Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/44
KARAR NO : 2019/149
DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 24/01/2017
KARAR TARİHİ : 11/03/2019

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı …tarihli dava dilekçesinde; davalı şirket ile aralarında cari hesaba dayalı ticari ilişki bulunduğunu, davalıdan toptan cam satın alındığını, davalıya nakit, kredi kartı, çek gibi ödeme araçlarıyla ödeme yapıldığını, davalı şirketten alınana mallara ilişkin olmak üzere … Bank A.Ş. … Şubesine ait 25/12/2016 keşide tarihli … numaralı 40.000,00 TL bedelli çek ve 25/01/2017 keşide tarihli … nolu 45.000,00 TL bedelli çeklerin verildiğini, önceki ödemeler ile birlikte davalı şirkete 110.024,32 TL fazla ödeme yaptıklarını, davalı şirketin bu ödemelerin karşılığında, sipariş edilen ürünleri kendilerine teslim etmediği gibi … numaralı 40.000,00 TL bedelli çek nedeniyle Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile haklarında icra takibi başlattığını, diğer 45.000,00 TL’lik çek için ise yine haciz işlemi yapılacağının kendilerine bildirildiğini, yetkilisi bulunduğu davacı şirketin davalı şirketten alacaklı olmasına karşın yapılan haciz ve icra işleminin durdurulmasını, 25/01/2017 keşide tarihli … nolu 45.000,00 TL bedelli çek ile ilgili işlem yapılmaması için tedbir kararı verilmesini ve 110.024,32 TL alacaklı olduklarının tespiti ile bu meblağın kendilerine ödenmesini ve … Bank A.Ş. … Şubesine ait 25/12/2016 keşide tarihli … numaralı 40.000,00 TL bedelli çek ve 25/01/2017 keşide tarihli … nolu 45.000,00 TL bedelli çekler nedeniyle davalı şirkete borçlu olmadıklarının tespitini, ayrıca icra dosyalarına ödeme yapılmak durumunda kalınması halinde ödenen tutarların istirdadına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili mahkememize sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın iddialarının haksız ve hukuki mesnetten uzak olduğunu, davacı tarafın dosyaya sunduğu belgelerde hiçbir şekilde davalı şirketin imzası ve onayı dahi bulunmadığını, davalı şirketin Antalya ilinde 20 yıldır cam sektöründe, 10 yıldır da inşaat sektöründe faaliyet gösteren kurumsal bir firma olduğunu, …’in davalı şirketin yönetim kurulu üyesi ve tek yetkilisi olduğunu, verilen çeklerin ve ödenen paraların da tek bir caride bulunduğunu, davacı tarafın dava dilekçesinde açıkça cari hesap ile çalışıldığını beyan ettiğini ancak sunmuş olduğu cari hesaplarda eksiklikler bulunduğunu, müvekkili şirket yetkilisinin 65.000,00 TL bedelli iki adet çeki (toplamda 130.000,00 TL) davacı tarafa teslim ettiğini, bu çeklerin davacı şirketçe tahsil edildiğini, toplam 130.000,00 TL bedelli çeklere karşın davalı tarafça … hesabına 45.000,00 TL ödemenin banka havalesi yoluyla yapıldığını, bakiye kalan 85.000,00 TL’lik borcu için de dava konusu çeklerin keşide edilerek davalı şirkete teslim edildiğini, ancak bu çeklerden 25/12/2016 tarihli 40.000,00 TL bedelli çekin ödenmediğini ve bu çekin icraya konulduğunu, diğer 25/01/2017 tarih 45.000,00 TL bedelli çek için ise mahkemece tedbir kararı uygulandığını, davalı şirketin müvekkiline 59.975,69 TL borçlu olduğunun ticari defterlerin incelenmesinden ortaya çıkacağını beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama sırasında;
Tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde inceleme yapılmasına karar verilmiş olup, dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi … tarafından tanzim edilen 26/07/2017 tarihli raporda özetle; “…Davacı firmanın 2016-2017 yılı ticari defterlerinin açılış ve kapanış onaylarının yapıldığı, davacı firmanın almış olduğu faturaları ve yaptığı ödemeleri defterlerine işlediği, davacı firmanın defterlerinin TTK ve yürürlükteki mevzuat hükümlerine uygun tutulduğu, davacı firmanın defter kayıtlarında davalı firmadan 110.024,32 TL alacağının olduğu, davalı firmanın 2016 yılında e-defter tuttuğu, davalı firmanın e-defter beratlarını süresinde gönderdiği, davalı firmanın davacı firmaya kesmiş olduğu faturaları ve aldığı ödemeleri defterlerine işlediği, davalı firmanın defter kayıtlarında davacı firmadan 14.975,69 TL alacağının olduğu, davalı firmanın defterlerinin TTK ve yürürlükteki mevzuat hükümlerine uygun tutulduğu, iki firma arasında 110.024,32 +14.975,69= 125.000,00 TL fark bulunduğu, farkın nedeninin davalı firmanın defterlerinde bulunan bazı kayıtların, davacı firma defterlerinde bulunmamasından kaynaklandığı, davalı firmanın defterinde bulunan kayıtların davacı firma defterlerinde olmadığından hareketle bu farkı davalı firma bakiyesinden düştüğümüzde 125.000,00 -14.975,69= 110.024,31 TL davalı firmanın davacı firmaya borcu olduğu, davalı firma sahibinin almış olduğu 130.000,00 TL’lık çekleri cirolayarak…A.Ş.’ye aktardığı, davacı firmanın karşılıksız çıkan 40.000,00 TL’lık çekinin olduğu, davacı firmanın mahkeme kararıyla ödenmeyen 45.000,00 TL’lık çekinin olduğu, davacı firmanın davalı firma sahibi …’e 45.000,00 TL ‘lık ödeme yaptığı” kanaatine varıldığı tespit ve rapor edilmiştir.
