Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
ANTALYA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/320 Esas
KARAR NO : 2018/855
DAVA : İstirdat (Çekin İadesi)
DAVA TARİHİ : 29/05/2017
KARAR TARİHİ : 25/12/2018

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Çekin İadesi) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkilinin yapmış olduğu ticareti içerisinde aldığı, Keşidecisi …Şti. Olan …Şubesinin …/…/… keşide tarihli … çek numaralı 30.000,00-TL bedelli çekin de içerisinde olduğu toplam 6 adet çeki kaybettiğini, ardından … ATM’nin …/… Esas sayılı dosyası ile çek zayi davası açıldığını, muhatap banka …Şubesinin … ATM’ye vermiş olduğu cevap yazısında davaya konu çeklerden … numaralı çekin …Bankasından takasa verilmek suretiyle ibraz edildiğinin belirtildiğini, bunun üzerine …bankasına yazılan yazıya verilen cevapta, söz konusu çekin …Şti. Yetkilisi … … tarafından …/…/… tarihinde bankaya tahsil cirosu ile teslim edildiği, çekin takastan sorulduğu, ancak muhatap banka tarafından ödeme yasağı konulduğu için iade edildiğinin belirtildiği, bunun üzerine mahkemenin taraflarına süre verildiğini ve işbu davayı açtıklarını beyan etmekle fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakları saklı tutulmak kaydıyla, davaya konu çekin istirdadı ile müvekkilinin haklı hamil sıfatıyla alacaklı olduğunun tespitine, davalılar aleyhine kötü niyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı şirket vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili ile çeki ciro ederek müvekkiline veren …Şti. Arasında ticari ilişki bulunmakta olduğunu, cari hesap kayıtlarından müvekkili şirketin cirantadan alacaklı olduğunu, alacağa mahsuben müvekkili şirkete verilmiş bulunan ava konusu çekin resmi kayıtlarında da yer almakta olduğunu, davacının çeki keşide eden şirket ile olan ticari ilişkisinin de ortaya çıkartılması gerektiğini, ayrıca davaya konu çekin 30.000,00-TL olmasına rağmen davacı tarafından 3.000,00-TL olarak gösterildiğini, davacının çekin kendisine verildiğini, hem de hamil kısmı yazısız olarak verildiğini ve çeki de kaybettiğini ispat etmesi gerekeceğini, müvekkilinin iyi niyetli hamil olduğunu zira çeki ciro aldığı şirketle arasına ticari ilişki mevcut olduğunu beyan etmekle, haksız ve mesnetsiz davanın reddine, kötü niyetli davacının %20’den az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Dosya içerisine, davacı vekili tarafından fatura suretleri ile teslim tutanağı ibraz edilmiş, … ATM’nin …/… Esas sayılı dosyası celp edilmiş, Ticaret Sicil Müdürlüğünden …Şti ‘ nin sicil kayıtları getirtilmiş, bankalardan çek görüntüsü celp edilmiş, davacı asilin isticvap beyanları alınmıştır.
Davacı asil … isticvap beyanında ; ” ben dava dışı … … ile yaptığım ticari ilişki karşılığında davaya konu 30.000,00.-TL bedelli …/…/… tarihli çeki almıştım. Çekte benim hamil olduğum yada lehtar olduğum yazmıyordu. Çekin üzerinde …Şti ve 30.000,00.-TL yazıyordu. Daha sonra ben çekin bedelini …tan nakit olarak elden aldım . Ancak çeki tüm aramalara rağmen bulamadım. Kaybettiğimi anladım. Çalınmış da olabilir. Bu konuda emin değilim. Daha sonra …bana çekin tahsile konulmaya çalıştığını söylediğinde ben bu durumu anladım. Ben bu çeki kimseye cirolamadım. Kimseye vermedim. …Şti ile de benim herhangi bir alakam bulunmamaktadır. Tanımıyorum. Neden üzerinde …’e yazıldığını da bilmiyorum ben bu şekilde almıştım. Arkası da aynen şu an bana gösterdiğiniz gibi banka cevabında geldiği gibi cirolu şekildeydi. … Şti ile … Şti’ nin ciroları vardı. Çek keşidecisi bu çek bedelinin yeniden tahsil edilmeye çalışıldığını söyleyince ben de bu davaları açmak zorunda kaldım. Çünkü hatalı ben olduğum için bu davaları ben takip ediyorum. Ben uluslararası emlak işi yapıyordum. …tan da bu çeki aramızdaki mal karşılığı gayrimenkul satışına ilişkin bir ticaretten dolayı almıştım” şeklinde beyanda bulunmuştur.
… Asliye Ticaret Mahkemesinin …/… Esas …/… Karar sayılı dosyasının incelenmesinde, davacının … olup ,…şubesine ait, …/…/… keşide tarihli, … nolu çekin zayi olduğu iddiasıyla hasımsız olarak açılan çek iptali davası olduğu, davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
