Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/259
KARAR NO : 2022/679
DAVA : Maden İşletmeleri Ruhsat Devir Sözleşmesinden Kaynaklı Tescil ve İfaya İzin
DAVA TARİHİ : 19/03/2019
KARAR TARİHİ : 05/10/2022

Mahkememizde görülmekte olan Maden İşletmeleri Ruhsat Devir Sözleşmesinden Kaynaklı Tescil ve İfaya İzin davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı dava vekili dilekçesinde özetle, … ili … ilçesi … ruhsat ve … erişim numaralı … yılına kadar geçerli olmak üzere mermer işletme izin ve ruhsatı davalı adına kayıtlı olduğunu, müvekkili ile davalı … tarihinde ruhsat süresi boyunca olmak üzere … sözleşmesi yapıldığını, devir bedeli olan … USD davalıya banka ve makbuz karşılığı tam ödendiğini, davalı şirket … tarih ve … kayıt sayılı dilekçesi ile ruhsat devir talebinden tek taraflı olarak vazgeçmiş olduğunu, …’ in … tarih ve … sayılı müvekkili şirkete gönderdiği yazıdan anlaşıldığını, Kartal … Noterliğinden gönderilen … tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamenin …,…,… maddesinde belirtilen … sözleşmesi gereği %… … payı verilmesi kararlaştırıldığı halde bu payın ödenmediğini, kesin olmamakla birlikte … USD … payının ödenmediğini, … payının belirlenebilmesi için tespit yaptırılacağı gibi belirlemeler ile … payının ödenmesi talep edildiğini, davalı şirketin kötü niyetli olduğunu, davalının haksız olarak yarattığı muarazanın menine, akitlerin geçerli olduğunun tespitine ve devrin tesciline, temdit talebinde bulunmak ve devrin yeniden işlerliği kazanması için sözleşmede bahsi geçen Gebze … Noterliğinden … tarih ve … yevmiye numaralı vekalet gereği gibi BK 113 maddesi gereği ifaya izin verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili davaya cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; huzurda ikame edilen dava yetkisiz ve görevsiz yerde açıldığını, dava konusu talepler muarazanın meni, akitlerin geçerli olduğunun tespitiyle birlikte tescili ve ifaya izin olduğunu, dava konusu iki adet sözleşmeye dayandığını, bunlar … tarihli … sözleşmesi … düzenleme tarihli … kapsamındaki ön sözleşmesi olduğunu, … hakkını devir sözleşmesi ile … sözleşmesi birbirinden farklı iki sözleşme olduğunu, … sözleşmesinden doğan alacak hakkı uyuşmazlıklarında Sulh Hukuk Mahkemeleri görevli olup yetkili mahkeme ise sözleşmede belirlendiği üzere … ve … mahkemeleri olduğunu, lakin … devri sözleşmeleri sıkı şekil şartlarına bağlı olan sebep sonuçları bakımından hukuki olarak her anlamda … sözleşmesinden tamamen ayrılan bir sözleşme olduğunu, bu nedenle Antalya Asliye Ticaret Mahkemesine görevli olduğunu, davanın yetkisilik ve görevsizlik yönlerinden usulden reddi gerektiğini, karşı dava taleplerinin kabulü ile, öncelikle şimdilik … TL üzerinden mahkemece takdiren teminat alınmaksızın ihtiyati tedbir niteliğinde davacı- karşı davalının menkul gayrimenkullerinin ve alacaklarının İİK.’nın 257. maddesi uyarınca ihtiyati haczine, ruhsat alanında çalışmanın durdurulması yönünde ihtiyadi tedbir kararı verilmesini, fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı yargılama aşamasında keşfen yapılacak bilirkişi incelemesi ile tam olarak belirlenebilecek %… … oranı üzerinden hesaplanan sonuçlar üzerinden hesaplanan sonuçlar üzerinden dava değerini arttırmak ve harç tamamlamak suretiyle HMK 107. Maddesine göre belirlenmesine, şimdilik …-TL … beledilin … tarihinden itibaren mevduata işlenen en yüksek banka faizi ile birlikte davacı karşı davalıdan alınarak müvekkili lehine hükmedilecek şekilde tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Antalya … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … E. sayılı dosyasında; … tarihli ara kararı ile davalı-karşı davacı vekilinin ihtiyati tedbir kararına ve teminat miktarına itirazının reddine karar verildiği, davalı-karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusu üzerine Antalya Bölge Adliye Mahkemesinin … E. ve … K. sayılı kararı ile; “Davalı-karşı davacı vekilinin Antalya … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasında verilen … tarihli ara karara yönelik istinaf kanun yolu başvurusunun esasa ilişkin sebepler incelenmeksizin kabulü ile ilk derece mahkemesince ihtiyati tedbir kararına itirazın reddine dair verilen … tarihli ara kararının kaldırılmasına, Dosyanın davalı-karşı davacı vekilinin itiraz dilekçesi buna ilişkin duruşma davetiyesi ile karşı tarafa tebliğ edilerek ve duruşma açılıp taraflar dinlendikten sonra değerlendirilerek bir karar verilmesi için mahal mahkemesine iadesine, Davalı-karşı davacı vekilinin, Antalya … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasında ihtiyati tedbir talebinin reddine dair … tarihli ara karara yönelik istinaf başvurusunun reddine” karar verildiği anlaşılmıştır.
