Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
ANTALYA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/562 Esas
KARAR NO : 2019/102
DAVA : Alacak (Taşıma Sözleşmesi ve Sigorta Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 18/09/2017
KARAR TARİHİ : 07/02/2019

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Taşıma Sözleşmesi ve Sigorta Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalılardan … Şti arasında davacıya ait emtiaların yurtiçi sevkiyatları için sözleşme imzalandığını, … plakalı araç ve … plakalı yarı römork un davalı tarafından müvekkile tahsis edildiğini, müvekkil şirketin emtiaların zarar görme ihtimaline binaen davalılardan … A.Ş ile … tarihinde …-…-…-… poliçe sayılı emtia poliçesi ile sigortalandığını, müvekkil şirkete ait emtialar … plakalı römorka yüklenip seyir halinde iken … tarihinde tek taraflı ve maddi hasalı trafik kazası meydana geldiğini, davalıların mal kaçırılmasının önüne geçilebilmesi için … ve … plakalı araçlara tedbir konulmasını, müvekkil şirkete ait … ve … sıra sayılı irsaliyeli faturalarda yazılı emtiaların zarar görmesi nedeniyle doğan 3.500,00.-Tl belirsiz maddi zararın kaza tarihinden ve davalı … şirketine başvuru tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini, emtiaları alıca firmaya gönderememiş olması nedeniyle yoksun kaldığı 500,00.-TL belirsiz zararın davalılar … Şti ve …’ tan müşterek ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davalı … … Ltd Şti cevap dilekçesinde özetle; dava konusu araçların malikinin müvekkili olmadığı gibi aynı zamanda müvekkilinin işleteni olması gibi bir durum da olmadığını, Davacının iddialarının mesnetsiz olduğunu, müvekkili yönünden husumet yokluğu nedeniyle davanın reddini, davanın … A.Ş ‘ ye ihbarını talep etmiştir.
Dava; taşıma sözleşmesi ve taşınan eşyanın sigortalanmasına ilişkin sigorta sözleşmesi gereği açılan maddi tazminat davasıdır.
Uyuşmazlık; davalı …..A.Ş yönünden husumet bulunup bulunmadığı, davacının davalılardan tazminat talep edip edemeyeceği varsa oranına ilişkindir.
Dosya içerisine; Davacı vekili tarafından sözleşme, araç tahsisine ilişkin talep fişi, irsaliyeli fatura suretleri, trafik kazası tespit tutanağı ve sigorta poliçesi suretleri ibraz edilmiş, … A.Ş’den … ve … plakalı araçların hasar dosyaları getirtilmiş, bilirkişiden rapor aldırılmıştır.
… A.Ş tarafından gönderilen müzekkere cevabı ekindeki … Numaralı hasar dosyasının ve … tarihli ekspertiz raporunun incelenmesinde; 35.000,00.-TL sovtajdan sonraki hasar bedeli ve sigorta poliçesinde her bir hasarda sigorta bedeli üzerinden %1 tenzili muafiyet uygulanacağı, 35.000,00.-TL – 693,68.-TL = 34.306,32.-TL olarak hesap edilen bedelin ödenmesinin uygun olduğunun belirtildiği anlaşılmıştır.
Ziraat Mühendisi Bilirkişi … … havale tarihli raporunda sonuç olarak; Davaya konu kazada zarar gören ürünlerin bedelinin satış fatura bedeli ü zerinden hesaplanması gerekirken sigorta eksperinin hasar bedelini hesaplarken gübre içeriğindeki bulunan ham maddelere ait faturaları dikkate alıp, ürünlerin maliyetini bularak hesap ettiğinin anlaşıldığını, sigorta eksperinin olay yerinde yaptığı inceleme neticesinde oluşan zarara ilişkin tespitlerinin ayrıca sigorta poliçesi içeriğindeki maddelerde dikkate alınarak kaza sonucu oluşan zararın yeniden hesaplanması neticesinde;
… … LT … Adet x 128,00 = 45.056,00.-TL
… … LT … Adet x 113,00 = 6.441,00.-TL
Toplam:……………. … Adet =51.497,00.-TL
Sigorta eksperi raporuna göre sovtaj indiriminin 10.000,00TL olduğu benimsenerek;
51.797,00.-TL-10.000,00.-TL =41.797,00.-TL olduğu,
Sigorta poliçesinde bulunan %1 tenzili muhafiyet uygulandığında ise;
69.368,00.-TLx 0,01=693,68.-TL
41.797,00TL-693,68TL=41.103,32.-TL zararının olduğunun belirlendiği anlaşılmıştır.
