Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/272 Esas
KARAR NO : 2023/364
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 20/05/2021
BİRLEŞEN DAVA : ANTALYA … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : … ESAS
KARAR NO : …
DAVA : İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 02/07/2021
BİRLEŞEN DAVA : ANTALYA … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : … ESAS
KARAR NO : …
DAVA : İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 02/07/2021
KARAR TARİHİ : 30/05/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Davalı … ile müvekkil şirket arasında pandemiden önce; … yaz sezonuna ilişkin olarak … tarihli konaklama sözleşmesi ile bu sözleşmeye ek … tarihli protokol imzalandığını, bu protokol gereğince müvekkil tarafından, …’in maliki bulunduğu … otelinde yaptırılacak konaklamaların bedelinden mahsup edilmek üzere ve tazminatsız olarak cayma hakkı saklı kalmak kaydıyla, toplam … Euro ve … USD tutarlı … adet avans çekinin …’e teslim edildiğini, ancak … yılında otelin hiç açılmadığını, konaklama hizmeti alınamadığını ve avansın mahsubunun mümkün olmadığını, bu sebeple Antalya …Noterliğinin … tarihli, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile; mücbir sebeple aramızdaki tüm sözleşme ve protokollerin feshedildiği, avans olarak verilmiş ve henüz tahsil edilmemiş olan çeklerin iadesi ve daha önce tahsil edilen çek bedellerinin müvekkile ödenmesi davalı …’e ihtar edildiğini, bu süreçte, çeklerin ibrazı halinde karşılıklarının ödenmemesi yönünde Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … D.İş sayılı dosyası ile ihtiyati tedbir kararı alındığını, ancak keşide tarihi tedbir kararından önce olan toplam … Euro tutarlı dört adet çekin davalılar tarafından tahsil edildiğini, davalı şirket nezdinde … sezonu için yapılan sözleşme uyarınca ödenmiş olan ve … yılında mahsubu yapılamadığından … yılına devreden … USD avans bakiyesi ile … yılında otelin açılmaması sebebiyle mahsubu yapılamayan ve yine konaklama bedeli, başka ifade ile müvekkilin borcu oluşmadığı halde … yılında tahsil edilen çeklerden kaynaklanan … Euro bakiye avans alacakları bulunduğunu, müvekkilinin iyi niyetli olarak, yasal yollara başvurmak yerine, … ve … yıllarından sarkan söz konusu avans alacağını mahsup edebilmek ve … yılı yaz sezonu için çalışma koşullarını düzenlemek amacıyla … ile bu kez … tarihli bir protokol imzaladığını, bu protokol ile; Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … D. İş sayılı dosyasından verilen ihtiyati tedbir kararı nedeniyle davalıların tahsil edemedikleri …-…-…- … tarihli ve her biri … Euro tutarlı dört adet çekin müvekkile iade edileceği, bu çeklerin karşılığımda aşağıda belirtilmiş olan toplam … Euro tutarlı çeklerin, davalı şirketin nezdinde bulunan bakiye avansa ilave ve yine avans olarak verileceği konusunda mutabık kalındığını, tedbir kararma konu çeklerih müvekkile iade edildiğini ve bu çekler yerine … yılı yaz sezonunda otelde yaptırılacak yolcu konaklamalarının bedellerinden mahsup edilmek üzere avans olarak; … tarihli … Euro, … tarihli … Euro, … tarihli … Euro, … tarihli … Euro i tutarında … adet çekin davalı …’e teslim edildiğini, ancak … tarihli protokolün … maddesinin “b” fıkrasında davalı … tarafından müvekkil lehine bir kısım ipotek işlemleri tesis edileceği, ipotek işlemlerinin başlatılması için protokolün imza tarihinde davalı … A.