Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/87
KARAR NO : 2022/502
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 09/02/2021
KARAR TARİHİ: 15/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: İhale kayıt nosu …olan sosyal tesislerin temizlik, bakım, çay ocakları ve yemekhane hizmetleri alımına ait ihale sebebi ile müvekkil ile … arasında müvekkilinin hak edişinden ; 07/08/2020 tarihinde işçilere ödenen kıdem tazminatı adı altında haksız ve hukuka aykırı olarak 66.607,92-TL, 07/09/2020 tarihinde 26.069,72-TL, 07/10/2020 tarihinde ise yine işçilere ödenen kıdem tazminatı adı altında haksız ve hukuka aykırı olarak 68.687,42-TL olmak üzere toplamda 161.365.06-TL kesildiğini, işçilere ödenen kıdem tazminatı ve işçilik alacaklarından asıl işveren sıfatı ile davalının sorumlu olduğunu, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 29/01/2007 tarihli ve … E. …K. sayılı ve tarihli kararında da, tam olarak somut uyuşmazlıktaki gibi bir durumda, işçi alacaklarından sadece asıl işveren durumundaki davalı idarenin sorumlu tutulmasının ve alt işveren yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiğinin hüküm altına alındığını, asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kabul edilmesi halinde dahi kamuda 11.09.2014 tarihinden sonra akdedilen personel çalıştırılması esasına dayalı alt işveren sözleşmelerinde alt işveren işçilerine kamu tarafından ödenen kıdem tazminatları için alt işverenlere rücu edilemeyeceğini, taraflar arasında imzalanan hizmet sözleşmesinde ve eklerinde ”kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan kıdem tazminatı ödemeleri için kıdem tazminatı ödemesinden ötürü alt işverene rücu edileceğine dair” açık bir hüküm yer almadığını, davalı kamu kurumu tarafından müvekkili şirkete ödenen ihale bedeli içerisinde kıdem payı ödenmediğini, dolayısıyla müvekkili şirketin dava dışı işçiye ödediği kıdem tazminatından sorumluluğu olmadığını, aleyhe beyan teşkil etmemekle birlikte müvekkili şirket alt işveren olarak vasıflandırılıp, müvekkil şirketin işçiye ödenecek kıdem tazminatından yalnızca işçiyi çalıştırdığı süre ve ücretle sınırlı olmak üzere sorumlu olduğunu, mahkemece alt işverenlerin de kıdem tazminatından sorumlu olduğunu kabulü halinde dahi alt işverenlerin sorumluluğunun kendi dönemleriyle sınırlı olacağını belirterek sonuç olarak ihale kayıt nosu …olan sosyal tesislerin temizlik, bakım, çay ocakları ve yemekhane hizmetleri alımına ait ihale sebebi ile müvekkilinin hak edişinden ; işçilere ödenen kıdem tazminatı adı altında haksız ve hukuka aykırı olarak kesilen tutar sebebi ile alacağına ilişkin şimdilik 1.000,00-TL’nin kesintilerin yapıldığı tarihten itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsili ile müvekkiline ödenmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: açılan davanın asıl işven müvekkili kurum tarafından yüklenici işçilerine ödenen kıdem tazminatı karşılığında hak edişlerden yapılan kesintilerin iadesi amacıyla açıldığını, müvekkili idare aleyhine açılan davada haklılık payı bulunmadığını, müvekkili idare bünyesinde bulunan Sosyal Tesislerin Temizlik ve Bakımı, Çay Ocakları ve Yemekhane Hizmetleri İşi, 27.12.2017 tarihinde imzalanan … İKN’lu ihale sözleşmesiyle davacı yüklenici İş Ortaklığı tarafından üstlenildiğini, davacı yüklenici ortaklık işçilerinden … 30.06.2019, … 02.09.2019 tarihinde, … ise 29.02.2020 tarihinde emeklilik sebebiyle işten ayrıldıklarını, ancak işvereni olan ortaklık tarafından kendilerine kıdem tazminatlarının ödenmediğini, bunun üzerine 4857 sayılı İş Kanunu 2 nci madde uyarınca ası! işveren sıfatıyla bu alacaklar müvekkil kurumdan talep edildiğini, emekliye ayrılan söz konusu işçiler tarafından bu amaçla müvekkili kuruma ve yüklenici iş ortaklığına dilekçeler verildiğinin ileri sürüldüğünü, …tarafından müvekkili kuruma yazılan 12.07.2019 tarihli dilekçeyle de tarafına kıdem tazminatı ödenmesini talep ettiğini, davacı yüklenici iş ortaklığı tarafından müvekkili kuruma yazılan 30.07.2019 tarihli yazıda ilgili personele kıdem tazminatı ödemesinin yapılamayacağının belirtildiğini, bu arada, söz konusu işçilerin bir önceki işvereni …Kurumsal Hizm. A.