Dosya tarafların itirazları doğrultusunda bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından tanzim edilen … tarihli raporda özetle; “…ilk rapordaki görüşünün değişmediği” şeklinde tespit ve rapor edilmiştir.
Dava dosyasındaki mali müşavir tarafından tanzim edilen bilirkişi raporu ile ek raporun mevcut hali ile birbirinin tekrarı niteliğinde olup, hüküm kurmaya yeterli olmadığı anlaşılmakla tarafların ticari deter ve belgeleri üzerinde inceleme yapılmasına karar verilmiş, dosya mali müşavir bilirkişi …’e tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından düzenlenen … havale tarihli raporda özetle; “…Davacı şirketin 2016-2017 yılı ticari defterlerinin açılış ve kapanış onaylarının yapıldığı, davacı şirketin almış olduğu faturaları ve yaptığı ödemeleri defterlerine işlediği, davacı şirketin defterlerinin usulüne uygun tutulduğu, sahibi lehine delil olabileceği, davalı şirketin 2016 yılında e-defter tuttuğu, e- defter beratlarını süresinde gönderdiği, usulüne uygun tuttuğu, sahibi lehine delil olabileceği, davalı şirketin davacıya kesmiş olduğu faturaları ve aldığı ödemeleri defterine işlediği, davacı şirket defter kayıtlarında davalı firmadan 110.024,32 TL alacağının olduğu, davacı defterlerinde menfi tespite konu çeklerin(45.000+40.000) 110.024,32 TL içerisinde kayıtlı olduğu, davalı defterlerinde 85.000 TL’lik menfi tespit davasına konu çeklerin kayıtlı olduğu, Menfi tesit yönünden:Davacı taraf menf tespite konu yukarıda D-) başlığı altında bahsedilen çekleri, teslim edilmeyen siparişler karşılığı verildiğini, sipariş teslim edilmediğinden bu çeklerinde geçerli olmadığını beyan etmekte, davalı ise bu çeklerin daha önceden verilen çeklerin karşılığı olarak alındığını ancak sonrasında ise cari hesap borcuna istinaden verildiğini beyan etmektedir. Çekin keşide edilip bankaya ibraz edildiği tarih itibari ile tarafların defterlerinde bu miktarda bir alacak borç ilişkisi tespit edilememiştir. Tarafların çekin verilme nedenleri konusunda anlaşmazlık yaşamaları, bu noktada ispat yükünün kimde olacağı ve menfi tespit davasına konu … Bank … Şubesi 25/12/2016 keşide tarihli, … numaralı 40.000 TL ve … Bank … Şubesi 25/01/2017 keşide tarihli, … numaralı 45.000 TL toplam 85.000,00 TL’ye ilişkin davacının davalıya borçlu olup olmadığı hususu mahkemenizin takdirinde olduğu, Alacak talebi yönünden: Davacı tarafın defterlerine göre; D-) başlığı altında incelenen ve menfi tespite konu çekler hakkında Mahkemenizce olumlu veya olumsuz karar verilse dahi çekler dışında, davacının davalıdan 25.024,32 TL alacaklı olduğu, davalı defterlerine göre C-) başlığı altında incelenen çekler ve ödenen ticari ilişkiye dayanmadığından kayıtlardan çıkartılması gerekmektedir. Bu kayıtlar çıkartıldığı takdirde davacının davalıdan 25.024,31 TL alacaklı olduğu, ” şeklinde tespit ve rapor edilmiştir.
DEĞERLENDİRME ve GEREKÇE: Dava ticari satım nedeni ile avans olarak verilen çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespiti ile ödenen çek bedelinin istirdatı istemine ilişindir.