Davacı vekili … havale tarihli tamamlama dilekçesi ile; davada yoksun kalınana kara ilişkin miktarı 17.871,00.-TL’ye, emtiya zararına ilişkin dava değerinin 41.103,32TL ‘ye arttırdığını bildirdiği, harcını yatırdığı anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesinden;
Davacı şirket ile davalı … Şti. Arasında … tarihinde davacının satışını yaptığı ürünlerin taşınması hususunda anlaşma yapıldığı, bu anlaşma çerçevesinde davacının dava dışı … isimli firmaya sattığı ürünlerin taşınmasını davalı … Şti.’nden talep ettiği, … Şti.’nin de ürünlerin taşınması için … plaka sayılı araç ve … sayılı yarı römorku temin ederek davacı şirkete yönlendirdiği, davacının ayrıca taşınan eşyaları davalı …’ya “…” ile sigorta ettirdiği, eşyaların davalı … tarafından gönderilen ve sürücüsü davalı … olan … plaka sayılı araç ve römorka yüklendiği, taşıma esnasında … tarihinde davalı sürücü …’ın direksiyon hakimiyeti kaybetmesi sonucu tek taraflı trafik kazasının meydana geldiği, davacının taşınan mallarının zarar gördüğü, davacının aynı gün sigorta şirketine başvuru yaptığı ancak … tarihinde sigortanın başvuruyu reddettiği, bunun üzerine eldeki davanın ikame edildiği ve bir kısım davalıların hasar ve zarardan sorumlu olmadıkları yönünde, sigorta şirketinin ise taşıma işi tüzel kişilik tarafından yapılmadığından rizikonun teminat dışında kaldığından bahisle savunma yaptıkları anlaşılmıştır.
TTK’nın 850. Maddesinde taşıyıcı tanımlanmıştır. Buna göre; Taşıyıcı, taşıma sözleşmesiyle eşya veya yolcu taşıma işini veya ikisini birlikte üstlenen kişidir. Eşya her türlü yükü de kapsar.
Taşıyıcı, taşıma sözleşmesiyle eşyayı varma yerine götürmeyi ve orada gönderilene teslim etmeyi veya yolcuyu varma yerine ulaştırmayı; buna karşılık, eşya taşımada gönderen ve yolcu taşımada yolcu, taşıyıcıya, taşıma ücretini ödemeyi borçlanır.
TTK’nın 853. Maddesine göre; Taşıyıcı ve taşıma işleri komisyoncusu, taşıma işini 852 nci maddede öngörülen özel hükümlere bağlı bulunan bir kuruluşa gördürdükleri takdirde de Kanunun kendilerine yüklediği sorumluluğun hafifletilmesini veya kaldırılmasını isteyemezler. Değişik tür araçlar ile taşımaya ilişkin Dördüncü Kısım hükümleri saklıdır.
Konuyla ilgili olarak TTK’nın 856/2. Maddesine göre Taşıma senedi düzenlenmemiş olsa bile, tarafların karşılıklı ve birbirine uygun iradeleri ile taşıma sözleşmesi kurulur. Eşyanın taşıyıcıya teslimi, taşıma sözleşmesinin varlığına karinedir.
TTK’nın 877. Maddesine göre; Taşıyıcı, taşıma aracındaki arızaya, taşıtı kiraladığı kişinin onun temsilcilerinin veya çalışanlarının kusuruna dayanarak sorumluluktan kurtulamaz. 879. Maddeye göre Taşıyıcı; Kendi adamlarının ve Taşımanın yerine getirilmesi için yararlandığı kişilerin, görevlerini yerine getirmeleri sırasındaki fiil ve ihmallerinden, kendi fiil ve ihmali gibi sorumludur.
