Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/471 Esas
KARAR NO : 2021/758
DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 17/09/2019
KARAR TARİHİ : 11/10/2021

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; müvekkili olan kurumca “Su Sayacı Okuma, Bağlama, Kesim Kontrol ve Buna Bağlı Hizmetlerden Oluşan Muhtelif Saha İşlerinin Yaptırılması” hizmet alım işinin davalılara ihale edilmesi neticesinde; davalıların işçileri eliyle söz konusu hizmeti yürüttüğünü, ancak davalı şirketlerde çalıştığını beyan eden işçi … tarafından müvekkili olan kuruma karşı açılan Antalya … İş Mahkemesi’nin … E. Sayılı dosyası ile açılan davanın yargılaması neticesinde; dava dışı işçi lehine kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, boşta geçen süre ücreti, işe başlatmama tazminatı, yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedildiğini, karara karşı istinaf başvurusunda bulunduklarını, ancak kararın istinaf incelemesinde olduğunu, dava dışı işçi … vekili tarafından Antalya … İcra Dairesi’nin … E. Sayılı dosyası ile müvekkili aleyhine takip başlatıldığını, takipte kesinleşen miktarın, icra faiz ve masrafları ile bu dava kapsamında mahkum kalınan yargılama giderleri ve harçları dahil olmak üzere toplamda 35.519,20.-TL ‘nin kurum tarafından ödendiğini, ayrıca 1.782,08.-TL bakiye karar harcı ile istinaf kanun yoluna başvurma harcının müvekkili olan kurum tarafından ödendiğini, dava dışı işçinin haklarının korunması adına Mahkemece işçi alacaklarından diğer davalılar birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulduklarını, Müvekkili olan kurumun ihale bedelini ihaleyi alan firmalara ödenmesinden başka bir sorumluluğunun bulunmadığını, işçi alacaklarına ilişkin sorumluluğun, ihaleyi alıp işi aldığı işçilerle yapan davalı şirketlere ait olduğunu, İşçiyi işten çıkaranın davalı şirketler olduğunu bu nedenle işçiyi işten çıkartan davalı şirketlerin dava yargılama giderleri ve vekalet ücretinden de sorumlu olduklarını, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu gereğince ihale usulüyle “hizmet alımı” yapıldığından yapılan işlemin ihale mevzuatı hükümlerine tabi olduğunu, işçi alımı niteliğindeki bir alım olmadığından İş Kanun ve Mevzuatı hükümlerine tabi olmadığını, davalı firmalar ile kurum arasında yapılan ihale sözleşmesinde ; “ ..işçilerin İş Kanunu Ve Sosyal Sigortalar Mevzuatı gereğince doğacak tüm hak ve yükümlülüklerinden yüklenici firma sorumludur” hükmüne yer verildiğini; neticede; Antalya … İş Mahkemesi’nin … tarihli … Esas ve … Karar sayılı ilamı neticesinde; Antalya … İcra Müdürlüğü’nün … Esasında başlatılan icra takibi ile dava dışı işçiye ödenen kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, boşta geçen süre ücreti, işe başlatmama tazminatı, yargılama gideri ve vekalet ücretinin , alt işveren konumunda bulunan davalı şirketlerden rücuen tazmini ile 37.519,20 TL’nin ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren ; 1.782,08TL bakiye karar harcı ve istinaf kanun yoluna başvurma harcının ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren ; toplamda 39.301,28 TL’nin arabuluculuk yoluna başvuru tarihi ile ödeneceği tarihe kadar işletilecek mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalı şirketten rücuen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekilinin mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın dava dilekçesindeki tüm iddia ve beyanlarının haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, yetki ve görev yönünden itirazlarının olduğunu, davanın zaman aşımına uğradığını, davaya dayanak yapılan Antalya … İş Mahkemesi’nin … E. -…K. sayılı dosyasında taraf olmayan …Şti aleyhine husumet yöneltilemeyeceğini, dava dışı işçinin başından beri davacı kurumun çalışanı olduğunu, davacı kurum ile imzalanan ihale sözleşmesine istinaden yine davacı … tarafından, müvekkili olan şirkete işe alınacak personel listesi verilmek suretiyle ve belirli süreli hizmet sözleşmesiyle müvekkili olan şirketlerde işe başladığını, … – … tarihlerinde …Şti’de; …-… tarihleri arasında …Şti’nde, …-… tarihleri arasında ise …Şti’nde belirli süreli iş sözleşmesi kapsamında çalıştığını, ihale sürelerinin bitimiyle de iş akitlerinin sonlandırıldığını, davacı … tarafından iş azaltımına gidildiği bildirilerek bazı işçilerin işten çıkışının yapılmasının müvekkili olan şirketlere bildirildiğini, dava dışı işçinin çıkışının da bu sebeple yapıldığını, bu elemanların tamamen kurum yetkililerinin gözetimi altında onların emir ve talimatlarıyla çalıştıklarını ve bu nedenle de işçi alacaklarından da asıl işveren olan kürumların sorumlu olması gerektiğini, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2/son maddesi uyarınca “ işletmenin ve işin gereğiyle teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işler dışında asıl iş bölünerek alt işverenlere verilemez.” Hükmünün yer aldığını, Davacı … tarafından ihale ile müvekkil şirketlere verilen işlerin …’ın asıl işlerinden olduğunu, 4857 sayılı İş Kanununun 112. Maddesine yeni bir fıkra eklenerek alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları hakkında yeni bir düzenlemeye gidildiğini, işçinin değişik alt işverenler nezdinde aynı kamu ve kuruluşuna ait işyerinde çalışması halinde; işçinin kıdem tazminatının ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından ödeneceği yasal düzenlemesi getirildiğini, 7166 sayılı Kanunun 12. Maddesi ile..” kamu kurum ve kuruluşları tarafından alt işverene rücu edilmek üzere yürütülen davalarda;112. Maddesinin 6. Fıkrası kapsamında rücu edilmeyecek kısım için ihtilafın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedilir, yargılama gideri ve vekalet ücreti taraflar üzerinde bırakılır..” hükmünün getirildiğini, bu nedenle davanın reddinin gerektiğini, yine kabul anlamına gelmemekle birlikte alt taşerona rücu imkanı bulunsa dahi , alt taşeronun sorumluluğunun işçinin kendi bünyesindeki çalışma süresiyle sınırlı olduğunu, davacı asıl işverenin kendi payı oranında sorumluluğunun devam ettiğini, neticede davanın hem husumeten hem de esasen reddini talep etmişlerdir.
