Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/663
KARAR NO : 2023/80
DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/04/2017
KARAR TARİHİ : 08/02/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin sunmuş olduğu dava dilekçesinde özetle; davalı tarafından müvekkili hakkında … Bankası A.Ş. … Şubesine ait … seri numaralı … keşide tarihli … ibraz tarihli 33.336,54-TL bedelli çek için Antalya … Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasından icra takibi başlatıldığını, işbu icra takibine konu olan çek için müvekkilinin borcu bulunmadığını, alacaklı tarafından müvekkili hakkında Antalya …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas ve yine …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyalarından icra takibi olduğunu, işbu icra takiplerine müvekkili tarafından herhangi bir itirazda bulunulmadığını, fakat son yapılan Antalya … Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasındaki çek için işbu davayı açtıklarını, müvekkilinin bir dönem eczane sahibi olduğunu, eczanesi için davalıdan ilaç ve itriyat alımı yaptıklarını ve dava konusu çek ve diğer icra dosyalarındaki çekleri verdiklerini, en son eczanesinin kapanışını yapacağında davalıdan almış olduğu bir kısım ilaç ve itriyatların iadesini yaptığını ve bu iadeye karşılık … tarihli … seri numaralı iade faturası kestiğini, davalı tarafın işbu iadeyi almamışçasına haksız ve kötü niyetli bir şekilde Antalya … Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasındaki çek alacağı için icra takibi başlatıldığını, ticari defterlerin ve cari hesapların bilirkişi marifetiyle incelenmesi gerektiğini belirterek, davanın kabulü ile, Antalya … Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip konusu borçtan dolayı borçlu olmadıklarının tespitini, kötü niyetli davalının % 20’den az olmamak koşuluyla kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle; Müvekkilinin Antalya ve bölgelerinde ilaç ve ecza ürünleri satan bir firma olduğunu, davacının ise eczacı olup müvekkili şirketle uzun süredir ticari ilişkisi bulunduğunu, bu ticari ilişkiden kaynaklı, taraflar arasında alınan mallar karşılığında senetler düzenlendiğini, davaya konu alacağın da bu senetlerden … seri numaralı … keşide tarihli 33.336,54-TL tutarlı çeke ilişkin olduğunu, davacının her ne kadar diğer senetlere itiraz edilmediğini; ancak bu çeke ilişkin bir borcu olmadığını beyan etse de, bu senetlerin birbirinden ve hatta kambiyo senedi olmasından ötürü taraflar arasındaki borç ilişkisinden de bağımsız nitelik arz ettiğini, bu nedenle davacı tarafın beyanlarını kabul etmediklerini, dava konusu çekin iade malların karşılığında davacıya iade edileceğine dair yazılı ya da sözlü bir anlaşma söz konusu olmadığını, davacının bu kambiyo senedinin verilmesi ile asıl borç ilişkisinin eksiksiz tamamlandığı yani mal tesliminin gerçekleştiğini belirterek, davanın reddine İİK’nın 72/4. maddesi gereğince haksız olarak durdurulan davacı aleyhine % 20’den aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava; Antalya … Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyasından dolayı davacının borçlu olmadığının tespiti talebine ilişkin menfi tespit davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; Antalya … Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde: davalı alacaklı tarafça, borçlu davacı aleyhinde 32.136,54-TL asıl alacak, 1.044,66-TL değişen oranlarda reeskont avans faizi, 96,41-TL % 0,3 komisyon, 3.213,65-TL % 10 çek tazminatı olmak üzere toplam 36.491,26-TL alacaktan dolayı kambiyo senetlerine mahsus icra takibine girişildiği ve takibin kesinleştiği anlaşılmıştır.
Antalya …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davalı alacaklı tarafça, borçlu davacı aleyhinde 34.586,49-TL çek bedelli, 696,47-TL değişen oranlarda reeskont avans faizi, 3.458,65-TL % 10,0 çek tazminatı ve 103,76-TL komisyon olmak üzere toplam 38.845,37-TL alacaktan dolayı kambiyo senetlerine mahsus icra takibine girişildiği ve takibin kesinleştiği anlaşılmıştır.
