Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/372 Esas
KARAR NO : 2019/246
DAVA : Alacak (Kooperatif Üyeliğinin Sona Ermesi Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 04/06/2018
KARAR TARİHİ : 26/03/2019

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Kooperatif Üyeliğinin Sona Ermesi Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin daha önceden kooperatiften istifa etmesine karşın kooperatifin … gün ve … kararıyla üyelikten ihraç edildiğini, kooperatif yasa gereği ve ana sözleşme gereği olmasına karşın müvekkilinin alacaklarını belirlemediğini ve ödemediğini, kooperatif yönetimi ile müvekkili ve birçok diğer kooperatif üyesi arasında bir kaç yıl süren çekişme bulunduğunu, vekil edeninin kooperatiften ayrılmakla kooperatifTen alacaklarını isteme hakkına sahip olduğunu kooperatife çektiği ihtar ile bu yöndeki istemini ilettiğini, kooperatif arsasının … TL ye satılmasından dolayı her üyenin satış bedelinden …TL Payı ve paranın bankadaki tutulmasıyla elde edilen faizden … payı bulunduğunu bu bedelin ödenmesini istediklerini, kooperatife ait … parsel sayılı taşınmazlar yönünden kooperatif üyesi olarak payı ve hakkı olduğunu bu taşınmazlar değerinden payına düşen bedelin de taraflarına ödenmesini ve kooperatif arsa satış bedelinin tutulduğu …bank … şubesindeki hesap üzerine alacakları miktar kadar tedbir konulmasını istemiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin kooperatif üyesi olduğunu, … tarihinde yapılan olağanüstü genel kurul toplantısı neticesinde eski yönetimin kurulu üyelerinin değiştiğini, eski yönetim üyeleri tarafından 1163 sayılı kooperatifler kanunu usul ve esaslarına uyulmaksızın … tarihinde kooperatife ait olan arsanın satışından elde edilen gelirin ortaklara vergiler düşüldükten sonra kalan paraların ödenmesi yönünde karar aldığını, alınan kararın hukuka aykırı olduğunu, alınan usule aykırı karar ile toplam yirmi kişiye kişi başı 75.000,00.-TL olmak üzere kooperatif geliri dağıtıldığını, bununla ilgili Antalya CBS’ de soruşturma dosyası kapsamında şikayette bulunulduğunu, ancak derdest olan Antalya … ASCM’ nin … Esas sayılı dosyası nedeniyle takipsilik kararı verildiğini, davacının dava dilekçesindeki beyanlarını kabul etmediklerini, davanın usulden reddini talep etmiştir.
Dava; Kooperatifler Kanununun 17. Maddesi uyarınca açılan, kooperatif üyeliği sona eren davacının kooperatif varlığı üzerindeki alacak istemine ilişkin çıkma payı alacağı davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının kooperatif üyeliğinden hangi tarihte ayrılmış olarak kabul edilebileceği ve buna göre dava tarihi itibariyle muaccel olmuş bir alacağın varlığı olup olmadığı , varsa miktarı hususlarındadır.
Dosyası içerisine davacı vekili tarafından Kooperatif kayıtları, ihraç kararı, kooperatif üyeliğinden istiafa dilekçesi, istifa red yazısı, ihtarnameler sunulmuş, Antalya … Asliye Ceza Mahkemesinin … esas sayılı dosyası, Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Değişi iş sayılı dosyaları celp edilmiş, …inin Ana sözleşmesi ile Genel Kurulu tutanaklarının suretleri getirtilmiştir.
Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Değişik İş sayılı dosyasının incelenmesinde; Tespit yapıldığı, Tespit isteyenin …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … , …, …, …, … olduğu, Karşı tarafın ise … ile … Şirket olduğu, mahallinde tespit yapılarak bilirkişi raporu aldırıldığı, aldırılan bilirkişi raporunda ise; taşınmazın konumuna kullanma durumuna, geometrik şekline yol, su, elektrik vb altyapı hizmetlerinden yararlanıp yararlanmadığına, yüzölçümüne, imar planının kesinlik kazanmaması ve yargı sürecinin uzun zaman alabileceği ihtimalleri göz önünde bulundurularak ve çevrede yapılan piyasa araştırmalarına göre, yukarıda yazılı emsal alınabilecek nitelikteki taşınmazların metre kare birim bedelleri de dikkate alınarak; … mahallesinde bulunan … ada … parsel numaralı …metre kare yüzölçümlü arsa (… Bahçesi) vasıflı taşınmaz malın merketkaresinin …TL den olmak üzere …TL /metrekarex20.261,00 metrekare=…-TL zemin (arz) değeri ve üzerinde bulann muhtesatlar(… ve … ağaçları) …TL olmak üzere toplam …TL kıymet takdir edilmesi görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Antalya … Asliye Ceza Mahkemesinin … esas sayılı dosyasının incelenmesinde; İddianamede Müştekilerin, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … olduğu, Şüphelilerin ise; …, …, …, …, … olduğu, Suçun görevi kötüye kullanma olduğu, soruşturma evrakının incelenmesinde ise; şüphelilerin kooperatif genel kuruluna ilgi verme yükümlülüklerini ihlal eden denetçi şüphelilerin de bu şekilde atılı 1163 sayılı yasaya aykırı suçunu işlediklerine ilişkin haklarında kamu davası açmaya yeterli şüphe elde edildiği sonucuna varıldığı, şüphelilerin yargılanmasının mahkemede yapılarak cezalandırılmalarına, şüpheliler hakkında TCK’nun 53/1 maddesi gereğince güvenlik tedbir uygulanmasına karar verildiği, dosyanın derdest olduğu duruşmasının … tarihine bırakıldığı anlaşılmıştır.