Dava; dava dışı işçiye ödenen tazminatın sözleşme kapsamında davalılardan tahsiline ilişkin olarak açılan rücuen tazminat davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; mahkememizin yetkili olup olmadığı, yetkili ise işçiye ödenen bedelden davalının sorumlu olup olmadığı, sorumlu ise hangi miktardan sorumlu olduğu hususlarındadır.
Dosya içerisine; Antalya … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosya sureti, Antalya … İş Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası celp edilmiş, iş mevzuatından kaynaklı nitelik hesaplama uzmanı bilirkişiden rapor ve ek rapor aldırılmıştır.
Antalya … İş Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacının … olduğu, davalıların ise … Şti ve … Müdürlüğü olduğu, davanın işçi ile işveren ilişkisinden kaynaklanan tazminat davası olduğu, … tarihli kararla davanın kabulüne karar verildiği, kararın davalılar vekillerince istinaf edildiği, istinaf taleplerinin reddine karar verildiği, kararın ise … tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Antalya … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasının incelenmesinde; Alacaklı … tarafından borçlular … Müdürlüğü ve … Şti aleyhinde; Antalya … İş Mahkemesinin … esas, … karar sayılı ilamına istinaden, toplam 34.310,99.-TL alacağın tahsili için ilamlı icra takibi başlatıldığı, icra emrinin borçlulara tebliğ edildiği, … tarafından … tarihinde 37.519,20.-TL’nin dosyaya yatırıldığı, dosyanın infazen işlemden kaldırıldığı anlaşılmıştır.
İş mevzuatından kaynaklı nitelik hesaplama uzmanı bilirkişi … tarafından sunulan … tarihli raporda sonuç olarak;
Davacı …, kesinleşen mahkeme ilamına dayalı icra dosyasına ödediği 37.519,20.-TL’nin ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren ; 1.782,08TL bakiye karar harcı ve istinaf kanun yoluna başvurma harcının ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren; toplamda 39.301,28,-TL’nin arabuluculuk yoluna başvuru tarihi ile ödeneceği tarihe kadar işletilecek mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalı şirketten rücuen tahsiline dair karar verilmesini talep etmiş olmakla; icra dairesine ödenen 37.519,20.-TL’nin 3.105,93.-TL’sinin İhbar Tazminatı, 5.741,24.-TL’sinin Boşta geçen süre ücreti,10.454,19 TL’sinin işe başlatmama tazminatı , 10.964,92 TL’sinin kıdem tazminatı, 7.252,92 TL’sinin ise yargılama giderleri, icra ve ilam vekalet ücreti ile icra masrafları ve takip sonrası faiz için ödenen tutar olduğu tespit edilmiştir.
1. Seçenek: Davacı asıl işverenin dava dışı işçiye ödediği işçilik alacaklarının yarısı (1/2) kadar alt işverenlere rücu edilebileceğinin kabulü halinde; davalı şirketlerin sorumlu oldukları “tutarlar aşağıdaki gibidir:
> Davalı …Şti.’ne rücu edilebilir kıdem tazminatı :1.614,99 TL, yargılama ve icra gideri: 1.068,26 TL , istinaf harcı: 262,48 TL olup, ihbar ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden sorumluluğu bulunmamaktadır.
> Davalı …Şti’ne rücu edilebilir kıdem tazminatı :1.993,74 TL, yargılama ve icra gideri: 1.279,10 TL, istinaf harcı: 314,28 TL olup, ihbar “ ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden sorumluluğu bulunmamaktadır.
> Davalı …Şti’ne rücu edilebilir. kıdem tazminati 1.993,74 TL, yargılama ve icra gideri: 1.279,10 TL, istinaf harcı: 314,28 TL olup, son alt işveren olması nedeniyle ayrıca ihbar tazminatı için 1.552,96 TL, işe başlatmama tazminatı için 5.227,095TL,boşta geçen süre ücreti için 2.870,62.-TL’den sorumluluğu bulunmaktadır.