Antalya … Sulh Hukuk Mahkemesinin … E. ve … K. sayılı … tarihli ilamı ile; ”1-Maden işletmeleri ruhsat devir sözleşmesine dayanan asıl dava yönünden mahkememizin görevsizliğine, Görevsiz mahkeme tarafından … tarihli ara karar ile verilmiş dosyada ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasına, … Esas sayılı dosyasının tefriki ile asıl dava dosyasının ifa yeri doğrultusunda görevli ve yetkili mahkeme olan Ankara Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi’ne talep halinde gönderilmesine, … sözleşmesine dayanan karşı dava yönünden sözleşmedeki madde 6.1 deki yetki düzenlemesi doğrultusunda … sözleşmesinin hasılat kira sözleşmesine benzer karma nitelikte sözleşme oluşu ve buna istinaden kira hükümlerine tabi oluşu dolayısıyla mahkememizin görevli ve yetkili mahkeme olduğunun tespitine, karşı dava yönünden yeni esasa kaydına” karar verilmiştir. Davacı vekilinin … tarihli istinaf başvurusu üzerine Antalya Bölge Adliye Mahkemesi … Hukuk Dairesinin … E. ve … K. sayılı ilamı ile; “Taraf vekillerinin istinaf başvurusunun HMK’nun 353/1-a.4 maddesi gereğince kabulü ile, Antalya … Sulh Hukuk Mahkemesinin … tarih ve … Esas … Karar sayılı kararının kaldırılmasına, Kaldırma kararı doğrultusunda gereği yapılmak ve görev hususunda bir karar verilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine” karar verilmiş olup, Antalya … Sulh Hukuk Mahkemesinin … E. sayılı dosyasına kaydı yapılmıştır.
Antalya … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … E. ve … K. sayılı … tarihli kararı ile; “Maden işletmeleri ruhsat devir sözleşmesine dayanan asıl dava yönünden mahkememizin görevsizliğine, Görevsiz mahkeme tarafından … tarihli ara karar ile verilmiş dosyada ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasına, … Esas sayılı dosyasının tefriki ile asıl dava dosyasının ifa yeri doğrultusunda görevli ve yetkili mahkeme olan antalya nöbetçi asliye ticaret mahkemesine talep halinde gönderilmesine” karar verilmiş olup, dosya mahkememizin … E. sayılı dosyasına kaydı yapılarak yargılamaya devam olunmuştur.
Dava; Maden ruhsatının devrine konu sözleşme kapsamında muarazanın men’i, ruhsatın tescili ve ifaya izin talebine ilişkindir.
Taraflar arasında öncelikle … İli, … İlçesi, … ‘nde bulunan ruhsat sahibinin davalı olduğu … … sahasının çalıştırılması, işletilmesini ve değerlendirilmesini konu edinen … tarihli … sahasının … verilmesine dair sözleşme, daha sonra … tarihli söz konusu … … sahasının davacı şirkete … USD bedel karşılığında devredilmesine dair sözleşme imzalanmıştır. Taraflar arasındaki … sözleşmesinin … Müdürlüğü’nce kabul edildiği anlaşılmıştır. Davalı tarafından … sözleşmesinden doğan işlemlerin yerine getirilmesi ve takibi ile … sahasının devri sözleşmesinden doğan işlemlerin yerine getirilmesi için … tarihinde Gebze … Noterliği’nce düzenlenen münferiden olmak üzere; …, …, …, …, …, …, … ve …’ın vekil tayin edildiği vekaletnamenin düzenlendiği, yine aynı Noterliğin … tarihli azilnamesi ile vekillerin azledildikleri anlaşılmıştır. Davalı tarafından … Müdürlüğü’ne yazılan … tarihli yazı ile tek taraflı olarak devirden vazgeçildiği ve devirle ilgili herhangi bir işlem yapılmamasının bildirildiği, davacı şirketçe, davalıya keşide olunan Antalya … Noterliği’nin … tarihli ihtarnamesi ile devir sözleşmesinin gerekçesiz olarak tek taraflı feshinin mümkün olmadığı belirtilerek sözleşmeden doğan devir işlemlerinin yerine getirilmesi ihtar edildiği anlaşılmıştır.
… Müdürlüğü’nce düzenlenen … Ruhsatı gereğince; davalı yanın … tarihinden itibaren dava konusu … sahasında ruhsat sahibi olduğu ve davacı şirket adına kayıtlı herhangi bir ruhsatın bulunmadığı; ancak davacı şirketin davalı uhdesindeki ruhsat sahasında … olduğu anlaşılmıştır.