… ATM’ nin …/… sayılı dosyasının incelenmesinde; davacının … , Davalıların … …, … … ve … … olduğu, …Şubesine ait … numaralı 46.000,00.-TL bedelli çek ile … numaralı 31.000,00.-TL bedelli çeklerin istirdatı için açılan istirdat davası olduğu anlaşılmıştır.
Antalya Ticaret Sicil müdürlüğünden getirtilen sicil kayıtlarının incelenmesinde; Antalya Ticaret Sicilinin … numarasında kayıtlı …Şti’ nin …/…/… tarihinde kayıt olduğu ve kaydının halen devam ettiğinin bildirildiği anlaşılmıştır.
Dava, 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesi uyarınca rıza hilafına elden çıkan çekin istirdatı istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; Çekin davacının iradesi dışında elinden çıkıp çıkmadığı, davalıların meşru hamil olup olmadığı hususlarındadır.
6102 sayılı TTK’nın 792. maddesinde “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” şeklinde bir düzenlemeye yer verilmiştir. 790. Madde de ise “Hak sahipliğini ispat görevi” başlığı altında ” Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır.” şeklinde düzenlenmiştir.
Bu düzenleme uyarınca rıza hilafına elden çıktığı ileri sürülen çekin istirdatına karar verilebilmesi için davacının dava konusu yaptığı çekin yetkili hamili olduğunu kanıtlaması yanında, çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesi gereklidir. Bu durum karşısında davada ispat yükü çekin istirdatına karar verilmesini talep eden davacıya ait olup aksinin kabulü kıymetli evrakın mücerretlik ilkesini ortadan kaldırır(Y11HD., 26.01.2017 tarih, 2016/4868 Esas, 2017/539 Karar).
Çek iade davası açılabilmesi için çekin davacının elinden rıza hilafına çıkmış olması ve davalının kötü niyetle çeki kabul etmesi gerekir. Somut olayımızda ise davaya konu olan çekin incelemesinde, keşidecinin …Şti olduğu, çekin davalı …Şti. Lehine keşide edildiği, …’nin cirosu ile davalı …’e geçtiği ve bankaya ibrazında … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin tedbiri nedeniyle ödenmediği görülmüştür. Davacının çekin üzerinde bir hak sahipliği bulunmamaktadır. Kule Kuyumculuğa ait ticaret sicil kayıtlarının incelenmesinde de davacının şirketin pay sahibi ya da ortağı olmadığı anlaşılmıştır. Davacı asil de beyanında Kule Kuyumculuk ile bir alakasının bulunmadığını beyan etmiştir. Davacı vekili duruşmalardaki beyanlarında davacının ticari defter tutmadığını belirterek davalılar ile dava dışı keşidecinin defterlerinin incelenmesini talep etmiştir. Lüzumuna binaen davacı isticvaben dinlenilmiştir. Davacı asil isticvaben alınan beyanında da çeki mevcut bu haliyle aldığını, çek bedelinin kendisine keşideci tarafından haricen ödendiğini ancak çekin kaybolduğunu ya da çalındığını, bu nedenle çeki iade edemediğini beyan etmiştir. Bu durumda davacının bu çek nedeni ile mevcut bir alacağı olmadığını açıkça beyan etmesi karşısında, somut iddiaların özellikleri, çekin üzerindeki kayıtlar, dürüstlük ve çelişkili davranma yasağı gibi temel normlar dikkate alınarak davacının eldeki davayı açmada da hukuki yararı bulunmadığı anlaşılmakla aktif husumete ilişkin dava şartı noksanlığından davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Aktif husumete ilişkin dava şartı noksanlığından davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 35,90.-TL nispi karar ve ilam harcının peşin alınan 512,33.-TL harçtan mahsubu ile fazladan yatırılan 476,43.-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı …Şti vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunana AAÜT uyarınca hesaplanan 2.180,00.-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak adı geçen davalıya ÖDENMESİNE,
5-Gider avansının kullanılmayan kısmının hükmün kesinleşmesine müteakip davacı tarafa İADESİNE,
Dair, davacı asil ile davacı vekilinin yüzlerine karşı, davalının yokluğunda, HMK 345. Maddesi uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içinde Antalya Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 25/12/2018

Katip …
E-imzalı

Hakim …
E-imzalı