2. Seçenek: Davacı asıl işverenin dava dışı işçiye ödediği işçilik alacaklarının tamamı kadar alt işverenlere rücu edilebileceğinin kabulü halinde; davalı şirketlerin sorumlu oldukları tutarlar aşağıdaki gibidir:
> Davalı …Şti.’ne rücu edilebilir kıdem tazminatı :3.229,98 TL, yargılama ve icra gideri: 2.136,52 TL , istinaf harcı: 524,95 TL olup, ihbar ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden sorumluluğu bulunmamaktadır.
> Davalı …Şti’ne rücu edilebilir kıdem tazminatı :3.867,47 TL, yargılama ve icra gideri: 2.558,20 TL, istinaf harcı: 628,56 TL olup, ihbar ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden sorumluluğu bulunmamaktadır.
> Davalı … Şti’ne rücu edilebilir: kıdem tazminatı :3.867,47 TL, yargılama ve icra gideri: 2.558,20 TL , istinaf harcı: 628,56 TL olup, son alt işveren olması nedeniyle ayrıca ihbar tazminatı için 3.105,93 TL, işe başlatmama tazminatı için 10.454,19 TL, boşta geçen süre ücreti için 5.741,24 TL’den sorumluluğu bulunmaktadır. Emsal Yargıtay kararları gereği, davalı son alt işverenin ihbar tazminatının tamamından ancak boşta geçen süre ücreti ile işe başlatmama tazminatından ise asıl işveren idareyle birlikte sorumluluğuna gidilip gidilmeyeceği hakkındaki takdir Sayın Mahkemeniz’indir.
2. BÖLÜM; Davacı asıl işveren tarafından ödenen kıdem tazminatının, her bir davalı işverenin davacı asıl işverene karşı iç ilişkide (rücu ilişkisinde) sorumlu olacağı bölümleri, isçinin her bir alt işverenin dönemine isabet eden hizmet süresi ve devir tarihindeki son brüt ücret nazara alınarak ; yapılan hesaplama aşağıdaki gibidir:
Rücu davasına konu ilamlı takibe dayanak gösterilen KESİN nitelikteki Antalya … İş Mahkemesi’nin … Esas ; … Karar sayı ve … tarihli gerekçeli kararında;
> Davacı işçinin davalı asıl işveren olan … bünyesinde ihale ile iş alan değişik alt işveren olan şirketlerde …-… tarihleri arasında ve 4 aylık boşta geçen sürenin de eklenmesiyle … tarihine kadar 2 yıl 10 ay süreyle su sayacı okuma elemanı görevlisi olarak çalıştığı ve son alt işverenin davalı …şti olduğu,
> Davacı işçinin kesinleşen işe iade kararı gereği davalı …Şti’ne işe iade kararı gereği işe başvurmak istediğini ihtarname ile bildirdiğini, ancak davalı işverence yasa ve usule uygun davacı işçinin işe davet edilmediğini, neticede davalı işverence davacının 1 aylık süre içinde işe başlatılmadığı ve feshin … tarihinde kesinleştiğinin dosya kapsamıyla anlaşıldığı,
> Davalıların, İş akdinin kıdem ve ihbar tazminatı ödenmesini gerektirmeyecek şekilde sona erdiğini ve davacı işçiye ihbar öneli kullandırdıklarını ispatlayamadıklarını, bu nedenle davalı …’ın asıl işveren davalı …ŞTİ’nin ise son alt işveren olarak davacı işçinin hak ettiği kıdem ve ihbar tazminatının tamamından müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarını , davacı işçinin feshin kesinlik kazandığı … tarihindeki son giydirilmiş brüt aylık ücretinin hesaplamaya esas alındığı … tarihli bilirkişi raporunun hükme esas alındığı,
> Kesinleşen işe iade kararı gereği davacı işçiyi yasal süresinde işe başlatmayan davalı …’ın asıl işveren, davalı …ŞTİ’nin ise son alt işveren olarak, davacı işçinin hak ettiği boşta geçen süre ücreti ve işe başlatmama tazminatının tamamından sorumlu olduklarını, işe başlatmama tazminatının da fesih tarihindeki ücrete göre hesaplanması gerektiği, bu konuda yine … tarihli bilirkişi raporunun hükme esas alındığı, belirtilmiştir.
> İş mahkemesi dosyasındaki SGK EVRAKLARININ İNCELENMESİNDE; Dava dışı işçinin, her bir davalı alt işveren dönemindeki hizmet süreleri ile toplam hizmet süresi aşağıdaki gibi olup, kesinleşen mahkeme kararı gereği son alt işveren olan …Şti için yapılan kıdem tazminatı hesabında; feshin kesinlik kazandığı tarihteki son brüt ücret 2.499,78 TL üzerinden hesaplama yapılmıştır.