Antalya …. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasının incelenmesinde: davalı alacaklı tarafça, borçlu davacı aleyhinde 66.453,63.-TL çek, 485,83.-TL işlemiş faiz, 6.645,36.-TL çek tazminatı ve 199,36.-TL komisyon olmak üzere toplam 73.784,18.-TL alacaktan dolayı kambiyo senetlerine mahsus icra takibine girişildiği ve takibin kesinleştiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce tarafların ticari defter ve kayıtlarının incelenmesi bakımından dosyanın mali müşavir bilirkişiye tevdi edilerek rapor tanzim edilmesinin istenilmesine karar verilmiş olup, bilirkişi … tarafından ibraz edilen … tarihli raporunda özetle: “Davacı tarafın ticari defterleri, davacı ile davalı arasında ticari faaliyete ilişkin en son muhasebe kaydının … tarihinde yapıldığı, bu tarihten sonra herhangi bir muhasebe kaydının yapılmadığı, davacının ticari defter kayıtlarına göre … tarihi itibariyle davalıdan 35.724,23-TL alacaklı olduğu, davalı tarafın ticari defter ve kayıtlarına göre ise davalının davacıdan … tarihi itibariyle 99.346,24-TL alacaklı olduğu” sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Taraf vekillerinin beyanları üzerine dosyamız yeniden mali müşavir bilirkişiye tevdi edilerek ek rapor aldırılmasına karar verilmiş olup, bilirkişi … tarafından ibraz edilen … tarihli ek raporunda özetle: “Davalının dava konusu çek alacakları için Antalya …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı ve … Esas sayılı dosyası, Antalya … Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra dosyaları ile davacı aleyhine icra takibi başlattığı, bu icra dosyalarında dava konusu çek alacakları için hesaplanmış olan takip çıkış tutarlarının doğru olarak hesaplandığı, davacı tarafın ticari defterlerinin, davacı ile davalı arasında ticari faaliyete ilişkin en son muhasebe kaydının … tarihinde yapıldığı, bu tarihten sonra herhangi bir muhasebe kaydının yapılmadığı, davacının ticari defter kayıtlarına göre … tarihi itibariyle davalıdan 35.724,23-TL alacaklı olduğu, davalının ticari defter kayıtlarına göre davacıdan … tarihi itibariye 99.346,24-TL alacaklı olduğu” sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Mahkememizce davalı şirket yetkilisi …’ün isticvabına karar verilmiş olup, davalı şirket yetkilisi …’ün isticvap edilen duruşma beyanında; ” Şirketin işleyiş sisteminde her işin bir sorumlusu mevcuttur. Mal alım, mal teslim, mal iade vs. alanlarda şirket çalışanlarımız ayrı ayrı görevlendirilmiş olup, faturanın iadesi ile ilgilide bir görevli çalışanımız olup, iadeleri geldiği zaman muhasebeye bildirilir, sisteme kaydedilir. Bu iadeler tek tek benim elimden geçmez. Finans bölümünü ilgilendiren bir durumdur. Şahsıma iade faturası tebliğ edilmiş değildir. Hatırlamam da mümkün değildir. Çünkü iş yükümüz biraz ağırdır. Malları iade bölümünde görevli kişiler teslim almaktadır. Ayda 70-80 arası iade faturası alınır. Anormal bir durum olursa tarafıma bilgi verilir.” şeklinde beyanda bulunduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizin … tarih ve … Esas – … Karar sayılı ilamı ile “Davanın kabulü ile; davacının Antalya … Müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasındaki borç nedeniyle davalıya borçlu bulunmadığının tespitine, davacının kötü niyet tazminat talebinin reddine,” karar verildiği, kararın istinaf edilmesi üzerine davaya bakan Antalya BAM …. Hukuk Dairesi’nin … tarihli … Esas ve … Karar sayılı ilamı ile istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkememizin … tarih … E. ve … K. sayılı kararının; “….Davada mahkemece yapılması gereken; dava konusu edilmeyen diğer çeklere ilişkin yapılan takiplerin kesinleştiği dikkate alınarak, takipten sonra yapılan 30.000,00-TL’lik ödemenin hangi borca ilişkin olduğu konusunda tahsilat makbuzunda açıklama olup olmadığının tespiti, TBK 101 ve 102.maddeleri hükümlerine göre inceleme yapılması yeni bir bilirkişiden bilirkişi raporu veya dosyaya rapor sunan bilirkişiden ek rapor alınarak sonucuna göre yargılamaya devamla esas hakkında karar vermektir…” gerekçesi ile kaldırılmasına karar verildiğinden, dosyanın yeniden Mahkememize gönderildiği ve Mahkememizin 2021/663 E. sayılı dosyasına tevzi olunduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizce dosyanın mali müşavir bilirkişi tevdi edilerek davalı tarafın ticari defterler ve ilgili icra dosyaları üzerinde yerinde inceleme yetkisi de verilerek Antalya BAM …. Hukuk Dairesi Başkanlığı’nın kaldırma kararı doğrultusunda rapor tanzim edilmesinin istenilmesine karar verilmiş olup, bilirkişi … tarafından ibraz edilen … tarihli raporunda özetle: “Davalının ticari defterleri ve dava dosyası kapsamına göre, davalı şirketin davacı şirkete mal satılması şeklinde taraflar arasında ticari bir ilişkinin mevcut olduğu ve bu ticari ilişkiye istinaden dava ve takip tarihleri itibariyle davalının bakiye 99.346,24-TL tutarında davacıdan açık hesap alacağının olduğu, davalı şirket bu bakiye açık hesap alacağı karşılığı olarak toplam …-TL tutarındaki çekleri davacı hakkında takip konusu ettiği, bu durumda davalı şirket … – 99.346,24 = 36.234,15-TL tutarında fazladan çeki takip konusu ettiği, bu nedenle de davacının dava konusu ettiği Antalya … dairesi … Esas sayılı dosyasında icra takibine konu edilen … tarihli … seri nolu 33.336,54-TL bedelli çeke istinaden davacının borçlu olmadığı” sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Dava; Antalya … Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyasından dolayı davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine ilişkin menfi tespit davasıdır.
Tüm dosya kapsamı ve toplanılan delillerin bir bütün olarak değerlendirilmesi sonucunda; Antalya … Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyasında takibin dayanağını oluşturan … Bankası … Şubesine ait … keşide tarihli 33.336,00-TL bedelli, … seri nolu çekin taraflar arasındaki ticari ilişki kapsamında verildiği hususu taraflar arasında sabit olup, uyuşmazlığın bu çek nedeniyle borçlu bulunup bulunmadığı hususunda toplanmaktadır.
