Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/470 Esas
KARAR NO : 2022/531
DAVA : Kooperatif Üyeliğinden İhraç Kararının İptali
DAVA TARİHİ : 25/08/2021
KARAR TARİHİ : 23/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Kooperatif Üyeliğinden İhraç Kararının İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin aidat borçlarını ödemediği gerekçesiyle davalı … tarafından Antalya … Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı kooperatif ortaklığından çıkarılma kararının … tarihinde müvekkiline tebliğ edildiğini, davalı … … tarihli yönetim kurulu toplantısında dört dairenin Kooperatifin borçları karşılığında müteahhit firma … Şti’ne satılmasına karar verildiğini, bu karardan sonra müvekkilinin müteahhit firma yetkilisi …’ya gerekli tüm ödemeleri yaparak … (yeni no:…) adresindeki bağımsız bölümü satın aldığını, satış işlemi için … tarihli satış protokolü’nün düzenlendiğini, satıcı müteahhit firmanın Kooperatife yazdığı … tarihli yazı ile ortaklardan …’ın … (yeni no: …) daireyi …’e devrettiğinin belirtildiğini ve satış bedelinin … TL olarak açıklandığını, … tarihinde kooperatif tarafından müvekkiline yapılan bildirimde hisse devrinin yönetim kurulunun ilk toplantısında karara bağlanacağının belirtildiğini, … tarihinde yapılan … yılı genel kurul toplantısında ihtilaflı dairelerin ortaklıklarının oybirliği ile kabul edilmesinin kararlaştırıldığını ve bu daireler arasında müvekkilinin satın aldığı … nolu daire de sayıldığını, bu karardan sonra müvekkiline aidat borcu hakkında da bir bildirim yapılmadığını, müvekkilinin tapusu bulunmayan bağımsız bölümü davalı … teslim aldığını elektrik, su vb. Abonelikleri yaptırdığını ve daireyi kiraya verdiğini, davalı … müvekkilinin kooperatif üyeliği bulunmadığı gerekçesi ile kiracısını …’da daireden zorla çıkardığını ve kooperatif tarafından müvekkilinin dairesinin kullanımın engellendiğini, Antalya … Asliye Hukuk Mahkemesinin … tarih ve … Esas – … Karar sayılı ilamı ile müvekkilinin kooperatif üyeliğinin tespit edildiğini ve bu kararın Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin … tarih ve … Esas – … Karar sayılı ilamı ile onandığını, bunun üzerine Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … tarih ve … Esas – … Karar sayılı ilamı ile dairenin müvekkiline tahsis edildiğini, müvekkilinin üzerine düşen her türlü yükümlülüğü yerine getirmesine rağmen satın aldığı daireyi yıllardır kullanamadığını ve semerelerinden yararlanamadığını bildirerek, müvekkilinin davalı … hiç bir borcunun bulunmadığının tespitini ve kooperatif ortaklığından çıkarılması kararının iptali ile müvekkiline dairenin tahsis edilmemesi nedeniyle mahrum kalınan kira geliri ve maddi zarar için … TL ecrimisil bedelinin mahrum kalınan tarihten itibaren yasal faiz üzerinden işletilecek gecikme faizi ile birlikte tahsilini, yargılama gideri ile vekalet ücretinin davalıdan tahsilini vekaleten iddia ve talep ederek dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … tarih … Esas … Karar sayılı ilamı ile davacının Kooperatif Ortaklığının tespitine karar verildiğini ve davacının bu karara istinaden müvekkili kooperatife ortaklık kaydının yapıldığını, … tarihinde her bir ortağın yapmış olduğu toplam ödemesi … TL olduğu, davacının ise ortaklığını devir alırken ödediğini belirttiği … TL mahsup edildiğinde bakiye borcun kayıt tarihinde … TL olduğunun kooperatif kayıtlarında görüldüğünü, kayıt tarihinden sonra müvekkili kooperatif yönetimi tarafından yazılı ve sözlü ikazlara rağmen davacı … tarihinde Antalya … Noterliğinden … yevmiye nolu ihtarnamesi ile birinci ihtarname çekildiğini ödeme yapılmaması üzerine Antalya … Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile … İhtarnamenin çekildiğini, davacının ödeme yapmaması nedeniyle müvekkili kooperatif yönetim kurulunun … tarihli kararı ile davacının Kooperatif ortaklığının sona erdirildiğini ve bu kararın … tarih … yevmiye numaralı Antalya … Noterliğinin ihtarnamesi ile kendisine bildirildiğini, davacının satın almadan önceki borçları için değil satın almadan sonraki kooperatif genel kurullarında alınan kararlar gereğince tüm ortakların ödemekle yükümlü oldukları aidat ve ödemeye ilişkin borç olduğunu belirterek, haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddi ile yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesini talep ederek cevap ve savunmada bulunmuştur.