Davacı …, kesinleşen mahkeme ilamına dayalı icra dosyasına ödediği 37.519,20 TL’nin ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren ; 1.782,08TL bakiye karar harcı ve istinaf kanun yoluna başvurma harcının ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren ; toplamda 39.301,28 TL’nin arabuluculuk yoluna başvuru tarihi ile ödeneceği tarihe kadar işletilecek mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalı şirketten rücuen tahsiline dair karar verilmesini talep etmiş olmakla ; icra dairesine ödenen 37.519,20 TL’nin 3.105,93 TL’sinin İhbar Tazminatı, 5.741,24 TL’sinin Boşta geçen süre ücreti,10.454,19 TL’sinin işe başlatmama tazminatı , 10.964,92 TL’sinin kıdem tazminatı, 7.252,92 TL’sinin ise yargılama giderleri, icra ve ilam vekalet ücreti ile icra masrafları ve takip sonrası faiz için ödenen tutar olduğu , tespit edilmiştir.(Ayrıntılı tespit ve değerlendirmeler, yukarıda yapılmıştı.)
1- Seçenek: Davacı asıl işverenin dava dışı işçiye ödediği işçilik alacaklarının yarısı (1/2) kadar alt işverenlere rücu edilebileceğinin kabulü halinde; davalı şirketlerin sorumlu oldukları tutarlar aşağıdaki gibidir:
> Davalı …Şti.’ne rücu edilebilir kıdem tazminatı: 942,85 TL, yargılama ve icra gideri: 834,16 TL , istinaf harcı: 204,96 TL olup, ihbar ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden sorumluluğu bulunmamaktadır.
> Davalı …Şti’ne rücu edilebilir kıdem tazminatı :1.199,06 TL, yargılama ve icra gideri: 1.061,63 TL, istinaf harcı: 260,85 TL olup, ihbar ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden sorumluluğu bulunmamaktadır.
> Davalı …Şti’ne rücu edilebilir. kıdem tazminatı:1.956,18 TL, yargılama ve icra gideri: 1.730,67 TL, istinaf harcı: 425,24 TL olup, son alt işveren olması nedeniyle ayrıca ihbar tazminatı için 1.552,96 TL, işe başlatmama tazminatı için 5.227,095TL,boşta geçen süre ücreti için 2.870,62TL’den sorumluluğu bulunmaktadır. Yine, 2.766,94 TL kıdem fark ücretinin son alt işverenle davacı asıl işverenlidare) arasında paylaştırılmasına karar verilmesi halinde; davalı …Şti’nin sorumluluk tutarı; 1.383,47TL’dir.
2- Seçenek: Davacı asıl işverenin dava dışı işçiye ödediği işçilik alacaklarının tamamı kadar alt işverenlere rücu edilebileceğinin kabulü halinde; davalı şirketlerin sorumlu oldukları tutarlar aşağıdaki gibidir:
> Davalı …Şti.’ne rücu edilebilir kıdem tazminatı :1.885,70 TL, yargılama ve icra gideri: 1.668,32TL , istinaf harcı: 409,91TL olup, “İhbar ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden sorumluluğu bulunmamaktadır.
> Davalı …Şti’ne rücu edilebilir kıdem tazminatı :2.399,91 TL, yargılama ve icra gideri: 2.123,25 TL, istinaf harcı: 521,69 TL olup, ihbar ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden sorumluluğu bulunmamaktadır.
> Davalı … Şti’ne rücu edilebilir. kıdem tazminatı :3.912,36 TL, yargılama ve icra gideri: 3.461,35 TL, istinaf harcı: 850,47 TL olup, son alt işveren olması nedeniyle ayrıca ihbar tazminatı için 3.105,93 TL, işe başlatmama tazminatı için 10.454,19 TL, boşta geçen süre ücreti için 5.741,24 TL’den sorumluluğu bulunmaktadır. Emsal Yargıtay kararları gereği, davalı son alt işverenin ihbar tazminatının tamamından ancak boşta geçen süre ücreti ile işe başlatmama tazminatından ise asıl işveren idareyle birlikte sorumluluğuna gidilip gidilmeyeceği ve yine 2.766,94 TL kıdem fark ücretinin tamamının son alt işverene yükletilmesi veya davacı idare üzerinde bırakılması hususu Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.
İş mevzuatından kaynaklı nitelik hesaplama uzmanı bilirkişi … tarafından sunulan … tarihli ek raporda sonuç olarak; seçenekli olarak sunulan,
İş bu ek raporumda, Sayın davacı ve davalılar vekillerinin itirazları doğrultusundaki değerlendirmelerim yukarıda cevaplanmış olup, kök raporumun değerlendirme ve sonuç başlıklı kısmı altında yapılan hesaplamalarda bir değişiklik yapılmamış olduğundan, aynen aktarılmıştır. Sadece , iş bu ek raporda davacının ıslah dilekçesinde talep ettiği 1.271,70 TL onama harcı yönünden , her bir davalı alt işverenin sorumluluk tutarları yukarıda ayrıca hesaplanarak, aşağıda eklenmiştir.
