Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/52 Esas
KARAR NO : 2023/444
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 15/02/2021
KARAR TARİHİ : 20/06/2023

Mahkememizde görülmekte olan Devir Sözleşmesinin İptali ve Tazminat (Ticari İşletmenin Satılması veya Devrinden Kaynaklı) ile (birleşen dosyada) Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı … ve … kurduğunu, … yönetiminin … tarihli genel kurul toplantısında değiştiğini, eski yönetim döneminde açılan … hesabının yeni yönetime bildirilmediğini, şifrelerinin teslim edilmediğini, bilgi ve belgelerin gizlenerek teslim edilmediğini, … adına gelen elektronik tebligatlardan … haberdar olmadığını, hakkında açılan takip ve davalara itiraz edemediğini, durumun öğrenilmesi üzerine PTT’den şifreli üyelik temin edildiğini, davalının … aleyhine Antalya … İcra Müdürlüğünün … E. ile kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile … TL bedel ile takip başlattığını, itiraz süresinin geçtiğini, … ve İktisadi İşletmesinin muhasebe kayıtlarında böyle bir borcunun olmadığını, takip konusu senedin sahte olduğunu, Antalya Cumhuriyet Başsavcılığı … soruşturma numaralı dosya ile suç duyurusunda bulunulduğunu, önceki yönetimin tarafından … ait kayıt ve belgelerin davacıya teslim edilmediğini, davacının … …Noterliğinin … tarih … yevmiye numaralı ihtarı ile evrakların teslimini istemesine rağmen bu güne kadar teslim edilmediğini, davacının büyük zararlar ile karşı karşıya kaldığını, lehine olacak hususları dahi ileri süremediğini, davacı tarafından konunun derinlemesine incelemenin yapılması amacı ile denetim ve inceleme başlatıldığını, davacıya ait … İktisadi İşletmesi eli ile işletilen … …’nin muvazaalı bir şekilde davalı firmaya önce … tarihinde kira sözleşmesi akdedilerek daha sonra da Antalya … Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı devir sözleşmesi ile … TL bedel ile devredilerek kamu hizmeti görevi yürütmekte olan … esaslı amacını teşkil eden … tüm tefrişatları ve hakları ile kaçırıldığının tespit edildiğini, satışa dair belgelerin davacıya teslim edilmediğini, … … TL karşılığında ve söz konusu bedel dahi ödenmeksizin devrinin muvazaalı olduğunu, davalı şirketin … tarihinde davacı … ait iktisadi işletmenin bulunduğu ve faaliyete devam ettiği adreste kurulduğunu, şirketin … yönetiminin değişikliği öncesinde ve sırf malvarlığı kaçırmak amacı ile … iktisadi işletmesinin aktif olarak bulunduğu adreste bu gaye ile kurulduğunu, … tarihinde … …’nin tüm demirbaşlarının bu şirkete kiralandığını, … eski yönetimince ilgili sözleşmelerin de davacıya teslim edilmediğini, davacının sözleşmelerden başka şekilde haberdar olduğunu, birden fazla sözleşme yapıldığını, davalının çeşitli davalarda söz konusu devir sözleşmesinden bahsederek işletmeleri ve işletme haklarının tamamını devir aldıklarını, bu devrin TTK m.11/3 kapsamında aktiflerine ayrı bir işlem yapılmaksızın bütün halinde devredildiğini, bu kapsamda tapu kayıtları, araçlar ve diğer hak ve alacaklarının ayrıca tesciline gerek olmaksızın bir bütün olarak devredilmiş sayılacağını ifade ettiğini, devrin henüz tescil ve ilan edilmediğini, oysa devrin sicile tescil edilmeden geçerliliğinin olmayacağı, burada tescilin kurucu unsur olduğunu, muvazaalı olan bu devrin aynı zamanda usulüne uygun olmadığından geçerli bir devir olmayacağını, Antalya ….Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı … Senedi’ne göre … organlarının Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Denetleme Kurulu ve Genel Müdür olduğunu, genel kurulun en yüksek karar organı olduğunu ve yönetim kurulu tarafından gündeme alınacak konuların karara bağlama görevinin genel kurula ait olduğunu, aynı senedin … Maddesinde “vakfı borç altına sokacak konularda bankalarda hesap açma, kapamada, para çekmede, … yapılacak işlemlerde yetkili organların yönetim kurulu kararıyla belirtilir, yetkililer ilgili makamlara bildirilir…” denildiği, … temel faaliyet konusunu ve sürekli ve belirli amacını oluşturan … işletmesinin devrine ilişkin kararın en yetkili organ olan genel kurulda karara bağlanması gerektiğini, bununla ilgili bir karar bulunmadığını, aksine … tarihli genel kurul tutanağında … isimli üyenin “vakfımız okullarının bir şirkete kiralandığını, yönetim kurulu üyelerinden bir kaçının istifa ettiğinin nedenleri üzerine bilgi almak istediğini ve geçmiş kurul toplantılarında yaptığı uyarıların dikkate alınmadığı” şeklindeki bilgi ve talebi üzerine Yönetim Kurulu başkanı …’in “Vakfımız okullarını … yıllığına … isimli bir eğitim şirketine işletme devrini verdiklerini” beyan ettiğini, genel kurulca devre ilişkin karar ve oylama yapılmadığını, bir üyenin bilgi talebi üzerine işletmenin … yıllığına kiralandığından bahsedildiğini, işletmenin Antalya … Noterliğinin … tarih … yevmiye numaralı devir sözleşmesine konu bir devirden bahsedilmediğini, devre ilişkin hususun hiçbir genel kurul kararında yer almadığını ve yönetim kurulu kararı da bulunmadığını, … Bölge Müdürlüğü’ne de bildirim yapıldığını, izin alınmadığını, … yönetim kurulu başkanının … esas konusunu teşkil eden işlemi bir karara dayanmaksızın bir başına yapabilme imkanı olmadığını, davalının yetki sınırlarını aşarak işbu işlemi tesis ettiği yönetim yetkisini kötüye kullandığını ve … malvarlığını kaçırarak … ve kamunun zararına sebebiyet verdiğini, davacının araştırma ve incelemesinin devam ettiğini, işlemlerin muvazaalı olduğundan bahisle … zararlarının önüne geçmek amacı ile, … … Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarı ile muvazaalı devre onay verilmediğinin davalı şirkete bildirildiğini, davalı şirketin söz konusu muvazaalı devir sırasında davacı … ait … hali hazırda eğitim ruhsatlarını devralıp, davacıya ait bina, tefrişat, isim, unvan ve marka haklarını kullanarak faaliyet sürdürüp, … malvarlığı üzerinde haksız tasarrufta bulunduğunu, davalının bazı davalarda işletmenin taraflarına devredildiğini ancak bu devrin tescil ve ilan edilmediği ileri sürdüğünü, aynı sözleşmede davalı tarafın bütün pasifleri ile işletmeyi devraldığına