazda bulunmadan ve muhatabın teminat mektubuna dayanarak talepte bulunma hakkının olduğunu ispat etmesine gerek kalmadan ödeme yapmayı taahhüt etmektedir. Kural olarak bu tür teminat mektuplarında banka, yalnızca şekli manada inceleme yapma yetkisini haiz olup, esasa ilişkin herhangi bir inceleme yapma hak ve yetkisini haiz değildir. Bu sebeple bu tür banka teminat mektuplarının esas itibariyle muhatap lehine olduğu kabul edilmekte olup, banka, lehdarın her uyarısını değil, likit delillere dayanan uyarısını dikkate almak zorundadır. Davacı, teminat mektubunun lehdarı, davalı ise muhatabıdır. Teminat mektubunun iadesi için sadece SSK’dan alınacak ilişiksiz belgenin sunulması yeterli olmayıp, yüklenici davacı tarafından işçilere işçi alacaklarının ödenmesi de gerekmektedir. Dairemizin emsal kararları da bu yöndedir. Bu durumda davacı tarafından taahhüdün sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini ve davalının herhangi bir borcu olmadığının tespit edilmesini ön koşul olarak arayan ve teminatın iadesi koşullarını düzenleyen 11.4 madde hükmünün tüm koşullarının gerçekleşmediği, davalının halen derdest işçilik alacağı davaların bulunduğu, teminatın bir kısmının nakde çevrilerek icra dosyasına ödenmiş olması da göz önüne alınarak davalının teminat bedelini iade etme yükümlülüğünün bulunmadığı…” şeklinde belirtilmiştir.
Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 26/06/2019 tarih, 2017/5263 Esas, 2019/4086 Karar sayılı emsal içtihadında; “…Davacının davaya dayandırdığı davalı tarafından düzenlenmiş ve dava dışı şirketin davacıya olan borçlarının bir kısmını garanti eden teminat mektubu kayıtsız şartsız ve süresiz bir teminat mektubu olup mektup bedelinin ilk talep halinde derhal ödenmesi gerekir. Mektup içeriğine göre banka ayrıca mektup bedelinin ilk talep tarihinden fiili ödeme tarihine kadar işleyecek kanuni faizi de ödemeyi taahhüt etmiştir. Dosyadaki yazılardan davacının mektup bedelini ilk tazmin talep tarihi …’dir. Bu tarihten takip tarihi olan …’ye kadar mektup bedeli için işleyecek faizin de davalı tarafından ödenmesi gerekir. İlk talep tarihinden ödeme tarihine kadar faiz ödeneceği teminat mektubunda belirtilmemiş olsa dahi Daire içtihatlarına göre herhangi bir şarta bağlı olmadan tazmin isteminin bankaya ulaştığı tarihten ödeme tarihine kadar ki faizin talebi mümkündür…”şeklinde belirtilmiştir.
Dava konusu somut olayda, alınan bilirkişi raporunda sözleşme konusu işin tamamlanmış olduğu, ancak işin kesin kabulünün yapıldığına dair dosyada belge bulunmadığı, yapılan işlerde geçici kabul tutanağında belirtilen eksikliklerin ve sonrasında oluşan ayıpların giderilmesi için davacı … tarafından ödemeler yapıldığı, bu iş ve işlemlere ait bir kısım ödemelerin yapılmasına rağmen henüz … TL bedelin … tarihli bankaya yazılan yazı tarihi itibariyle gerekli olduğu anlaşılmıştır.
Dava dışı teminat mektuplarının lehtarı, şirketin … TL vergi borcunun yapılandırıldığı, tecil taksitlendirme kapsamına girmeyen … TL vadesi geçen borcu ile birlikte … tarihi itibariyle … TL vergi borcu bulunduğu, Antalya … Dairesinin … tarihli yazısında … tarihi itibariyle gecikme zammı dahil … TL, vadesi geçen borcun ve … TL mahkememizce yazılan yazı tarihi itibariyle borcunun bulunduğu bildirilmiştir.
Yukarıda belirtilen emsal içtihatlar doğrultusunda yapılan değerlendirmede: Davalı banka tarafından verilen teminat mektubunun kesin nitelikte olduğu, banka tarafından verilen teminat mektuplarının garanti niteliğinde bulunduğu, bunun doğal sonucu olarak bankanın teminat vermekle bir asli borç yüklendiği, teminat borcunu öderken kendi borcunu ödediği, bankanın mücbir sebeple, beklenmeyen halleri, imkansızlığı, muhatap ile lehtar arasındaki akdin geçersizliğini, lehtarın ölümünü yada iflasını ileri sürerek tazmin talebini reddedemeyeceği, ancak banka teminat mektubunun geçersiz olduğu, zaman aşımına uğradığı, mahkemece ödeme konusunda tedbir bulunduğu gibi sırf kendisine ait def’ileri ileri sürmek suretiyle mektup bedelini ödemekten kaçınabileceği, somut olayda kesin nitelikte bulunan teminat mektubu yönünden davalı bankanın kesin nitelikteki teminat mektubunu ödemekle yükümlü olduğu anlaşılmakla talep tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte toplam bakiye teminat bedeli olan … TL ‘nin davalı bankadan tahsiline karar vermek gerekmiş, açıklanan gerekçelerle aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Ayrıntısı gerekçeli kararda anlaşılacağı üzere;
Davanın KABULÜNE,
1-Buna göre davalı … Bankasına ait … tarihli … seri nolu … TL bedelli ve … tarihli … seri nolu … TL bedelli 2 adet teminat mektubundan kaynaklanan bakiye teminat bedeli olan … TL’nin talep tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ÖDENMESİNE,
2-Harçlar kanunu uyarınca alınması gerekli … TL harçtan peşin olarak alınan … TL harcın mahsubu ile bakiye … TL harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
3- Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap edilen … TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
4-Davacı tarafından yapılan … TL ilk dava masrafının davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
5-Davacı tarafından yapılan … davetiye, … TL posta, … TL bilirkişi gideri olmak üzere toplam … TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
6-Kullanılmayan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde istek aranmaksızın davacıya İADESİNE,
Dair; davacı vekili, ihbar olunan vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 6100 Sayılı Kanunun 345.maddesi gereğince 2 hafta içerisinde ilgili İstinaf Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 06/12/2021

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır