Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/67 Esas
KARAR NO : 2018/848
DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 15/01/2015
KARAR TARİHİ : 25/12/2018

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalılardan …’den bahçe mobilya malzemeleri yapmasını talep ettiğini ve bu hizmet karşılığında ileri tarihli çekler verdiğini, ancak davalı şirketin müvekkilinin verdiği siparişleri yapamayacağını bundan dolayı müvekkili tarafından verilen çekleri iade edeceğini müvekkiline bildirdiğini, sonraki süreçte müvekkiline dönüş yapılmadığını ve müvekkil şirkete ait çeklerinde iade edilmediğini, dava dışı …Şubesine ait … çek nolu …vade tarihli 50.000,00 TL bedelli çekin bankaya ibraz edildiğini ve karşılığının ödendiğini, bu nedenlerle ihtiyati tedbir kararı verilmesine, borçlu olmadıklarının tespiti ile davalılardan …’a elden teslim etmiş oldukları çeklerin taraflarına iadesinin sağlanmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı …A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının iddia ettiği diğer davalı ile davacı arasında geçen hukuki vakıalarda müvekkilinin taraf olmadığını, müvekkilinin son ciro, iyi niyetli üçüncü şahıs durumda olduğunu, davacının kötü niyetli olduğunu, davacının borcunu ikrar ettiğini, çeklerde mücerretlik ilkesinin mevcut olduğunu iyi niyetli hamillerin korumasının esas olduğunu, bu nedenlerle davanın reddi ile öncelikle verilen tedbirin taraflar dinlemeden verilmesi mümkün olmadığından kaldırılmasına, haksız ve mesnetsiz davanın reddi ile davacı davasında kötü niyetli olduğundan, asıl alacağın %40’ı oranında inkar tazminatı ödemesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …Şti. Tarafından cevap dilekçesi sunulmamıştır.
Dosya içerisine, davacı vekili tarafından çek sureti ile çeklerin dökümüne ilişkin belge ibraz edilmiş, davalı vekili tarafından kat ihtarı ve tebliğ şerhi ibraz edilmiş, bilirkişiden rapor aldırılmış, bilirkişiden rapor aldırılmış, … İcra Müdürlüğünün …Esas sayılı dosyası celp edilmiştir.
Dava; İcra takibinden önce açılan menfi tespit davası olup, davaya ve takibe konu çeklerin avans olarak verilip karşılığı hizmetin ifa edilmemesin ile bedelsiz kaldığı ileri sürülmüştür.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; dava konusu çeklerin davacı tarafından davalı …Şti.’ ye İleride teslim edilecek iş ve mallar karşılığı avans olarak verilip verilmediği, siparişlerin iptal edilip edilmediği, çeklerin bedelsiz kalıp kalmadığı, davalı bankanın çekleri iktisap ederken, bile bile davacı zararına hareket edip etmediği, davalı …’a karşı ileri sürülebilecek defilerin davalı bankaya da ileri sürülüp sürülemeyeceği noktalarındadır.
… İcra Müdürlüğü’nün …Esas sayılı dosyasının incelenmesinde, …A.Ş tarafından borçlular … ve … aleyhine …şubesine ait (davaya konu) …seri nolu 50.000,00.-TL bedelli çekten kaynaklı borca istinaden, 50.000,00.-TL çek, 57,53.-TL (%10,5 işlemiş faiz), 5.000,00.-TL (%10 Çek tazminatı), 150,00-TL %0,3 komisyon olmak üzere toplam 55.207,53.-TL alacağın tahsili için icra takibine girişildiği, ödeme emrinin tebliğ edildiği, takibin kesinleştiği anlaşılmıştır.
Mahkememizin …tarihli ara kararı ile talep üzerine, davanın icra takibinden önce açıldığından bahisle … İcra Müdürlüğü’nün …Esas sayılı takibinin davacı …yönünden durdurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Davacı ile davalı …vekillerine …tarihli celsede ticari defter ve belgelerini ibraz etmek üzere inceleme günü ve saatinde duruşma salonunda hazır etmeleri hususu ihtar edilmiş ise de tarafların ticari defter ve belgelerini ibraz etmediği anlaşılmıştır.
