Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

DOSYA NO : 2021/44
KARAR NO : 2022/458
DAVA : ALACAK (Ticari Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 22/01/2021
KARAR TARİHİ: 15/06/2022

Yukarıda açık kimliği yazılı taraflar arasında görülen ALACAK (Ticari Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının mahkememizde yapılan yargılaması sonunda:

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Taraflar arasında 24.12.2015 tarihli sözleşme ile “…tarafından imal ettirilen, ithal edilen ya da pazarlanan …ürünlerinin, makinelerinin ve ekipmanlarının alıcı tarafından satın alınarak kullanılması” konulu sözleşme imzalandığını, sözleşme gereği 2,5 yıllık süre içerisinde toplam 35 ton ürünün müvekkili şirketten satın alınması konusunda anlaşıldığını, sözleşmeye istinaden müvekkil şirkete yükletilen tüm yükümlülüklerin yerine getirildiğini ancak davalı şirket tarafından sözleşmenin 2. ve 3. Maddesine aykırı davranıldığını, sözleşmenin 2. Maddesinin davalı şirketin, işletmelerinin genel temizlik ve housekeeping (oda temizliği vs.) departmanlarının ihtiyacı olan temizlik ve dezenfeksiyon maddelerini ve sistemlerini yalnızca …’dan temin etmesini, 3. Maddesinin ise davalı şirketin müvekkil şirketten sözleşme süresince 35 ton ürün alımı yapması şartını içerdiğini, davalı şirketin ekipman, araç-gereç gibi sıvı ve kimyasal olmayan ürünleri müvekkili şirket harici başka şirketlerden satın alındığını ve sözleşmedeki 35 ton ürün alımı taahhüdünün yerine getirilmediğini, sadece 18 ton ürün alımı yapıldığını, bu nedenle sözleşmeye göre hiçbir ihtar ve ihbara gerek kalmaksızın tek taraflı olarak sözleşmeyi feshedebileceklerini, sözleşmenin feshine sebep olunması halinde sözleşme süresi içerisinde o tarihe kadar …’a kesmiş olduğu satış destek primi veya ciro primi faturaları kadar olan tutarı ve 75.000,00.-TL ödemeyi kabul ve taahhüt edildiğine ilişkin sözleşmenin 7.1. maddesi uyarınca satış destek primi miktarı olan 72.612,00 TL ile 75.000,00 TL olmak üzere toplam 147.612,00 TL’nin müvekkili şirkete ödenmesi için Antalya 11. Noterliği, …yevmiye numarasıyla ihtarname gönderildiğini ancak ödeme yapılmadığını, arabuluculuk görüşmelerinin olumsuz sonuçlandığını belirterek fazlaya ilişkin alacak ve faiz talep hakları saklı kalması kavdı ile taraflar arasındaki sözleşmenin 7.1. maddesi uyarınca satış destek primi veya ciro primi faturaları kadar olan 72.612,00 TL ve 75.000,00 TL olmak üzere toplam 147.612,00 TL alacağın ihtarnamenin tebliği suretiyle temerrüt tarihi olan 22.06.2020 tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