ilişkin hüküm bulunduğu ancak davalı şirketin söz konusu işletmeden kaynaklı 3. kişi alacaklılardan ve alacak iddialarından kaçmak için devir olgusunu gizlediğini ve devrin tescil ve ilan edilmediğinden bahisle sorumlu olmadığını ileri sürerken işletmenin aktifleri hususunda devir nedeni ile hak sahibi olduğun ileri sürdüğünü, bu durumun hem yasaya hem de dürüstlük kuralına aykırılık teşkil ettiğini, davacının gelirinin yarısından fazlasını eğitim faaliyeti için harcayıp, kamu faaliyeti yürüttüğünü, gelirlerinin yarısından fazlasını kamu görevi niteliğinde işlere harcayan vakıfların bir ticari işletme sayılamayacağının hüküm altına alındığı, davacı … kurduğu ve halen gelirlerinin büyük kısmını aktardığı …’nin kamu tüzel kişiliğine haiz bir kurum olduğunu ve iflasının istenemeyeceğini, davalılar tarafından gerçekleştirilen muvazaalı işlemlerle davacı … … … işletemediğini, gelirlerinden mahrum kaldığını, kötü işletilmesi sebebi ile zarara uğramış olduğunu, eğitim ruhsatının muvazaalı işlem dolayısı ile devredildiğinden davacı tarafından yeniden eğitim ruhsatı başvurusunda bulunulduğunda sahip olacağı kontenjan sayısı ile devredildiği zamandaki kontenjan sayısı arasında fark olacağını, demirbaş ve menkullerin kullanımı ile tüketilmesinden kaynaklı zarar doğduğunu, davacı … geçersiz devre konu işletmesinin bulunduğu; Antalya … … Mahallesi … Ada … parselde kain taşınmazın bir kısmının maliki olup, bu taşınmazın diğer hissesinde … kiralama sözleşmesi ile kiracılık hakkı bulunmakta iken uğranılan zarar yanında kamu hizmeti teşkil eden … faaliyetleri ve taahhütlerini gerçekleştirmek için hissesini satmak zorunda kaldığını, davalı şirketin ne kiracılık sözleşmesi sebebi ile … ödenen kirayı ne de davacı … kendi hissesi gereği sahip olduğu gayrimenkullerin kullanımı sebebi ile bir ödemede bulunmadığını, bu sebeple şirket hakkında Antalya … İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyaları ile icra takibinin başlatıldığı, davalı şirketin bu takiplere haksız ve kötü niyetli olarak itiraz ettiği, yargılama sürecinin halen devam ettiği, TBK m.506/2 uyarınca … yöneticisinin görevini özen ve sadakat borcuna uygun şekilde ifa etmekle yükümlü olduğu, yönetim organını oluşturan kişilerin anılan borçlara aykırı davranması nedeni ile … tüzel kişisinin zarara uğraması durumunda … karşı bu zararı tazminle sorumlu olduğunu, davalı … eski yöneticisi tarafından … idari ve mali durumuna ilişkin davacı tarafa bilgi verilmediğini, belge ve kayıtların gizlendiğini, yöneticinin kanuna ve sözleşmeye aykırı eylemleri dolayısı ile … vermiş olduğu gerçek zararın tam olarak tespit edilemediğini, davalıların aynı zamanda sahte senet tanzim etmek sureti ile davacı … malvarlığı üzerinde icrai tehdit uyguladığı, davalı şirket tarafından Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında … ait malvarlığının cebri icra yolu ile satışının istendiğini, … adına kayıtlı iken muvazaalı olarak devredilen malların, davalılara ait menkul, gayrimenkul, hak ve alacakların el değiştirmesinin ve her türlü sınırlayıcı hak tesisinin önlenmesi için ivedi olarak ihtiyatı tedbir konulmasının gerektiğini, öncelikle ve ivedilikle teminat aranmaksızın Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasının yargılama sonuna kadar durdurulması yönünde tedbir kararı verilmesini, … adına kayıtlı iken muvazaalı olarak satılıp devredilen malların, davalılara ait menkul, gayrimenkul hak ve alacakların el değiştirmesinin ve her türlü sınırlayıcı hak tesisinin önlenmesi için yargılama sonuna kadar durdurulması yönünde tedbir kararı verilmesini, Antalya … Noterliğinin … tarih ve … yevmiye nolu devir sözleşmesi ile sözleşmeye konu tüm işlemlerin iptaline karar verilmesini, muvazaa nedeni ile uğranılan zararın ve … yöneticilerinin kanuna ve sözleşmeye aykırı iş, işlem ve eylemleri sebebi ile … vermiş olduğu zararın tazminine karar verilmesini, zarar miktarı yapılacak inceleme ile ortaya çıkacağından fazlaya ilişkin talep ve dava haklarımız saklı kalmak kaydı ile şimdilik … TL tazminatın ticari faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini, yargılama masrafları ve ücreti vekaletin davalıdan tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Şti vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı … tarafından davalı şirket aleyhine mahkeme nezdindeki işbu davanın haricinde Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sırasına kayıtlı olarak Antalya … İcra Müdürlüğünün … esas sırasına kayıtlı alacaklısı davalı şirket, borçlusu davacı … olan kambiyo senetlerine mahsus takip yoluna dayalı icra takibinden dolayı borçlu bulunmadığına dair menfi tespit davasının da açılmış olduğunu, işbu davaların açılmasından önce davacının davalı ile davalının muvazaalı olarak işlem yaptığı … isimli kişi aleyhine Antalya … Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı derdest olan işletmenin üzerinde bulunduğu taşınmazın muvazaalı olarak üçüncü şahsa devredilmesi nedeni ile tapu kaydının iptali ve taşınmazın davalı adına tesciline karar verilmesi talepli dava açıldığını, davacı … işbu davanın açılmasından sonra peşi sıra davalar açtığını, işbu davanın Antalya … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyası ile bir ilgisi bulunmadığını, bu takibe ilişkin olarak davacının halihazırda menfi tespit davası açmış olduğunu, davacı … eski yönetimi ile davalı şirket arasında Antalya …Noterliği … tarih ve … yevmiye nolu … TL bedel ile ticari işletme devir sözleşmesinin düzenlendiği bu devirden çok sonra … tarihinde … yönetiminin el değiştirdiğini, yine … tanzim tarihli … ödeme tarihli kambiyo senedinin … yetkilisi olan … tarafından düzenlendiğini ve davalı şirkete devir tarihinden sonraki dönemi kapsayan öğrenci alacakları hesaplanıp davalı şirkete ait olacak olan bu öğrencilerden alınacak ödemeler toplamı için verildiği yani …-… dönemi için bir öğrenciden alınacak kayıt, öğrenim, yemek, servis vs. ücreti için devren … tarafından bu ödemelere istinaden öğrenci velilerinden alınmış vadeli senetler, pos cihazına yapılacak ödemeler, … adına