Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/366 Esas
KARAR NO : 2023/693
DAVA : Kooperatif Üyeliğinin Tesbiti
DAVA TARİHİ : 02/06/2023
KARAR TARİHİ : 24/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan Kooperatif Üyeliğinin Tesbiti davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle: Davacıların … tarihinde vefat eden Muris …’in mirasçıları olduğunu, murisin davalı … kurucu üyesi olduğu, murisin ölümünden önce davacıların böyle bir kooperatifin varlığından ve Murisin bu kooperatife üyeliğinden haberdar olmadığını, davalının davacıları durumdan haberdar etmediği, davacılardan …’in … tarihinde bir yakınlarından Murisin, davalının kurucularından olduğunu, Kooperatifin halen faaliyetine devam ettiğini, Antalya’da bir takım arsaları satın alarak üzerine konut inşa edip üyelerine dağıttığını öğrendiğini, durumu derhal diğer mirasçı …’e bildirdiğini, davacı …’ın davalıya gönderdiği ihtarnamede murisin üyelik durumu hakkında bilgi istediğini, murisin üyelikten çıkarıldıysa; çıkarılma kararı, karara dayanak belgeler ve bu kararın ilgilisine tebliğine dair evraklar ile kooperatif ana sözleşmesinin, varsa tadil metinleriyle birlikte, onaylı birer suretinin kendisine verilmesini talep ettiğini, ihtarnamenin … tarihinde tebliğ edilmesine karşın davalının cevap verilmediğini, davacıların murisin kooperatif üyeliği durumunu öğrenemediğini, davacıların mirasçılardan …’i temsilci tayin ettiklerini bildirerek, mirasçılar olarak üyeliğe kabulleri ile murisin hak ve alacaklarının kendilerine ifa edilmesini bir ihtarnameyle davalıdan talep ettiğini, ihtarnamenin … tarihinde tebliğ edilmesine rağmen davalının cevap vermediğini, ana sözleşmenin 16’ıncı maddesi gereğince, ölen ortağın kanuni mirasçılarının üç ay içinde temsilci tayin ederek kooperatife bildirmeleri halinde, ortaklık hak ve yükümlülükleri kanuni mirasçılar lehine devam edeceği, davacıların üyelikten haberdar olur olmaz, sözleşmede belirlenen süre içerisinde temsilci belirleyerek davalıya başvurduğunu, davalının haksız bir şekilde davacıları üyeliğe kabulden imtina ettiğinden bahisle kooperatif üyeliklerinin tespitini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Kooperatifin … tarihinde kurulduğunu, muris …’in kurucu üyelerden olduğunu, davacıların kooperatifin varlığından ve murisin üyeliğinden haberdar olmadıkları beyanının hayatın doğal akışına aykırı olduğunu, elektronik ortamda istenildiği takdirde ulaşılabileceğini, …’in sıradan üye olmayıp kooperatifin hem kurucu üyesi hem de yıllarca başkanlık görevini yürüten kişi olduğunu, iddialarının çelişkili olduğunu, davacıların haberdar olmadıkları bir kooperatif üyeliği için veraset belgesini de zamanında ulaştırmış olamayacakları ve ulaştıramadıklarını, veraset ilamının … Noterliğinden … tarih ve … sayılı ihtarname ile ulaştırıldığını, ana sözleşmede Madde 16 gereği …’in ölüm tarihinin … olduğu ve Kooperatifler Kanunu ilgili maddelerinde tanınan sürelerin oldukça aşıldığını, zamanaşımı nedeniyle davanın reddi gerektiğini, kooperatif yönetim kurulu üyeliğine ilk kez 2001 hesap yılı olağan genel kurulunda … tarihinde itibaren … (Başkan), … ve … ‘ın seçildiğini, kooperatif başkanı …’ın 2005 yılında yapılan genel kurulda seçildiğini ve değişmeden halen başkan olduğunu, 2005 yılı olağan genel kuruldan önce tüm evrakların ofisinde tutulduğu kooperatif başkanı … vefat edince kooperatif evraklarının çoğuna, ulaşılamadığını, bunun üzerine kooperatifin bağlı olduğu resmi kurumlara, arşivlerinde