Dosya arasında bulunan … Müdürlüğü’nün … tarihli yazı cevabında da; devrin davalı tarafın vazgeçmesi sebebiyle iptal edildiği ve tarafların görevli memur huzurunda devir zaptının imzalanması aşamasına geçilemediğinden devir talebinin sonuçlanamadığının bildirildiği anlaşılmıştır.
Uyuşmazlık, maden sahası devri sözleşmesinin, davalı tarafından feshinin haklı nedene dayanıp dayanmadığı, maden sahasının ve ruhsatın davacı şirket adına tescilinin mümkün olup olmadığı ve maden sahasının devrine ilişkin işlemlerin tamamlanıp tamamlanmadığı noktalarında toplanmaktadır.
Taraflar arasında maden sahası ve ruhsatının devrine ilişkin sözleşmenin imzalandığı tarihte yürürlükte olan Madencilik faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Devir” başlıklı 80. Maddesinde;
“(1) Maden ruhsatları ve sertifikaları talep halinde, hukuki bir sakınca bulunmadığı takdirde, Kanunun 6 ncı maddesindeki maden haklarını kullanma ile ilgili şartları taşıyan gerçek veya tüzel kişilere Genel Müdürlükçe devredilebilir. Buluculuk hakkı sahibi, bu hakkını ruhsat ile birlikte devredebilir.
(2) Devir işlemleri yapılacak ruhsatların yıllık harçları ile Devlet hakkının eksiksiz ödenmiş olması, çevre ile uyum teminatının yatırılmış olması, devredildiği tarihe kadar geçen süre için satış bilgi formu, işletme faaliyeti bilgi formunun ve teknik nezaretçi ücretinin tam olarak ödendiğine dair belgelerin verilmesi zorunludur.
(3) Ruhsatı veya sertifikayı devralacak kişinin; devralacağı ruhsata ait Kanundan doğan bütün hak ve vecibelerini, ruhsata uygulanmış yaptırımlar ile yükümlülükleri kabul ettiğini; ruhsat sahibinin de ruhsatını bütün hak ve vecibeleri ile devretmek isteğini belirten Ek Form-19’daki örnek dilekçe ile Genel Müdürlüğe müracaat etmeleri gerekir.
(4) Devralan kişinin, ruhsat ile ilgili uygulanmış teminat iratları esas alınarak hesaplanacak güncel teminat üzerinden ruhsat teminatını ve ruhsatın yıllık harcı kadar devir harcını yatırması zorunludur. Devir sonrası devredenin teminatı iade edilir.” maddesine yer verilmiştir.
Kaynağını 3213 sayılı Kanun ve bu kanun uyarınca çıkarılan yönetmelik hükümlerinden alan maden ruhsatı devrine ilişkin sözleşmeler yukarıda belirtildiği üzere geçerlilik şartı olarak düzenlenen resmi şekil şartına tabi olan tam iki tarafa borç yükleyen ve kişisel hak sağlayan sözleşmelerdir. Bu özelliği nedeniyle maden ruhsatı devrini amaçlayan ön sözleşmelerin de geçerliliği resmi şekilde yapılması koşuluna bağlıdır. Kanundaki resmi şekilden maksat yasaların yetkili kıldığı memur tarafından usulüne uygun tanzim ve tasdik edilmiş sözleşmelerdir.
Bu açıklamalar uyarınca somut olaya gelindiğinde; … Müdürlüğü’nde sicil memuru önünde taraflarca veya bu konuda vekalet verilenlerce yapılabileceği düzenlenmiştir. … ruhsatı devrini amaçlayan sözleşmelerin resmi şekil şartına tabi tutulduğu, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin maden ruhsatı devrine ilişkin ön sözleşme niteliğinde sayılacak olması nedeniyle geçerli addedilebilmesi için resmi şekilde yapılmış olmasının gerektiği, ancak taraflar arasındaki sözleşmenin resmi şekil şartı yerine adi yazılı şekilde yapıldığı ve devir işleminin … Müdürlüğü’nde sicil memuru önünde devir zaptının imzalanması aşamasına geçilemediğinden devir talebinin sonuçlanamadığı anlaşılmıştır. Bu sebeple, taraflar arasında imzalanan … tarihli sözleşme ile … ruhsatının devri mümkün olmadığından; davacı yanın ruhsat sahasının kendi adına tescilini talep edemeyeceği anlaşılmış olup, davacının yerinde olmayan tescil, ifaya izin ve muarazanın menine ilişkin taleplerinin reddine karar vermek gerekmiş, tüm bu açıklanan nedenlerle; davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2–Harçlar kanunu gereğince alınması gereken …-TL harcın mahsubu ile fazladan alınan …-TL’nin yatıran tarafa iadesine,
3-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T göre hesaplanan …-TL nisbi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere her hangi bir Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 05/10/2022

Katip …
¸(e-imzalı)

Hakim …
¸(e-imzalı)