açılmış … hesaplarına tanımlanmış, öğrenci ödeme sistemi dahilinde yapılacak ödemelerden devir tarihi olan … tarihinden sonraki bölüme isabet eden tutarlarının karşılıklı olarak hesaplandığı, aslında davalıya ödenmesi gerekecek bu ödeme tutarlarının daha önce açıklanmış gerekçelerle … tarafından tahsil edilecek olması nedeniyle doğan borcun ödenmesinin temini için taraflarca kararlaştırılmış olan … vadeli olarak düzenlendiğini, davacı … yeni yönetiminin takip dayanağı bonodaki imzaya itiraz etmediği gibi bononun nasıl ve neden sahte olarak tanzim edildiğine dair hukuken kabul edilebilecek bir neden ileri sürmediğini, davacı yan ile işlem olduğunu ileri sürdüğü TBK hükümleri gereği yanılma ve yanıltma gibi nedenlerin ileri sürülmesinin bir yıllık hak düşürücü süreye tabi olduğunu, devir sözleşme tarihinin … olduğunu, bir yıllık hak düşürücü sürenin işbu davanın açılış tarihi itibariyle geçmiş bulunduğu, diğer yandan tüzel kişiliklerde devamlılığın esas olduğunu, tüzel kişiliklerde temsile yetkili kişiler değişse bile eski temsilcilerin yaptığı işlemlerin tüzel kişiliği bağlamaya devam ettiğini, davacının yeni yönetimin oluşma tarihinin … olduğunu, bu tarihte zaten devir sözleşmesinin akdedildiğini, yani davacı … yeni yönetiminin tüm bu hususları bildiğini, … …Noterliğinden … tarih ve … yevmiye no’lu davacı … vekilince keşide edilen ihtarnamede devir protokolünün akdedildiğinin açıkça belirtildiğini, “devir şartı olan borçları ödemediğiniz ve inkar yoluna gitmektesiniz” gibi ibareler kullanmaları göz önüne alındığında her şeyden haberleri olduğunun bilinen bir gerçeklik olduğunu, davacının işbu dava ile taraf muvazaasına dayandığını, 05.02.1947 tarihli ve 20/6 Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca taraf muvazaasının hukuksal sebebine dayalı bu tür davalarda işlemin muvazaalı olduğunu iddia eden tarafın bu iddiasını ancak yazılı delille kanıtlayabileceğini, HMK m.204 gereğince noterlikçe onaylanmış tüm belgelerin kesin delil niteliğinde olduğunu ve sahteliği ispat edilmedikçe geçerli olduğunu, davacının haksız ve hukuksal dayanaktan yoksun şekilde yarattığı en büyük ihtilafın işletme devrinin kısmi işletme devri olarak yapılmış olmasına rağmen yani işletme devrinin münhasıran …-…-… – … ait işletme hakkının tamamının devredildiği, … işletme devri kapsamında olmadığını, davacının yeni yönetiminin devredilen işletmeye ait borçların dışında olan … ait borçlardan dolayı da devralan davalı şirketin sorumlu olacağını iddia ile … inşaatından kaynaklı alacaklarını, … inşaatı için alınmış kredi borcunu, inşaatta çalışan taşeronlara olan borçlarını ödemedikleri gibi davalı şirkete haciz için yönlendirdiklerini, davalı şirketin devir konusu olan işletmelere ait borçların ödenmesini devralan sıfatıyla üstlendiğini ve birçoğunun ödemesini yaptığını, devir konusu olmayan işletmeye ait borçlardan davalı şirketin sorumlu olmayacağını, davalı şirketin vakfı veya … tüm kurum veya kuruluşlarını devralmadığını, davacı yeni yönetimin ise … ilgili-ilgisiz tüm borçlarının ödenmesinin davalı şirket tarafından yapılmasını kötüniyetli olarak sağlamaya çalıştığını, devir sözleşmesi ile …, … İle … ait, … Mah. … Sk. No:… …/… adresinde, … İli, … İlçesi, … Mah. … Ada … Parselde kain taşınmaz üzerinde yer alan …, … ve … olan işletmeleri ve bu işletmelere ait işletme hakkının tamamının devir edildiğinin düzenlendiğini, … sayılı … Öğretim Kurumları Kanunu m.7 gereği kurumları devri ve nakline ilişkin usul ve esasların yönetmelikte belirlendiğini, bu doğrultuda Milli Eğitim Bakanlığı … Öğretim Kurumları Yönetmeliğinin düzenlendiğini, ilgili Yönetmeliğin m.5, m.14, m.31’de düzenlenen hususlar uyarınca … okulların devrinde tek yetkilinin kurucu sıfatına haiz olan kişi olduğunu, devri gerçekleştiren …, …, … ve …’nin kurucusu ve kurucu temsilcisi …’in noterlikte devir sözleşmesini gerçekleştirdiğini, yukarıda verilen ilgili maddelerde belirtilen yasal prosedürlere uygun olarak devir işleminin gerçekleştiğini ve … tarafından davalı şirkete ruhsat verildiğini, tazminat işlemine ilişkin olarak ise; tazminat hususu ve nedenlerinin … kendi iç işi olup muhatabının … tüzel kişiliği olduğu, yeni yönetim ile eski yönetim arasında eğer var ise ihtilaflardan davalı şirketin taraf olma sıfatının bulunmadığını, bu nedenle bu talep yönünden pasif husumet itirazında bulunduklarını, ticari işletme devrinde tescilin kurucu unsur olduğu yönündeki iddianın ise; devir konusu işletmenin … Öğretim Kurumu olması nedeni ile … Öğretim Kanunundaki düzenlemelere tabi olduğunu, devredenin … olduğu, bu halde devir senedine dahi gerek olmadığını, TTK m.11/3 maddesinde tescil ve ilanın kurucu mahiyette olduğunun belirtilmediğini, sadece devir sözleşmesinin yazılı olarak yapılmasının yeterli olduğunu, ilk cümlesi ile de devir sözleşmesi ile ticari işletmeye ait malvarlığının bir bütün halinde devredildiğinin kabul olduğunun belirtilmiş olmasının tescilin açıklayıcı nitelikte olduğunu gösterdiğini, davacı … Antalya … Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dava dosyasında ihbar bulunan sıfatı ile yer aldığı, … tarihli dilekçesinde “işletme devrinin hükme esas alınmasını” talep ettiğini, davacı … kötüniyetli olduğunu, davacı … aleyhine Antalya … Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında dava dilekçesi ile soruşturma dosyasından alınan savunma ve savunma delilleri incelendiğinde davanın haksız ve hukuksal dayanaktan yoksun olduğu, HMK 200-201 maddeleri gereği de noter belgesine karşı her türlü iddianın senetle ispatı mümkün olduğu, yukarıda sunulmaya çalışılan nedenler ve resen gözetilecek nedenler doğrultusunda; haksız ve hukuksal dayanaktan yoksun olan davanın reddini, asıl alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere davacı tarafın tazminata mahkum edilmesini, HMK m.329 uyarınca davalı tarafından vekili ile kararlaştırdığı akdi vekalet ücretinden davacının sorumlu tutulmasını ve akdi vekalet ücreti ile birlikte tüm yargılama giderleri ile dava vekalet ücretinin davacı üzerine yükletilmesini talep etmiştir.