Davacı tarafça Antalya …Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyasında takibe dayanak 25/12/2016 düzenleme tarihli 40.000,00 TL bedelli çek yönünden borçlu olunmadığının tespiti, ayrıca icra takibine konu edilmeyen 25/01/2017 düzenleme tarihli 45.000,00 TL bedelli çek yönünden de borçlu olunmadığının tespiti ile borçluya yapılan 110.024,32 TL ödemenin istirdatı talep edilmiştir.
Davalı tarafça şirket temsilcisi … tarafından keşide edilen ve davacı şirket temsilcisi …’e teslim edilen, … tarafından davacı şirkete ciro edilen 27/05/2016 ve 27/06/2016 tarihli 65.000,00 TL bedelli çeklerin cari hesap borcuna ilişkin olarak davacı şirkete verildiği iddiasında bulunulmuştur.
Davacı tarafça ise davalı tarafından verilen dava konusu olmayan yukarıda tarihleri belirtilen 65.000,00 TL bedelli 2 adet çekin cari hesap borcuna ilişkin olarak verilmediği, antik tablo satışı nedeniyle verildiği iddiasında bulunulmuştur.
Uyuşmazlık taraflar arasındaki ticari ilişkide davacı tarafından sipariş verilen ancak teslimi yapılmayan mallara ilişkin verilen dava konusu 25/12/2016 keşide tarihli 40.000,00 TL bedelli ve 25/01/2017 tarihli 45.000,00 TL bedelli çekler ve sonraki ödemeler ile birlikte toplam 110.024,32 TL’lik fazla ödeme nedeni ile alacaklı olup olmadığı, davalının davacı tarafa verdiğini iddia ettiği 130.000,00 TL’lik çeklerden 45.000,00 TL’sinin ödendiği, geri kalan 85.000,00 TL’nin ödenmediği iddiasına dayalı olarak davalı tarafça şirketin tek ortağı olan … tarafından verilen çeklerin şirket adına cari hesap alacağı nedeni ile davacı şirkete verilip verilmediği, …’in şahsi çeki olup olmadığı hususlarının tespiti ile buna göre davacının borçlu olup olmadığı, talep ettiği fazla ödemenin mevcut olup olmadığı hususlarında toplanmaktadır.
Yargıtay 13.Hukuk Dairesi’nin 24/01/2011 tarih 2010/10178 Esas -2011/625 Karar sayılı emsal içtihatında; “…Menfi tesbit davasında kural olarak alacaklı davalının alacaklı olduğunu yasal delillerle kanıtlaması gerekir. Diğer bir deyişle alacaklının senede dayanması halinde (çek, bono vs.) borçlu olmadığının ispat yükü davacıdadır. Davacı aynı nitelikte bir delil ile borçlu olmadığını kanıtlamalıdır. Davalı elinde yukarıda açıklandığı üzere 3 adet çek vardır, çekin ödeme vasıtası olduğu gözetildiğinde davalının alacaklı olduğu davacının aynı şekilde yasal delille borçlu olmadığını kanıtlaması gerekir.
Davaya konu çeklerin keşidecisi davacı olup davalı şirket lehdar konumundadır. Davalı şirket olduğundan tacir olduğunun kabulü zorunludur. Davacı dava dilekçesi ve delil listesinde davalının ticari defterlerine dayandığını kabul etmiştir. Diğer bir deyişle davalı defterlerindeki kaydı kabul edeceğini beyan etmiştir. Davalı tacir olduğuna göre TTK. 66.maddesi gereğince, her tacir, ticari işletmenin iktisadi ve mali durumunu, BORÇ VE ALACAK münasebetlerini ve her iş yılı içinde elde edilen neticeleri tesbit etmek maksadıyla, işletmenin mahiyet ve öneminin gerektirdiği bütün defterleri tutmaya mecburdur. Bu yasal düzenleme doğrultusunda davalı bir hukuki işlem nedeniyle alacaklı ise buna defterlerine kayıt etme zorunluluğu vardır. Tacirin ticari defter tutma ve işlemlerini kayıt etmesi veya etmemesi hukuki sonuçlar doğurur. Bu bağlamda usulüne uygun tutulmuş defterlerdeki kayıtlar sahibi lehine delil teşkil eder. Buna karşılık usulüne uygun tutulsun veya tutulmasın aleyhteki kayıtlarda sahibi aleyhine delil teşkil eder.
TTK 66 ve devamı maddelerine göre davalı davacıdan çek nedeniyle alacaklı olduğunu ticari defterlerine kayıt etmekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen davalı sonuçlarına da katlanmalıdır. Çünkü ticari defterlere kaydedilen bir kayıt belli koşulların gerçekleşmesi halinde sahibi lehine delil kabul ettiği gibi, kaydın mevcut olmamasıda aleyhine delil teşkil eder…” şeklinde belirtilmiştir.
