Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/253 Esas
KARAR NO : 2022/763
DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 27/05/2019
KARAR TARİHİ : 24/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili …’in yetkilisi olduğu … İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. adına 20.10.2017 tanzim tarihli 30.12.2017 vade tarihli 35.000,00.-TL bedelli senedi teminat senedi olarak davalı şirket ile organik bağı olan … İnş. Malz. Şti.’ye verdiğini, söz konusu senedin cirolanarak davalı şirkete geçtiğini, müvekkilinin bu senet karşılığında toplam 29.500,00.-TL tutarında ödeme yaptığını, bu ödemeler dikkate alınmadan senedin tümü üzerinden icra takibine girişildiğini, davalı taraftan bu miktarda mal satın alınmadığını belirterek müvekkillerinin davalıya borçlu olmadığının tespitine, Antalya 14. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takibinin iptaline, davalının kötü niyeti çok açık olduğu için İcra İflas Karununun gereğince takibe konu miktarın %20’si oranında kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine, Antalya 14. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takibinin dava sonuçlanıncaya dek tedbiren durdurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının dava dilekçesinde belirttiği senedin teminat senedi olarak verilmediğini, söz konusu senedin borç senedi olduğunu, davacılar senet karşılığında ödeme yapmadığından ötürü icra takibi açıldığını, davacıların adresine hacze gidilerek haciz işlemi yapıldığını, işbu davanın menfi tespit davası olarak değil istirdat davası olarak açılması gerektiğini, davacılar tarafından müvekkili şirket yetkilisi hakkında Antalya Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulduğunu, … soruşturma sayılı dosyasında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava; Antalya 14. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takip dosyasından dolayı davacıların davalıya borçlu olmadığının tespitine ilişkin olarak icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası niteliğindedir.
Davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebine ilişkin olarak 31/05/2019 tarihli tensip tutanağının 5 nolu ara kararı ile; davacı vekilinin icra takibinin tedbiren durdurulması isteminin reddine, ancak İİK’nın 72/3. maddesi uyarınca icra veznesine girecek paranın alacaklıya ödenmemesi hususunda takipteki alacağın %15’i tutarında teminat yatırılması koşuluyla ihtiyati tedbir konulmasına karar verilmiş, davacı tarafça teminat yatırılmadığından tedbirin uygulanmadığı anlaşılmıştır.
Yargılama devam ederken davacı … vefat etmiş olup, tüm mirasçıları tarafından mirasın reddedildiği ve buna ilişkin Mahkeme kararının kesinleştiği anlaşıldığından davacının terekesine temsilci atanarak yargılamaya devam olunmuştur.
Mahkememizce tarafların gösterdikleri deliller toplanmış, Antalya Kapanan 14. İcra Dairesi’nin … Esas sayılı dosyası, Antalya 6. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası, Antalya 1. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ve Antalya Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma sayılı dosyası celp edilmiş, tarafların ticari defterleri üzerinde inceleme yaptırılarak mali müşavir bilirkişiden rapor alınmıştır.
Antalya Kapanan 14. İcra Dairesi’nin … Esas sayılı dosyasının incelenmesinden; davalı alacaklı … İnşaat Malzemeleri Turizm Sanayi Pazarlama ve Ticaret A.Ş. tarafından borçlular … ve … aleyhine 35.000,00.-TL bono, 103,56.-TL işlemiş faiz, 105,00.-TL komisyon olmak üzere toplam 35.208,56.-TL alacak için ilamsız takip başlatıldığı, ödeme emrinin borçlulara 19/01/2018 tarihinde tebliğ edildiği, 23/02/2018 tarihinde haciz işleminin yapıldığı anlaşılmıştır.
Davaya konu senedin incelenmesinden; 20.10.2017 tanzim tarihli, 30.12.2017 vade tarihli, 35.000,00.-TL bedelli bononun keşidecisinin davacı …, lehtarının dava dışı … İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. Olduğu, davacı …’in de senet üzerinde kefil sıfatıyla imzasının bulunduğu, senet alacaklısı olan … İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından senedin ciro edilerek dava dışı … İnş. Malz. Ltd. Şti.’ye teslim edidiği ve dava dışı … İnş. Malz. Ltd. Şti.’nin de senedi ciro ederek davalı … İnş. Malz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye teslim ettiği, senedin “malen” kaydı içerdiği anlaşılmıştır.