Ş’nin 16.09.2019 tarih ve …sayılı yazısında kendi dönemlerine ilişkin olarak adı geçen şahısların kıdem tazminatlarının ödendiği belirtilse de müvekkilince yazılan 20.09.2019 tarih ve … sayılı yazıda bu ödemelere dair dekontların gönderilmesinin istenildiğini ancak firma yetkilileri şifahi olarak ellerinde böyle bir belge olmadığını ve gönderemeyeceklerini belirttikleri ve yazıya da cevap vermediklerini, bu nedenle eldeki davanın, önceki alt işveren … Kurumsal Hizm. A.Ş’ye ihbar edilmesi gerektiğini, anılan yüklenici işçilerin kıdem tazminatları 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2 nci maddesinde öngörülen müteselsil sorumluluk hükmü gereğince müvekkili kurum tarafından ödendiğini, …’e 25.10.2019 tarihinde “Lider Kurumsal emekli personeli kıdem tazminatı” açıklamasıyla toplam 61.397,25 TL ödendiğini, yine aynı tarihte bir diğer yüklenici personeli …’a “Lider Kurumsal emekli personeli kıdem tazminatı” açıklamasıyla toplam 52.163,79 TL ödendiğini, bir diğer davacı yüklenici işçisi …tarafından davacı yükleniciye verilen 29.02.2020 tarihli dilekçede tarafına kıdem tazminatı ödenmesi talep edildiğini, yine aynı şahıs tarafından müvekkili kuruma yazılan 02.03.2020 tarihli dilekçede de aynı talebin ileri sürüldüğünü, dilekçe ekinde sunulu dekonttan da görüldüğü üzere, …’ye 22.07.2020 tarihinde ” Kıdem tazminatı Lider Kurumsal Şti. hizmet alım personeli” açıklamasıyla toplam 49.448,35 TL ödendiğini belirterek sonuç olarak davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Dava: Davalı kurum tarafından dava dışı işçilere kıdem tazminatı bedelinin ödenmesi nedeniyle davacı alt iş veren hak edişinden yapılan kesintilerin tahsiline ilişkin tazminat davasıdır.
Mahkememiz dosyası Hesap Uzmanı bilirkişi …’ya tevdi edilerek rapor aldırılmış, 29/12/2021 tarihli raporda: “davacı, dava dilekçesinde; …İhale kayıt numaralı Sosyal tesislerin temizlik, bakım, çay ocakları ve yemekhane hizmetleri alımına ait ihale sebebi ile müvekkili olan şirketin hak edişinden ; işçilere ödenen kıdem tazminatı adı altında haksız ve hukuka aykırı olarak kesilen tutar sebebi ile şimdilik 1.000,00-TL’nin kesintilerin yapıldığı tarihten itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsili ile Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini, talep etmiştir.
Taraflar arasında yapılan hizmet alım sözleşmelerinde; İşçilik hak ve alacaklarından hangi tarafın ne oranda sorumlu olacağına ilişkin maddelerin değerlendirilmesi, Sayın Mahkemenize ait olmak üzere;
Raporda; davalı asıl işveren tarafından dava dışı işçilere ödenen işçilik alacaklarından (kıdem tazminatından), her bir alt işverenin davalı asıl işverene karşı iç ilişkide (rücu ilişkisinde) sorumlu olacağı bölümleri, isçinin her bir alt işverenin dönemine isabet eden hizmet süresi ile toplam hizmet süresi “oranlanmak” suretiyle hesaplama yapılarak , her bir işçinin davacı yüklenici nezdinde çalıştığı hizmet süreleriyle sınırlı olarak davacı yüklenicinin sorumluluk miktarı hesaplanmış olup,
1- İşçi …’ün Davalı … İletim A.ş’ne ait işyerinde değişik alt işveren olan şirketlerde 25/05/2006-02/09/2019 tarihleri arasında 13 yıl 3 ay 8 gün süreyle kesintisiz olarak çalıştığı, 01/01/2018-02/09/2019 tarihleri arasında ise son alt işveren olan …Ltd.şti. – …ltd.şti. İş Ortaklığı’nda çalışmış olduğu tespit edilmiş olmakla, davalı kurum tarafından 25/10/2019 tarihinde işçiye “kıdem tazminatı” açıklamasıyla ödenen 61.307,25 TL için , işçinin davacı yüklenici nezdinde çalıştığı hizmet süresiyle sınırlı olarak davacı yüklenicinin sorumluluğunun; 7.718,86 TL olduğu, taraflar arasında yapılan hizmet sözleşmesi gereği- davalı kurum tarafından davacı yüklenicinin hakkedişinden sadece 7.718,86 TL tutarında kesinti yapabileceği, iş bu sebeple davalı kurum tarafından işçiye kıdem tazminatı adı altında ödenen (61.307,25 TL-7.718,86- 53.588,39 TL yönünden işçinin çalıştığı tespit edilen dava dışı diğer alt yüklenicilerin sorumluluklarının bulunduğu, hakkedişinden sadece 6.668,11 TL tutarında kesinti yapabileceği, iş bu sebeple davalı kurum tarafından işçiye kıdem tazminatı adı altında ödenen (52.163,79 TL – 6.668,11TL)- 45.495,68 TL yönünden işçinin çalıştığı tespit edilen dava dışı diğer alt yüklenicilerin sorumluluklarının bulunduğu, işçi …’nün davalı …A.