CEVAP:
Davalı cevabında; davaya cevap verilmemiştir

DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME:
Dava; sözleşmeden kaynaklanan alacak ve cezai şart talebine ilişkindir.
Davalı taraf davaya cevap vermemiş ise de bilirkişi raporuna karşı verdiği beyan dilekçesinden anlaşıldığı kadarıyla taraflar arasında ticari ilişkinin varlığı tartışma konusu değildir. Zira dava dilekçesi ekinde sunulan ve bilirkişi incelemesine esas alınan sözleşme inkar edilmemiştir.
Çözümlenmesi gereken sorun, sözleşme hükümleri uyarınca davacının atış destek primi (veya ciro primi) ve cezai şart alacağı bulunup bulunmadığı, varsa miktarının ne olduğu noktasında toplanmaktadır.
Dosyaya sunulan ve tarafların kabulünde olan 24.12.2015 tarihli “SÖZLEŞME” başlıklı sözleşmenin hükümleri incelendiğinde;
“Sözleşmenin Konusu” 2.Maddede belirtilmiş olup: “…tarafından imal ettirilen, ithal edilen yada pazarlanan …ürünlerinin, makinelerinin ve ekipmanlarının ALICI tarafından satın alınarak işletmelerinde kullanılması faaliyetidir. ALICI işletmelerinin genel temizlik ve housekeeping departmanlarının ihtiyacı olan temizlik ve dezenfeksiyon maddelerini ve sistemlerini yalnızca …’tan temin edecektir.” hükmünü içermektedir.
Yine “Sözleşmenin Süresi” 3.Maddede belirtilmiş olup: “İşbu sözleşme ALICI’nın …’tan imza tarihinden itibaren 35 ton ürün alımını 2,5 yıl içinde yapması ile sona erecektir. Ekipman, araç, gereç gibi sıvı ve/veya kimyasal olmayan ürünler ve/veya işbu sözleşme kapsamında bedelsiz verilen ürünler bu alım miktarına dahil edilemez. Belirlenen tonaj tarafların her türlü iyi niyetine rağmen belirtilen süre içinde tamamlanmazsa, işbu sözleşme 6 ay uzatılacaktır.” hükmünü içermektedir.
Sözleşmenin 4.6 Maddesinde: “…, ALICI’ya tesislerinde kullanılmak amacıyla, 75.000TL tutarında bedelsiz ekipman bütçesi verecektir. ALICI tedarik etmek istediği ekipmanı işbu bütçeden bu şartlar dahilinde kullanabilecektir; Bu bütçe …tarafından ALICI’nın yapmış olduğu satınalımlar sonrasında sözleşme tonajı olan 35000kg. kimyasala karşılık gelen miktar ile orantılı olarak verilecektir. Bedelsiz verilen bu ürünler …tarafından ALICI’ya faturalanacaktır. ve ALICI …’a faturalanan bu ürünler tutarında “Satış Destek Primi” açıklamalı karşı fatura kesecektir. …ALICI’nın aylık ödemelerde gecikmeye düşmesi ve iş bu sözleşme maddelerine aykırı davranması durumunda bu taahhüdünü ertelemekte veya yerine getirmemekte serbesttir. ALICI işbu bütçeyi sıvı ve/veya sıvı olmayan kimyasal ürün tedariği amaçlı kullanamaz.” hükmünü içermektedir.

Yine sözleşmenin 4.7 Maddesinde: “…ALICI’ya EK-1 ile listelenmiş olan ürünleri aşağıda belirtilen şartlarda bedelsiz olarak verecektir; …, ürünleri ALICI’ya belirtilen tutarlarda faturalama tarihindeki TCMB Döviz Satış Kuru üzerinden TL olarak faturalandırılarak satışını gerçekleştirilecektir. ALICI, …’a faturalanan miktar tutarında “Satış Destek Primi” açıklamalı fatura kesecektir. Her durumda bu ürünler ALICI’nın malı olarak kalacaktır.” hükmünü içermektedir.
Yine Sözleşmenin 7.1 Maddesinde: “…, ALICI’nın işbu sözleşmenin 2. Ve 3.Maddesinde – belirtilen sözleşme konusuna uymadığını tespit ederse, ALICI …’a ödemelerinde temerrüde düşerse veya sözleşmenin 6.maddesindeki taahhütünü yerine getirmezse, …işbu sözleşmeyi hiçbir ihbar ve ihtara hacet kalmaksızın tek taraflı olarak fesh edebilir ve ALICI kendisinin herhangi bir eylemi nedeniyle sözleşmenin feshine sebep olması durumunda …’a cezai şart olarak sözleşme süresi içinde o tarihe kadar …’a kesmiş olduğu satış destek primi ve/veya ciro primi faturaları tutarı kadar olan miktarı ve 75.000TL ödemeyi kabul ve taahhüt eder.” hükmünü içermektedir.