Fiilî Taşıyıcı başlıklı TTK’nın 888. Maddesine göre; Taşıma, kısmen veya tamamen üçüncü bir kişi olan fiilî taşıyıcı tarafından yerine getirilirse, bu kişi eşyanın zıyaı, hasarı veya gecikmesi nedeniyle kendisi tarafından yapılan taşıma sırasında ortaya çıkan zarardan asıl taşıyıcı gibi sorumludur. Asıl taşıyıcının gönderen veya gönderilen ile, sorumluluğun genişletilmesi için yaptığı sözleşmeler, fiilî taşıyıcıya karşı, bunları yazılı olarak kabul etmesi şartıyla geçerlidir.
Asıl taşıyıcı ve fiilî taşıyıcı müteselsilen sorumludurlar.
Taşıma Komisyonculuğu Sözleşmesi başlıklı 917. Maddeye göre; Taşıma işleri komisyonculuğu sözleşmesi ile komisyoncu eşya taşıtmayı üstlenir. Bu sözleşme ile gönderen, kararlaştırılan ücreti ödeme borcu altına girer.
Taşıma işleri komisyonculuğu bir ticari işletme faaliyetidir.
Bu Kısımdaki özel hükümler saklı kalmak üzere, komisyonculuk sözleşmesi ve eşyanın taşınmasına ait konularda taşıma sözleşmesine ilişkin hükümler taşıma işleri komisyonculuğuna da uygulanır.
929. Maddede ise Taşıma işleri komisyoncusu; Kendi adamlarının, Taşımanın yerine getirilmesi için yararlandığı kişilerin, görevlerini yapmaları sırasındaki fiil ve ihmallerinden, kendi fiil ve ihmali gibi sorumludur. Hükmü düzenlenmiştir.
Her ne kadar davalı … cevap dilekçesinde aracın kendisine ait olmadığını, komisyoncu olduğunu ileri sürmüş ise de davacının taşıma sözleşmesini … Şti. İle yaptığı, taşıma talebini de bu şirkete iletip şirketin gönderdiği araca malları yüklediği, TTK’nın yukarıda açıklanan maddeleri incelendiğinde ister taşıyıcı sıfatıyla olsun ister taşıma işleri komisyoncusu sıfatıyla olsun davalı … Şti. Ve …’ın taşıyıcı ve fiili taşıyıcı sıfatları ile zarardan sorumlu oldukları kanaatine varılmıştır.
TTK’nın 1453. Maddesine göre; Rizikonun gerçekleşmemesinde menfaati bulunanlar, bu menfaatlerini mal sigortası ile teminat altına alabilirler.
Rizikonun gerçekleşmesi sonucu doğan kazanç kaybı ile sigorta edilen malın ayıbından doğan hasarlar, aksine sözleşme yoksa, sigorta kapsamında değildir. Mal bağlamında kazancın, makul sınırı aşan kısmı sigorta edilemez.
Her ne kadar sigorta şirketi taşıma işinin tüzel kişiliğe haiz firma tarafından yapılmadığından bahisle poliçe özel şartlarının 14. Maddesi kapsamında sorumlu olmadığını iddia etmiş ise de yine yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler ve davacı ile davalı … arasında yapılan taşıma sözleşmesi, asıl taşıma işini …’ın üstlenmesi ve …’ın limited şirket olması, ayrıca ve özellikle poliçenin özel şartlara ilişkin 14. Maddesinde ve diğer maddelerinde fiili taşımayı yapanın ya da eşyaların taşındığı araç malikinin tüzel kişi olacağına dair açık bir düzenleme bulunmaması, düzenlemenin sadece taşımanın tüzel kişiliğe haiz nakliyeci firma tarafından yapılmasının geçerlilik şartı olarak düzenlenmesi karşısında davalı … şirketinin de sigortacı sıfatıyla poliçe kapsamında sorumlu olacağı kanaatine varılmıştır.