Fer’i müdahil … vekili … tarihli dilekçesinde özetle; Davaya konu taşınmazın müvekkili adına tahsil edildiği, davacının davalı … hiçbir ödeme yapmadığını bu nedenle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE DEĞERLENDİRİLMESİ: Dosya içerisine; davalı … ait sicil dosyası, genel kurul kararları, hazirun cetveli celp edilmiş, mahkememizin … Esas sayılı dosyası getirtilmiş, bilirkişiden rapor aldırılmıştır.
Dava; davacının davalı … borçlu olmadığının tespiti ile kooperatif üyeliğinden ihraç kararının iptaline yöneliktir.
Davacı tarafından mahrum kalınan kira geliri ve maddi tazminat da talep edilmiş ise de; … tarihli celsede bu talebine ilişkin davasını geri alıp, davalı temsilcisi tarafından da … tarihli ön inceleme duruşmasında muvafakat edildiğinden bu talepler yönünden esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kooperatifçilik konusunda uzman bilirkişi … tarafından düzenlenen … tarihli raporda sonuç olarak;
Davalı … Yönetim Kurulunun … tarihli kararı ile Kooperatif Ortaklığından; 1163 sayılı yasanın 27. Maddesi ve Kooperatif Ana Sözleşmesinin 14. Maddesine İstinaden ÇIKARTILMA kararı aldığı,
Davalı … … yılı ticari defterlerinde 1nci ve 2 nci İhtarnamelerinde belirtilen … TL alacağın ve gecikme faizinin kayıt edilmediği, tahakkuk kaydı yapılmadığı, ticari defter kayıtları ile ihtarname alacak rakamlarının uyuşmadığı,
Davacı …’in Yüklenici Firma Yetkilisi …’ya toplamda banka dekontları ile … TL ödeme yaptığı, Davalı … yapılan bir aidat ödeme dekontu sunulmadığı,
Davalı … … Tarihli Genel Kurul Kararı ile … TL aidat alınmasına karar verildiği, …’in Genel Kurula davet edildiği, ancak katılmadığı ve ilgili aidat ödemesinin 1 nci ve 2nci ihtarnamelere konu edilmediği,
Davacı …’in Antalya … AHM’nin Kararı doğrultusunda ortaklığa kabul edildiği, onun dışında … yılı Genel Kurulunda ortaklığa kabulü hususunda YK’ya yetki verildiği, YK’nın ise ortaklığa kabulünü … Asliye Hukuk Mahkemesi kararına kadar kabul etmediği, Mahkeme Kararı ile üye yapıldığı yönünde görüş ve kanaatte bulunulmuştur.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun “Ortaklıktan çıkarılma esasları ve itiraz” başlıklı 16. maddesinde; “(Değişik birinci fıkra: 6/10/1988 – 3476/4 md.) Kooperatif ortaklığından çıkarılmayı gerekti-ren sebepler anasözleşmede açıkça gösterilir. Ortaklar anasözleşmede açıkça gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamazlar. Ortaklıktan çıkarılmaya yönetim kurulunun teklifi ile genel kurulca karar verilir. Ana sözleşme, çıkarılanın genel kurula başvurma hakkı saklı kalmak üzere, bu hususta yönetim kurulunu da yetkili kılabilir. Çıkarılma kararı gerekçeli olarak tutanağa geçirileceği gibi, ortaklar defterine de yazılır. Kararın onaylı örneği,çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere, on gün içinde notere tevdi edilir. Bu ortak tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde itiraz davası açabilir. Tebliğ edilen