yapılan uzun araştırmalar sonucu üye listesi ve kooperatifin geçmiş yıllar genel kurul tutanaklarının temin edilebildiğini, bu süreçte davacıya ulaşmaya çalışıldığını, mevcut adreslerine genel kurul davetlerinin gönderildiğini, üyelere ait adreslerin güçlükle temin edildiğini, ancak tüm çabalara karşın … ve/veya mirasçılarına ulaşılamadığını, üyelere ulaşılamadığı için aidatların toplanamadığını, … tarihinde ve … tarihlerinde iki kez taahhü posta yoluyla, borçların da bildirildiği yazıların gönderildiği, iki ihtarnamenin de kayıtlarda bulunan adreslerine (…) ulaşamadan iade olduğunu, … tarihli genel kurulda alınan yetki ile … tarihli olağan genel kurulda oy birliği ile alınan kararlarla yönetim kurulunun … tarihli kararıyla üyeliğine son verildiği, kooperatife ait toplam … parselde arsaların olduğu ve arsaların bizzat … ve o tarihlerdeki yönetim kurulunca satın alındığını, kasten ya da yeterince araştırmadan aldıkları arsaların 1. dereceden doğal sit alanında kaldığı, … ve o dönemdeki yönetim kurulu üyeleri bütün üyeleri mağdur ettiğini, davacıların iddialarının aksine herhangi bir yapılaşma SİT kanunları çerçevesinde mümkün olmadığırı ve inşai faaliyetin bulunmadığı, konut yapımı iddiasının asılsız olduğu, KK m. 16. maddesinde “Üç aylık süre içerisinde genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarılma kararları kesinleşir” hükmü gereği davacıların başvurusu bulunmadığından üyeliğin sonlandırıldığını, davacıların üyelik yükümlülüklerine yerine getirmediğini, adres güncellemesi taleplerine yanıt vermediğini, kooperatif üyeliğinden çıkarıldıktan yaklaşık 7 yıl sonra işbu davanın açıldığından davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mali müşavir bilirkişi …, nitelikli hesaplama uzmanı bilirkişi … tarafından düzenlenen … tarihli bilirkişi raporunda özetle:
1-Davalı … tarihinde kuruluşunun tescil edildiği, ticaret sicil numarasının … olduğu, muris …’in kooperatifin … sıra nolu kurucu üyesi ve kurucu yönetim kurulunda yer aldığı, kooperatifin yönetim kurulunda uzun süre yönetim kurulu üyeliği ve başkanlık görevini yaptığı,
2-Antalya … Sulh Hukuk Mahkemesi … sayılı ilamı gereği …’in … tarihinde vefat ettiği ve mirasçılarının …, … ve … olduğu,
3-Davalı … noter tasdikli ortaklar pay defterinin … tarihli olduğu, bu defterde de …’in … tarihinde üyeliğe girdiği ve … tarihinde üyelikten çıktığının yazılı olduğu, yerinde inceleme yetkisi gereği kooperatif başkanından defterlerin istendiği, ancak 2009 yılı öncesi defterlerin kayıp olduğunun bildirildiği, bu nedenle 2009 öncesine ilişkin defterlerin incelenemediği,
4-…’in vefatından sonraki … tarihli genel kurul toplantıları ile ilgili posta ile yazı gönderildiği, ancak yazıların iade edildiği,
5-…’in üyelikten ihracına ilişkin yazının kooperatif kayıtlarındaki adresine … tarihli yönetim kurulu kararına istinaden … tarihinde iadeli taahhütlü olarak gönderildiği, yazının tanınmıyor açıklamalı … tarihinde iade edildiği, davalı …’e gönderdiği ihtarnamelerin ana sözleşmede ve Kooperatifler Kanunu m.16’da belirtildiği üzere ihraç kararının noter aracılığıyla gönderilmediği, 1. ve 2. ihtamname başlıklı yazılarda belirtilen 4.044.