ş’ne ait işyerinde değişik alt işveren olan şirketlerde 01/10/2009-29/02/2020 tarihleri arasında 10 yıl 4 ay 28 gün süreyle kesintisiz olarak çalıştığı, 01/01/2018-29/02/2020 tarihleri arasında son alt işveren olan …LTD. ŞTİ-…LTD. ŞTİ. İŞ ORTAKLIĞI’nda çalışmış olduğu tespit edilmiş olmakla, davalı kurum tarafından 22/07/2020 tarihinde işçiye “kıdem tazminatı” açıklamasıyla ödenen 49.448,35 TL için , işçinin davacı yüklenici nezdinde çalıştığı hizmet süresiyle sınırlı olarak davacı yüklenicinin sorumluluğunun; 10.275,15 TL olduğu, taraflar arasında yapılan hizmet sözleşmesi gereği- davalı kurum tarafından davacı yüklenicinin hakkedişinden sadece 10.275,15 TL tutarında kesinti yapabileceği, iş bu sebeple davalı kurum tarafından işçiye kıdem tazminatı adı altında ödenen (49.448,35 TL — 10.275,15 TL)- 39.173,20 TL yönünden işçinin çalıştığı tespit edilen dava dışı diğer alt yüklenicilerin sorumluluklarının bulunduğu tespit edilmiş olmakla; neticede; Davalı kurum tarafından, işçiler …ve …’ye ödenen kıdem tazminatından, davacı yüklenici …Ltd. Şti-…Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın toplamda; (7.718,86 TL*6.668,11 TL*10.275,15TL) 24.662,12 TL tutarında sorumluluğunun bulunduğun tespit edildiğini, somut dava dosyası içinde yer alan belgeler arasında, davacı yüklenicinin hakkedişinden hangi tarihlerde ne kadar kesinti yapıldığına dair somut bir veri bulunamamıştır. Sadece dava dilekçesi ekinde imzasız “yardımcı defter listesi” başlıklı 2 sayfadan ibaret hakkediş hesap çizelgesi bulunmakta olup, bu evrakların da bir bölümü okunaklı değildir. Söz konusu evraklardan okunabildiği kadarıyla “hakkedişten kalan bedelin ödenmiş olan kıdem tazminatlarına mahsuben bloke edilmesi” açıklamasıyla 07/09/2020 tarihinde; 26.069,72 TL, 07/10/2020 tarihinde; 68.867,42TL kesinti yapıldığı görülmüş, ancak dava dilekçesinde bahsi geçen 07/08/2020 tarihli 66.607,92 TL’lik hakkediş kesintisi tespit edilememiştir.” hususlarında görüş ve kanaat bildirmiştir.
Davacının 09/02/2022 tarihli ıslah dilekçesi sunduğu, dilekçesinde; bilirkişi raporuna göre müvekkilinden 162.919,39-TL – 24.662,12-TL = 138.257,27-TL haksız kesinti yapıldığını, bu sebeple müvekkilin dava şirketten 138.257,27-TL alacağı bulunduğunu, sebeplerle davanın başında talep ettikleri 1.000,00.-TL’yi 138.257,27.-TL’ye yükselttiği ve buna ilişkin ıslah harcını da ikmal ettiği anlaşılmıştır.
Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2019/633 E. 2020/819 K. Sayılı ilamında da belirtildiği gibi, hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
Davacı iş ortaklığı ile davalı kurum arasında …ihale kayıt sayılı hizmet alımına ilişkin sözleşmenin düzenlendiği, bu sözleşmelerin 22.1 maddesi gereğince, yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları, ilgili mevzuatın bu konuyu düzenleyen emredici hükümleri ve Genel Şartnamenin 6. Bölümünde belirlenmiş olup, yüklenici bunları aynen uygulamak zorundu olduğu; yine Genel Şartnamenin 12. maddesinde yüklenicinin, işlerin yürütülmesine, tamamlanmasına ve işlerde olabilecek kusurların düzeltilmesine ilişkin olarak bütün kanun, KHK, tüzük, yönetmelik, kararname, genelge, tebliğ ve diğer ilgili mevzuata; malları veya hakları, işler dolayısıyla herhangi bir şekilde etkilenen veya etkilenebilecek olan kurum ve kuruluşlarının düzenlemelerine uyacak ve bu hükümlerin ihlali nedeniyle ortaya çıkabilecek bütün sorumluluk ve cezalardan dolayı idarenin zararını karşılayacağı şeklinde düzenleme mevcuttur.