Antalya 6. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasının incelenmesinden; davacının … İnşaat Malzemeleri Turizm Sanayi Pazarlama ve Ticaret A.Ş., davalıların … olduğu, davanın elbirliği ve paylı mülkiyete tabi taşınmaz üzerindeki ortaklığın giderilmesi talebine ilişkin olduğu, yapılan yargılama sonucunda davanın feragat nedeniyle reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Antalya 1. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasının incelenmesinden; davacıların … olduğu, davanın hasımsız olarak açılan mirasın gerçek reddi davası olduğu, yapılan yargılama sonucunda 13/04/2021 tarihli … Karar sayılı kararla davanın kabulü ile …’in mirasının tüm mirasçılar tarafından kayıtsız ve şartsız olarak reddine karar verildiği ve işbu kararın kesinleştiği anlaşılmıştır.
Antalya Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma sayılı dosyasının incelenmesinden; müştekinin … ve … A.Ş. olduğu, suçun bedelsiz senedi kullanma olduğu, Antalya Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yapılan soruşturma sonucunda 03/12/2018 tarihinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce tarafların ve dava dışı … İnş. Malz. Ltd. Şti.’nin ticari defter ve kayıtları üzerinde mali müşavir bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırılarak rapor alınmış, mali müşavir bilirkişi 29/04/2020 havale tarihli raporunda özetle; davalının ve dava dışı … İnş. Malz. Ltd. Şti.’nin inceleme konusu olan 2017 yılı ticari defterlerinin TTK’nın 64/3. maddesi gereğince usulüne uygun olarak tutulduğunu, dava konusu olan 20.10.2017 tanzim tarihli, 30.12.2017 vade tarihli, 35.000,00.-TL. bedelli senedin teslim edilecek mal karşılığı olarak dava dışı … İnş. Malz. Ltd. Şti. tarafından dava dışı … Ltd. Şti.’den teslim alındığını, teslim alınan senet karşılığı olarak 22.638,21.-TL. tutarında dava dışı … Ltd.Şti.’ye mal teslim edemediğini, dolayısıyla da dava konusu olan 35.000,00.-TL tutarındaki senedin 22.638,21.-TL’lik kısmının karşılıksız kaldığı kanaatine vardığını belirtmiştir.
Tarafların bilirkişi raporuna itirazları üzerine mali müşavir bilirkişiden ek rapor alınmış, bilirkişi 20/11/2020 tarihli raporunda özetle; davacı …’e ait ticari defterlerin incelenmesi için bildirilen Mali Müşavir …’in adresinde yapılan incelemelerde, Mali Müşavir … tarafından davacı …’e ait ticari defterlerin kendisinde olmadığı ifade edildiğinden davacı …’e ait ticari defterlerin incelenemediğini, ödeme tarihi itibariyle davacı tarafın toplam borç tutarının 17.654,33.-TL, toplam ödeme tutarının 6.891,90.-TL olduğunu, yapılan ödemenin mahsubu ile bakiye borç tutarının 10.762,43.-TL olduğunun hesaplandığını, bu borç tutarının dava konusu olan senet bedelinden mahsup edilmesi ile davacı tarafın dava konusu olan senede istinaden 35.000 – 10.762,43 = 24.237,57.-TL tutarında borcunun olmadığının, dolayısıyla da dava konusu olan 24.237,57.-TL’lik kısmının karşılıksız kaldığının tespit edildiğini belirtmiştir.
Yine Mahkememizce bilirkişi ek raporunda belirtilen asıl alacak ve işlemiş faiz alacağının taleple bağlı kalınarak (20.12.2017 ile 11.01.2018 arası ) olacak şekilde ve icra dosyasında yapılan ödeme miktarının harç ve masrafların mahsubu sonucunda 5.969,76.-TL. oldu kabul edilerek dava tarihi itibariyle asıl alacak ve işlemiş faiz alacağının ne olduğu hususunda bilirkişiden ek rapor alınmış olup, mali müşavir bilirkişi 08/02/2021 tarihli ikinci ek raporunda özetle; dava tarihi olan 27/05/2019 tarihi itibariyle toplam borcun: asıl borç 11.684,57.-TL yasal faiz 558,94.-TL toplam 12.243,51.-TL olarak hesaplandığını, bu borç tutarının dava konusu olan senet bedelinden mahsup edilmesi ile dava tarihi itibariyle davacı tarafın dava konusu olan senede istinaden 35.000 – 12.243,51 = 22.756,49.-TL tutarında borcunun olmadığının, dolayısıyla da dava konusu olan 22.756,49.-TL’lik kısmının karşılıksız kaldığının tespit edildiğini belirtmiştir.