Ş tarafından ilgili tapu müdürlüğü nezdinde gerekli başvuruların yapılacağı ve en geç bir hafta içerisinde de sonuçlandırılacağı belirtildiği halde bu güne kadar söz konusu ipotek başvurularının yapılmadığını, …maddenin “a) fıkrası şartının yerine getirilmediğini, …maddesi gereğince tesisin halen işletmeye açılmadığını, akde aykırılık teşkil eden bu durumlar karşısında Antalya … Noterliğinin … tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile tebliğden itibaren … gün içerisinde; müvekkil şirketin davalı … nezdinde bulunan bakiye avans alacağının (… USD + … EURO) müvekkile ödenmesi, henüz tahsil edilmemiş ve vadesi gelmemiş avans çeklerinin bu kez Antalya … Noterliğinin … tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile tekrar, akdedilmiş olan sözleşme ve protokollerin feshedildiği, derhal bakiye avans alacağın ödenmesi ve keşide günü gelmemiş olan çeklerin de iade edilmesinin ihtar edildiğini, … tarafından bu ihtarnameye de cevap verilmediğini, neticeten; davalılarca bankalara ibraz edilmemesine, ibrazı halinde bankalarca bedellerinin ödenmemesine, icra takibine konulmamasma, üçüncü şahıslara ciro edilmemesine, varsa üçüncü şahıslara ciro edilmiş olanların dahi bankalara ibraz edilememesine, ibrazı halinde bedellerinin ödenmemesine ve icra takibine konulmamasma, çeklerin tahsil veya rehin cirosu ve başka bir sebeple bankalarda ya da faktoring şirketlerinde bulunması halinde dahi ödeme yapılmaması ve icra takibine konu edilmemesi için; çekler üzerine ödeme yasağı ve ihtiyati tedbir konulmasına, müvekkilinin davalılara borçlu olmadığının tespitine, belirtilen toplam … Euro tutarlı … adet çekin bedelsiz kalması sebebiyle iptaline, çeklerin tahsil edilmesi halinde davanın istirdat davası olarak devamına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … A.Ş. Vekilinin … uyap tarihli cevap dilekçesinde; Avans ödemeleri gibi ödemelerin kanuna aykırı bir durum olmadığını, çeklerde benzer şeklide avans ödemeleri olduğunu, çeklerin ticaret hayatındaki önemli bir konumu, TTK ve ilgili mevzuat değişiklerinden sonra bir ödeme aracından daha çok bono gibi bir kredi aracına dönüşmüş olması olduğunu, avans veren kişinin sözleşmesel ilişkinin sonunda hesaplaşmayı kabul eden kişi olduğunu, avansı çek olarak veren kişi de yine sona bir iade durumunun değerlendirileceğini bilen kişi olduğunu, çeklerin piyasada kullanılabilir olması sebebiyle çeklerin tedavüle sunulmasının kusurlu bir davranış olmadığını, aynı nakit avansın harcanması veya kullanılması için bir durum olduğunu, bu durumda çek veren kişinin çeklerin tahsilini, hem de avans çeki ise iş yapılmadan da tahsilini peşinen kabul etmiş sayılacağını, müvekkilinin avans niteliğindeki çekleri alması üzerine bu çekleri kulandığını, bu noktada hiçbir kusurlu davranışının olmadığını, bundan sonra ise pandemi nedeniyle gelişen bir süreç yaşandığını, pandeminin mücbir sebep hali dikkate alınması gerektiğini, tüm deliller dikkate alındığında verilen tedbir kararlarının kaldırılmasın talep ettiklerini, ödemenin durdurulmasına yönelik talep evrakının avans niteliği ile bağdaşmadığını belirterek davanın reddi ile, yargılama gideri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini vekaleten talep ederek cevap ve savunmada bulunmuştur.
