Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/675 Esas
KARAR NO : 2021/725
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 17/12/2020
KARAR TARİHİ : 04/10/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil şirketin davalı …nden … plakalı, … model … marka, otomobil cinsi aracı Denzili … Noterliği … Tarih ve … Yevmiye numaralı araç satış sözleşmesi ile araç bedeli ödenerek müvekkili tarafından davalıdan satın alındığını, satış sözleşmesine konu aracın bir süre müvekkil tarafından kullanıldıktan sonra Uşak … Noterliği … Tarih ve … Yevmiye Numaralı Araç Satış Sözleşmesi ile …’a satıldığını, … tarafından Uşak … Noterliği … Tarih ve … Yevmiye Numaralı İhtarname ile müvekkil muhatap tutularak söz konusu aracın 7186 sayılı Gelir Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun 21. Maddesiyle 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa Göre Gümrük Vergilerinin Eksik Ödenmesi Nedeniyle Başlatılan Bir Soruşturma veya Kovuşturmaya Konu Kara Taşıtlarının Sahiplerine İadesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmeliğe istinaden aracın eksik ödenen ÖTV tutarının olduğunu, buna ilişkin aracın müsaderesini engellemek için Yeşilköy Gümrük Müdürlüğü’nün … tarih …-… sayılı yazısında 8.542,00.-TL ÖTV farkı bulunduğunu ve bu tutarın tarafına ödenmesi gerektiğini ihtar ettiğini, bu ihtarnameye istinaden bu tutarın müvekkil şirket tarafından adı geçene ödendiğini, müvekkil şirketin mülkiyetin kamuya geçirilmesine konu aracın Denzili … Noterliği … Tarih ve … Yevmiye Numaralı Araç Satış Sözleşmesi ile araç bedelini ödeyerek ve sicile güven ilkesi gereği davalı şirketten satın aldığını, aracın ithal aşamasında herhangi bir dahili olmadığını, müvekkilinin bu hususta herhangi bir sorumluluğu bulunmadığını, müvekkilin bu araca ilişkin ödemiş olduğu ÖTV vergisinin aracı satın aldığı davalı …nden ticari faizi ile birlikte tahsilini rücu etme zarureti doğduğunu belirterek davanın kabulüne, dava konusu miktarın davalıdan ticari faizi ile birlikte tahsiline, yargılama giderleri ile ücreti vekâletin de davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu … plakalı … şasi nolu … marka arcın Denizli … Noterliğinin … tarihli … yevmiye nolu araç satış sözleşmesi ile … Tarım Ürünleri İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti.den davalı müvekkil şirketçe satın alındığını, akabinde bu aracın Denizli … Noterliğinin … tarihli … yevmiye nolu araç satış sözleşmesi ile davacı … Madeni Yağlar San. Ve Tic. Ltd. Şti.nce davalı müvekkil şirketten satın alındığını, müvekkil şirketin bahsi geçen aracın ithalatçısı olmadığını, bu konuda herhangi bir müdahili de bulunmadığını, müvekkil şirketin dava konusu aracın ilk alıcı ya da satıcısı olmadığını, davanın müvekkil şirket yönünden husumet yokluğundan reddinin gerektiğini, davacı şirketin vergi kayıtları nezdinde devlete yaptığı ötv ödeme dekontunu ibraz etmediğinden davacının işbu davada taraf olma sıfatının bulunmadığını, davanın davacı şirketin husumet yokluğu nedeni ile reddi gerektiğini, davacının taleplerinin zaman aşımına uğradığı için davanın zamanı aşımı nedeni ile reddi gerektiğini, davacı tarafça basiretli tacir olarak hak düşürücü süreye riayet edilmemiş olması nedeni ile de işbu davanın reddi gerektiğini, davacının faiz istemlerinin usule ve yasalara aykırı olmadığından dolayı reddi gerektiğini, davanın … Tarım Ürünleri İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ne ihbar edilmesini, huzurdaki haksız ve hukuka aykırı davanın usulden reddine, mahkemen aksi kanaatte ise davanın esastan reddine, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davacı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava; alacak talebine ilişkindir.
Taraflar arasında … plaka sayılı araca ilişkin satım sözleşmesinin yapıldığı hususunda ihtilaf yoktur.
Uyuşmazlık; davacı tarafında zorunlu arabuluculuğa ilişki dava şartının yerine getirilip getirilmediği, davanın hak düşürücü süre içerisinde açılıp açılmadığı, alacağın zamanaşımına uğrayıp uğramadığı, davalıdan satın alınan araca ilişkin ÖTV farkı olarak ödenen bedelden davalının sorumlu olup olmadığı hususlarından ibarettir.