Davacının talep edebileceği tazminat yönünden ise;
TTK’nın 875. Maddesinde; Taşıyıcı, eşyanın taşınmak üzere teslim alınmasından teslim edilmesine kadar geçecek süre içinde, eşyanın zıyaından, hasarından veya teslimindeki gecikmeden doğan zararlardan sorumludur.
Zararın oluşmasına, gönderenin veya gönderilenin bir davranışı ya da eşyanın özel bir ayıbı sebep olmuşsa, tazminat borcunun doğmasında ve kapsamının belirlenmesinde, bu olguların ne ölçüde etkili olduğu dikkate alınır.
Tazminatta Esas Alınacak Değer başlıklı 880. Maddesinde, Taşıyıcı, eşyanın tamamen veya kısmen zıyaından dolayı tazminat ödemekle sorumlu tutulduğunda, bu tazminat, eşyanın taşınmak üzere teslim alındığı yer ve zamandaki değerine göre hesaplanır.
Eşyanın hasara uğraması hâlinde, onun taşınmak üzere teslim alındığı yer ve zamandaki hasarsız değeri ile hasarlı değeri arasındaki fark tazmin edilir. Zararı azaltmak ve gidermek için yapılacak harcamaların birinci cümleye göre saptanacak değer farkını karşıladığı karine olarak kabul edilir.
TTK’nın 882. Maddesinde taşıyıcının sorumluluk sınırının düzenlendiği, bu maddeye göre; “Gönderinin tamamının zıyaı veya hasarı hâlinde, 880 ve 881 inci maddeler uyarınca ödenecek tazminat, gönderinin net olmayan ağırlığının her bir kilogramı için 8,33 Özel Çekme Hakkını karşılayan tutar ile sınırlıdır.
Gönderinin münferit parçalarının zıyaı veya hasarı hâlinde taşıyıcının sorumluluğu;
a) Gönderinin tamamı değerini kaybetmişse tamamının,
b) Gönderinin bir kısmı değerini kaybetmişse, değerini kaybeden kısmının,
net olmayan ağırlığının her bir kilogramı için 8,33 Özel Çekme Hakkını karşılayan tutar ile sınırlıdır.
Taşıyıcının, taşıma süresinin aşılmasından doğan sorumluluğu, taşıma ücretinin üç katı ile sınırlıdır.
Özel Çekme Hakkı, eşyanın taşıma amacıyla taşıyıcıya teslim edildiği tarihteki veya taraflarca kararlaştırılan diğer bir tarihteki, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca belirlenen değerine göre Türk Lirasına çevrilir. “
Diğer giderlerin tazmini ise 883. Maddede “Taşıyıcı, zıya veya hasardan sorumlu olduğu hâllerde, 880 ilâ 882 nci maddelere göre ödenmesi gereken tazminatı ödedikten başka, taşıma ücretini geri verir ve taşıma ile ilgili vergileri, resimleri ve taşıma işi nedeniyle doğan diğer giderleri de karşılar. Ancak, hasar hâlinde, birinci cümle uyarınca yapılacak ödemeler 880 inci maddenin ikinci fıkrasına göre saptanacak bedel ile orantılı olarak belirlenir. Başkaca zararlar karşılanmaz. ” şeklinde düzenlenmiştir.