Davacı … , kesinleşen mahkeme ilamına dayalı icra dosyasına ödediği 37.519,20 TL’nin ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren ; 1.782,08TL bakiye karar harcı ve istinaf kanun yoluna başvurma harcının ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren, ıslah yolu ile 1.271,70 TL onama harcının ödeme tarihinden itibaren toplamda 40.572,98 TL’nin arabuluculuk yoluna başvuru tarihi ile ödeneceği tarihe kadar işletilecek mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalı şirketlerden rücuen tahsiline dair karar verilmesini talep etmiş olmakla ; icra dairesine ödenen 37.519,20 TL’nin 3.105,93 TL’sinin İhbar Tazminatı, 5.741,24 TL’sinin Boşta geçen süre ücreti,10.454,19 TL’sinin işe başlatmama tazminatı , 10.964,92 TL’sinin kıdem tazminatı, 7.252,92 TL’sinin ise yargılama giderleri, icra ve ilam vekalet ücreti ile icra masrafları ve takip sonrası faiz için ödenen tutar olduğu , tespit edilmiştir.(Ayrıntılı tespit ve değerlendirmeler, kök raporda yapılmıştır.) Neticede; Somut dava dosyasında incelenen hizmet alım sözleşmelerinde; İşçilik hak ve alacaklarından hangi tarafın ne oranda sorumlu olacağına ilişkin madde hükümlerinin değerlendirilmesindeki nihai takdir Sayın Mahkemeye ait olmak üzere;
NİHAİ DEĞERLENDİRME-1
… Tarihli kök raporun 1. BÖLÜM başlıklı Dava dışı işçinin her bir alt işverenin dönemine isabet eden hizmet süresi ile toplam hizmet süresi “oranlanmak” suretiyle yapılan hesaplama yöntemine göre;
1. Seçenek: Davacı asıl işverenin dava dışı işçiye ödediği işçilik alacaklarının yarısı (1/2) kadar alt işverenlere rücu edilebileceğinin kabulü halinde; davalı şirketlerin sorumlu oldukları tutarlar aşağıdaki gibidir:
> Davalı …Şti.’ne rücu edilebilir kıdem tazminatı :1.614,99 TL, yargılama ve icra gideri: 1.068,26 TL , istinaf harcı: 262,48 TL, onama harcı; 187,30 TL olup, ihbar ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden sorumluluğu bulunmamaktadır.
> Davalı …Şti’ne rücu edilebilir kıdem tazminatı :1.993,74 TL, yargılama ve icra gideri: 1.279,10 TL , istinaf harcı: 314,28 TL, onama harcı; 224,27 TL olup, ihbar ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden sorumluluğu bulunmamaktadır.
> Davalı …Şti’ne rücu edilebilir. kıdem tazminatı 1.993,74 TL, yargılama ve icra gideri: 1.279,10TL, istinaf harcı: 314,28 TL, onama harcı; 224,27 TL olup, son alt işveren olması nedeniyle ayrıca ihbar tazminatı için 1.552,96 TL, işe başlatmama tazminatı için 5.227,095 TL, boşta geçen süre ücreti için 2.870,62 TL’den sorumluluğu bulunmaktadır.
2. Seçenek: Davacı asıl işverenin dava dışı işçiye ödediği işçilik alacaklarının tamamı kadar alt işverenlere rücu edilebileceğinin kabulü halinde; davalı şirketlerin sorumlu oldukları tutarlar aşağıdaki gibidir:
> Davalı …Şti.’ne rücu edilebilir kıdem tazminatı :3.229,98 TL, yargılama ve icra gideri: 2.136,52 TL , istinaf harcı: 524,95 TL, onama harcı; 374,61 TL olup, ihbar ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden sorumluluğu bulunmamaktadır.
> Davalı …Şti’ne rücu edilebilir kıdem tazminatı :3.867,47 TL, yargılama ve icra gideri: 2.558,20 TL , istinaf harcı: 628,56 TL, onama harcı; 448,55 TL olup, ihbar ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden sorumluluğu bulunmamaktadır.
> Davalı … Şti’ne rücu edilebilir. kıdem tazminatı 3.867,47 TL, yargılama ve icra gideri: 2.558,20TL,, istinaf harcı: 628,56 TL, onama harcı; 448,55 TL olup, son alt işveren olması nedeniyle ayrıca ihbar tazminatı için 3.105,93 TL, işe başlatmama tazminatı için 10.454,19 TL, boşta geçen süre ücreti için 5.741,24 TL’den sorumluluğu bulunmaktadır. Emsal Yargıtay kararları gereği, davalı son alt işverenin ihbar tazminatının tamamından ancak boşta geçen süre ücreti ile işe başlatmama tazminatından ise asıl işveren idareyle birlikte sorumluluğuna gidilip gidilmeyeceği hakkındaki takdir Sayın Mahkemeniz’indir.
NİHAİ DEĞERLENDİRME-2
… Tarihli kök raporun 2. BÖLÜM başlıklı Davacı asıl işveren tarafından ödenen kıdem tazminatının, her bir davalı işverenin davacı asıl işverene karşı iç ilişkide (rücu ilişkisinde) sorumlu olacağı bölümleri, isçinin her bir alt işverenin dönemine isabet eden hizmet süresi ve devir tarihindeki son brüt ücret nazara alınmak suretiyle yapılan hesaplama yöntemine göre;
1- Seçenek: Davacı asıl işverenin dava dışı işçiye ödediği işçilik alacaklarının yarısı (1/2) kadar alt işverenlere rücu edilebileceğinin kabulü halinde; davalı şirketlerin sorumlu oldukları tutarlar aşağıdaki gibidir:
> Davalı …Şti.’ne rücu edilebilir kıdem tazminatı: 942,85 TL, yargılama ve icra gideri: 834,16 TL , istinaf harcı: 204,96 TL, onama harcı; 146,26 TL olup, ihbar ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden sorumluluğu bulunmamaktadır.