-TL aidat borcunun neden kaynaklandığı, hangi aylara ait adat olduğunun belirtilmediği, Yüksek Yargı kararlarında, parasal yükümlülüğünü yerine getirmeyen üyelere çekilen ihtarlarda belirtilen borcun gerçek borcu yansıtması, ihtar edilen borç ile gerçek borç arasında fahiş bir farkın bulunmaması ve Kooperatifler Kanunu m.27 gereği mali yükümlülüklerini yerine getirmesi için ihraç edilecek üyeye 1 ay süre tanınması şartları arandığı, 2009 yılı öncesine ait kooperatif defterlerinin bulunmaması nedeniyle ihtarnamelerdeki borcun gerçek borcu yansıtıp yansıtmadığının denetiminin yapılamadığı, bu hususta takdirin sayın mahkemeye ait olduğu, bununla birlikte …’in ihraç kararının KK m.16’da noter kanalı ile gönderilmesi öngörülmüş olmasına karşın iadeli taahhi olarak gönderildiği, 1. ve 2.ihtarda KK m.27 gereği 1 aylık süre verilmesi düzenlemesine aykırı olarak 7 günlük süre verildiği, takdiri mahkemeye ait olmak üzere yasa ve Yüksek Mahkeme kararları gereği ihraç kararının geçerli olmadığı,
6-Davalı … 2022 yılı ticari defter kayıtları ile … tarihli dosyaya eklenen detay mizanın – incelenmesinden; …’in davalı kooperatife borçlu veya kooperatiften ödemeleri nedeniyle alacaklı olan ortaklar arasında yer almadığı,
7-Dosya içindeki bilgi ve belgeler ile davacı … ibraz edilen defter ve belgelerinin birlikte incelenip değerlendirilmesinden davalı kooperatifin … tarihinde … ada … parsel 9.566 m2, Antalya Merkez … ada … parselde … m2 ve Merkez … ada … parsel de … m2 olmak üzere toplam …m2 arazi satın aldığı ve satın alınan arazilerin Yeni Türk Lirası üzerinden değerinin yukarıdaki bilançoda da göründüğü gibi 20,98 TL olduğu, 20,98 TL arazi alımı dışında yapılan harcamaların genel yönetim giderleri olduğu bunun tutarının da … TL olduğu,
8-Yine davalı … kayıtlarının incelenmesinden kooperatifin tek varlık ve gayrimenkulünün … yılında alınan ve … parselde bulunan … m2 arazisi olduğu, bu arazinin |.derece sit alanı olduğundan yapılaşmanın yapılamadığının davalıca beyan edildiği, … yılından bu tarihe kadar kooperatifin hiç bina vb. bir yapılaşmasının olmadığı” sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Davacıların murisleri …’in davalı … bulunan üyeliğinin davacılara intikal edip etmediği, davacılar / murisleri hakkında verilmiş bir ihraç kararı bulunup bulunmadığı, neticeten davacıların murislerinden kaynaklı kooperatif üyeliklerinin bulunup bulunmadığı taraflar arasında ihtilaflı olup,
Davalı … Müdürlüğünden temin edilen kayıtları, müteveffa …’e ait veraset ilamı, davacıların davalı … noterliği aracılığı ile yaptıkları … tarihli … yevmiye nolu bilgi edinme başvurusu ve … tarihli … yevmiye nolu mirasçılık bildirimi ve üyeliğe başvuru için gönderdikleri ihtarnameler, bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen rapor ve tüm dosya mündericatının tetkikinden; davalı … tarihinde kurulduğu, davacıların murisi …’in … sırı nolu kurucu üye olduğu, … tarihinde vefat ettiği, …’in … tarihlerindeki yıllık genel kurul toplantılarına ait hazirun cetvellerinde adının yazılı olduğu, Davalı … ait 2010 yılı üye listesi, 2005 yılı olağan genel kurul toplantısı ile … tarihli genel kurul toplantı posta listesinde … adresinin “…” olduğu, … tarihlerinde yapılan genel kurul toplantılarına ilişkin hazirun cetvellerinde …’in adının yazılı olmadığı, … tarihli 2013 yılına ilişkin olağan genel kurul toplantısının yapıldığı, … tarihli genel kurul toplantı tutanağının 7.maddesinde “aidatlarını ödemeyen üyelerin durumunun görüşülmesine geçildi. Divan başkanı görüşleri aldı. Yönetim kuruluna aidatlarını ödemeyen üyelerin çıkarılması için yetki verilmesini oya sundu oybirliği ile kabul edildi” şeklinde olduğu,