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 10. maddesinde düzenlendiği üzere “Her ortağın kooperatiften çıkma hakkı vardır. Çıkma keyfiyetinin kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürmesi halinde ayrılmak isteyen ortağın, muhik bir tazminat ödenmesine dahi hüküm anasözleşmeye konulabilir”. Aynı kanunun 11. Maddesinde ise “…” düzenlenmiş olup buna göre; kooperatiften çıkma hakkının kullanılması, anasözleşme ile en çok 5 yıl için sınırlandırılabilir. Haklı ve önemli sebeplerle bu süreden evvel çıkabileceği hususunda Anasözleşmeye hüküm konulabilir. Bir ortağın hiçbir suretle kooperatiften çıkamıyacağına dair bağlamalar hükümsüzdür.12. Maddeye göre; Çıkış, ancak bir hesap senesi sonu için ve en az 6 ay önceden haber verilerek yapılır. Anasözleşmede daha kısa bir süre belirtilip hesap senesi içinde çıkışa müsaade edilebilir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 13. maddesinde ortağın ana sözleşmeye uygun olarak yapacağı isteğe rağmen kooperatifin istifayı kabulden kaçınması halinde ortağın çıkma dileğini noter aracılığı ile kooperatife bildirmesi halinde çıkmanın gerçekleşeceği düzenlenmiş olup, davalı … anasözleşmesinin 13. maddesinde de bu hükme paralel bir düzenleme yer almıştır. Ortağın istifa bildirimi, yenilik doğurucu nitelikte olup, kooperatife ulaştığı anda sonuç doğurur. Yukarıda anılan 13.maddenin yazılış biçimi ortağın istifasının kooperatifçe kabulünü gerekli kıldığı izlenimi yaratmakla beraber, noter aracılığı ile yapılan bildirime özel önem verilmek suretiyle, noter aracılığı ile yapılan bildirimin kabulünün gerekli bulunmadığı vurgulanmıştır. Bu durumda ortağın yenilik doğurucu nitelikteki istifa iradesini ilk olarak noter vasıtasıyla kooperatife duyurması, ortaklıktan çıkmanın gerçekleşmesi için yeterlidir. Tebliğ tarihinden itibaren istifa gerçekleşir.
Somut olayda ise davacının istifasını noter kanalı ile davalı kooperatife ulaştırmadığı, iadeli taahhütlü mektupla yaptığı anlaşmazlık dışıdır. Yukarıda anılan yasal düzenleme, kooperatif ana sözleşmesi ve Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin … esas, … karar sayılı ilamı dikkate alındığında istifanın hüküm doğurması için noter aracılığı ile bildirilmesi şekil şartı olarak kabul edilmiş olup bu bildirimin başka şekilde yapılması hüküm ifade etmeyecektir. Bu nedenle davacının istifa nedeni ile ortaklıktan çıktığına ilişkin beyanlarına itibar edilemeyecektir.
Davacı ortağın istifasının hüküm doğurmadığı kabul edildiğinde, davacı ortağın kooperatifin … gün ve … kararıyla üyelikten ihraç edildiği ve yerine başka bir üye kaydedilmediği hususu da sabittir. Bu karara davacının itiraz etmediği ve üyelikten çıkarılma nedeni ile çıkma alacağını istediği anlaşılmaktadır.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 17. maddesi hükmü aynen “Kooperatiften çıkan veya çıkarılan ortakların kendilerinin yahut mirasçılarının kooperatif varlığı üzerinde hakları olup olmadığı ve bu hakların nelerden ibaret bulunduğu anasözleşmede gösterilir. Bu haklar, yedek akçeler hariç olmak üzere, ortağın ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanır.
Kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek nitelikteki iade ve ödemeler, anasözleşmede daha kısa bir süre tespit edilmiş olsa bile genel kurulca üç yılı aşmamak üzere geciktirilebilir. Bu durumda kooperatifin muhik bir tazminat isteme hakkı saklıdır. Çıkan veya çıkarılan ortaklar ile mirasçılarının alacak ve hakları bunları isteyebilecekleri günden başlayarak beş yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
Çıkan veya çıkarılan ortağın sermaye veya mevduatından kısmen veya tamamen yoksun kalacağı hakkındaki şartlar hükümsüzdür” şeklindedir.
Bu yasa hükmü uyarınca ayrılan ortağın hakları, ortaklıktan çıktığı (istifa) veya çıkartıldığı (ihraç) yılın bilançosu çerçevesinde iade edilir. Hakların geri ödenmesi ise bu bilançonun kesinleşmesinden, başka bir anlatımla bilançonun genel kurulca kabulünden itibaren bir ay içinde yapılabilir. Dolayısıyla alacak, bilançonun genel kurulca kabulünden itibaren bir ay sonra muaccel hale gelir.
Somut olayda ise davacının … tarihli kararla ortaklıktan çıkarıldığı, … yıl sonu bilançosunun … yılında toplanan genel kurulda kesinleşeceği, aynı genel kurulu izleyen bir ayın bitiminde çıkma payı alacağı muaccel olacağı, buna rağmen davanın … tarihinde açıldığı ve dava tarihi itibari ile ayrılma alacağının muaccel olmadığı anlaşılmakla davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 44,40 .-TL nispi karar ve ilam harcının peşin alınan 683,10 .-TL harçtan mahsubu ile fazladan yatırılan 638,70.-TL harcın , karar kesinleştiğinde istem olması halinde davacıya İADESİNE,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Davalı vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 4.750,00.-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ÖDENMESİNE,
5-Gider avansının kullanılmayan kısmının hükmün kesinleşmesine müteakip davacı tarafa İADESİNE,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, HMK 345. Maddesi uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içinde Antalya Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 26/03/2019

Katip …
E-imzalı

Hakim …
E-imzalı