Dosya içerisine; Bakırköy … Ağır Ceza Mahkemesinin …/… Esas sayılı dosyası celp edilmiş, … Gümrük Müdürlüğünün, … Finans Bank Genel Müdürlüğünün ve … Bank Genel Müdürlüğünün cevabi yazıları dosyamız arasına konulmuş, dava … Taşımacılık Turizm Oto Gıda San. Tic. Ltd. Şti.’ye ve … Tarım Ürünleri İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye ihbar edilmiştir.
İhbar olunan … Tarım Ürünleri İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin davaya konu olan … Model … Plakalı Mercedes … marka aracın ilk sahibi olmadığını, davaya konu bu aracın ilk sahibi konumunda olmamasından dolayı ortaya çıkan ÖTV farkından sorumlu olmadığını, davaya konu olan … model … plakalı mercedes … marka aracı ithal eden ve müvekkilimize satan … taşımacılık turizm oto gıda san. tic. ltd. Şti. Olduğunu, davaya konu olan olayda müvekilinin herhangi bir sorumluluğu bulunmadığını, bu noktada söz konusu sorumluluğun aracı ithal eden … Taşımacılık Turizm Oto Gıda San. Tic. Ltd. Şti. Olduğunu, bu sebeple davanın sorumlu taraf olan … Taşımacılık Turizm Oto Gıda San. Tic. Ltd. Şti.’ye ihbar edilmesini, davanın reddine, mahkeme aksi kanatte ise adı geçen ve sorumlu taraf olan … Taşımacılık Turizm Oto Gıda San. Tic. Ltd. Şti.’ye ihbar edilmesini talep etmiştir.
Bakırköy … Ağır Ceza Mahkemesinin …/… Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; … Cumhuriyet Başsavcılılığının …/… soruşturma, …/…. iddianame numaralı iddianamesi ile sanıklar …, …, … ve … hakkında kaçakçılık ve sahtecilik suçlarından dolayı kamu davasının açıldığı anlaşılmıştır.
… Gümrük Müdürlüğünün … tarihli cevabi yazısına ekli belgelerin incelenmesinde; davaya konu … (plaka değişikliğiyle …) plaka sayılı araca Bakırköy … Ağır Ceza Mahkemesinin …/… Esas sayılı dosyası üzerinden CMK 128/4 maddesi uyarınca ihtiyati tedbir konulduğu, araç maliki …’ın … Gümrük Müdürlüğü’ne vermiş olduğu … tarihli başvuru dilekçesine istinaden yapılan yazışmalar sonucunda araç için araç maliki tarafından 5607 sayılı kanunun Geçici 11. Maddesi ve Yönetmeliğin 5. Maddesinin 3. Fıkrasına göre ödenmesi gereken ÖTV tutarının %25’ine isabet eden tutarın 8.542,00.-TL olduğunun belirtildiği, .. Gümrük Müdürlüğü’nün Bakırköy … Ağır Ceza Mahkemesinin …/… Esas sayılı dosyasına gönderdiği yazıda araç malikinin belirlenen tutarı … tarihinde yatırdığı belirtilmiştir.
Davacı tarafça iş bu dava öncesinde davaya konu alacağa dayalı zorunlu arabuluculuğa başvurduğu, davalının borcu kabul etmemesi nedeniyle anlaşamama ve son tutanağın düzenlendiği, ÖTV yerine gümrük vergisi olarak nitelendirilmesinin sonuca etkili olmadığı gözetilerek davalı vekilinin dava şartına yönelik itirazının reddine karar verilerek yargılamaya devam olunmuştur.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacı tarafından davalıdan davaya konu … (plaka değişikliğiyle …) plaka sayılı aracın Denzili … Noterliğinin … tarih ve … Yevmiye numaralı araç satış sözleşmesi ile satın alındığı, daha sonra aracın Uşak … Noterliğinin … tarih ve … Yevmiye Numaralı araç satış sözleşmesi ile dava dışı …’a satıldığı, davaya konu aracın da aralarında bulunduğu toplam 27 adet aracın gümrük vergilerinin eksik ödenmesi nedeniyle Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılılığının.. ./…. soruşturma, …/… iddianame numaralı iddianamesi ile sanıklar …, …, … ve … hakkında kaçakçılık ve sahtecilik suçlarından dolayı kamu davasının açıldığı, dava dışı araç maliki …’ın 5607 sayılı kanunun Geçici 11. Maddesi ve yönetmeliğin 5. Maddesinin 3. Fıkrasına göre ödenmesi gereken ÖTV tutarının %25’ine isabet eden 8.542,00.-TL tutarı 30/10/2019 tarihinde ödediği, yapılan ödemenin de …. Gümrük Müdürlüğü tarafından davanın görüldüğü Bakırköy … Ağır Ceza Mahkemesinin …/… Esas sayılı dosyasına bildirildiği, davacının da bu tutarı … tarihinde araç malikine ödediği anlaşılmıştır.