> Davalı …Şti’ne rücu edilebilir kıdem tazminatı :1.199,06 TL, yargılama ve icra gideri: 1.061,63 TL , istinaf harcı: 260,85 TL, , onamas harcı; 186,14 TL olup, ihbar ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden sorumluluğu bulunmamaktadır.
> Davalı …Şti’ne rücu edilebilir. kıdem tazminatı 1.956,18 TL, yargılama ve icra gideri: 1.730,67 TL, İstinaf harcı: 425,24 TL, onama harcı;303,45 TL olup, son alt işveren olması nedeniyle ayrıca ihbar tazminatı için 1.552,96 TL, işe başlatmama tazminatı için 5.227,095TL,boşta geçen süre ücreti için 2.870,62TL’den sorumluluğu bulunmaktadır. Yine, 2.766,94 TL kıdem fark ücretinin son alt işverenle davacı asıl işveren (idare) arasında paylaştırılmasına karar verilmesi halinde; davalı …Şti’nin sorumluluk tutarı; 1.383,47TL’dir.
2- Seçenek: Davacı asıl işverenin dava dışı işçiye ödediği işçilik alacaklarının tamamı kadar alt işverenlere rücu edilebileceğinin kabulü halinde; davalı şirketlerin sorumlu oldukları tutarlar aşağıdaki gibidir:
> Davalı …Şti.’ne rücu edilebilir. kıdem tazminatı :1.885,70 TL, yargılama ve icra gideri: 1.668,32TL , istinaf harcı: 409,91 TL, onama harcı; 292,52 TL olup, — ihbar ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden sorumluluğu bulunmamaktadır.
> Davalı …Şti’ne rücu edilebilir kıdem tazminatı :2.399,91 TL, yargılama ve icra gideri: 2.123,25 TL , istinaf harcı: 521,69 TL, , onama harcı; 372,28 TL olup, ihbar ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden sorumluluğu bulunmamaktadır.
> Davalı …Şti’ne rücu edilebilir. kıdem tazminatı 3.912,36 TL, yargılama ve icra gideri: 3.461,35 TL , istinaf harcı: 850,47 TL, , onama harcı;606,90 TL olup, son alt işveren olması nedeniyle ayrıca ihbar tazminatı için 3.105,93 TL, işe başlatmama tazminatı için 10.454,19 TL, boşta geçen süre ücreti için 5.741,24 TL’den sorumluluğu bulunmaktadır. Emsal Yargıtay kararları gereği, davalı son alt işverenin ihbar tazminatının tamamından ancak boşta geçen süre ücreti ile işe başlatmama tazminatından ise asıl işveren idareyle birlikte sorumluluğuna gidilip gidilmeyeceği ve yine 2.766,94 TL kıdem fark ücretinin tamamının son alt işverene yükletilmesi veya davacı idare üzerinde bırakılması hususu Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Davacı vekilinin … tarihli ıslah dilekçesinde özetle; iş bu davaya dayanak İş Mahkemesi kararının İstinaf incelmesinden geçerek kesinleşmesi ile 1,271,70.-TL onama harcı ödediklerini, bu tutar oranında dava değerini arttırarak ıslah ettiklerini, 1.271,70.-TL onama harcının da ödeme tarihinden itibaren faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep ettiklerini, ıslah talebinin kabulüne, Antalya … İş Mahkemesinin … tarih … Esas … Karar sayılı kararı ile dava dışı işçi olan …’a ödenen işçilik alacakları, yargılama gideri ve vekalet ücretinin, alt işveren konumunda bulunan davalı şirketlerden rücuen tazmini istemi ile 37.519,20.-TL’nin ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren 1.782,08.-TL bakiye karar harcı ve istinaf kanun yoluna başvurma bedelleri toplamının ödeme tarihi olan … tarihinden itibaren 1.271,70.-TL onama harcının ödeme tarihinden itibaren toplamda 40.572,98.-TL’nin arabuluculuk yoluna başvuru tarihi ile ödeneceği tarihe kadar işletilecek mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalı şirketlerden rücuen tahsiline, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davalı şirketler üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacı, dava dışı … isimli işçi tarafından kendileri ve davalılardan … aleyhine Antalya … İş Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında işçilik alacakları için dava açıldığını, mahkemenin … Esas … Karar sayılı kararı ile davacının davasının kabulüne karar verildiğini, bu kararı dava dışı işçinin Antalya … İcra Dairesinin … Esas sayılı dosyasında takibe koyduğunu ve müvekkilinin de … tarihinde söz konusu icra dosyasına 37.519,20.-TL ödemek zorunda kaldığını, yine müvekkili idare tarafından … tarihinde 1.782,08.-TL bakiye karar harcı ve istinaf kanun yoluna başvurma harcının ödendiğini, imzalanan sözleşmelere göre işçilere yapılan tüm ödemelerden ve yapılan yargılama giderlerinden davalıların sorumlu olduğunu ileri sürerek eldeki davayı açmıştır. Davalılar ise mahkememizin görevli ve yetkili olmadığını, alacağın zaman aşımına uğradığını, sorumluluğun davacıya ait olduğunu, kendilerinin belirli süreli ihale aldıklarını, davacının emir ve talimatları ile çalıştıklarını, davalılardan … dışındaki davalıların iş mahkemesi dosyasında taraf olmadıklarını, dava dışı işçinin asıl iş vereninin davacı kamu kurumu olduğunu, işçilik alacaklarından davacı kurumun sorumlu olduğunu beyan etmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, mahkememizin görevli ve yetkili olup olmadığı, alacağın zaman aşımına uğrayıp uğramadığı, işçiye ödenen bedelden davalıların sorumlu olup olmadığı, sorumlu ise hangi miktardan sorumlu olduğuna ilişkindir.