Birleşen dosya davacısı vekili dilekçesinde özetle; Davacı … … gayesiyle … …’ni (… – … – … – …) ve … kurduğunu, … yönetimi … tarihli genel kurulda değiştiğini, eski yönetim döneminde … ( … ) hesabı aldığını, ancak bu hesabın açıldığı bilgisi ve şifreleri ile davacı … ve İktisadi İşletmesine ait bilgi ve belgelerin yeni yönetime teslim edilmediğini, bu sebeple … adına elektronik yolla gelen tebligatlardan davacı haberdar olmadığından hakkında açılan takip ve davalara itiraz edemediğini, durumun öğrenilmesi üzerine PTT nezdinde müracaatla şifre ve üyelikler temin edildiğini, bu sırada şüphelilerin ortağı ve yetkilisi oldukları … Şti tarafından davacı aleyhine Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası üzerinden kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile … bedelli takip başlatıldığını, davacı … yönetiminin söz konusu alacak hakkında hiç bir suretle haberdar olmaması üzerine durum derhal muhasebe kayıtlarından araştırıldığını ve davacı … ve iktisadi işletmesinin muhasebe kayıtlarında böyle bir borcunun olmadığının görülmesi üzerine konu hakkında araştırma yapıldığını, yapılan araştırmalar neticesinde evvelki dönemde muvazaalı bir takım işlemlerin yapıldığının anlaşılması üzerine … tarafından konunun derinlemesine incelenmesinin yapılması amacıyla denetim ve inceleme başlatıldığını, söz konusu eylemlerin aynı zamanda suç teşkil etmesi karşısında suç duyurusunda bulunulduğunu, soruşturmanın Antalya Cumhuriyet Başsavcılığının …Soruşturma numaralı dosyası ile devam ettiğini, davalı şirketin davacıdan alacaklı olmadığı halde sahte belge düzenlemek sureti ile lehine alacak uydurmak sureti ile davacı aleyhine icra takibi başlattığını, konunun araştırılması ile davacı …’na ait … eli ile işletilen …’nın en eski … olan … …’nin muvazaalı bir şekilde davalı firmaya önce … tarihinde kira sözleşmesi akdedilerek … tarihinde de Antalya … Noterliğinin … tarih … Yevmiye sayılı devir sözleşmesi ile ve …TL bedelle devredilerek kamu hizmeti görevi yürütmekte olan davacı … esaslı amacını teşkil eden … tüm tefrişat ve hakları ile kaçırıldığının tespit edildiğini, davalı şirket kurulur kurulmaz … tarihinde … …’nin tüm demirbaşları ile bu şirkete kiralandığını, … eski yönetimince diğer belge kayıtlarda olduğu gibi işbu sözleşmelerin de davacıya teslim edilmediğini, ne var ki bu sözleşmelerden başka şekilde haberdar olduklarını, kiralama sözleşmesinden iki gün sonra … tarihinde ise bu kez noter huzurunda akdedilen devir protokolü ile … TL bedelle … bu şirkete devrinin hedeflendiğini, bu kadar büyük ve köklü bir … …TL karşılığında ki bu bedel dahi ödenmeden devredilmiş olmasının muvazaalı işlem olduğunun açık olduğunu, davalıların kamu hizmeti görme gayesi olan vakfı açıkça zarara uğrattığını ve … mal varlığını kaçırdıklarını, yapılan bu muvazaalı devir sözleşmesi ve ilgili diğer işlemler dolayısıyla Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, üstelik davalı şirket bu hileli devir sebebi hukuken sorumlu olmaları gereken borçlardan ise devir ilişkisinin pasiflerine ilişkin sorumluluktan kaçmak için; kimi yerlerde devrin tescil edilmediğinden ( ki yasal olarak tescil yükümlüğü devralan tarafa ait olup; yasal süre içerisinde sicile tescili dahi yapılmadığını) bahisle sorumlulukları bulunmadığını ileri sürerek kimi yerde de … ve iktisadi işletme ile sadece kiracılık ilişkisi bulunduğunu ileri sürerek sorumluluktan kaçtıklarını, kamu hizmeti amacı güden davacı … amacını gerçekleştirmek yönünde engel çıkaran, malvarlığını kaçıran ve milyonlarca lira zararına sebebiyet veren aynı zamanda itibarını zedeleyerek sahtecilik ve dolandırıcılık suçlarını işleyen davalı taraf davacı … kayıtlarında olmayan ve olağan yaşam akışı içerisinde de olması imkansız olan Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına konu sahte senetle ve uydurma nitelikte başka alacaklarla davacı … ait olup da işgalleri altında bulunan … mallarını kaçırma girişiminde olduklarını, söz konusu dosya ile davacı vasfın malvarlığına kaydi ve fiili haciz uyguladıklarını, davalı yanın icra dosyasına konu sahte senetle lehlerine alacak ihdas ederek sahtecilik ve dolandırıcılık suçlarını işledikleri, davacı … malvarlığını kaçırmak ve menfaat temin etmek gayesi ile hareket ettiklerinin açık olup, bu hususta oluşan/oluşacak zararın tazmini ile diğer fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla; davacı … ait olup da davalının işgali altında bulunan (… …) ve diğer … mallarını kaçırma girişiminde olduklarından kamu hizmeti niteliğinde faaliyette bulunan ve bu yüce amaca tahsis edilmiş … mal varlığının kaçırılmasını engellemek ve telafisi imkansız zararların önüne geçmek amacıyla teminat aranmaksızın Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasının yargılama sonuna kadar durdurulması yönünde tedbir kararı verilmesini, Antalya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına konu edilmiş olan … bedelli takip ve bu takibe dayanak … tanzim tarihli … vade tarihli ve … bedelli sahte bonodan dolayı davacının borçlu olmadığının tespitine, senedin ve takibin iptaline karar verilmesini; haksız ve kötü niyetle davacı aleyhine takibe girilmiş olması sebebiyle ve asıl zarar miktarı yönünden talep hakları ayrıca saklı kalmak kaydı ile takibin %20’sinden az olmamak kaydı ile davalı- alacaklı aleyhine tazminata ve %10 dan aşağı olmamak üzere cezaya hükmedilmesini, yargılama masrafları ile ücreti vekaletin davalıya yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen dosya davalısı vekili cevap dilekçesine özetle: davacı tarafça takip dayanağı bononun sahte olduğunun ileri sürüldüğünü, ancak bonodaki imzaya bir itiraz olmadığını, sahteciliğin nasıl ve ne şekilde yapıldığına dair bir açıklama bulunmadığını, soyut olarak kötüniyetli bir şekilde sahte olduğunun iddia edildiğini, dava konusu edilen senedin ödenmesi, aksi halde icra takibi yapılacağına ilişkin … … Noterliğinin … tarih ve … yevmiye nolu ihtarname olarak davacı … adına keşide edildiğini, ihtarnameyi tebellüğ etmelerine