Yine Sözleşmenin 9. Maddesinde; İş bu sözleşmeden doğacak ihtilafların çözümünde Antalya veya İstanbul Mahkemeleri ve İcra Daireleri yetkilidir.” hükmü ile yetki anlaşması yapıldığı görülmektedir.
Sözleşmemenin EK-I Bedelsiz Ekipman Listesinde ise, 24 kalem 2408Adet ekipmanın KDV hariç iskontolu toplam fiyatının 11.019,7SEUR olduğu ve fatura tarihindeki TCMB döviz satış kuru üzerinden faturalandırılacağı bilgisi yer almaktadır.
Davacı vekili tarafından Davalıya gönderilen Antalya 11.Noterliğinin … tarih …sayılı ihtarnamenin incelenmesinde ; Davalının sözleşmenin 35 ton ürün almaması sebebi ile 2. Ve 3. Maddelere aykırı davrandığı, sözleşmenin 7.1 maddesi uyarınca 147.612.-TL’nin sözleşmenin bitim tarihi olan 24.06.2018’den itibaren işlemiş avans faizi ile beraber nakden ve defaten işbu ihtarın tebliğinden iki gün içerisinde davacı vekilinin hesabına ödenmesi, alacak taleplerinin yerine getirilmemesi durumunda ihtarın tebliğ tarihinden itibaren faiz taleplerinin olduğu ihtar edilmiş, ihtarname sözleşmedeki adrese 19/06/2020 tarihinde tebliğ edilmiştir.
Tarafların ticari defter ve belgeleri ile kayıtları üzerinde yapılan bilirkişi incelemesinde; 2015-2019 yılı ticari defterlerinin usulüne uygun olarak tutulduğu bilirkişi tarafından tespit edilmiş, bu nedenle defterlerin sahipleri lehine delil oluşturma vasfına sahip olduğu kabul edilmiştir.
Bilirkişi incelemesinde, tarafların 2015-2019 yılları arasında aktif olarak çalıştıkları, aralarında ticari bir ilişki olduğu, 2020 yılı itibari ile aktif çalışmanın sonlandığı tespit edilmiştir.
Davacı ve Davalı tarafın karşılıklı cari hesaplarında 2015 -2018 arasında (Sözleşme dönemi) bir ihtilaflarının olmadığı, davalı tarafından davacıya ciro primi/destek primi olarak 72.612,22.-TL tutarında fatura kesmiş olduğu bilirkişi tarafından tespit edilmiştir. Yine sözleşme dönemi olan 24.12.2015 – 24.06.2018 tarihleri arasında ve sözleşmenin 3.Maddesi dikkate alınarak sözleşme süresine 6 ay ilave edildiğinde 24. 12.2015 – 24.12.2018 tarihleri arasında davalı tarafından alımı yapılması gereken miktarın 35.000 Kg olduğu hesaplanmış ve bu ürün alımı şartına ulaşılamadığı, ürün alımının 20.000 Kg.nın altında kaldığı tespit edilmiştir. Bilirkişi her iki taraftan da aldığı dökümlere göre bu sonuca vardığını ve bu durumun net olduğunu özellikle vurgulamaktadır. Öyle ise davalının sözleşmeden doğan yükümlülüklerini ve edimini yerine getirmediğini kabul edilmiştir.
Sözleşme 24/12/2015 tarihinde kurulmuştur. Yine sözleşmenin 3.maddesine göre sözleşmenin süresi 2,5 yıldır ve hedeflere ulaşılamaz ise 6 ay ilavesiyle sözleşme 24/12/2018 tarihinde sona erecektir. Sözleşme taraflardan biri tarafından sona erdirilmez ise aynı şartlarla tekrar uzayacağı yönünde sözleşmede bir hüküm yoktur. Bu nedenle sözleşme hükümlerini doğurarak 24/12/2018 tarihinde sona ermiştir.