karar, yönetim kurulunca verilmiş ise ortak, üç aylık süre içinde genel kurula da itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere, yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine itiraz davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır. Üç aylık süre içinde,genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarılma kararları kesinleşir. (Ek: 6/10/1988 – 3476/4 md.) Haklarındaki çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların yerine yeni ortak alınamaz. Bu kişilerin ortaklık hak ve yükümlülükleri, çıkarılma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.” hükmü yer almakta; Yine aynı Kanunun; “I- Süre Ve Ortaklığın Yok olması” başlıklı 27. maddesinde de; “Ortakların yüklendikleri paylar için ödeyebilecekleri para tutarını anasözleşme belirtir. Kooperatif sermaye yüklemlerinde borçlu veya sair ödemelerle yükümlü bulunan ortaklarından elden yazılı olarak veya taahhütlü mektupla, bu husus mümkün olmazsa ilanla ve münasip bir süre belirterek yükümlerini yerine getirmelerini ister. İlk isteğe uymayan ve ikinci istemeden sonra da bir ay içinde yükümlerini yerine getirmeyenlerin ortaklığı kendiliğinden düşer. Ortaklığın düşmesi alâkalının, anasözleşme veya diğer suretlerle doğmuş borçlarının yok olmasını gerektirmez.” Denilmektedir. Görüldüğü üzere; ortağın ana sözleşme gereği belirlenen parasal yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekmekte; bu gereği yerine getirmediği için ihraç edilen üyeye ise, kooperatif üyeliğinden ihraç kararının usulünce kendisine tebliğinden itibaren üç aylık süre içinde itiraz olanağı tanınmaktadır. İhraç edilen üyeye tanınan bu üç aylık itiraz süresi hak düşürücü süre olup, bu süre içinde itiraz etme olanağını kullanmadığı takdirde hakkındaki ihraç kararı kesinleşmektedir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunun 16. maddesi gereğince ortağın ihraç edilebilmesi için, ortağa gönderilen borç miktarı gerçek borç miktarını yansıtmalıdır. Bildirilen borç miktarı kişisel ve gerçek borç miktarını yansıtmıyorsa, ortağın usulüne uygun bir şekilde temerrüte düşürüldüğünden bahsedilemez. İhtarlarda belirtilen borç ortağın gerçek borcunu yansıtmıyorsa, ihtar edilen borç ile gerçek borç arasında fahiş bir fark bulunuyorsa, ortağın ihracına karar verilemez. Ayrıca ihtarnamelerde faiz borcu miktarının da açıkça gösterilmesi gerekir (Coşkun, Mahmut; Kooperatifler Hukuku, Ankara 2019, s. 245).
Parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen ortaklar kooperatif ortaklığından çıkarılabilirler. Buna ilişkin kural 1163 sayılı Kooperatif Kanunun 27. maddesinde kabul edilmiştir. İhraca yetkili organ kooperatif genel kuruludur. Ancak ana sözleşme ile bu yetki kooperatif yönetim kuruluna da verilebilir. Çıkarma yetkisi diğer başka bir organa verilemez, verilmiş ise bu karar geçersiz olup hiç bir sonuç doğurmaz (Eriş, Gönen; Uygulamalı Kooperatifler Hukuku 2. Baskı, Ankara 1999, s. 715).