Davalı … 2014 yılı genel kurul toplantısı gündem konulu … tarihli yönetim kurulu kararı ile … tarihinde 2014 yılı olağan genel kurul toplantısı yapılması kararı alındığı, gündemin 7.maddesinin aidatlarını ödemeyen ve/veya ulaşılamayan üyelerinin durumunun görüşülmesi olduğu, genel kurul toplantı tutanağı gereği kooperatife kayıtlı 80 ortaktan 19 ortağın asaleten, 6 ortağın vekaleten olmak üzere toplam 25 ortağın toplantıda hazır bulunduğu, ana sözleşme madde 26 gereği genel kurul toplantı yeter sayısına uygun olarak toplandığı, hazır bulunanlar listesinde …’in adresinin “…” olduğu, … tarihli toplantı tutanağına göre 7.madde: “… yönetim kurulu tarafından liste halinde sunulan ve hiçbir şekilde kendilerine ulaşılamamış olan ortakların ihracı için yöneyim kuruluna oy birliği ile yetki verildi.” şeklinde olduğu,
Davalı … tarihli … nolu sureti dosyaya eklenen üyelerin durumu gündemli yönetim kurulu kararının incelenmesinden; “Kooperatif üyelerimizin adres ve kimliklerinin güncellenmesi için, daha önce bir çok kez çağrı yapılmış olmasına rağmen, aşağıda ad soyadları belirtilen üyelerimizle, bu güne kadar en küçük bir bağlantı kurulamamıştır. Ancak yine de 1163 sayılı kooperatifler kanunu gereğince, mevcut adreslerine posta yoluyla ihtarname gönderilmesi gerekmektedir. Bu nedenle kooperatif yönetim kurulumuz … tarihinde yapılan genel kurul kararlarının 7.maddesine dayanak “ilk ihtarnamelerinin” bu üyelerin isimlerine ve mevcut adreslerine tek tek yazılıp gönderilmesine oy birliğiyle karar verilmiştir” şeklinde olduğu ve üyeler arasında …’inde adı yazılı olduğu,
Davalı …’e … adresine posta ile ihtarname-1 başlıklı yazı gönderildiği, Posta ile gönderilen yazının “tanınmıyor” açıklamalı olarak … tarihinde geri iade olduğu,
Yönetim kurulunun … tarihli kararı ile “daha önce … tarihinde alınan yönetim kurulu kararına göre … tarihinde ihtarname göndermiş olmamıza rağmen aşağıda adları belirtilen üyelerle en küçük bir bağlantı kurulamamıştır. Yönetim kurulumuz … tarihinde yapılan genel kurul kararlarının 7.maddesine dayanarak “ikinci kez” bu üyelere ihtarname yazılıp gönderilmesine karar vermiştir.” şeklinde olduğu ve bu üyeler arasında …’in de bulunduğu, İhtarname 2 nin içeriği de 1. ihtarname ile aynıdır. İhtarname başlıklı yazılar iadeli taahhütlü olarak posta yoluyla 1. İhtarname belirtilen adrese … tarihinde gönderildiği, … tarihinde bekleme müddeti bittiğinden yazının iade edildiği,
Kooperatif yönetim kurulunun … tarihli üyelerin durumu hakkında konulu kararının incelenmesinden; “Kooperatifi üyelerimizden aşağıda adları belirtilen üyelerimize … ve … tarihlerinde ihtarname göndermiş olmamıza rağmen, bu güne kadar halen en küçük bir bağlantı kurulamamıştır. 1163 sayılı kooperatifler kanunu gereğince, kooperatifimizin … ve … tarihli genel kurul kararları doğrultusunda üyeliklerine son verilmiştir” denildiği, …’in üyelikten ihracına ilişkin yazının kooperatif kayıtlarındaki adresine iadeli
taahhütlü olarak gönderildiği, tanınmıyor açıklamalı … tarihinde iade edilen İhtarname 3 başlıklı yazıda “Sayın üyemiz, tarafınıza … ve … tarihlerinde iki kere olmak üzere üyelik edimlerinizi yerine getirmeniz konusunda ihtarnameler gönderilmiştir. Gönderilen ihtarnamelere herhangi bir yanıt alınmamış olması nedeniyle kooperatif yönetim kurulunun … tarihli toplantısında alınan kararla üyeliğinize son verilmiştir” şeklinde olduğu,
Sonuç olarak, …’in … tarihinde vefatından sonra kendisine kooperatife olan mali yükümlülükleri için gönderilen ihtarnamelerin yok hükmünde olduğu, yine bu ihtarnamelere dayalı olarak verilen ihraç kararının yok hükmünde olduğu anlaşılmıştır.