rağmen verilen süre içinde ödenmemesi üzerine icra takibinde bulunulduğunu, yani davacı … senetten haberi olmadığının, senedin sahte olduğu vb iddialarının tamamen temelsiz olduğunu, ne zamanki davacı … aleyhine Antalya … Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında yolsuz tescile dayalı tapu iptali ve tescil davası açılmış, akabinde iş bu haksız ve hukuksal dayanaktan yoksun dava ile devrin iptaline ilişkin davalar açıldığını, sahtecilik iddiası yapılan belgenin kambiyo senedi olup; senede karşı her türlü iddianın senetle, yazılı delil ile ispatının zorunlu bulunduğunu, HMK 200 ve 201 maddeleri gereği davacı davasını ancak yazılı delil ile ispat etmek zorunda olup; yazılı delil dışından delile dayanılmasına muvafakatlerinin bulunmadığını, davacı … eski yönetimi ile davalı şirket arasında Antalya … Noterliğinden … tarih ve … yevmiye numarası ile … TL bedel ile ticari işletme devir sözleşmesi düzenlendiğini, bu devirden çok sonra, … tarihinde … yönetiminin el değiştirdiğini, … ödeme tarihli kambiyo senedi … yetkilisi olan … tarafından düzenlenmiş ve davalı şirkete devir tarihinden sonraki dönemi kapsayan öğrenci alacakları hesaplanıp, davalı şirkete ait olacak olan bu öğrencilerden alınacak ödemeler toplamı için verildiğini, yani … – … dönemi için bir öğrenciden alınacak kayıt, öğrenim, yemek, servis vs ücreti için devir eden … tarafından bu ödemelere istinaden öğrenci velilerinden alınmış vadeli senetler, POS cihazına yapılacak ödemeler, … adına açılmış … hesaplarına tanımlanmış öğrenci ödeme sistemi dahilinde yapılacak ödemelerden devir tarihi olan … tarihinden sonraki bölüme isabet eden tutarları karşılıklı olarak hesaplandığını, aslında davalıya ödenmesi gerekecek bu ödeme tutarlarının, daha önce açıklanmış gerekçelerle … tarafından tahsil edilecek olması nedeniyle, doğan borcun ödenmesini temin için taraflarca kararlaştırılmış olan … vadeli olarak düzenlendiğini, davacı … yeni yönetimi, takip dayanağı bonodaki imzaya itiraz etmediği gibi bononun nasıl ve neden sahte olarak tanzim edildiğine dair hukuken kabul edilebilecek bir neden, bir iddia ileri sürmediğini, TBK hükümleri gereği yanılma, yanıltma vb nedenlerin ileri sürülmesinin 1 yıllık hak düşürücü süreye tabi bulunduğunu, senedin tanzim tarihi, ödeme tarihi göz önüne alındığında işbu davanın açılış tarihi itibariyle 1 yıllık hak düşürücü sürelerin geçmiş bulunduğunu, davacı … aleyhine Antalya … Ticaret Mahkemesinin … Esas sırasına kayıtlı olarak açılan dava dilekçesi ile soruşturma dosyasından alınan savunma ve savunma delilleri incelendiğinde davanın haksız ve hukuksal dayanaktan yoksun, HMK 200 ve 201 maddeleri gereği de senede karşı her türlü iddia senetle ispatı mümkün olduğundan, haksız ve hukuksal dayanaktan yoksun olan davanın reddine, asıl alacağın % 20’sinden aşağı olmamak üzere davacı tarafın tazminata mahkum edilmesine, HMK. 329 maddesi uyarınca davalı tarafından vekiliyle kararlaştırdığı akdi vekalet ücretinden davacı kötü niyetli olduğundan sorumlu tutulmasına ve akdi vekalet ücreti ile birlikte tüm yargılama giderleri ile dava vekalet ücretinin davacı üzerine yükletilmesine karar verilmesini istemiştir.
Asıl davada; tensip ara kararı ile Antalya … Noterliğine müzekkere yazılarak … tarih … yevmiye numaralı … Senedinin gönderilmesi, … Genel Müdürlüğüne müzekkere yazılarak davacı … kurmuş olduğu iktisadi işletmeye ilişkin bilgi ve belgeler ile … tarihli devir sözleşmesinde işletme devrine ilişkin bilgi ve belgelerin gönderilmesi istenmiş, Antalya Kurumlar Vergi Dairesi Başkanlığına müzekkere yazılarak davacılardan … … … gelirinin yarısından fazlasını kamu görevi niteliğindeki işlere harcayıp harcamadığı ve vergi muafiyeti bulunup bulunmadığının hususları sorulmuş, Antalya Ticaret Sicil Müdürlüğüne müzekkere yazılarak ve ekine .. tarihli müzekkere eklenerek devir sözleşmesinde bahsi geçen işletme devrinin ticarit siciline tescil edilip edilmediği sorulmuş, gelen müzekkere cevapları dosya içerisine alınmıştır.
Asıl davada … tarihli ara karar ile;…’ ne … senedi ve buna ek senetlerin gönderilmesinin istenilmesine, … …’ ne müzekkere yazılarak davacı … ait … davalıya devrine ilişkin tüm belgelerin işletme ruhsatları da dahil olmak üzere gönderilmesinin istenilmesine, ara karar yerine getirildikten sonra; Dosyanın bir bağımsız denetçi, bir mali müşavir ve hesap uzmanı …’ e tevdi ile öncelikle taraflar arasındaki işletme devrine ilişkin sözleşmenin yapıldığı tarihteki işletme devrine konu işletmelerin bedelinin ne olduğu, hususunun tarafların iddia ve savunmalarının değerlendirilmesinin istenilmesine, ayrıca davacı zararının bulunup bulunmadığının değerlendirilmesinin istenilmesine, bilirkişilere yerinde inceleme yapma yetkisi verilmesine karar verilmiş, gelen müzekkere cevapları sonrası;
Mali müşavir bilirkişi …, nitelikli hesap uzmanı bilirkişi … tarafından düzenlenen … tarihli bilirkişi heyeti raporunda özetle:
1-Davacı tarafın ticari defter ve belgelerinin ibrazı için mali müşavirleri …’ten veriler istenmiş ise de bugüne kadar ticari defter ve belgelerin ibraz edilmediği,
2-Davalı … Şti’nin ibraz edilen … ve … yılına ait ticari defterlerinin usulüne uygun tutulmuş olduğu,
3-Davalı … Şti’nin incelenen ticari defter kayıtlarında davalı … Şti ile davacı arasında yapılan devire ilişkin … Şti’nin ticari defter kayıtlarında noter sözleşmesinde belirtilen davacının borç alacaklarına ilişkin herhangi bir kayıt olmadığı sadece … tarihli kayıt ile davacı … …’lik bir senet alındığına dair bir kayıt olduğu yani davacının … senet bedeli kadar davalıya borçlu olduğunun kayıtlı olduğu, ayrıca davalı kayıtlarında davalı tarafından …-… yıllarında kira depozitosu adı altında … davacıya ödeme yapıldığının kayıtlı olduğu,
4-… … sayılı cevabi yazı ekinde davacı … ait … devri ile ilgili belgelerin gönderildiği, … … tarihli … gönderilen yazıda davalıya … Sayılı Kanun … gereği kurum açma izninin verildiği,