Bono, ödeme vaadi niteliğinde bir kambiyo senedi olup, bağımsız borç ikrarını içerir (6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu 779/1. Maddesi). Bonoda şekil şartları 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu 776. maddesinde sayılmıştır. Bunlar; “Bono” yada “emre yazılı senet” ibaresi, kayıtsız şartsız bir bedel ödeme vaadi, vade, ödeme yeri, lehtar, keşide yeri ve tarihi, keşidecinin imzasıdır. Bunlardan vade ve ödeme yeri esaslı şekil şartlarından değildir. Zorunlu şartlardan biri eksik olduğu takdirde, senedin bono niteliği kaybolur. Sayılan zorunlu şekil şartlarının yanında seçimlik şartlar da vardır. Bonoya isteğe bağlı olarak, faiz, bedelin nakden yada malen alındığı veya yetkili mahkeme kayıtları da konabilir.
Yerleşik Yargıtay kararlarında ve öğretide de kabul edildiği üzere, bonolara özgü seçimlik unsurlardan biri de, temel borç ilişkisinden kaynaklanan borcun dayandığı nedenin gösterilmesine yönelik “bedel kaydı”dır. “Bedel kaydı” kambiyo senedinin ihtiyari kayıtlarındandır. Bu kayıt keşidecinin (borçlunun), senedin lehtarından (alacaklıdan) karşı edayı aldığını ispata yarar. Aslında kambiyo senetleri hukuku yönünden bu kayıtların bir anlamı ve önemi yoktur. Çünkü, kambiyo senedinin düzenlenmesiyle, soyut bir borç ilişkisi yaratılmaktadır. Bu nedenle de karşı edimin, eda edilip edilmediğinin önemi de bulunmamaktadır. Temel borç ilişkisinin bir sözcükle senede yansıtılması şeklinde ortaya çıkan bedel kaydının varlığı ya da yokluğu senedin bono niteliğini etkilemez. Zira bono, bağımsız borç ikrarını içeren bir senettir. Bu nedenle, bir illete bağlı olması gerekmez.
Bedel kayıtları daha çok keşideci ile lehtar arasındaki iç ilişki yönünden ve ispat konusunda önem taşır. Kişisel def’i nedenlerinin varlığının kanıtlanmasını kolaylaştırır.
Sözü edilen kayıtlar özellikle ispat hukuku açısından ilgilileri bağlayıcı niteliktedir. Bedel kaydı içeren bononun lehtarı, artık senedin “kayıtsız ve koşulsuz bir borç ikrarı olduğu” yolundaki soyutluk kuralına dayanamayacaktır.