Kooperatif Üyeliğinin Sona Ermesi: Ölüm ve İstifa hükümlerin düzenleyen Kooperatifler Kanunu 14.maddesine göre;
Ortağın ölümü ile ortaklık sıfatı sona erer. Anasözleşmede gösterilecek şartlarla ölen ortağın mirasçılarının kooperatifte ortak olarak kalmaları sağlanabilir.
Buna karşılık ana sözleşmede ölen ortağın mirasçılarının kooperatifte ortak olarak kalması yönünde bir düzenleme bulunuyorsa ölen ortağın mirasçıları da kooperatife ortak olabilecektir. Bu çerçevede, ortağın ölümü halinde ortaklık sıfatının sona ereceği Kanun’da açıkça belirtilmiş olmakla birlikte, konuya ilişkin maddenin devamında ölen ortağın mirasçılarının ortaklığı devam ettirmelerine imkan tanınmıştır. Bunun için ölen ortağın mirasçılarının kooperatifte ortak olarak kalmalarının şartları, kooperatifin ana sözleşmesinde belirtilmiş olması gerekmektedir.
Davalı Kooperatif ana ana sözleşmesi 16.maddesi:
“Ferdi münasebete geçilmeden önce ölen ortağın kanuni mirasçılarının üç ay içinde temsilci tayin ederek kooperatife bildirmeleri halinde, ortaklık hak ve yükümlülükleri kanuni mirasçıları lehine devam eder.
Mirasçıların temsilci tayin etmemeleri veya ortaklığa devam etmek istememeleri halinde, ölen ortağın alacak ve borçları 15 nci madde hükümlerine göre tasfiye edilir.” hükmünü içermekte olup;
Yerleşik yargı içtihatları da dikkate alınarak; davalı … murisin ölümünün kendilerine bildirilmesi üzerine ana sözleşmenin 16.maddesi uyarınca mirasçı davacıları temsilci tayin edip bildirmeleri ve ortaklığa devam edip etmeyecekleri konusunda uyarmaları gerektiği her ne kadar davalı … tarafından murisin ölümünden yaklaşık 14 yıl sonra ileri sürülen davacı taleplerinin dürüstlük ve iyiniyet kurallarına uygun olmadığı ileri sürülmüş ise de, davacıların murisin davalı kooperatifin üyesi olduğunu bilmelerinin kendilerinden beklenemeyeceği, bununla birlikte davacıların murisleri …’in davalı Kooperatifin üyesi olduğunu bildiklerine dair dosya kapsamında delilin de mevcut olmadığı anlaşılmış, davacıların tüm taleplerine rağmen üyelik durumları ile ilgili kendilerine bilgi vermeyen Kooperatif aleyhine açılan iş bu davanın anlatılan nedenlerle kabulü ile davalı … üyesi müteveffa …’in 08/09/2009 tarihinde vefatı sonrası davacıların mirasçı sıfatıyla kooperatif üyesi olduklarının tespitine, dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir. (emsal Yargıtay 23.HD 2018/2350 E-2021/72 K, Yargıtay 6.HD 2022/1393 E-2023/1590 K, İstanbul BAM 45.HD 2020/503 E-2021/1120 K, Ankara BAM 23.HD 2018/125 E-2021/1042 K sayılı kararları)
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle:
1-Davanın KABULÜ İLE; davalı üyesi müteveffa …’in … tarihinde vefatı sonrası davacıların mirasçı sıfatıyla kooperatif üyesi olduklarının TESPİTİNE,
2-Alınması gerekli , 269,85 TL harçtan, peşin alınan 179,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 89,95 TL harcın davalıdan tahsiline, Hazine’ye gelir kaydına.
3-Davacı tarafından yatırılan 179,90 TL peşin harç ile 179,90 TL başvurma harcının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 4.000,00 TL bilirkişi ücreti, 60,00 TL tebligat ve posta masrafları olmak üzere toplam 4.060,00 TL yargılama giderlerinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-A.A.Ü.T.uyarınca 17.900,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Sarf edilmeyen gider avansının HMK 333.maddesi uyarınca iadesine
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, anlatıldı.24/10/2023

Katip …
¸e-imza

Hakim …
¸e-imza