Taraflar arasında düzenlenen Hizmet Alım İşi Birim Fiyat Sözleşmesinin Anlaşmazlıkların çözümü başlıklı 37. Maddesinde Antalya Mahkemelerinin yetkili kılındığı ve tarafların tacir olduğu anlaşılmakla davalılar vekilinin görev ve yetki itirazının reddine karar verilmiştir.
6098 Sayılı TBK’nun 73/1 maddesi uyarınca, Rücu istemi, tazminatın tamamının ödendiği ve birlikte sorumlu kişinin öğrenildiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde tazminatın tamamının ödendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar.
Somut olayda, en son tazminatın … tarihinde ödendiği, iş bu davanın … tarihinde açıldığı, dolayısıyla ödeme tarihi ile davanın açıldığı tarih arasında iki yıllık zaman aşımı süresinin geçmediği anlaşılmakla davalılar vekilinin zaman aşımı itirazının reddine karar verilmiştir.
Davalılar 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2. Maddesi uyarınca işçilik alacaklarından asıl iş verenin sorumlu olduğunu belirtmişler ise de, ilgili düzenleme İşçiyi korumak amaçlı getirilmiş bir düzenleme olup, asıl işverenin bu sorumluluğu sadece işçiye karşıdır. Eldeki davada ise, uyuşmazlığın çözümünde öncelikle taraflar arasındaki sözleşme hükümleri, aynı sözleşmelerden kaynaklanan uyuşmazlıkla ilgili verilmiş mahkeme kararları ve genel hukuk prensipleri dikkate alınarak bir sonuca gidilmelidir.
Taraflar arasında yapılan hizmet alım işi birim fiyat sözleşmelerinin 22. maddesinde yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumluluklarının ilgili mevzuatın bu konuyu düzenleyen emredici hükümleri ve genel şartnamenin 6. bölümünde belirlendiği, yüklenicinin bunları aynen uygulamakla yükümlü olduğunun belirtildiği, genel şartnamenin 6. bölümündeki 38. Maddesinde çalışanların özlük haklarının düzenlendiği, bu maddede yüklenicinin iş verdiği alt yüklenicilerin gündelikçi, haftalıkçı veya aylıkçı olarak iş yerinde çalıştırdığı işçi, personel ve teknik elemanların tamamı da yüklenicinin elemanları hükmünde olup, bunların ücretinin ödenmesinden de doğrudan doğruya yüklenici sorumludur. Yüklenici bunların ücretleri hakkında da aynen kendi elemanları gibi işlem yapmak zorundadır” dendiği, bu şekilde yüklenicinin çalışan elemanlarla ilgili olarak sorumlu olduğunun vurgulandığı, teknik şartnamenin 7.1.3 ve 7.3 maddelerinde ise ” yüklenici sözleşme sonunda sözleşme süresince çalıştırdığı personelin ilgili mevzuat gereği hak ettiği tüm yasal hakları ve/veya alacakları personeline kendi masrafında ödemek zorundadır. Bu kapsamda oluşacak maliyetlerin yüklenicinin teklif ettiği birim fiyatlara dahil edilmiş olduğu kabul edilmiştir” hükümlerinin düzenlendiği anlaşılmıştır.