Bono nedeniyle borçlu olunmadığının tespitini içeren davada ispat yükü, kural olarak senedin bedelsiz olduğunu iddia eden tarafa aittir. Ancak, bir defa bir mal alışverişine dayandığı “malen” kaydıyla ya da bir alacak borç ilişkisine dayandığı “nakten” kaydı ile senede yazılmışsa, artık buna uyulmak gerekir. Bu kayıtların aksinin savunulması senedin talil edilmesi (nedene, illete bağlanması) anlamına gelir ki, böyle bir durumda ispat yükü yer değiştirir. Senedin (talil eden) veriliş nedenini değiştiren kişi, savını kanıtlamak yükümlülüğü altına girer. Senette borcun nedeni “mal” ya da “nakit” olarak belirtilmişse, tarafların yazılı borç sebebine dayanmaya hakkı olacağından, ispat yükü bunun aksini ileri süren tarafa ait olacaktır.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacıların davalı tarafça icra takibine konu edilen senetten dolayı borçlu olmadığı iddiasıyla eldeki davanın ikame edildiği, dava konusu icra takibine dayanak teşkil eden davacı … tarafından keşide edilen 35.000,00.-TL bedelli senedin dava dışı … Ltd. Şti.’ye verildiği, davacı …’in de senet üzerinde kefil sıfatıyla imzasının bulunduğu, senet alacaklısı olan … İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından senedin ciro edilerek dava dışı … Ltd. Şti.’ye teslim edidiği ve dava dışı … Ltd. Şti.’nin de senedi ciro ederek davalı şirkete verdiği, takibe konu senedin bono niteliğinde olup yasal unsurları taşıdığı, bunun yanında yukarıda açıklandığı üzere ihtiyari unsurlardan da “malen” kaydını ihtiva ettiği, davacıların senet içeriğine ve senetteki imzalara itirazlarının bulunmadığı ancak senedin teminat senedi olarak avans niteliğinde verildiğini, senet tutarında malın kendilerine teslim edilmediğini ileri sürdükleri, davalı tarafın ise davalı şirketin inşaat malzemeleri toptancılığı yaptığını, davacının hem davalı şirketten hem de bizzat bu şirketin yan kolu olduğunu beyan ettikleri dava dışı … Ltd. Şti.’den birtakım alışverişler yaptığını, davacının süregelen alışverişlerde düzensiz ödemeler yaptığını, senet karşılığı yapılan bir ödeme olmadığını savunduğu, dava konusu bonoya dayanak temel ilişkinin her iki tarafın da kabulünde olduğu, davalı şirketin yan kolu olan dava dışı … Ltd. Şti.’nin ticari defter ve kayıtlarının incelenmesinden dava konusu senedin teslim edilecek mal karşılığında avans olarak dava dışı … Ltd.Şti.’den alındığı sabit olup taraflar ile dava dışı … Ltd. Şti.nin ticari defter ve kayıtları üzerinde yapılarak mali müşavir bilirkişi tarafından tanzim edilen ve Mahkememizce de benimsenen 08/02/2021 tarihli bilirkişi ikinci ek raporunda dava tarihi itibariyle davacıların toplam 12.243,51.-TL borçlu olduğunun, bu borç tutarının dava konusu olan senet bedelinden mahsup edilmesi ile dava tarihi itibariyle davacı tarafın dava konusu olan senede istinaden 35.000 – 12.243,51 = 22.756,49.-TL tutarında borçlu olmadığının tespit edildiği anlaşıldığından davanın kısmen kabulüne, davalı tarafça kötüniyetli olarak takip yapıldığı ispatlanamadığından davacıların kötüniyet tazminatı taleplerinin reddine, icra veznesindeki paranın alacaklı davalıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı teminat yatırılmadığından infaz edilmediğinden davalı lehine tazminat takdirine yer olmadığına karar vermek gerektiği sonuç ve kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçeleri yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜ İLE,
Davacıların Antalya 14. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra takip dosyasına konu olan 20/10/2017 keşide tarihli 30/12/2017 vade tarihli 35.000,00 TL’lik bonodan dolayı davalıya 22.756,49 TL borçlu olmadığının TESPİTİNE, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Davacıların kötüniyet tazminatı talebinin REDDİNE,
3-Harçlar Kanunu ve Harçlar Tarifesi gereğince alınması gereken 1.554,49.-TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 601,72.-TL harcın mahsubu ile bakiye 952,77.-TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
4-Davacı tarafça yatırılan 597,72.-TL peşin harç, 44,40.-TL başvurma harcı, 73,10.-TL tedbir talebi harcı ve 4,00.-TL tamamlama harcının toplamı 719,22.-TL’nin davalıdan alınarak davacılara ÖDENMESİNE,
5-Davacı tarafından yapılan (davetiye, müzekkere, bilirkişi gideri olmak üzere) toplam 668,20.-TL yargılama giderinden davanın kabul ve red oranı gözetilerek hesaplanan 434,45.-TL’sinin davalıdan alınarak davacılara VERİLMESİNE, bakiye kısmın davacılar üzerinde BIRAKILMASINA,
6-Davacılar kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükteki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 9.200,00.-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara VERİLMESİNE,
7-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükteki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 9.200,00.-TL nispi vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
8-Taraflarca Mahkememiz veznesine depo edilen ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa İADESİNE,
Dair; davacı vekilinin, tereke temsilcisinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Antalya Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 24/11/2022

Katip …
¸e-imza

Hakim …
¸e-imza