Davalı … Vekilinin … uyap tarihli cevap dilekçesinde; Yetki itirazında bulunduklarını, yetkili mahkemenin İstanbul Çağlana Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğunu, müvekkili şirket ile davalı … Aş. Arasında imzalanan faktoring sözleşmesi gereğince davalılardan … A.Ş’nin davacıdan olan faturaya dayalı alacağı ve bu alacağı sebebiyle teslim alınan müvekkili müşterisi … Elinde bulunan davacıya ait …’a ait … seri numaralı … vade tarihli … Euro bedelli çek ile …’a ait … seri numaralı … vade tarihli … Euro bedelli çekin cirolanarak sözleşme gereğince müvekkiline teslim edildiğini, müvekkili şirketin yükümlülük gereğince alacağı fatura ile teşvik edilmiş kambiyo senetlerini davacı şirketten teyit ederek söz konusu işlemi yaptığını ve müvekkili şirketin bir sorumluluğu kalmadığını, yine davacı tarafından mevcut pandemi sebebi ile çeklerin ödenemeyeceği yeni çeklerin verilmesi talebi üzerine müvekkili şirket müşterisi ve davacının da dahil olduğu şekilde protokol yapılarak bizzat davacı tarafından …’a ait … seri numaralı … vade tarihli … Euro bedelli ve … seri numaralı … vade tarihli … Euro bedelli çekleri geri teslim alarak … vade tarihli … seri numaralı … Euro tutarlı …’a ait çek ile … vade tarihli … seri numaralı … Euro tutarlı …’a ait çekin bizzat diğer davalı … ile cirolanarak müvekkili şirkete teslim edildiğini, müvekkili şirketin yasal sorumluluğunu üzerine getirerek mevzuat gereğince, çek dayanak faturalar alacak teyiti vb. Tüm araştırma yükümlülüğünü yerine getirdiğini, müvekkilinin iyi niyetli hamil olduğunu, mahkemenin yokluklarında verdikleri ihtiyati tedbir kararı sebebiyle müvekkilinin mağdur olduğunu belirterek, tedbir kararının kaldırılmasını, davanın reddi ile yargılama gideri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini vekaleten talep ederek cevap ve savunmada bulunmuştur.
Davalı … Vekilinin … uyap tarihli cevap dilekçesinde;
Yetki itirazında bulunduklarını, yetkili mahkemenin İstanbul Çağlayan Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğunu, müvekkili şirketin davalı … Aş ile imzaladığı … işlemi ile … AŞ7nin davacıdan olan faturaya dayalı alacağını temlik alırken, … müşterisi … AŞ’nin elinde bulunan davacıya ait … … seri numaralı … Euro bedelli … vadeli çeki ve … … seri numaralı … Euro bedelli … vadeli çeki temlik aldığı alacağın tahsili bağlamında … müşterisinden devir ve temlik alınarak … işlemini tamamladığını, alacağının faturaya dayalı bir alacak olduğunu saptamak ile devir ve temlik aldığı çekin ciro silsilesinin muntazam olarak birbirini takip edip etmediğini incelediğini, müvekkilinin kusursuz bir şekilde yükümlülüğünü yerine getirdiğini, davaya konu … … seri numaralı … Euro bedelli … vadeli çek ve … … seri numaralı … Euro bedelli … vadeli çek için davacı yanın davalı … Aş adına düzenlenen aşağıda detayları bulunan çek gerçek ve ticari bir ilişkiden kaynaklanmaktadır. Ayırca … Aş’nin tarafınıza ciroladığı ve tarafımızdan keşide edilen aşağıda dökümü bulunan … adet çek, … Aş ile şirketimiz arasında … tarihinde imzalanan kontenjan sözleşmesi ve aynı tarihli protokol ile … tarihinde imzalanan protokol hükümleri kapsamında verilmiş olup iş bu yazımız tarihi itibariyle tarafınıza ödeme yapmamızı engelleyen bir durum bulunmamaktadır, ilgili çekler keşide tarihlerinde tarafınıza ödenecektir, denildiğini, davaya faturalara dayanan çeklerin yasal mevzuata dayanarak devir ve temlik alındığını, davacı yanın müvekkili şirketin kötü niyetli hamil olduğunu kanıtlamak bir yana, çeklerin müvekkili şirkete temlikinde yazılı beyanda bulunulmuş ve eski çekler ile davaya konu çeklerin değişimi için … tarihinde protokol dahi akdettiğini ve müvekkili şirketin iyi niyetini bizzat ispatladığını, verilen ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasını, davanın reddini ve yargılama gideri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini vekaleten talep ederek cevap ve savunmada bulunmuştur.