5-Antalya … Hukuk Mahkemesi …. sayılı ilamı ile tescili yapılan Antalya … Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı davacı … senedi Yönetim Kurulunun Görevleri Başlıklı m.22/14: “… amaçlarını gerçekleştirmek için taşınır ve taşınmazlar mallar ile … bağışlanan arsa, arazi, menkul ve gayrimenkullerin … kullanabileceklerini süratle kullanılır hale getirmek, … kullanamayacaklarını satmak veya kira vermek” yetkisinin bulunduğu,
6-Sayın mahkemenizce taraflar arasındaki işletme devrine ilişkin sözleşmenin yapıldığı tarihte işletme devrine konu işletmelerin bedelinin ne olduğu yönünde tespit yapmamız istenmiş ise işletme devir bedeli değer tespitinin uzmanlık alanlarımız kapsamında olmamasından ötürü bu konuda bir değerlendirme tarafımızca yapılamamış olup bu konunun takdiri ve değerlendirmesi sayın mahkemenizce ait olmak üzere ancak eğitim işletmeleri konusunda uzman bir bilirkişice belirlenebileceği, bu nedenle bedel düşüklüğü nedeniyle muvazaa iddiası hususunda değerlendirmenin yapılamadığı,
7-Dava konusu sözleşmenin taraflarının iki farklı tüzel kişilik olduğu, tarafların gerçek iradesinin ne olduğu, bedeli düşük göstermek suretiyle 3.kişileri aldatma kastının bulunup bulunmadığı ve muvazaa iddiasına dayananın sözleşmenin devreden tarafı olan davacı … olması nedeniyle davacının bedel düşüklüğünden bahisle varsa zararını sözleşmeyi akdeden … yönetim kurulu üye/lerinden talep etmesi hususunda takdirin Sayın Mahkemeye ait olduğu,
8-Antalya … Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı devir sözleşmesinin tescil ve ilan edildiğine dair dosyada bilgi ve belge bulunmamakla birlikte Öğretide yazılı şeklin geçerlilik şartı olduğu, TBK m.202/4 ‘te, sözleşmenin tescil edilmemenin … yıllık sürenin başlamaması yönünde sonuç doğuracağı düzenlenmesinin bulunduğu, TSY m.133 ise işletmenin devri sözleşmesinin tescil ile hüküm ifade edeceği düzenlemesinin, Yönetmeliklerin, kanunlara aykırı olamayacağı hukuk kuralı yönünden öğretide; tescil edilememiş olsa da yazılı olarak düzenlenmiş ve akdedilmiş işletmenin devri sözleşmesinin geçerli olacağı görüşünün bulunduğu, dava konusu devir sözleşmesinin tescil edilmemesi nedeniyle geçerli olup olmayacağı hususunda takdirin Sayın Mahkemeye ait olduğu,
9-TTK m.16/2 gereği davacının “gelirinin yarısından fazlasını kamu görevi niteliğindeki işlere harcayan …” niteliğinde sayılıp sayılmayacağı hususunda davacının, ticari defterlerini ibraz etmediğinden belirtilen şekilde harcama yapıp yapmadığı tespit edilememekle birlikte takdiri Sayın Mahkemeye ait olmak üzere; davacının amacının eğitim ve öğretim kurumu açmak ve işletmek olduğu, davacı ile davalı arasında akdedilen sözleşmeler ile davacıya ait anaokul, ilkokul, ortaokul, lise ruhsatlarının, isim unvan haklarının, eğitim-öğretim yerleşkesinin, binalar ve demirbaşlarının devredilmesi hususunda TMK m.113/3 gereği amaca özgülenen malın devri bakımından Mahkeme iznin gerekip gerekmediği hususunda takdirin Mahkemeye ait olduğu,” sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememiz … tarihli ara kararı ile; Davaya konu işletme devri için devredilen işletmenin dava tarihi ve devir sözleşmesi itibariyle aktiflerinin belirlenmesi amacıyla mahallinde … günü saat …’da keşif yapılmasına, keşifte bir inşaat mühendisi, bir elektrik, bir makine, bir gayrimenkul değerleme uzmanı, bir mobilyacı bilirkişinin refakate alınmasına karar verilmiş, keşif sonrası;
Mali müşavir bilirkişi … tarafından düzenlenen … tarihli bilirkişi heyeti raporunda özetle;
“1-Davacı … … … ibraz edilen … ve … yılına ait ticari defterlerinin usulüne uygun tutulmuş olduğu,
2-Davacı … … … ticari defter kayıtlarında davalı şirkete ait herhangi bir cari hesap kaydı olmadığı, davalının … … tarihinde bir kira ödemesi yaptığı, ve …TL de kira depozito ödemesi yaptığının kayıtlı olduğu,
3-Davacı … … … ibraz edilen karar defterlerinde davalı … ile ilgili alınan kararlar olduğu kararların detaylarının yukarıda açıklandığı gibi olduğu,
4-Davacı …’nın ibraz edilen … ve … yılına ait ticari defterlerinin usulüne uygun tutulmuş olduğu,
5-Davacı … ve … ticari defter kayıtlarında davalı ile ilgili herhangi bir kaydın yer almadığı,
6-Rapor içeriğinde özellikleri belirtilen taşınmazın mahallinde yapılan incelemesinde konumuna, kullanma durumuna, bina yaşı, yoğunluğu, bina donanımı, konumu, manzarası, yol, su, elektrik vb. altyapı hizmetlerinden yararlanıp yararlanmadığına, çevrede yapılan piyasa araştırmalarına değerlendirilmiş olup davaya konu taşınmazın rapor içerisinde belirlene tüm bu bilgiler ve yapılan araştırmalar dahilinde; takdiri Sayın Mahkemenizde olmak üzere;
… DAVA TARİHİ İTİBARİYLE:
Arsa + Yapı değerinin: … TL
Makine Teçhizat yönünden değerinin: … TL
Elektrik yönünden değerinin: … TL
Mobilya yönünden değerinin: … TL
TOPLAMDA İSE …-TL olacağı
… DEVİR SÖZLEŞMESİ TARİHİ İTİBARİYLE:
Arsa + Yapı değerinin: … TL
Makine Teçhizat yönünden değerinin: … TL
Elektrik yönünden değerinin: … TL
Mobilya yönünden değerinin: … TL
TOPLAMDA İSE …-TL olacağı” görüş ve kanaatine varılmıştır.
Eksik harcın ikmali için davacı vekiline verilen kesin sürede, davacı vekili tarafından dosyaya sunulan … tarihli dilekçe ile; dilekçeye ekine davaya konu … bulunduğu taşınmazın ( … … Mahallesi … Ada … parselde kain taşınmazın) tapu kaydı eklenerek taşınmazın … payının maliye hazinesi adına, … hissesinin kendi adlarına kayıtlı olduğu, bilirkişi raporundaki bu maddi hatanın düzeltilmesi ile harca esas dava değerinin … TL olduğunu belirterek bu miktar üzerinden eksik harcı tamamlamış, Mahkememizce davacının itiraz ve beyanlarının yerinde olduğu görülmüş ve esas hakkında yargılamaya devam edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Asıl davada;
Davacılar Antalya …Noterliğinin … tarih … yevmiye sayılı devir sözleşmesi ile sözleşmeye konu tüm işlemlerin iptalini ve … yöneticilerinin kanuna ve sözleşmeye aykırı iş, işlem ve eylemleri sebebi ile … vermiş oldukları zararın tazmini için fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla … TL tazminatın ticari faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir.