Antalya BAM …. Hukuk Dairesi Başkanlığı’nın kaldırma kararında belirtildiği üzere; kural olarak çek ödeme vasıtası olup, aksi kararlaştırılmadıkça mevcut bir borcun tediyesi amacıyla verildiğinin kabulü gerekir. Bu karinenin aksini iddia eden davacının iddiasını ispat etmesi gerekir. Bir başka deyişle kanunen bir borcun ödenmesinin temini amacıyla verildiği kabul edilen çekin, bir borcun ödenmesi dışında hangi nedenle verildiği konusundaki ispat yükünün, keşidecide olduğu kabul edilmektedir. Çekin avans ya da teminat olarak veyahut davalı tarafça verilen hizmete karşılık olarak keşide edildiğine yönelik iddianın somut olayda davacı tarafça ispatı gerekir. Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6098 sayılı TBK’nın 101. Maddesi; “Birden çok borcu bulunan borçlu, ödeme gününde bu borçlardan hangisini ödemek istediğini alacaklıya bildirebilir. Borçlu bildirimde bulunmazsa, yapılan ödeme, kendisi tarafından derhâl itiraz edilmiş olmadıkça, alacaklının makbuzda gösterdiği borç için yapılmış sayılır” hükmünü, 102. maddesi; “Kanunen geçerli bir açıklama yapılmadığı veya makbuzda bir açıklık bulunmadığı durumda ödeme, muaccel borç için yapılmış sayılır. Birden çok borç muaccel ise ödemenin, borçluya karşı ilk olarak takip edilen borç için yapılmış olduğu kabul edilir. Takip yapılmamış ise ödeme, vadesi ilk önce gelmiş olan borç için yapılmış olur. Birden çok borcun vadesi aynı zamanda gelmişse, mahsup orantılı olarak; borçlardan hiçbirinin vadesi gelmemişse ödeme, güvencesi en az olan borç için yapılmış sayılır.” hükmünü içermektedir. Bu yasal karinenin aksini iddia eden, bu iddiasını kanıtlamakla yükümlüdür. …Davacının vadesi gelmiş alacağı varsa, ödemelerin bu vadesi gelmiş alacağa mahsuben yapıldığının kabul edilmesi gerekir. (Yargıtay 23.H.D 2014/752 Esas ve 2014/4811 Karar sayılı ilamı.)
Antalya BAM …. Hukuk Dairesi Başkanlığı’nın kaldırma kararı doğrultusunda dosya kapsamına alınan ve hüküm kurmaya elverişli bulunan … tarihli raporunda da belirlendiği üzere; davalı şirketin
davacıya mal satılması şeklinde taraflar arasında ticari bir ilişkinin mevcut olduğu ve bu ticari ilişkiye kapsamında; dava konusu olan Antalya … Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında takip tarihi olan … tarihi itibariyle, davalının bakiye …-TL tutarında davacıdan alacağının kayıtlı olduğu, dava tarihi itibariyle davalının bakiye 99.346,24-TL tutarında davacıdan alacağının kayıtlı olduğu, davalı şirketin, davacı tarafa satıp teslim ettiği mallar karşılığında davalı şirketin davacıdan teslim aldığı ve fatura alacağından mahsup ettiği; … tarihli … seri nolu 31.038,93-TL bedelli, (Antalya …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında ve … tarihinde icra takip konusu edilmiş), … tarihli … seri nolu 35.414,70-TL bedelli (Antalya ….İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında … tarihinde icra takip konusu edilmiş), … tarihli … seri nolu 35.790,22-TL bedelli (Antalya ….İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında … tarihinde icra takip konusu edilmiş), … tarihli … seri nolu 33.336,54-TL bedelli (Antalya … Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında … tarihinde icra takip konusu) olmak üzere toplam …-TL tutarındaki çeklerin karşılığının ödenmediğinden bahisle bu çeklerin iade kaydının yapıldığı belirlenmiştir.
Dava konusu olan icra takip tarihi olan … tarihi itibariyle davalı şirketin bakiye …-TL tutarında davacıdan açık hesap alacağının kaldığının tespit edildiği, davalı şirket bu …-TL tutarındaki açık hesap alacağı karşılığında, davacı hakkında toplam …-TL tutarındaki çeki takip konusu ettiği, davalı şirket ticari defterlerinde iade kaydı yaptığı yukarıda belirtilen çeklerin karşılığı bedellerini tahsil etmek için davacı hakkında icra takibi başlatıldığı, en son başlatılan ve dava konusu olan Antalya … Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra takip dosyasının takip tarihinden sonra davacı taraftan … tarihinde 30.000,00-TL tutarında tahsilat yapıldığı ve tahsilat kaydından sonra davalı şirketin … tarihi itibariyle bakiye 99.346,24-TL tutarında davacından alacağının
kaldığının tespit edildiği anlaşılmıştır. Bu bağlamda; davalı şirketin ticari defterler kayıtlarında; … tarihli 30.000,00-TL tutarındaki tahsilatın davalı şirketin davacıdan teslim aldığı … seri nolu … Bankası çeki karşılığı olarak tahsil edildiğinin belirtildiği, bu çek seri numarası olan … seri numarasının icra takip konusu olan çek seri numaraları olan … seri numarasından çok önceki çek numarası olduğundan; iddia konusu olan 30.000,00-TL’ lik ödemenin, dava ve iddia konusu olan icra takip dosyalarına konu edilen çekler karşılığı yapılan bir ödeme olmadığı, bu ödemenin yukarıda ayrıntıları açıklanan icra takip tarihlerinden önce yapılan bir tahsilat olduğunun belirlendiği anlaşılmıştır.