BİRLEŞEN ANTALYA … ATM … E SAYILI DOSYASINDA:
Davacı vekili … tarihli dava dilekçesinde özetle; Davalı ile davacı şirket arasında; davalının maliki bulunduğu … oteli için … tarihli konaklama sözleşmesi ile … tarihli protokol imzalandığını, bu protokol gereğince, seyahat acentesi olan davacı tarafından, … yılı yaz sezonunda otelde yaptırılacak konaklamalar için … adet çekle toplam … Euro ve … USD ödenmiş olup bu tutarın … yılı yaz sezonunda mahsup edilemeyen … USD bakiyesi, davacıya iade edilmeyerek … yılı yaz sezonu konaklama bedellerinden mahsup edilmek üzere … yılına devredildiğini, bu kez taraflar arasında; … yılı yaz sezonuna ilişkin olarak … tarihli konaklama sözleşmesi ile … tarihli protokol imzalandığını, davacı tarafından … tarihli protokol ile; davalı nezdinde bulunan … USD’ye ilave olarak, … yılı için toplam … Euro tutarlı … adet çekle avans ödemesi yapılması kararlaştırıldığını ve söz konusu avans çekleri de davalıya teslim edildiğini, bu çeklerden toplam … Euro bedelli … adet çek, … yılında otelin açılmaması ve konaklama hizmeti alınamamasına rağmen davalı tarafından tahsil edidiğini, son durumda davacı şirketin davalı nezdinde … USD + … EURO bakiye avans alacağı bulunduğunu, … yılında davalıya ait otelin açılmaması nedeniyle konaklama hizmeti alınamadığı ve davalı tarafça tahsil edilen avansın mahsubu mümkün olamadığından davalı … ile aralarında akdedilmiş olan sözleşme ve protokollerin ifasının … yılı yaz sezonu için imkânsız hale geldiğinin anlaşıldığını ve Antalya …Noterliğinin … tarih … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile; mücbir sebeple aramızdaki tüm sözleşme ve protokollerin feshedildiğini, avans olarak verilmiş ve henüz tahsil edilmemiş olan çeklerin davacıya iadesi, daha önce tahsil edilen çek bedellerinin müvekkile ödenmesinin ihtar edildiğini, sözleşme ve protokol feshedildiği halde çeklerin iade edilmemesi ve tahsiline devam edilmesi üzerine Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … D İş sayılı dosyası ile çeklerin ibrazı halinde karşılıklarının ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı alındığını, ancak keşide tarihi tedbir kararından önce olan toplam … Euro tutarlı dört adet çek davalı tarafından tahsil edildiğini, davacı büyük bir iyiniyetle, o tarihte alacağının tahsili için yasal yollara başvurmak yerine … ve … yıllarından sarkan söz konusu avans alacağını mahsup edebilmek ve … yılı yaz sezonu için çalışma koşullarını düzenlemek amacıyla davalı ile bu kez … tarihli bir protokol imzalandığını, bu protokol ile; Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … D. İş sayılı dosyasından verilen ihtiyati tedbir kararı nedeniyle davalı tarafından tahsil edilemeyen …-…-…-… tarihli ve her biri … Euro tutarlı dört adet çekin davacıya iade edileceğini, bu çeklerin karşılığında toplam … Euro tutarlı … adet çekin, davalı nezdinde bulunan bakiye avansa ilave olarak verileceği konusunda mutabık kalındığını, tedbir kararına konu çekler davacıya iade edilmiş ve bu çekler yerine toplam … Euro bedelli … adet çek, … yılı yaz sezonunda otelde yaptırılacak yolcu konaklamalarının bedellerinden mahsup edilmek üzere