Yukarıda belirtilen emsal içtihat doğrultusunda tarafların ticari defter ve belgelerindeki kayıtlar değerlendirildiğinde; davacı ve davalı tarafça ticari defter ve belgelere delil olarak dayanıldığı, yargılama sırasında tarafların ticari defter ve belgelerinin incelendiği, dava konusu 25/01/2017 tarihli 45.000,00 TL bedelli ve 25/12/2016 keşide tarihli 40.000,00 TL bedelli çeklerin tarafların ticari defter ve belgelerinde alacak borç olarak kayıtlı olduğu anlaşılmıştır.
Yine davalı tarafın ticari defterlerinde 45.000,00 TL’lik davacı şirket tarafından davalı şirket ortağı … adına yapılan ödemeye ilişkinde davalı şirket ortağına ödenen 45.000,00 TL’nin alacak olarak kayıtlı olduğu, ancak davacının ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı görülmüştür.
65.000,00 TL tutarlı çeklerin ise davalı şirketin cari hesaplarında kayıtlı olduğu, ancak davacı şirketin hesaplarında kayıtlı olmadığı görülmüştür.
Somut olayda; Tarafların leh ve aleyhine delil niteliğinde olan ticari defter ve belgelerinin usulüne uygun olarak tutulduğu, buna göre menfi tespit davası yönünden alacaklının senede dayanması nedeni ile borçlu olmadığını ispat yükü üzerinde olan davacının dava konusu çekler nedeni ile borçlu olmadığı hususunu tarafların ticari defter ve belgelerine göre ispatladığının kabulü gerekmiştir.
Çeklerin keşide ve tahsil tarihi itibari ile taraf defterlerindeki alacak borç ilişkisine göre davalı şirket temsilcisi tarafından davacı şirkete cari hesap ilişkisine istinaden verildiği iddia edilen çekler yönünden 26/01/2017 tarihi itibari ile davalının davacıdan 59.975,69 TL alacaklı olduğu, ancak bu alacak hesabına ticari defterlerde yer alan 65.000,00 TL’lik çekler ile 45.000,00 TL’lik ödemenin dahil olmadığı, söz konusu miktarlar çıkarıldığında davacının davalıya 25.024,31 TL fazla ödemesinin olduğunun kabulü ile bu miktar yönünden davacının istirdat isteminin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
İİK 72/5.maddesinde ; “… Borçluyu menfi tespit açmaya zorlayan takibin haksız ve kötü niyetli olduğu anlaşılırsa talebi üzerine borçlunun dava sebebi ile uğradığı zararında alacaklıdan tahsiline karar verilir. Takdir edilecek zarar, haksızlığı anlaşılan takip konusu alacağın %20’sinden aşağı olamaz.” düzenlemesi gereği davalı şirketin kendi ticari defter ve belgeler nedeni ile takibe konu çekler nedeni ile davacı şirketin borçlu olup olmadığını bilebilecek durumda olduğu, bu hali ile takipte haksız ve kötü niyetli olduğunun kabulü ile takibe konu çek bedelinin %20’si oranında hesaplanan 8.000,00 TL kötü niyet tazminatının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:Ayrıntısı gerekçeli kararda anlaşılacağı üzere;
1-Davacının MENFİ TESPİT davasının KABULÜNE;
Buna göre; Antalya …Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasında takibe dayanak 25/12/2016 düzenleme tarihli 40.000 TL bedelli çek yönünden davacının BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE,
… Bank Antalya … Şubesinin 25/01/2017 düzenleme tarihli … nolu 45.000 TL bedelli çek yönünden davacının davalıya BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE,
İİK.72/5. Maddesi gereği 8.000 TL kötü niyet tazminatının davalıdantahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
B-Davacının alacak davasının KISMEN KABUL, KISMEN REDDİNE,
Buna göre; 25.024,31 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
Davacının fazlaya ilişkin taleplerinin REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu Uyarınca alınması gerekli 7.515,76-TL harçtan, peşin olarak alınan 1.878,95-TL harcın mahsubu ile bakiye 5.636,81-TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
4-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asagari ücret tarifesine göre hesap edilen 9.550,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 1.962,05 TL ilk dava masrafı, 256,00 TL davetiye, 12,50 TL müzekkere, 450,00 TL bilirkişi giderinden ibaret olmak üzere toplam 2.680,55-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
6-Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya İADESİNE,
Dair; davacı şirket temsilcisi ve davalı vekilinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 6100 Sayılı Kanunun 345.maddesi gereğince 2 hafta içerisinde ilgili İstinaf Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 11/03/2019

Katip …
¸E- İmzalı

Hakim …
¸E- İmzalı