Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/490 Esas
KARAR NO : 2022/399
DAVA : Menfi Tespit (İnanç Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/07/2018
KARAR TARİHİ : 12/05/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (İnanç Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili mahkememize vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; davacıya baro adli yardım bürosu tarafından atanmış adli yardım vekili olduğunu, müvekkiline vasi tayini için Antalya … Sulh Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile vesayet davası açıldığını ve annesi …’ın vasi olarak atandığını, müvekkilinin … bozukluk hastası olduğunu, müvekkili aleyhine, davalı tarafından Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı ve Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyaları ile bonoya dayalı icra takibi başlatıldığını, yapılan takiplere konu bonoların geçersiz olduğunu, müvekkilinin davalı alacaklıya herhangi bir borcu olmadığını, takibe konu bonoların düzenlendiği tarihte … yılında müvekkilinin tedavi ile çalışma olanağı olmayan … bozukluk hastası olduğunu, engel durumunu bildirir rapor tarihin … olduğunu, rapora göre müvekkilinin %80 oranında sürekli ve ağır engelli olduğunu, müvekkilinin … yılından beri tedavi gördüğünü, baba hakkında da kısıtlılık mevcut olduğunu, kendisine vasi olarak atanan eşinin tüm işlemleri yürüttüğünü, müvekkilinin takibe konu bonoların düzenlenme tarihinde ayırt etme gücü olmadığı için fiil ehliyetinin de olmadığını, Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile takibe konulan bonolarda bedeli malen ahzolunmuştur ibaresi yer aldığını ancak verilen bu bonoların müvekkilinin babası ve kardeşinin borcuna karşılık verilen bonolara teminat olarak imzalatıldığını, müvekkilinin o esnada algılama yetesi olmadığı için olayı idrak edemediğini, bu durumun da davalı tarafın imzalı kaşeli el yazılı tutanağı ile sabit olduğunu, ayrıca takibe uygulanan faiz oranlarının fahiş olduğunu, davalarının kabulü ile Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas ve Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takiplerinin iptalini, müvekkilinin davalı alacaklıya borçlu olmadığının tespitini, davalı alacaklı aleyhine %20 kötü niyet tazminatına hükmedilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu işlemin gerçekleştiği tarihte davacı hakkında mahkemelerce verilen herhangi bir kısıtlama kararı bulunmadığını, hukuki işlem esnasında kendisini tam ehliyetli gibi gösteren davacının, borcun ifası istendiğinde ehliyetsizliğini ileri sürerek ifadan kaçınmasının hakkın kötüye kullanılması olduğunu, davacının taraflar arasında temel borç ilişkisi bulunmadığına ilişkin iddiaların dayanağının bulunmadığını, Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına konu bono senetlerinin davacının bizzat müvekkili şirketten yapmış olduğu alış verişe ilişkin olarak düzenlenen borç senetleri olduğunu, Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas dosyası ile yasal takibe konulan bono senetleri hakkında ise davacı …’ın babası … tarafından müvekkili şirketten yapılan alış veriş nedeniyle düzenlendiğini, söz konusu senetlerin … tarafından da imzalandığını, babası …’ın sağlık sorunları nedeniyle vesayet altına alınması ve ödeme güçlüğüne düşmesi sebebiyle oğlu …’ın müvekkili şirketin iş yerine gelerek babasına ait tüm borcu kendisinin ödeyeceğini beyan etmesi üzerine, yukarıda belirtilen bono senetlerine konu borcun yapılandırıldığını, yapılandırılan senetlerin gününde ödenmemesi üzerine Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile davacı … hakkında icra takibine geçildiğini, ancak söz konusu icra takibinin semeresiz kalması nedeniyle davacının babası ve kardeşine ait senetlerin tahsilde tekerrür olmamak üzere Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas ile Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyaları ile icra takibi başlandığını, davacının babası … tarafından yapılan alışverişlerden kaynaklanan ve ödenmeyen borcun yapılandırılması ve borcun … tarafından üstlenilmesi üzerine … tarihli tutanak düzenlendiğini, düzenlenen tutanakta borcun davacı … tarafından ödenmesi için yapılandırma yapıldığını, söz konusu bono senetlerinin ödenmesi halinde önceki senetlerin hükümsüz kalacağı ve davacıya iade edileceği, düzenlenen senetlerin ödenmemesi halinde ise müvekkili firmanın ister … ve isterse davacı …’ı icraya koymakta serbest olduğunun açıkça belirtildiğini, icra takiplerinin kesinleşmesinden 7 yıl sonra temyiz kudreti ve fiili ehliyeti yokluğu iddiasıyla menfi tespit davası açılmış olmasının davacının kötü niyetli olduğunun delili olduğunu, davacı tarafın her ne kadar takipte talep edilen gecikme faizi ve cezai şartın geçersiz olduğu iddiasında ise de imzalanan bono senetlerinin gününde ödenmemesi halinde uygulanacak gecikme faizi ve cezai şartı belirleyen muacceliyet sözleşmesi ve içeriğinin yasal mevzuata uygun ve geçerli olduğunu, davacının ihtiyati tedbir talebinin kabul edilerek icra takiplerinin durdurulmasına dair verilen kararın yasal mevzuata aykırı olduğunu, davanın reddini, ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasını, dava konusu takip tutarlarının %20’sinden az olmamak üzere tazminatın davacıdan alınarak müvekkiline ödenmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE DEĞERLENDİRİLMESİ: Dosya içerisine Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas, Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası, Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas ile … Esas ve Antalya … Sulh Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyaları dosyamız arasına alınmış, Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesinden tedavi evrakları celp edilmiş, İstanbul Adli Tıp Kurumu Başkanlığına müzekkereler yazılmış, davacı vekilince husumete izin kararı dosyaya sunulmuştur.