Dava dışı işçi … ile … tarihleri arasında davalı … Şti. de işçi olarak çalışmakta iken sırası ile ihale ile işi devralan … ile … tarihleri arasında davalı … Şti. de, … ile … tarihleri arasında da … Şti. de çalıştığı, Antalya … İş Mahkemesinin … Esas … Karar sayılı kararı ile iş verenin dava dışı işçiyi işe başlatmaması nedeniyle hizmet süresine 4 ay daha eklendiği, dava dışı işçinin yaptığı işe aynen devam ettiği, yani önceki alt işverenin ihale süresinin sona ermesi anında dava dışı işçinin iş akdinin sonlandırılmayıp ihaleyi yeni alan alt işveren nezdinde çalışmasını sürdürdüğü, bu itibarla emsal Yargıtay içtihatlarına göre davalılar arasındaki ilişkinin iş yeri devri niteliğinde olduğu, Yargıtay … Hukuk Dairesinin … Esas, … Karar sayılı ilamında, kıdem tazminatından her bir işverenin işçiyi çalıştırdığı dönem ile sınırlı olarak sorumlu olduğu, İzin ücreti ve ihbar tazminatından ise son yüklenicinin sorumlu olduğunun belirtildiği, yine iş akdinin haklı bir neden olmaksızın feshine bağlı işe iade davalarında hükmedilen boşta geçen süre tazminatı ile işe başlatmama tazminatından da işçiyi işe almayan son işveren davalı … Şti.’ye ait olup, diğer davalı işverenlerin ihbar tazminatı, boşta geçen süre tazminatı ve işe başlatmama tazminatından ötürü herhangi bir sorumluluklarının bulunmadığı, davalı yüklenicilerin sorumluluklarının miktarında davacının icra dosyasına ödediği faiz ve yargılama gideri dahil yapılan tüm ödemenin dikkate alınması gerektiği, gerek ihale sözleşmelerinin … tarihinden önce yapılması gerekse 7166 sayılı yasanın 11. Maddesi ve 12. Maddesinin 1. Cümlesi Anayasa Mahkemesince iptal edildiğinden davalılar vekilinin kıdem tazminatından asıl işverenin sorumlu olduğuna ilişkin savunmalarına itibar edilemeyeceği anlaşılmış, denetime elverişli ve dosya kapsamına uygun olması ve işçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumlu olduklarından (Yargıtay … Hukuk Dairesinin … Esas, … Karar Sayılı ilamı) alınan bilirkişi raporunun 1. nihai değerlendirmesinin 2. seçeneği doğrultusunda, davacının davasının kabulü ile 40.572,98.-TL ‘nin 6.266,05.-TL’sinden davalı … Şti.’nin, 7.502,78.-TL’sinden davalı … Şti.’nin, 26.804,15.-TL’sinden davalı … Şti.’nden tahsil edilmesi gerektiği anlaşılmış, ancak kısa kararda ıslah ile artırılan miktar sehven gözden kaçırılarak ıslah ile artırılan miktar gözetilmeden dava dilekçesinde belirtilen değer üzerinden hüküm kurulmuş, kısa karar ile gerekçeli karar arasında çelişki oluşmaması için gerekçeli kararda herhangi bir değişiklik yapılmamış, harç, yargılama gideri ve vekalet ücreti kısa kararda belirtilen miktar üzerinden hesaplanmıştır.
TBK’nun 117. Maddesi uyarınca muaccel bir borcun borçlusu alacaklının ihtarı ile mütemerrit olur ve davacı ancak temerrüt tarihinden itibaren faiz talep edebilir. Alacaklı tarafından gönderilen bir ihtarnamenin bulunmaması halinde alacağa icra takibi varsa icra takip tarihinden, icra takibinin bulunmaması halinde ise dava tarihinden itibaren faiz yürütülmesi gerekir. İş Mahkemesi dosyasında … Şti. davalı olarak yer aldığından, hüküm altına alınan alacağa ödeme tarihlerinden itibaren, diğer davalılar … ŞTi.’ nin ise taraf olarak yer almadıklarından ve dava ihbar edilmediğinden hüküm altına alınan alacağa dava tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ ile; toplam 39.301,28.-TL alacaktan;
5.891,45.-TL’nin dava tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı … Şti.’den alınarak davacıya verilmesine,
7.054,23.-TL’nin dava tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı … Şti.’den alınarak davacıya verilmesine,
26.355,60.-TL’nin 25.727,04.-TL’sine … tarihinden, 628,56.-TL’sine … tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı … Şti.’den alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gereken 2.684,67.-TL harçtan peşin alınan 671,17.-TL harcın mahsubu ile bakiye 2.013,50.- TL harcın 302,03.-TL’sinin … Şti.’den, 361,22.-TL’sinin … Şti.’den, 1.350,25.-TL’sinin … Şti.’den tahsili ile Hazineye gelir KAYDINA,
3-Davacı tarafından yapılan (davetiye, müzekkere, bilirkişi gideri ve harç olmak üzere) toplam 1.378,14.-TL yargılama giderinin 206,72.-TL’sinin … Şti.’den, 247,24.-TL’ sinin … Şti.’den, 924,18.-TL’sinin … Şti.’den alınarak davacıya VERİLMESİNE,
4-Davacı vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 5.895,19.-TL nispi vekalet ücretinin 884,28.-TL’sinin … Şti.’den, 1.057,60.-TL’sinin … Şti.’den, 3.953,31.-TL’sinin … Şti.’den alınıp davacıya VERİLMESİNE,
5-Arabuluculuğa ilişkin dava şartı nedeni ile kamu tarafından yapılan 1.320,00.TL yargılama giderinin 6325 sayılı HUAK’nın 18/A-13. maddesi gereği 130,26.-TL sinin davalı … Şti.’den, 138,45.-TL’ sinin davalı … Şti.’den, 1.051,29.-TL’sinin davalı … Şti.’den alınarak hazineye gelir KAYDINA,
6-Davacı tarafından yatırılan 21,72.-TL ıslah harcının karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacı tarafa İADESİNE,
7-Gider avansının kullanılmayan kısmının hükmün kesinleşmesine müteakip davacı tarafa İADESİNE,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalıların yokluğunda HMK 345. Maddesi uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içinde Antalya Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 11/10/2021

Katip …
¸(e-imzalı)

Hakim …
¸(e-imzalı)