… yöneticisi … aleyhine açılan tazminat davası tefrik edilerek Mahkememizin ayrı bir esasına kaydedilmiştir.
TTK 16.maddesi uyarınca amacına varmak için ticari işletme işleten … bu iktisadi işletmeden kaynaklı davalarda tacir sayılması gerektiği anlaşılmıştır.
Davacı … yönetim kurulunun … tarihli kararının tetkikinden; …,…, …,… ruhsatlarının, isim ünvan haklarının, eğitim öğretim yerleşkesinin, binalar ve demirbaşlarının …Şti.ne … tarihlerini kapsar şekilde kiralanmasına, kira sözleşmesi yapılmasına, dilediği bedel ve koşullarda kira sözleşmesi yapmaya Yönetim Kurulu adına Kurucu Temsilcisi, İşveren Temsilcisi, Genel Müdür …’in yetkili kılınmasına karar verildiği,
Bu karara istinaden … ile davalı şirket adına … tarihli kira kontratının yapıldığı, daha sonra yine … ile davalı şirket arasında davaya konu … tarihli Antalya …Noterliğinin … tarih … yevmiye sayılı devir sözleşmesinin imzalandığı, davacı … genel kurulunda ne kira sözleşmesi ne de devir sözleşmesi için alınmış bir kararın bulunmadığı,
… tarafından Mahkememize gönderilen kayıtlarda hem kira kontratının hem de devir sözleşmesinin …’ne sunulduğu, yapılan başvuru ile davalı şirkete … sayılı … Öğretim Kurumları Kanunu’nun …maddesine göre kurum açma izni verildiği verildiği anlaşılmıştır.
… ve … … tarafından gönderilen …’na ait … senetlerinin tetkikinden; … Antalya … Hukuk Mahkemesi’nin … sayılı kararı ile Antalya … Noterliği’nin … tarih … sayı ile düzenlenen ve sonradan aynı noterliğin … tarih … sayısı ile düzenlenen … senedine göre kurulması ile yapılan başvuru üzerine … tesciline karar verildiği, … eğitim amaçlı kurulduğu, daha sonra aynı Mahkeme’nin … K sayılı kararı ile Antalya …Noterliği’nin … tarih … sayılı … senedine ek senedin tesciline dair karar verildiği, bu ek senette … kısa adının …, … iktisadi teşebbüsün adının … … eğitim ve dinlenme tesisleri iktisadi işletmesi olduğu, … eğitim öğretim kurumlarının genel adının … … olacağı, … yapmayı amaçladığı okulların adı, … yönetim kurulunun aynı zamanda iktisadi işletmenin yönetim kurulu olduğu vb. hususların yer aldığı belirlenmiş, yine … senedinde yapılan değişiklikler için verilen diğer Mahkeme kararlarının … Bölge Müdürlüğü tarafından gönderilen müzekkere cevabı ekinde yer aldığı görülmüştür.
Davacı … ve … ait davacı … İşletmesi tarafından işletilmekte olan eğitim kurumlarının devrine ilişkin hukuki işlem 4721 sayılı TMK hükümlerine göre değerlendirildiğinde;
Kanun’un … tüzel kişiliğini düzenleyen 2.Kısım 3.Bölümde yer alan ” Amacın ve Malların Değiştirilmesi ” başlığı adı altında;
Madde 113 hükmünün ” – Durum ve koşullardaki değişmeler yüzünden … senedinde yazılı amaca bağlı kalınması vakfedenin arzusuna açıkça uymayacak hale gelmiş ise mahkeme, … yönetim organı veya denetim makamının başvurusu üzerine diğerinin yazılı görüşünü aldıktan sonra … amacını değiştirebilir.
Amacın gerçekleşmesini önemli ölçüde güçleştiren veya engelleyen koşulların ve yükümlülüklerin kaldırılmasında veya değiştirilmesinde de aynı hüküm uygulanır.
Amaca özgülenen mal ve hakların daha yararlı olanları ile değiştirilmesini veya paraya çevrilmesini haklı kılan sebepler varsa mahkeme, … yönetim organı veya denetim makamının başvurusu üzerine diğerinin yazılı görüşünü aldıktan sonra gerekli değişikliğe izin verebilir.” şeklinde düzenlendiği,
Maddenin son fıkrasına göre … amacına özgülenen mal ve hakların değiştirilmesi veya paraya çevrilmesinin … yönetim kurulu organının veya denetim makamının başvurusu üzerine diğerinin yazılı görüşü alındıktan sonra mahkeme izni ile yapılabilecektir.
Kurucu unsuru eksik olan bir işlem, varlık kazanamaz ve yoktur. Hukuki işlemlerin ortak kurucu unsuru “irade beyanı”dır. Yokluk bir işlemin kurucu unsurunun bulunup bulunmaması ile ilgilidir.Yokluk halinde alınan kararlar hiçbir hüküm ve sonuç doğurmaz. Yokluğun tespiti talebi herhangi bir süreye tabi değildir.Yokluk, işlemin içeriği değil, meydana gelişi ile ilgilidir.
“..Bir hukuki işlem konusu (içeriği) itibariyle olduğu gibi meydana gelişi bakımından da emredici hukuk kurallarına aykırı bulunabilir. Meydana gelişe ilişkin olan emredici hukuk kuralları hukuki işlemin unsurlarını oluşturan, onun mevcudiyeti şartlarını belirleyen kurucu-şekli nitelikte hükümlerdir ve bu özellikleriyle konuya (içeriğe) ilişkin olan maddi nitelikteki hükümlerden ayrılırlar. Öze ilişkin emredici hükümlere aykırılık halinde hukuki işlem şeklen mevcut ve meydana gelmiş olmakla beraber konusu bakımından amaçlanan hüküm ve sonuçları başlangıçtan itibaren hiç kimseye karşı doğurmaz. Kurucu-şekli nitelikteki emredici hukuk kurallarına aykırılık halinde ise kurucu unsurların, örneğin irade beyanının veya kanuni şeklin eksikliği sebebiyle hukuki işlem şeklen meydana gelememektedir. İşte bu değişik özellikler gözönüne alınmak suretiyle öze ilişkin emredici hükümlere aykırılık halinde mutlak butlandan ve hukuki işlemin şekli unsurlarını tespit eden emredici hukuk kurallarına aykırılık sebebiyle hukuki işlemin mevcudiyet kazanamaması halinde ise hukuki işlemin yokluğundan söz edilmektedir. Yok hükmünde olan kararlar, baştan beri hüküm ifade etmezler ve bunların yok hükmünde olduğunun tespiti için açılacak davalarda genel kurulda muhalefette bulunmuş olma şartı aranmayacağı gibi, bir aylık hak düşürücü süre içinde açılmış olmaları da dinlenmeleri yönünden zorunlu değildir. Sonradan icazetle dahi geçerli hale gelmezler. Yokluk halinde, hukuki işlem bir veya daha fazla unsurunun yokluğu nedeniyle şeklen dahi olsa mevcudiyet (varlık) kazanamamaktadır. Hukuken yok olan bir işleme hiçbir hukuki sonuç bağlanabilmesi mümkün değildir…” (Yargıtay 23.HD.nin 2014/1083 E- 2014/4348 K sayılı emsal kararı)
Somut olayda … tarafından devir sözleşmesi ile …,…, … ve … olan işletmelerin ve bu işletmelere ait işletme hakkının tamamının borç ve alacaklarının vadesi gelmemiş olanlarda dahil olmak üzere … TL bedelle davalı şirkete devri niteliğindeki hukuki işlemin; … özgülenen mal ve hakların paraya çevrilmesi niteliğinde olduğu, bu hususta alınmış bir yönetim kurulu ya da denetim kurulu kararı ve bu makamlar tarafından Mahkemeye yapılan bir başvuru olmadığı, Mahkeme izni olmadığı, dolayısı ile yapılan işlemin hukuken yok hükmünde olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle davalı şirket aleyhine açılan davanın kabulü ile; Antalya … Noterliğinin … tarihinde … yevmiye sayılı devir sözleşmesinin yok hükmünde olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Birleşen davada;
Dava, kambiyo senetlerine müstenit haciz yoluyla yapılan icra takibi nedeniyle İİK 72/3.maddesi uyarınca açılan menfi tespit davası olup, Antalya …ATM. tarafından … tarihli ara kararı ile HMK 209.madde hükmüne göre takibin durdurulmasına ilişkin ihtiyati tedbir kararı verilmiştir.
Davacı Antalya … İcra Müdürlüğünün … E sayılı takip dosyasına konu … tanzim tarihli … vade tarihli … TL bedelli bono hakkında imza inkarı vb. sahtelik iddiasında bulunmamakta ancak asıl davaya konu devir işlemi gibi düzenlenen bononun da eski yönetim tarafından muvazaalı düzenlendiğini, genel kurul kararı alınmadan yapılan devir işleminin gizlendiğini, hileli devir/kira ilişkisi dışında … ile davalı şirket arasında hiçbir ilişki bulunmadığını, borç alacak ilişkisinin uydurma olduğunu, hileli düzenlenen bonodan ve icra takibinden … yönetiminin değişmesinden (…) sonra tüm taleplerine rağmen eski yönetimin … ait belgeleri ve elektronik tebligat hesabına bilgi ve şifrenin verilmemesi nedeniyle PTT nezdinde yapılan müracaat ile şifre ve üyelik temin edilmesinden sonra haberdar olunduğu iddia ederek borçlu olmadıklarının tespitini istemektedir. … …Noterliği’nin … tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile yönetim kurulu üyesi …’e bu hususta ihtarname gönderildiği belirlenmiş, davalı yanın hak düşürücü süre yönünden yaptığı itiraz bu nedenle kabul edilmemiştir.
Davalı cevap dilekçesi, dava dilekçesi eklerinde sunulan ve yine asıl davada toplanan deliller, davalı yanın bildirdiği dava dosyalarının UYAP sistemi üzerinden yapılan incelemesi, ve tüm dosya mündericatının tetkikinden; devir sözleşmesi uyarınca devredilen işletmelerin davalıya teslim edildiği ve … davalı tarafından işletilmeye başlandığı, … kıdem tazminatı vb. İşçilik alacakları için açılan davalarda davalı hakkında da işveren sıfatıyla davalar açıldığı, yine davacı … borçları için davalı aleyhine icra takipleri yapıldığı, itirazın iptali davaları açıldığı sabittir.
Davalı tarafından takip dosyasına ve davaya konu … tanzim tarihli bononun; devir işlemi sonrasında … verilecek eğitim öğretim, yemek, servis vs hizmetleri için velilerden daha önce peşin, vadeli senet, pos cihazı gibi ödeme araçları ile davacı … tarafından tahsil edilen ücretin, okulların … tarihinden sonra davalı tarafından işletilmesi nedeniyle davalıya isabet eden tutar karşılığı düzenlendiğinin savunulduğu, bononun teminat amaçlı değil borç ödemek amacı ile düzenlendiğinin iddia edildiği, nitekim senet üzerinde teminat amaçlı verildiğine dair bir ibare bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu halde söz konusu bononun asıl davaya konu devir sözleşmesi nedeniye düzenlenerek verildiği, davacının hile ve muvazaa iddiasının ispat edilemediği kabul edilmiştir. Mahkememizce asıl davada Antalya … Noterliğinin … tarihinde … yevmiye sayılı devir sözleşmesinin yok hükmünde olduğunun tespitine karar verilmiş ise de; sözleşmeden sonra davalı … Şti tarafından işletilerek hizmet verilen okullarda, velilerden alınan hizmet bedelinin davalıya ait olması gerektiği, aksi halin MK 2.maddesi uyarınca hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olduğu değerlendirilerek, birleşen davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
G.D:
1-ASIL DAVADA;
a-Davalı … Şti aleyhine açılan davanın KABULÜ İLE,
Antalya… Noterliğinin … tarihinde … yevmiye sayılı devir sözleşmesinin YOK HÜKMÜNDE OLDUĞUNUN TESPİTİNE,
b-Davalı … aleyhine açılan tazminat davasının TEFRİKİ ile Mahkememizin ayrı bir esasına kaydına,
2-Birleşen davanın REDDİNE,
Takip hakkında verilen ihtiyati tedbir kararı HMK 209. maddesi hükmüne göre verildiğinden davalı lehine tazminata hükmedilmesine yer olmadığına,
3-Asıl Davada;
Alınması gerekli … TL harçtan … TL peşin, … TL tamamlama harcı olmak üzere toplam … TL harcın mahsubu ile bakiye … TL harcın davalı … Şti’den alınarak Hazineye irat kaydına,
A.A.Ü.T uyarınca hesaplanan … TL vekalet ücretinin davalı … Şti’den alınarak davacıya verilmesine,
Davacı tarafından yatırılan … TL peşin, … TL tamamlama harcı, … TL başvuru harcı olmak üzere toplam … TL’nin davalı … Şti’den alınarak davacıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan … TL bilirkişi ücreti, … TL taksi ücreti, … TL keşif harcı, … TL tebligat-posta masrafı olmak üzere toplam … TL yargılama giderlerinin davalı … Şti’den alınarak davacıya verilmesine,
Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği ve Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen … TL arabuluculuk ücretinin (yargılama gideri) davalı … Şti’den alınarak Hazineye irat kaydına,
4-Birleşen Davada;
Alınması gerekli … TL harçtan peşin alınan … TL harcın mahsubu ile artan …‬‬ TL harcın istemi halinde davacıya iadesine,
Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
A.A.Ü.T uyarınca hesaplanan … TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Sarf edilmeyen gider avansının HMK 333.maddesi uyarınca iadesine,Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, anlatıldı. 20/06/2023

Başkan …
¸e-imza
Üye …
¸e-imza
Üye …
¸e-imza
Katip …
¸e-imza