Bankacı bilirkişi tarafından düzenlenen …tarihli raporda özetle; davaya konu çekin davalı şirketin …şubesi nezdindeki hesabına davalı …şirketi emrine keşide edilen …numaralı, …tarihli 50.000,00.-TL bedelli çek olduğu, çekin arka yüzünde lehtar dava dışı …şirketinin kaşe ve imzasını taşıyan beyaz ciro bulunduğu, ciroyu takiben çekin davacı bankanın …şubesince ibraz edildiği takas odasında …tarihinde ibrazında karşılığı olmadığınını tespitinin yapıldığının anlaşıldığı,
Davalı banka tarafından ibraz edilen belge ve kayıtlara göre, davalı …şirketinin davalı bankanın …Şubesinin …numaralı müşterisi olduğu, taraflar arasında …tarih …numaralı, 500.000,00.-TL limitli ve …tarihinde …numaralı 500.000,00.-TL limitli genel kredi sözleşmeleri bağıtlandığı, ayrıca …tarihli bankacılık işlemleri sözleşmesi bulunduğu, kredi sözleşmesine dayalı olarak …şirketine …tarihinde …numaralı 515.000,00.-TL nakdi kredinin %1,26 akdi faiz oranı üzerinden 24 ay taksitli, …tarihinde ise …numaralı 215.000,00.-TL nakdi kredinin %4,14 akdi faizli, 24 ay vadeli olarak kullandırıldığının anlaşıldığı,
Davacı şirket tarafınca sunulan, davalı banka …şubesinin tesellümü mahiyetinde …tarihli kaşe ve imzasının yer aldığı, davalı …şirketinin çek çıkış başlıklı olarak düzenlediği teslim formunda davacı şirketin keşide ettiği …vadeli 50.000,00.-TL bedelli, …vadeli 50.000,00.-TL bedelli ve dava konusu olan …vadeli çeklerin, …tarihinde davalı banka şubesine verildiğinin görüldüğü, söz konusu çekler arısında davalı bankaya …tarihinde verilen çeklerden …vadeli …numaralı, 50.000,00.-TL bedelli çek ile dava konusu yapılan …vadeli …numaralı 50.000,00.-TL tutarlı çeklerin bulunduğunun görüldüğü, söz konusu çeklerin davalı bankaya taksitli kredi için ciro edildiğinin yazılı olduğu, …vadeli …numaralı 50.000,00.-TL bedelli çekin vadesinde ibraz edilerek karşılığının ödendiğinin dava dilekçesinde yazılı olup …tarihli …numaralı 50.000,00.-TL çekin ise rehin cirosuyla teminat olarak verildiği iddiasıyla eldeki davaya konu edildiğinin anlaşıldığı,
Davalı banka şubesinin …tarihinde dava konusu çeki normal kredi ve barkacılık işlemi kapsamında temlik cirosuyla iktisap ettiği, davacı şirket ve davalı şirket arasındaki ticari ilişkinin tarafı olmadığı gibi çekin iadesine ilişkin bankaya yapılan yazılı bir başvuru ve buna istinaden bankanın iade taahhüdünün de bulunmadığı sonuç ve kanaatine varıldığının belirtildiği anlaşılmıştır.
Davacı vekilinin itirazları doğrultusunda bilirkişiden ek rapor aldırılmış, Bilirkişinin …havale tarihli ek raporunda sonuç olarak; bankanın beyaz ciroyla teslim aldığı çekin banka kayıtlarında temlik cirosuyla işlem gördüğü, ayrıca davalı bankanın kredi sözleşmesinden doğan rehin, takas ve mahsup haklarının bulunduğu dikkate alındığında davalı banka şubesinin dava konusu çeki normal kredi ve barkacılık işlemleri kapsamında temlik cirosuyla iktisap ettiğinin bildirildiği görülmüştür.
…ve …tarihli belgelerle ilgili hem davalı şirkete hem de şirket yetkilisine isticvaben beyanlarının alınması için adres mahalli itibari ile tebligat gönderme ve talimat yazma işlemleri yapılmış ancak usulüne uygun tebliğ edilen tebligatlara rağmen duruşma gününde hazır bulunulmadığından isticvap beyanlarının alınamadığı anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davacının davalı şirketle arasındaki ticari ilişki nedeni ile davalı şirkete avans olarak verdiği bir kısım çekler içinde davaya konu …Şubesi, …Çek nolu, …keşide tarihli, 50.000,00.- TL bedelli çekin de bulunduğunu ancak davalı şirketin çekleri almasına rağmen ekonomik sıkıntıları nedeni ile sipariş edilen malları teslim edemeyeceğini bildirdiğini bu nedenle çekin bedelsiz kaldığını, bu dava konusu çek dışındaki başka bir çekin ödendiğini, dava konusu edilmediğini, dava konusu çekin iade edileceğinin söylendiğini ancak iade edilmediğini davalı bankanın da bunu bildiğini iddia ederek eldeki menfi tespit davasını ikame ettiği, delil olarak davalı şirket tarafından kendilerine verilmiş …ve …tarihli belgelere dayandıkları, tarafların tacir olmaları nedeni ile temel ilişki bakımından defter durumunun incelenmesi için davacı ile davalı şirkete defter ibrazı için ihtarat yapıldığı ancak iki tarafında defterlerini ibraz etmedikleri, davacının dayandığı …ve …tarihli belgelerin içeriğinde davaya konu çekin avans olarak alındığı ancak ekonomik sıkıntılar nedeni ile sipariş edilen malların teslim edilemeyeceğinden, kredi teminatı olarak bankaya verilen çeklerin bankadan alınarak teslim edileceğinden bahsedildiği, belgelerin davalı şirket antetini, kaşe ve imzasını içerdiği, bu belgeler ile ilgili davalı şirkete usulüne uygun isticvab davetiyesi gönderildiği ve yaptırımının belge içeriğinin kabul edilmiş sayılacağı olduğunun belirtildiği buna rağmen isticvab davetiyesine riayet edilmediğinden davacının davalı şirket yönündeki iddialarını ispat ettiğinin kabul edilmesi gerektiği,