davalıya avans olarak teslim edildiğini, ancak … tarihli protokolün … maddesinin “b” alt maddesinde davalı tarafından müvekkil lehine bir kısım ipotek işlemleri tesis edileceği, ipotek işlemlerinin başlatılması için protokolün imza tarihinde davalı tarafından ilgili tapu müdürlüğü nezdinde gerekli başvuruların yapılacağı ve en geç bir hafta içerisinde de sonuçlandırılacağı belirtildiği halde bu güne kadar söz konusu ipotek başvuruları yapılmadığını, … Maddenin “a” maddesinde … yılı kontenjan sözleşmesi imzalanması şartı da yerine getirilmediğini, ayrıca protokolün … maddesi gereğince … otelinin en geç … tarihinde işletmeye açılacağı, aksi halde davacı tarafından hukuki işlemlerin başlatılacağı belirtilmiş olmasına rağmen söz konusu tesis halen işletmeye açılmadığını, otelin üçüncü bir kişiye kiraya verildiği ve … yılı yaz sezonu dahil olmak üzere uzun yıllar otelin kiracı tarafından tek yetkili olarak işletileceğinin de haricen öğrenildiğini, halbuki … Maddeye göre avans ödemesinden sebep göstermeksizin cayma haklarının bulunması yanında otelin işletmesinin üçüncü kişilere devredilmesi, tek yetkililik sözleşmesi yapılması da yasaklandığını, buna rağmen davacı yine iyiniyetle, davalı ile irtibata geçerek iki taraflı bir çözüm yolu bulma yolunda çabalar gösterdiğini ancak bu çabaların sonuçsuz kaldığını, akde aykırılık teşkil eden tüm bu durumlar karşısında Antalya … Noterliğinin … tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile tebliğden itibaren … gün içerisinde; müvekkil şirketin davalı nezdinde bulunan bakiye avans alacağının (… USD + … EURO) davacıya ödenmesi, henüz tahsil edilmemiş ve vadesi gelmemiş avans çeklerinin (toplam … EURO) iade edilmesi ihtar edildiğini, ancak ihtarname … tarihinde davalıya tebliğ edildiği halde davacının bakiye avans alacağı ödenmemiş, keşide günü gelmemiş olan avans çekleri de iade edilmediğini, bu kez Antalya … Noterliğinin … tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile aralarında akdedilmiş olan sözleşme ve protokollerin feshedildiği, derhal bakiye avans alacaklarının ödenmesi ve keşide günü gelmemiş olan çeklerin de iade edilmesi tekrar ihtar edildiğini, davalı tarafından bu ihtarnameye de cevap verilmediğini, bunun üzerine Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile çek iptali ve menfi tespit davası açıldığını, ayrıca tahsil edilmemiş olan avans çeklerinin ibrazı halinde karşılıklarının ödenmemesi yönünde tedbir kararı alındığını, Diğer yandan da Antalya … İcra Dairesinin … Esas sayılı dosyası ile davalı tarafından tahsil edilmiş olan … Euro bakiye avans alacağının, … Esas sayılı dosyası ile de … USD bakiye avans alacağının tahsili için icra takibi başlatıldığını, ancak davalı, takibi sürüncemede bırakmak ve davacının alacağını tahsilini geciktirmek amacıyla mesnetsiz ve haksız olarak takibe, borca, borç ilişkisine, imzaya ve yetkiye itiraz ettiğini, bu itirazlar üzerine her iki takip dosyası da durduğunu, taraflar arasında imzalanan …, … ve … tarihli protokollerde; sözleşmenin herhangi bir sebeple feshi, sözleşme feshedilmeksizin avans ödemesinden cayılması, satış durdurma bildirimi gönderilmesi, … tarafından