Her ne kadar davacı yanın yevmiye defterinin kapanış kaydı olmaması nedeniyle usulüne uygun tutulmadığından defterindeki kayıt tek başına ispata elverişli olmadığı ve davalının usulüne uygun tutulan defter kayıtlarına göre ise, davalı yanın 99.346,24-TL alacak kaydı bulunsa da; davalı yan ticari defter ve belgelerinde 30.000,00-TL’lik tahsilatın … seri nolu … Bankası çeki karşılığı olarak yapıldığının belirtildiği, hükme esas alınan … tarihli bilirkişi raporunda da belirlendiği üzere; bu çek seri numarası olan … seri numarasının icra takibine konu edilen çek seri numaraları olan … seri numarasından önceki seri numaralı çek olduğu; dolayısı ile iddia konusu olan 30.000,00-TL’ lik ödemenin, dava ve iddia konusu olan icra takip dosyalarına konu edilen çekler karşılığı yapılan bir ödeme olmadığı, bu ödemenin yukarıda ayrıntıları açıklanan icra takip tarihlerinden önce yapılan bir tahsilat olduğu, TBK’nın 101 ve 102. maddeleri kapsamında vadesi gelmiş bir alacak varsa, ödemelerin bu vadesi gelmiş alacağa mahsuben yapıldığının kabul edilmesi gerektiği hususu nazara alındığında; bu ödemenin icra takip tarihlerinden önce yapılan bir tahsilat olduğundan söz konusu takip bakımından vadesi gelmiş bir borçtan bahsedilemeyeceği, kaldı ki davalı yan kayıtlarında bu ödemenin … seri nolu … Bankası çeki karşılığı olarak yapıldığına ilişkin kaydın bulunduğu, davalı şirketin yukarıda belirtilen icra takip dosyalarının takip tarihleri itibariyle
bakiye 99.346,24-TL tutarında davacıdan alacağının kaldığı ve davalı şirket bu bakiye açık hesap alacağı karşılığı olarak toplam
…-TL tutarındaki 4 adet çeki takip konusu ettiği, bu durumda davalı şirket …-99.346,24 = 36.234,15-TL tutarında alacağından fazla çeki takip konusu ettiği anlaşılmakla; davacının Antalya … Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyası nedeniyle davalı yana borçlu olmadığının tespitine ilişkin ve davanın kabulüne dair aşağıdaki hüküm tesis edilmiş, koşulları oluşmadığından davacı yanın kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi Yukarıda açıklanacağı üzere;
1-Davanın KABULÜ ile;
-Davacının Antalya … Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyası nedeniyle davalı yana BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE,
-Davacı yanın kötüniyet tazminatı talebinin REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 2.195,25-TL nispi karar ve ilam harcından, başlangıçta yatırılan 548,82-TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 1.646,43-TL nispi karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 548,82-TL peşin harç ile 31,40-TL başvurma harcı olmak üzere toplam 580,22 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 1.114,50-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
7-Taraflarca yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere her hangi bir Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile Antalya Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 08/02/2023

Katip …
¸(e-imzalı)

Hakim …
¸(e-imzalı)