Bu maddeler uyarınca alınan bilirkişi raporunun denetlenmesi bakımından ve mahkememizce yapılan değerlendirmeye göre, expertiz raporları ve faturalar da dikkate alınmak suretiyle davacının 1453/2. Madde uyarınca kazanç kaybını da talep edemeyeceği, bu nedenle maliyet üzerinden yapılan hesaplamaların (yani expertiz raporundaki hesaplamaların) dikkate alınması gerekeceği, zarar gören toplam emtia bedelinin 45.000-TL olduğu, emtianın sovtaj bedelinin 10.000-TL olduğu bu durumda maddi zararın 35.000-TL olduğu, faturalarda da KDV sıfır olarak gösterildiğinden hesaba katılmadığı, sigorta yönünden ise sigorta edilen bedel üzerinden %1 indirim yapılması gerektiği, sigorta bedelinin 69.368-TL olduğu, bunun %1′ inin 693,68-TL’ye isabet ettiği ve bu miktarın 35.000-TL’den düşülmesi ile davalı … şirketinin 34.306,32-TL’den sorumlu olacağı;
Diğer yandan TTK’nın 882/1. maddeye göre taşıyıcının sorumluluğunun üst sınırı bakımından Özel Çekme Hakkı üzerinden mahkememizce yapılan hesaplamaya göre : hasara uğrayan Aminovic ve Sampadazyme adlı ürünlerin toplam 8.180 litre olduğu, her iki ürününün de internetten yapılan araştırmamıza göre yoğunluğunun 1.25 olduğu, buna göre hasara uğrayan ürünün toplam 10.255 kg olduğu ve taşıyıcıya teslim edildiği tarihteki özel çekme hakkının 4,9475 olduğu anlaşılmakla sonuç olarak (10.255×8,33×4,9475=) 421.399 küsür civarında bir bedele ulaşacağı, bu nedenle mahkememizce yukarıda hesaplanan hasar bedelinin, taşıyıcının sorumluluk sınırının içinde kalan gerçek zarar olduğu anlaşılmakla davacının hasara ilişkin taleplerinin kısmen kabul edilmesi gerektiği, davacının başkaca zararlarını talep edemeyeceğinden yoksun kalınan kar kaybına ilişkin taleplerinin reddedilmesi gerektiği kanaatine varılmış ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın kısmen kabulü ile;
Davalı … şirketinin 34.306,32.-TL ile sınırlı sorumlu tutulması kaydıyla, 35.000,00.-TL tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
Hüküm altına alınan meblağa, davalılar … Şti ve … yönünden … tarihinden, davalı … yönünden … tarihinden itibaren avans faizi uygulanmasına,
2-Fazlaya ilişkin tazminat istemleri ile kar kaybına yönelik istemlerin reddine,
3-Alınması gerekli 2.390,85.-TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 59,78.-TL ve tamamlama ile alınan 939,00.-TL harcın mahsubu ile bakiye 1.392,07.-TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen TAHSİLİ ile hazineye gelir KAYDINA, Davalı … şirketinin bakiye harcın 1.344,68.-TL’ lik kısmından sorumlu tutulmasına,
4-Davacı tarafça yatırılan 31,40.-TL başvuru harcı, 59,78.-TL peşin harç ve 939,00.-TL ıslah harcının toplamı 1.030,18.-TL’nin davalılardan müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya ÖDENMESİNE,
Davalı … şirketinin 1.009,57.-TL’ lik kısmından sorumlu tutulmasına,
5-Davacı tarafından yapılan (davetiye, müzekkere, bilirkişi gideri olmak üzere) toplam 604,40.-TL yargılama giderinden davanın kabul ve red oranı gözetilerek hesaplanan 358,70 .-TL’ nin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, Davalı … şirketinin 351,60.-TL’ lik kısmından sorumlu tutulmasına,
6-Davacı vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunana AAÜT uyarınca hesaplanan 4.200,00.-TL nispi vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya ÖDENMESİNE,
Davalı … şirketinin vekalet ücretinin 4.116,76.-TL’ lik kısmından sorumlu tutulmasına,
7-Davalı … vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca reddedilen miktar üzerinden hesaplanan 2.876,90.-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara ÖDENMESİNE,
8-Davalı …Ş vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunana AAÜT uyarınca hesaplanan 2.960,00.-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara ÖDENMESİNE,
9- Gider avansının kullanılmayan kısmının hükmün kesinleşmesine müteakip davacı tarafa İADESİNE,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, HMK 345. Maddesi uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içinde Antalya Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 07/02/2019

Katip …
E-imzalı

Hakim …
E-imzalı