Davacı tarafından gönderilen noter ihtarının tarihi 16.06.2020’dir. Bilirkişi raporunda da haklı olarak işaret edildiği gibi zaten sona ermiş ve hükümlerini doğurmuş bir sözleşmenin feshi mümkün değildir. Kaldı ki ihtarname de sözleşmenin feshedildiğine ilişkin bir beyan yoktur. Her ne kadar feshi ihbar bildiriminde özellikle “fesih” sözcüğünün geçmesi gerekmiyor ise ise de, gönderilen ihtarın karşı taraf üzerinde “sözleşmenin feshi iradesi” yaratması gerekmektedir. Diğer bir anlatımla karşı tarafa sözleşmenin feshedildiğini düşünmelidir. İhtarnameden böyle bir sonuca varılamamaktadır. Bu nedenle davacı tarafın cezai şart istemi yerinde görülmemiştir. Ancak, davacının davalı taraftan sözleşmeden kaynaklanan ciro primi/destek primi olarak 72.612,22.-TL tutarında alacağı olduğu da açıktır. Bu husus bilirkişi tarafından tespit edilmiştir. Bu miktar yönünden davanın kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Temerrüt tarihi ise, yukarıda belirtilen noter ihtarı davalı tarafa 19/06/2020 tarihinde tebliğ edilmiştir. Borcun ödenmesi için 2 gün süre verilmiştir. O halde temerrüt tarihi 22/06/2020 olup, bu tarihten itibaren ticari temerrüt faizi uygulanmasına karar vermek gerekmiş olup aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
Davanın KISMEN KABULÜNE,
22/06/2020 tarihinden geçerli ticari temerrüt faizi ile birlikte 72.612,22.-TL alacağın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Fazlaya ilişkin taleplerin REDDİNE,
Alınması gerekli 4.960,14.-TL harçtan, peşin olarak alınan 2.520,85.-TL harcın mahsubu ile kalan 2.439,29.-TL harcın DAVALIDAN ALINMASINA,
Davacı tarafça yapılan dava ilk masrafı 67,80.-TL, tebligat gideri 92,00.-TL, müzekkere gideri 37,50.-TL, bilirkişi ücreti 1.600,00.-TL olmak üzere toplam 1.797,30.-TL yargılama giderlerinin davada kabul ve reddedilen miktar dikkate alınarak hesaplanan 884,10.-TL’nin ve mahkememizde peşin olarak alınan harç gideri 2.520,85.-TL olmak üzere toplam ‭3.404,95‬.-TL’nin davalıdan alınarak DAVACIYA VERİLMESİNE, fazlasının davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
Davacı tarafça yatırılan gider avansından arta kalanının karar kesinleştiğinde talebi halinde DAVACIYA İADE EDİLMESİNE,
Arabuluculuğa ilişkin dava şartı nedeniyle Adalet Bakanlığı Bütçesinden ödenen 1.320,00.-TL yargılama giderinin 6325 Sayılı Hukuk U. Arabuluculuk K.nun 18/a-13 maddesi gereğince 649,30.-TL’sinin davalıdan, 670,70.-TL’sinin ise davacıdan alınarak HAZİNEYE İRAT KAYDEDİLMESİNE,
Avukatlık Asgari Ücret tarifesi uyarınca davada kabul edilen miktar dikkate alınarak hesap edilen 10.239,59.-TL vekâlet ücretinin davalıdan alınarak DAVACIYA VERİLMESİNE,
Avukatlık Asgari Ücret tarifesi uyarınca davada kabul edilen miktar dikkate alınarak hesap edilen 9.649,97.-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak DAVALIYA VERİLMESİNE,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, HMK’nun 345 maddesi uyarınca gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde Antalya Bölge Adliye Mahkemesi ilgili hukuk dairesinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulünce anlatıldı. 15/06/2022

KATİP…
E-imzalıdır

HAKİM…
E-imzalıdır