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 27 ve davalı … ana sözleşmesinin ilgili maddelerinde parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen kooperatif üyelerinin ihracı prosedürü düzenlenmiş olup, bu tür davalarda mahkemece öncelikle aidat borcunun ödenmesi için üyeye 2 ihtarın gönderilip gönderilmediği ve bu ihtarların usulüne uygun olarak tebliğ edilip edilmediği, ilk ihtarnamenin ödemesi 30 gün geciktirilmiş borcu içerip içermediği, böyle bir borcun ödenmesi için birinci ihtarda 10 gün, ikinci ihtarda 1 aylık sürenin verilip verilmediği, bu süre içerisinde ödememe halinde müeyyidenin ne olduğunun ve ödenmesi istenen borcun miktarının ve neye ilişkin olduğunun açık ve anlaşılır olarak belirtilip belirtilmediği tespit edilmelidir. Tüm bu aşamalarda bir eksiklik bulunmaması halinde ihtarlarda istenen borcun gerçek borcu yansıtıp yansıtmadığının belirlenmesi gereklidir. Usulüne uygun olmayan ihtarname dayanak yapılarak ihraç kararı verilmesi mümkün değildir.
Somut davada davacının dava dışı yüklenici şirket yetkilisi …’dan … (yeni no:…) adresindeki bağımsız bölümü satın aldığını, Davacı Tarafından yapılan ödemelerin … Şti. Yetkili …’ya yapıldığı, davacının kooperatife üye olarak kabul edilmemesi üzerine açmış olduğu davada Antalya … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … tarih … Esas … Karar sayılı ilamı ile davacının kooperatif ortaklığının tespitine karar verildiği ve davacının bu karara istinaden kooperatife ortaklık kaydının yapıldığı anlaşılmaktadır.
Bu noktada davacının tek ve/veya peşin ödemeli üye olarak kayıt edilip edilmesi hususu tartışılmalıdır. Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre tek ödemeli üye kayıt edilebilmesi için genel kurulun bu yönde karar almış olması gerekir. Somut olayda ise doğrudan davalının tek ödemeli üye kaydına ilişkin genel kurul kararı bulunmayıp, davacının söz konusu daireyi, inşaat işlerini yüklenen dava dışı müteahhitten satın aldığı hususu ihtilafsız olup, yönetim kurulunun bu yöndeki işlemi ve yukarıda anılan Antalya … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … tarih … Esas, … Karar sayılı ilamı ile kooperatif üyeliğinin tespitine karar verildiği, bu nedenle davacının tek ödemeli üye değil peşin ödemeli üye olarak kabul edildiği, … yılında yapılan satış protokolü uyarınca peşin ödemeli üye olduğu kabul edilen davacının …-Tl ödediği, davacının … yılındaki bu protokolden sonra alınan genel kurul kararlarında belirtilen aidat bedellerinden “üyelerin hak ve borçlarda eşitliği” ilkesi uyarınca sorumlu olacağı, bu nedenle kooperatifin davacının üyeliğinden sonra doğan aidat bedellerini davacıdan talep etmesinde hukuka aykırı bir durum olmayacağı, ödemlerin yapılması için davacıya iki tane noter kanalı ile ihtarnamenin gönderildiği, ihtarnamede belirtilen borç miktarında fahiş bir farkın bulunmadığı bu durumda ihraç kararında kanuna, ana sözleşmeye ve objektif iyiniyet kurallarına da aykırılık tespit edilmediğinden davanın reddine karar verilmesi gerektiği kanaatine varılmış ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davalı … ihracına ilişkin kararın iptaline yönelik davasının REDDİNE,
2-Davacının ecrimisil talebine ilişkin davanın ise geri alınmış olması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine YER OLMADIĞINA,
3-Alınması gerekli …-TL maktu karar ve ilam harcından peşin alınan …-TL harcın mahsubu ile bakiye …-TL harcın davacıdan tahsili ile hazine adına gelir KAYDINA,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde BIRAKILMASINA,
5-Davalı vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan …-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ÖDENMESİNE,
6-Gider avansının kullanılmayan kısmının hükmün kesinleşmesine müteakip davacı tarafa İADESİNE,
Dair, taraf vekilleri ile Tasfiye Memurunun ve Feri Müdahil vekilinin yüzlerine karşı, HMK 345. Maddesi uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içinde Antalya Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere oybirliği ile verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 23/06/2022

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır