Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/468 Esas
KARAR NO : 2023/121
DAVA : Menfi Tespit
DAVA TARİHİ : 27/08/2021
KARAR TARİHİ : 24/02/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Alım Satım) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:Davacı vekili mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; dava türlerinin 6100 sayılı HMK’nun 105 ve devamı maddelerinde düzenlendiğini, 2004 sayılı İİK’nın 72.maddesi uyarınca borçlunun, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığının ispatı için menfi tespit davası açabildiğini, davalı şirketin ihtarnameye konu alacağının hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, geçersiz olduğunu, müvekkilinin davalı şirkete ….-USD borcunun bulunmadığını, taraflar arasında … tarihli rödovans sözleşmesi imzalandığını, sözleşmeye göre 101.9 hektarlık ruhsat alanın 20.32 hektarlık lokal alanın rödovansçı sıfatı ile müvekkil şirkete bırakıldığını, sözleşmenin … tarih, … esas sayılı bakanlık oluruna istinaden … tarihinde maden siciline şerh edildiğini, müvekkil şirketin sözleşmeye dayanarak maden sahasında örnek ve modern bir mermer işletme tesisi kurduğunu, davalı şirket tarafından İstanbul’da bir kamu binasının dış cephe mermer örme projesi ihalesine girileceği gerekçe gösterilerek müvekkil şirket ile mermer alım satımına ilişkin bir sözleşme yapılması talebinde bulunulduğunu, müvekkil Şirket’in rödovansçı sıfatıyla işlettiği maden ruhsat sahasından çıkartılan limestone mermerin, bu projede kullanılacakmış gibi gösterilmesi ve ihalenin kazanılmasına katkı sunacağı düşüncesiyle bir satış ilişkisi gösterilmek istendiğini, taraflar arasında bu sebeple … tarihli Blok Mermer Alım Sözleşmesi imzalandığını, müvekkili şirketin anılan sözleşmeyi davalı şirket ile aralarındaki rödovans ilişkisi ve ticari faaliyetlere güvenerek imzaladığını, anılan sözleşmenin maktu nitelikte olduğunu, tarafların hak ve yükümlülüklerinin açık bir şekilde belirtilmediğini, davalı şirket tarafından şirket kaşesi basılmadan imza atıldığını, sözleşmeye göre müvekkili şirketin davalı şirkete 90 gün içerisinde 3.000 ton A kalite blok mermer teslim edeceği, ancak mermer teslim borcunun vadesinin belirtilmediğini, davalı şirketin ise müvekkil şirkete … tarihine kadar ….-USD ödeme yapacağı kalan ….-USD ve KDV’nin mal teslimatı tamamlandığından sonra ödeneceği, müvekkil şirketin herhangi bir blok mermer satmayacağı ve herhangi bir ödeme almayacağı inancı ile yalnızca yapılan olan ihaleye katkı sunmak amacı ile … tarihli sözleşmeyi imzaladığını, sözleşme hükümleri gereğince davalı şirketin … tarihinde ….-USD’nin çekilmesi için bankadaki kendi hesaplarına talimat verdiğini, ödemenin müvekkil şirket adına ahzu kabz yetkisini kullanmaya yetkili olmayan şirket şoförü … tarafından davalı şirketin talimatına istinaden çekildiğini, daha sonra davalı şirketin muhasebecisi …’e verdiğini, daha sonra şirketin farklı bankalarda bulunan hesaplarına aktarıldığını, yapılan işlemlerin usulsüz olduğunu, sözleşmeye göre müvekkilinin mermer teslim borcunun ne zaman muaccel olacağının belirtilmediğini, bu durumda teslim borcu bakımından belirsiz vade söz konusu olduğunu, müvekkilinin mermer teslimini yapacağı tarihin belirlenmediğinden temerrüde düşmesi için davalı şirket tarafından ihtarname çekilmesi gerektiğini, davalı tarafından müvekkiline Antalya … Noterliği’nin … tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile cari hesaptan kaynaklı ….-USD tutarındaki alacağın … tarihine kadar ödenmesi gerektiği halde ödenmediğini iddia etmiş ise de, söz konusu tutarın ödenmesi yönünde kötü niyetli olarak ihtar çekildiğini, söz konusu ihtarın TBK’nın 117. maddesi anlamında müvekkili temerrüde düşürecek niteliğe haiz olmadığını, ihtarın müvekkil şirket’in mermer teslim borcunun ifa edilmesine ilişkin olmadığını, müvekkili şirket tarafından Kadıköy … Noterliği’nin … tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile anılan ihtarnameye cevap verildiğini, davalı şirketin söz konusu iddiaları ve taleplerinin hiçbir somut dayanağının bulunmadığını, müvekkil şirket’in ihtarnamede belirtilen cari hesap kaynaklı ….-USD tutarında bir borcunun veya başkaca herhangi bir borcunun bulunmadığının ihtar edildiğini belirterek davanın kabulü ile müvekkil şirketin davalı şirkete ….-USD tutarında borcu olmadığının tespitine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiş, bu talebini duruşmada tekrarlamıştır.
Davalıya usulüne uygun tebligat yapılmış olup, davalı vekilinin ibraz ettiği cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın iddialarının doğru olmadığını, müvekkilinin de mermer ticari yaptığını, davacının iddialarının kurgu olduğunu, ruhsat sahasından çıkarılacak limeston mermerinin kullanılacakmış gibi gösterilmesi, ihalenin kazanılacağına katkı sağlaması; böyle bir ihale var ise kazanılması halinde, ihaleyi alan mal tedarik sözleşmelerini yapacağı, yoksa proforma faturanın yeterli olduğunu, müvekkilinin ihaleye girmek için alım satım sözleşmesine ihtiyacı olmadığını, rödovans sözleşmesinin ruhsat sahibi tarafı olduğunu, davacının ruhsattan çıkan mermerin %18’ini ödeyecek kiracısı olduğunu, sözleşmeye göre %18 rödovans bedelinin, ruhsat sahasından üretilen doğal taş üzerinden davalının seçimlik hakkı olduğunu, sözleşmenin sicile şerhli olduğunu, üçüncü şahıslar için güvence olduğunu, bu sebeple alım sözleşmesine ihtiyacı olmadığını, müvekkilinin ise yeni kurduğu fabrikada satın aldığı blok mermerleri işleyerek satma düşüncesi ile böyle bir bağlantıya girdiğini, davacı tarafın yetkisi olduğunu bildirdiği parayı şirket adına alacak işçisinin paranın ödendiği günde kendi telefonundan işe giriş bildirgesi, ücret bordrosunun müvekkil şirkete gönderdiğini, davacının kötü niyetli olduğunu, alım sözleşmesinin … tarihinde kurulduğunu, sözleşmeden 20 gün sonra … tarihinde davacının yetkilendirdiği çalışanının Demre’den Antalya’ya sözleşmede belirtilen ….-USD’nin tahsiline geldiğini, ve sunulan dekonttaki gibi şirket adına tahsilatının yapıldığını, sözleşmede mal teslim borcunun vadesinin belirtilmediği beyan edilmiş ise de; sözleşmenin “c” maddesinde “mal tesliminin 90 gün içerisinde 3.000 ton A kalite blok mermer teslim edilecektir” ibaresinin mevcut olduğunu, davacı tarafın Antalya … İdare Mahkemesine … esas sayılı davası ile rödovans sözleşmesinin feshinin sahte olduğu iddiası ile dava açtığını, davacının açtığı davasında fesihnamenin başkaca belgeler arasında hile ile imzalatıldığı, tarih ve farklı kalemler kullanılarak sahte belge oluşturulduğunu, belgedeki imzanın kendisine ait olduğunu kabul etmesine rağmen okumadan imzaladığı gibi uydurma iddialar öne sürdüğünü, davacının okuma yazma bilmemesinin mümkün olmadığını, davacı tarafın düşük fatura göstererek vergi kaçırdığını, davacı tarafın … tarihli ihtarında ….-USD talebin somut dayanağı olmadığını, ihtarnamede belirtilen iddia edilen borcun bulunmadığının belirtildiğini, resmiyetten kaçırılan faturalar ile kaçırdığı rödovans bedeli için … tarihli belge ile ….-USD borcunu ikrar eden el yazılı belge verdiğini, davacının talebi üzerine karşılıklı fesihname yapıldığını, bu şekilde davalının mermer üretimi yapmasının imkansız hale geldiğinden 3.000 ton A kalite mermer blok teslimini yapamayacağı, sözleşmedeki mermer blokları davalı ruhsat sahibinden rödovans sözleşmesine istinaden ocaktan üreteceği mermer bloklarını A kalitesini satmayı taahhüt ettiğini, sözleşme fesih edilerek idare tarafından üretim faaliyetinin durdurulduğunu tarafların bildiğini, faaliyeti durdurulmuş olan ocaktan 3.000 ton mermer verilmesinin temerrüt ihtarı ile süre verilmesi, borcun ifasının sağlamasının mümkün olmayacağını, malın üretilmesinin imkansız olduğundan ödenen mermer bedelinin geri verilmesinin talep edildiğini, fesihten dolayı maden sicil kayıtlarından terkin talep edildiğini, rödovans sözleşmesinin maden sicilinden terkin edildiğini, davacı tarafın … işleri genel müdürlüğü aleyhine Rödovans şerhinin terkin edilmesi işleminin iptali için Antalya … İdare Mahkemesinin … esasında iptal davası açtığını, davanın müvekkiline ihbar edilmesi üzerine müvekkilinin … tarihinde müdahil olduğunu, mahkemenin yürütmenin durdurulmasına dair kararı üzerine … İşleri Genel Müdürlüğünün … tarih … sayılı yazıları ile sicil kayıtlarından terkin edilen rödövans sözleşmesinin tekrar şerh edildiğini, faaliyetlerin bu çerçevede yürütülmesinin taraflara bildirildiğini, davacı ocakta mermer üretimine bu tarih itibarı ile başladığını, mermer teslimindeki imkansızlık halinin ortadan kalktığını, davalıya alım satım sözleşmesinde belirtilen A kalite 3.000 ton mermer tesliminin yapabileceğini, müvekkil şirketin amacının 3.000 ton blok mermer almak olduğunu, bu konuda akde vefa gösterdiğini, mal teslim edilmesi halinde iş bu davanın konusuz kalacağını belirterek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, ….-USD rödovans bedeli ile ilgili faturalar tanzim edildiğini ve tarafların defterlerinde kayıtlarının yapıldığını, bu miktar üzerinden açılan davanın reddine karar verilmesini, haksız ve hukuka aykırı davanın reddine karar verilmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce yapılan … tarihli ön inceleme duruşmasında davacı vekili ihtarname ile talep ettikleri ….-USD alacağın cari hesaptan kaynaklandığını, bunun ….-USD’sinin bankadan havale ile gönderilen mermer bedeli olduğunu, bakiye ….-USD’sinin de rödovans bedeli alacağı olduğunu belirtmiş, taraflar arasındaki uyuşmazlıkta bu şekilde tespit edilmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Davacı vekili tarafından … tarihli rödovans sözleşmesi, … tarihli blok mermer alım sözleşmesi, banka dekontu, ihtarname sureti davalı vekili tarafından rödovan sözleşmesi, rödovans fesih sözleşmesi, feshe ilişkin terkin yazısı, davalı şirkete ait ruhsat suretleri, çalışanlarına ait SGK kayıtları, faturalar, whatsapp yazışmaları, sicil gazetesi suretleri delil olarak sunulmuş, mahkememizce Antalya … İdare Mahkemesinin … esas sayılı dosyası celp edilmiş, bankalardan davalı şirketin hesap özetleri getirtilmiş, tarafların ticari defter ve kayıtları yeminli mali müşavir bilirkişiye inceletilerek rapor aldırılmış, tüm deliller toplanmıştır.
Antalya … İdare Mahkemesinin … esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacının … Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi olduğu, davalının … İşleri Genel Müdürlüğü olduğu, davaya … Sanayi Ticaret Limited Şirketinin müdahil davalı olarak katıldığı, … İşleri Genel Müdürlüğünün … tarih, … sayılı işleminin iptali istemli dava açıldığı, mahkeme tarafından yapılan yargılama sonucu anılan işlemin iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce davacı tarafın ticari defter ve belgelerinin incelenmesi için talimat yolu davacının davalıdan talep edebileceği alacak miktarının olup olmadığı konusunda rapor hazırlanması için mali müşavir bilirkişiye tevdi edilmiş, mali müşavir bilirkişi tarafından ibraz edilen … tarihli raporda özetle ve sonuç olarak; incelenen davacı tarafın ticari resmi defterlerinin sahibi lehine delil niteliği taşıdığı, incelenen resmi defterlere göre davalı ile arasında 2021 döneminde mermer alım satımı ve taraflar arasında … tarihli rödovans kiralama sözleşmesi kapsamında ticari ilişkinin bulunmadığı, davacı şirketin 2021 dönem sonu itibariyle resmi defter kayıtlarına göre davalı şirketten verilen sipariş avansları kapsamında ….-TL cari bakiye alacağının olduğu, davacı tarafa ait resmi defter ve belgelerinde (resmi defter banka kayıtları da dikkate alınarak) davalı tarafından davacı taraf çalışanı …’a talimat ile ödenen …,00.-USD. ile ilgili davacı resmi defterlerine ve banka kayıtlarına yansıyan işlem kaydı bulunmadığı ve davalı tarafından davacı şirket çalışanına talimat ile ödendiği taraflarca kabulü olan …-USD’nin davalı tarafa iade edildiği ile ilgili bilgi belge tespit edilemediği, dosya kapsamına sunulu, davalı tarafın alıcı ile davacı tarafın satıcı olan … tarihli “Blok Mermer Alım Sözleşmesi”nde tarafların 90 gün süreli 3.000 Ton ve ….-USD bedelli mermer alım satımı için anlaşmış olduklarının görüldüğü, sözleşmede alıcı imzasının bulunduğu ancak satıcı taraf imzasının bulunmadığı, sözleşmede bahse konu … tarihinde ödenmesi kararlaştırılan ….-USD. tutarın yüksek meblağlı bir rakam olması, incelenen davacı tarafa ait dolar bazlı banka hesabının bulunması ve bankadan taraflarında kabulünde bulunan davacı şirket çalışanına ödenmesi ile ilgili davacı taraf beyanları da dikkate alındığında … tarihli sözleşmenin gerçek bir satış sözleşmesi olup olmadığı, inançlı işlem mahiyetinde olup olmadığı bakımından hukuki değerlendirmenin ve takdirin mahkemeye ait olduğunun belirtildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce dosya davalı şirketin ticari defter ve belgelerinin incelenmesi yönünden yeminli mali müşavir bilirkişiye tevdi edilmiş, mali müşavir bilirkişi tarafından ibraz edilen … tarihli bilirkişi raporunda özetle ve sonuç olarak; davalı şirketin incelenen 2019 yılı 12. Ay 2020-2021 ve 2022 yılı 6 aylık dönem defterleri, “E-Defter” kapsamında olduğu, ilgili yasalara göre, ticari defterlerin kağıt ortamından yalnızca “Envanter Defteri” tasdik ettirdiği, yevmiye ve defteri kebir defterlerinin elektronik ortamda tutulduğu, Envanter Defterlerinin açılış tasdiklerinin yasal sürelerinde yaptırıldığı, yevmiye defteri ve defteri kebir defterleri, dönemler itibari ile (aylık şeklinde) yasal sürelerinde, internet üzerinden Gelir İdaresi Başkanlığına gönderildiği, “Defter Beratları” nın yasal sürelerinde alındığı, bu şekli ile davalı şirket ticari defterlerin sahibi lehine “İspat Kuvveti” mevcut olduğunun anlaşıldığını, taraflar arasında, 2019 yılından beri Rödövans sözleşme tarihini de kapsayan dönemde ticari ilişkiye dayalı cari hesap ilişkisinin mevcut olduğunu, ancak konu ile ilgili yazılı bir c/h sözleşmesine rastlanmadığını, davaya konu edilen ve davalı şirketin davacı şirket sigortalı çalışanı olduğu belirtilen “…’a … tarihinde … A.Ş … şubesinden nakit ödenen ….-USD davalı şirketin 2021 yılı ticari defterlerinde, … tarih, … Yevmiye maddesine kayıtlı olduğu, aynı tarihte ….-USD, (1,00.-USD= 8.3554.-TL)’den ….-TL olarak ticari defterle kaydedildiği, davacı çalışanına … tarihinde … A.Ş den ödenen ….-USD paranın geri ödendiğine dair davalı şirket ticari defterlerinde kaydına rastlanmadığı, dava tarihi olan … tarihi itibari ile, davalının ödediği ….-USD para sipariş avansı olarak TL karşılığının ….-TL olarak şüpheli alacaklar hesabına devir edildiği. dava tarihi olan … tarihi itibari ile, davalı şirketin, davacı şirketten 2019 tarihinden bu yana süre gelen ticari ilişki nedeni ile 12.340,41.-TL, şüpheli alacaklar hesabında ….-TL alacaklı olduğu, … tarihi itibari ile; davalının ticari ilişkiden cari hesap alacağı: ….-TL, şüpheli alacaklar hesabında kayıtlı olup, karşılık ayrılan alacak ….-TL olarak kayıtlı olduğunun tespit edildiğinin belirtildiği anlaşılmıştır.
Dava, davalı tarafından davacıya gönderilen Antalya … Noterliğinin … tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile ödenmesi talep edilen ….-USD alacaktan dolayı davacının borçlu olmadığının tespiti davasıdır.
Taraflar arasında davalıya ait mermer ocağının davacı tarafa kiralanmasına ilişkin … tarihli rödovans sözleşmesi imzalandığı, davacının mermer ocağını işletmeye başladığı, yine taraflar arasında … tarihli blok mermer alım sözleşmesi imzalandığı, davalı tarafından banka aracılığı ile … tarihinde davacı şirket çalışanı …’a ….-USD para ödendiği konularında herhangi bir uyuşmazlık yoktur.
Davacı vekili her ne kadar imzalanan mermer alım sözleşmesini göstermelik imzalandığını, gerçek olmadığını, sadece ihaleye katılabilmek için görünürde imzalandığını, bankadan gönderilen ….-USD’nin para çekme yetkisi olmayan davacı şirket çalışanı şoför …’a ödendiğini, aynı gün banka çıkışı davalı şirkete ….-USD’nin iade edildiğini ileri sürmüş ise de, davanın miktarı itibariyle ispat yükü üzerinde olan davacı tarafın iddiasını kesin deliller ile kanıtlaması HMK 200.madde gereğince zorunlu olup davacının bildirdiği delillerden sadece banka kayıtları ve ticari defterler yazılı delil niteliğinde olup, mahkememizce banka dekontu ve ticari defterler yeminli bilirkişiye inceletilmiş, alınan raporlarda defterlerin usulüne uygun tutulmuş olduğu, davacı defterlerinde ….-USD ödeme ile ilgili herhangi bir kayıt bulunmadığı, kiralama veya mermer satımına ilişkin bir kayıtta bulunmadığı, davalı defterlerinde ise, ….-USD ödemenin kayıtlı olduğu, sipariş avansı olarak şüpheli alacaklar hesabına kaydedildiği, geri ödendiğine ilişkin herhangi bir kaydın bulunmadığı anlaşılmıştır.
Davacı tarafından ….-USD Rödavans alacağı yönünden açılan menfi tespit davasında dava konusu edilen alacağın rödovans sözleşmesinden kaynaklı kira bedeli olduğu anlaşılmakla HMK 4.madde gereğince davaya bakma görevi Sulh Hukuk Mahkemesine ait olduğundan, dava bu dosyadan tefrik edilerek mahkememizin … esas sırasına kaydedilmiştir.
….-USD alacak için açılan dava yönünden de, gerek taraflar arasındaki mermer alım sözleşmesinin muvazaalı olarak ve inançlı sözleşme mahiyetinde olduğu, gerekse ….-USD’nin davalı tarafa iade edildiği hususları davacı tarafça usulüne uygun yazılı deliller ile ispatlanamadığından ….-USD alacak için açılan davanın esastan reddine, davalı tarafça yapılan herhangi bir icra takibi veya mahkememizce verilen bir tedbir bulunmadığından davalı tarafın tazminat talebinin de reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Neden ve kanıtları yukarıda açıklandığı üzere,
A-….-USD Rödavans alacağı yönünden açılan davanın bu dosyadan tefrik edilerek yeni bir esasa kaydedilmesine, dosyanın bir suretinin çıkartılarak yargılamaya yeni esas üzerinden devamına, (Masrafların davacı tarafça karşılanmasına)
B-….-USD alacak için açılan davanın ESASTAN REDDİNE,
Davalı tarafça yapılan herhangi bir icra takibi veya mahkememizce verilen bir tedbir bulunmadığından davalı tarafın tazminat talebinin de reddine,
Alınması gerekli 179,90.-TL harçtan, peşin olarak alınan 77.537,57.-TL harcın mahsubu ile fazla alınan 77.357,67.-TL harcın davacıya İADESİNE,
Davalı tarafça yapılan bilirkişi ücreti 800,00.-TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya tarafa VERİLMESİNE,
Davacı tarafça yatırılan gider avansından arta kalanının karar kesinleştiğinde talebi halinde davacıya İADE EDİLMESİNE,
Avukatlık Asgari Ücret tarifesi uyarınca davada reddedilen miktar dikkate alınarak hesap edilen 271.900,00.-TL nispi vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa VERİLMESİNE,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, tarafların HMK’nun 345 maddesi uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde Antalya Bölge Adliye Mahkemesi ilgili hukuk dairesinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, usulünce anlatıldı. 24/02/2023

Başkan …
(E-İmzalı)
Üye …
(E-İmzalı)
Üye …
(E-İmzalı)
Katip …
(E-İmzalı)