Dava: icra takibinden sonra hukuki ehliyetsizlik nedenine dayalı olarak açılan menfi tespit davası niteliğindedir.
Uyuşmazlık; Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas ve … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyalarının dayanağını teşkil eden senetlerin düzenlenme tarihi itibariyle davacının hukuki ve fiili ehliyetinin bulunup bulunmadığı, bu 2 adet icra takip dosyası nedeniyle davacının davalıya karşı borçlu bulunup bulunmadığı hususlarına ilişkindir.
Davacı vekilinin adli yardım talebinin tensiple HMK 334. ve devamı maddeleri uyarınca davacının adli yardımdan faydalandırılmasına, harç ve yargılama giderlerinden muaf tutulmasına ve tüm masrafların şimdilik suç üstü ödeneğinden karşılanmasına karar verilmiştir.
Davacı vekilinin İhtiyati Tedbir Talebi ise davacı vekilinin müvekkili …’ın takibe konu bonoların düzenlenme tarihinde ayırt etme gücü ve fiil ehliyeti bulunmadığı belirtilmiş olmakla, ehliyetsizlik iddiası dikkate alınarak başlatılan icra takiplerinin tedbiren durdurulmasına tensiple karar verilmiş ise de davalı vekilinin ihtiyati tedbire itiraz etmesi üzerine ön inceleme duruşmasında Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas ve … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı icra takiplerinin tedbiren durdurulmasına ilişkin kararın kaldırılmasına, eldeki dava İİK’nın 72.maddesi uyarınca açılan menfi tespit davası olduğundan, İİK’nın 72/3 maddesi uyarınca her iki icra dosyalarındaki borç tutarlarını karşılayacak miktarda icra dosyasına gerekli bedellerin bloke edilmesi ve dosyalardaki alacağın takdiren %15’i oranında nakdi veya banka teminat mektubu karşılığında icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi hususunda ihtiyati tedbir konulmasına karar verilmiştir.
Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; alacaklı … tarafından borçlular … ve … aleyhinde her biri … tanzim tarihli …-TL bedelli … adet bonoya istinaden …-TL asıl alacak, …-TL faiz ve …-TL cezai şart alacağı olmak üzere toplam …-TL alacak, asıl alacağa takip tarihinden itibaren işleyecek yıllık %… faizi ile birlikte tahsili için kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin borçlulara … tarihinde tebliğ edildiği, dosyanın derdest olduğu anlaşılmıştır.
Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; alacaklı … Şti tarafından borçlu … aleyhinde her biri … tanzim tarihli …-TL bedelli … adet bonoya istinaden …-TL asıl alacak, …-TL işlemiş faiz, …-TL cezai şart ve …-TL komisyon olmak üzere toplam …-TL alacak, asıl alacağa takip tarihinden itibaren işleyecek yıllık %… faizi ile birlikte tahsili için kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla icra takibi başlatıldığı, dosyanın derdest olduğu anlaşılmıştır.
Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; alacaklı … tarafından borçlular … ve … aleyhinde her biri … tanzim tarihli …-TL bedelli … adet bonoya istinaden …-TL asıl alacak, …-TL işlemiş faiz, …-TL cezai şart olmak üzere toplam …-TL alacak, asıl alacağa takip tarihinden itibaren işleyecek %… faizi ile birlikte tahsili için Antalya … İcra Müdürlüğünün … (Yeni No:…) Esas sayılı dosyası ile tahsilde tekerrür teşkil etmemek üzere ilamsız icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin borçlu …a … tarihinde diğer borçlu …a … tarihinde tebliğ edildiği, dosyanın derdest olduğu anlaşılmıştır.
Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; alacaklı … tarafından borçlular … ve … aleyhinde her biri … tanzim tarihli …-TL bedelli … adet bonoya istinaden …-TL asıl alacak, …-TL işlemiş faiz, …-TL cezai şart olmak üzere toplam …-TL alacak, asıl alacağa takip tarihinden itibaren işleyecek %… faizi ile birlikte tahsili için Antalya … İcra Müdürlüğünün … (Yeni No:…) Esas sayılı dosyası ile tahsilde tekerrür teşkil etmemek üzere ilamsız icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin borçlu …a … tarihinde diğer borçlu …a … tarihinde tebliğ edildiği, dosyanın derdest olduğu anlaşılmıştır.
Antalya … Sulh Hukuk Mahkemesinin … tarih … Esas ve … Karar sayılı dosyanın incelenmesinde davacı …a vasi olarak …’ın atandığı, kararın istinaf edilmeksizin … tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
İstanbul Adli Tıp Kurumu Başkanlığı … Dairesinin … tarihli yazısında … tarih … Esas sayılı yazımız ile … tarihinde kurumlarına gönderilen ve … … sayısına kaydedilerek beklemeye alınan dosyada adı geçen davacımız …’ın … tarihli randevusuna gelmediğinden dosyamızın mahkememize iadesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Davacı vekilinin … tarih … nolu celse duruşmasındaki beyanında müvekkili kısıtlının maddi durumu iyi olmadığı için randevuya gidemediğini, önceki beyanlarını tekrarla davalarının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Davacı taraf, icra takiplerine dayanak teşkil eden bonoların düzenlenme tarihi itibariyle borçlunun hukuki ve fiil ehliyetinin bulunmadığını iddia ederek eldeki menfi tespit davasını ikame etmiştir.
İİK’nın 72. maddesi gereğince borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu olmadığının ispatı için menfi tespit davası açabilir. Bu dava maddi hukuk ve usul hukuku bakımından genel hükümlere dayalıdır ve normal bir hukuk davası olarak açılır. Kural olarak, bir vakıadan kendi lehine haklar çıkaran/iddia eden taraf o vakıayı ispat etmeye mecburdur (TMK 6. madde). İspat yüküne ilişkin bu genel kural menfi tespit davaları için de geçerlidir. Yani, menfi tespit davalarında da tarafların sıfatları değişik olmakla beraber, ispat yükü bakımından bir değişiklik olmayıp, bu genel kural uygulanır.
Somut olayda, ispat yükü davacıda olup, icra takiplerine dayanak teşkil eden bonoların düzenlenme tarihi itibariyle borçlunun hukuki ve fiil ehliyetinin bulunup bulunmadığının tespiti için İstanbul Adli Tıp Kurumuna müzekkereler yazılmış, İstanbul Adli Tıp Kurumu … İhtisas Kurulunun … ve … tarihli cevabi yazılarında, raporun düzenlenebilmesi için kişinin kurula bizzat müracaatının gerektiğinin belirtildiği, Antalya Bölge Adliye Mahkemesi … Hukuk Dairesinin … Esas, … Karar Sayılı ilamında, Hukuk Muhakemeleri Kanununa göre davacı vekilinin müvekkilini duruşmada hazır etmek gibi bir yükümlülüğü bulunmadığı, mahkemece, bu konuda davacı asile ihtarlı tebligat çıkartılması gerektiği belirtildiğinden vasiye meşruhatlı davetiye tebliğ edilmesine rağmen kısıtlı İstanbul Adli Tıp Kurumu … İhtisas Kuruluna müracaat etmediğinden rapor düzenlenememiştir.
İspat yükü üzerinde olan davacının bonoların düzenlenme tarihi itibariyle hukuki ve fiil ehliyetinin bulunmadığını usulüne uygun delillerle ispat edemediğinden davacının davasının reddine karar vermek gerekmiş, yargılama sırasında İİK’nın 72 maddesi uyarınca ihtiyati tedbir kararı verilmiş ve uygulandığı anlaşılmış olmakla, İİK’nın 72/4 maddesi uyarınca davalı lehine tazminata hükmedilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Dava konusu (…-TL) alacağın %20’si oranında tazminatın davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
3-Davacının Adli Yardım talebi kabul edildiğinden Harçlar kanunu uyarınca alınması gereken …-TL peşin harç ve …-TL başvurma harcının davacıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
4-Davacının Adli Yardım talebi kabul edildiğinden suç üstü ödeneğinden ödenen …-TL yargılama giderinin davacıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde BIRAKILMASINA,
6-Davalı tarafından yapılan …-TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
7-Davalı vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan …-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ÖDENMESİNE,
8-Gider avansının kullanılmayan kısmının hükmün kesinleşmesine müteakip davacı tarafa İADESİNE,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, HMK 345. Maddesi uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içinde Antalya Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı.12/05/2022

Katip …
¸(e-imzalı)

Hakim …
¸(e-imzalı)