Diğer taraftan bankaya karşı ileri sürülen iddialar bakımından; 6102 sayılı TTK’nun 689. maddesine göre cironun rehin cirosu olabilmesi için senet üzerinde “bedeli teminattır” “bedeli rehindir” ibaresini veya rehnetmeyi belirten diğer bir kaydı taşıması gerektiği, ancak dava konusu çek üzerinde böyle bir kayıt bulunmadığı, ciroya ilişkin 6102 sayılı TTK’nun 682 vd. Maddeleri dikkate alındığında cironun niteliğinin çek üzerindeki kayda bakılarak belirlenmesi gerektiğinin düzenlendiği, çeki devralan hangi amaçla devralırsa alsın çek üzerinde hiçbir kayıt yazılmadan davalıya yapılan cironun “bedeli teminattır” “bedeli rehindir” ibaresini veya rehnetmeyi belirten diğer bir kayıt taşımadığından rehin cirosu olarak, “bedeli tahsil içindir”, “vekâleten” veya bedelin başkası adına kabul edileceğini belirten bir şerhi ya da sadece vekil etmeyi ifade eden bir kaydı içermediği anlaşıldığından tahsil cirosu kabul edilmesinin mümkün olmadığı, bu durumda kanunen temlik cirosu olduğu, 6102 sayılı TTK’nun 687. maddesi uyarınca keşideci ile lehtar arasındaki hukuki ilişkiden kaynaklanan şahsi def’ilerin ciro yolu ile hamil olan davalı bankaya karşı ileri sürülebilmesinin çekin iktisabında bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olma şartına bağlı olduğu, (Yargıtay 19. HD.nin 01/06/2015 tarih ve 2014/10394 esas, 2015/8019 karar), (Yargıtay 19. HD.nin 01/06/2015 tarih ve 2014/10394 esas, 2015/8019 karar) , davalı bankanın çekin iktisabında bile bile borçlunun zararına hareket ettiği yönünde davacının hiçbir delil bildirmediği, davalı bankanın iyi niyetli 3. kişi sıfatıyla ve yetkili hamil olarak çekin temlik cirosu ile devraldığının kabul edilmesi gerektiği gibi banka ile davalı şirket arasında genel kredi ilişkisinin bulunduğu ve ödeme temerrüde düşülmesi nedeni ile hesabın …tarihli ihtarname ile kat edildiğinin davalı şirkete bildirildiği, ihtarnamede de davalı şirketin bankaya çek miktarının çok üzerinde borçlu olduğunun sabit olduğu, bu şekilde davalı banka yönünden iddiların ispat edilemediği anlaşılmakla banka yönünden açılan davanın reddine, mahkememizin …tarihli ara kararı ile davalı bankanın başlattığı takibin davacı yönünden durmasına karar verildiğinden İİK’nun 72/4. Maddesinde düzenlenen tazminatın davacıdan alınarak takip alacaklısı davalı bankaya verilmesine karar verilmesi gerektiği kanaatine varılmış ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı …yönünden açılan davanın kabulü ile;
Davacının …Şubesi, … Çek nolu, …keşide tarihli, 50.000,00.- TL bedelli çekten dolayı davalı …’a borçlu olmadığının TESPİTİNE,
2-Davalı Banka yönünden açılan davanın REDDİNE,
İİK’ nın 72/4.mad. Uyarınca 50.000,00.-TL asıl alacağın %20′ sine tekabül eden tazminatın davacıdan alınarak davalı bankaya VERİLMESİNE,
3-Alınması gerekli 3.415,50.-TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 853,88.-TL harcın mahsubu ile bakiye 2.561,62.-TL harcın davalı Ka Dizayn’ dan TAHSİLİNE, hazineye gelir KAYDINA,
4-Davacı tarafından yapılan (davetiye, müzekkere, bilirkişi gideri ve harç olmak üzere) toplam 1.516,00.-TL yargılama giderinin Davalı …’ dan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunana AAÜT uyarınca hesaplanan 5.850,00.-TL nispi vekalet ücretinin davalı …’dan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
6-Davalı …vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunana AAÜT uyarınca hesaplanan 5.850,00.-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı bankaya VERİLMESİNE,
7-Gider avansının kullanılmayan kısmının hükmün kesinleşmesine müteakip davacı tarafa İADESİNE,
Dair, davacı vekili ile davalı banka vekilinin yüzlerine karşı, HMK 345. Maddesi uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içinde Antalya Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 25/12/2018

Katip …
E-imzalı

Hakim …
E-imzalı