Dava konusu uyuşmazlık bakımından sözleşme tarihinde yürürlükte olan mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun (BK) 182 ve devamı maddelerinin uygulanması gerekir.
BK’nın 182/1. maddesinde düzenlenen satım sözleşmesiyle; alıcı satış bedeli olarak bir miktar para vermeyi borçlanır; satıcı ise satıma konu malı alıcıya teslim ederek mülkiyeti ona geçirme borcu altına girer.
Taşınır bir malın satışına ilişkin sözleşmede satıcının taşınırı teslim etmek ve mülkiyeti alıcının üzerine geçirmek gibi asıl borcu yanında satılan malı saklama ve gerektiğinde taşıma masraflarını ödeme borcu gibi tali nitelikte borçları da bulunmaktadır.
Satıcının borçlarından bir tanesi de BK’nın 189 ile 193. maddelerinde düzenlenen zapta karşı tekeffül borcudur.
Mülga 818 sayılı BK’nın 189. maddesinde zapta karşı teminat:
“Bayi, satılan şeyin bir üçüncü şahıs tarafından bey’in akdi zamanında mevcut bir hak sebebi ile tamamen veya kısmen zaptedilmesinden müşteriye karşı mesul ve zamindır.” şeklinde tanımlanmıştır.
Satıcının bu borcu ile ilgili olarak öğretide “zabta karşı tekeffül satılan malın bir üçüncü kişinin iddia ettiği üstün bir hak yüzünden alıcının elinden alınmasından veya iddia olunan bu hak sebebi ile alıcının mülkiyet hakkını gereği gibi kullanmamasından dolayı satıcının sorumlu olmasıdır” şeklinde tanımlanmaktadır (Tandoğan H., Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C.1/1, 4. Bası, Ankara 1988 s.148).
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) “Mülkiyet hakkının içeriği” kenar başlıklı 683. maddesine göre ise; bir şeye malik olan kimse, hukuk düzeninin sınırları içinde, o şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir. Bir zapt tehlikesinin bulunması hâlinde malikin, yani alıcının, bu yetkilerini kullanması engellenmiş, mülkiyet hakkı gereği gibi kullanılamamış olur. Bu nedenle satım hukukunda zapta karşı tekeffül sorumluluğunun varlığı zorunludur. (Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 27/01/2021 tarih, 2020/7928 Esas, 2021/540 Karar sayılı ilamı)
Somut olayda; davalı satıcının zabta karşı tekeffül hükümlerine göre davaya konu aracın gümrük vergilerinin eksik ödenmesi nedeniyle 5607 sayılı kanunun Geçici 11. Maddesi ve Yönetmeliğin 5. Maddesinin 3. Fıkrasına göre ödenmesi gereken ÖTV tutarının %25’ine isabet eden 8.542,00.-TL tutardan sorumlu olduğu anlaşılmakla davanın kabulüne karar verilmiştir.
Her ne kadar davalı vekili zamanaşımı itirazında bulunmuş ise de emsal Yargıtay içtihatlarında da belirtildiği üzere zabta karşı tekeffül hukuksal nedenine dayalı açılan davalarda mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 125. Maddesi (Türk Borçlar Kanununun 146. Maddesi) gereğince zamanaşımı süresinin 10 yıl olduğu ve zamanaşımı süresinin zaptın vaki olduğu tarihte başlayacağı (Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 01/10/2012 tarih, 2012/10049 Esas, 2012/10464Karar sayılı ilamı) araç üzerine konulan ihtiyati tedbir şerhinin … yılı olduğu gözetilerek davanın süresi içerisinde açıldığı anlaşılmakla davalı vekilinin zamanaşımı itirazına itibar edilmeyerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ İLE,
8.542,00.-TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gerekli 583,50.-TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 145,88.-TL harcın mahsubu ile bakiye 437,62.-TL harcın davalıdan TAHSİLİNE, hazineye gelir KAYDINA,
3-Davacı tarafından yapılan (davetiye, müzekkere, bilirkişi gideri ve harç olmak üzere) toplam 481,98.-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya ÖDENMESİNE,
4-Davacı vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 4.080,00.-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ÖDENMESİNE,
5-Arabuluculuğa ilişkin dava şartı nedeni ile kamu tarafından yapılan 1.320,00.TL yargılama giderinin 6325 sayılı HUAK’nın 18/A-13. maddesi gereği davalıdan alınarak hazineye gelir KAYDINA,
6-Gider avansının kullanılmayan kısmının hükmün kesinleşmesine müteakip davacı tarafa İADESİNE,
Dair, davalı vekilinin yüzüne karşı, davacı vekili ve ihbar olunanın yokluğunda HMK 345. Maddesi uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içinde Antalya Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 04/10/2021

Katip …
¸(e-imzalı)

Hakim …
¸(e-imzalı)