İşçilik alacakları asıl işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, davalı işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında; dava dışı işçilere ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanan kıdem tazminatının tamamından işçileri çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak davacı yüklenicinin işverene karşı sorumlu (Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2019/633 E. 2020/819 K. Sayılı ilamı) olacaktır.
BK’nun 117. Maddesi uyarınca muaccel bir borcun borçlusu alacaklının ihtarı ile mütemerrit olur ve davacı ancak temerrüt tarihinden itibaren faiz talep edebilir. Alacaklı tarafından gönderilen bir ihtarnamenin bulunmaması halinde alacağa icra takibi varsa icra takip tarihinden, icra takibinin bulunmaması halinde ise dava tarihinden itibaren faiz yürütülmesi gerekir. Davacı taraf, davalı kurumu davadan önce usulüne uygun şekilde temerrüde düşürdüğünü ispat edememiştir.
Tüm bu açıklanan nedenlerle ve dosya kapsamına göre: davalı asıl işverenin dava dışı işçilere ödediği işçilik alacaklarının tamamı için ( 162.919,39.-TL‬ kesinti yapılmış ve ayrıca bu husus uyuşmazlık konusu da yapılmamıştır) davalı yüklenicinin hakedişinden kesintiye gittiği; Ancak davacı yüklenicinin işçileri çalıştırdığı dönemle orantılı sorumluluğunun bulunduğu; aldırılan bilirkişi raporu ile de sabit olduğu üzere, dava dışı işçilerin davacı yüklenici nezdinde çalıştığı dönemdeki alacaklarının toplamı (7.718,86 TL*6.668,11 TL*10.275,15TL) olan 24.662,12.-TL tutarında sorumluluğunun bulunduğu, dolayısıyla da 138.257,27‬.-TL tutarında fazladan kesinti yapıldığından, bu tutarın iadesi gerektiği; dava tarihinden önce davalının temerrüdünün gerçekleşmediği kanaatine varılarak dava dilekçesi ile talep edilip hüküm altına alınan 1.000,00.-TL alacağın dava tarihi olan 09/02/2021 tarihinden ve ıslah dilekçesi ile talep edilip hüküm altına alınan 137.257,27‬.-TL alacağın ıslah tarihi olan 10/02/2022 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
…Temizlik İlaçlama Limited Şirketi -… Mah. … Sk. …, …Ltd.şti.ve …Ltd. Şti. Ort…’na, …Hizmet Grup Limited Şirketi’ne, …Hizmet Grup Ltd. Şti.-… Hiz. Ortaklığı’na, …Temizlik İnşaat Taahhüt ve Tekstil Gıda Ltd. Şti’ye, …İl… Adi Ortaklığı’na, …Bilişim Ltd. Şti. Sosyal Hizmetler’e çıkarılan davetiyelerin iade edildiği, vergi numarası bildirilmediğinden ve ayrıca HMK’nın 62. Maddesi hükmü gereği ihbar sebebi ile yargılama bir başka güne bırakılamayacağından yeniden davetiye çıkarılmadan dosya karara çıkartılmıştır.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ ile;
138.257,27.-TL’nin (dava dilekçesi ile talep edilip hüküm altına alınan 1.000,00.-TL alacağın dava tarihi olan 09/02/2021 tarihinden itibaren ve ıslah dilekçesi ile talep edilip hüküm altına alınan 137.257,27.-TL alacağın ıslah tarihi olan 09/02/2022 tarihinden itibaren) işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması lazım gelen 9.444,35.TL harçtan davacı tarafından peşin yatırılan 59,30.-TL harcın mahsubu ile bakiye ‭9.385,05‬.-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacının bu dava nedeni ile yapmış olduğu posta, tebligat, bilirkişi ücreti ile dava açılış harç ve ıslah harcı toplamından ibaret toplam ‭3.444,9‬0.-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini bir vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 17.084,44.-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Arabuluculuğa ilişkin dava şartı nedeni ile kamu tarafından yapılan 1.320,00.TL yargılama giderinin 6325 sayılı HUAK’nın 18/A-13. maddesi gereği ‭davalıdan alınarak hazineye gelir KAYDINA,
6-Gider avansının kullanılmayan kısmının hükmün kesinleşmesine müteakip davacı tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı vekilinin yokluğunda HMK 345. Maddesi uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içinde Antalya Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 15/06/2022

Katip…
¸(e-imzalı)

Hakim…
¸(e-imzalı)