yükümlülüklerin kısmen veya tamamen yerine getirilmemesi, sözleşme feshedilerek ya da edilmeksizin davacı tarafından herhangi bir tarihte sebepten ari olarak bakiye avansın geri talep edilmesi hallerinde keşide günü gelmemiş çeklerin davacıya iade edileceği, avans bakiyesinin de … gün içinde geri ödeneceği, ödemede gecikme halinde bu tutara aylık %… gecikme faizi uygulanacağı hüküm altına alındığını, … tarihli protokolde bu hükümlere ilave olarak davacının kontenjanını kullanmasını önleyecek veya güçleştirecek şekilde tek yetkililik ve benzeri sözleşmeler yapılması da bakiye avansın iadesi sebebi olarak belirtildiğini, davalı … A.Ş. sözleşme ve protokol hükümlerinin tamamına aykırı davranmış, yüklendiği hiçbir edimi yerine getirmediğini, feshin zorunlu bir hal aldığını ve avans ödemelerinin mahsubu ihtimali kalmadığını, iş bu itirazın iptali davasından önce dava şartı zorunlu arabulucuya da başvurulmuş olup anlaşma sağlanamadığını ileri sürerek, davalının Antalya … İcra Dairesinin … Esas sayılı icra takibine itirazının iptaline ve takibin devamına, İİK uyarınca %20 icra inkar tazminatı ile yargılama giderlerinin, takip sonrası işlemiş faizin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davalıya ait otele müşteri tedariki konusunda taraflar arasında akdedilmiş sözleşmeler olduğunu, her yıl devam eden fakat kontenjan ve bedellerin belirlemesinin ayrı yapıldığı devamlı bir süreç söz konusu bulunduğunu, bu yönde taraflar arasında cari hesap oluğunu, olağan süreçte davalıya çoğunlukla avans, kısmen ifa niteliğinde çekler teslim edildiğini, bu çeklerin cari hesaplarda görüldüğünü, ticari uygulamada tur operatör ve acentelerinden alınan çeklerin otelin sezonda ihtiyacı olan mal ve malzemelerin tedariki sözleşmelerinde bir kredilenme amacı kapsamında kullanıldığını, sezon boyunca müşteriler gelmekte onlara hizmet sunulmakta ve acenteden tahsil edilen çeklerle de bu malzeme ve ürünlerin bedelleri pey der pey ödendiğini, her yıl sezon açılışının yapılabileceği tarihin belirlendiğini, fiili açılışı ise tur operatörü/acentesi ile koordine edildiğini, rezervasyon durumuna göre açılış gerçekleştiğini, bu durumda açılışı belirleyen durum sözleşmede yazılı tarih değil, acentenin müşteri girişini bildirdiği tarih olduğunu, acente/operatörün müşteri olmayan zamanada otelin açılmasını istemesinin anlamsız olduğunu, aksine istem hem süregelen karşılıklı iletişim, hem iyiniyet ve dürüstlük, hem de pandeminin olağanüstü durumu ile uyumlu olmayacağını, … ve … yıllarında turizm sezonlarının plansız gerçekleştiğini, açılma çabalarının gerçekleşmediğini, sezon sonuna açılışlar dahi yapılmış, bir dönem uçuş ve seyahat yasakları nedeniyle otellerin açılamadığını, bu noktada büyük otellerin açık beklemesinin günlük maliyeti de bir turizm bilirkişisinden sorulmalıdır ki dürüstlük kapsamında bu husun göz önüne alınması gerektiğini, acente istediği halde otelin açılmadığı iddiasının hiçbir zaman söz konusu olmadığını, ileri tarihli çeklerin mevzuatımızca kabulü karşısında çek bir ödeme aracı olduğu kadar bir kredi aracı yasal niteliğini de taşıdığını, çeklerin verilmesi, bazen kredilendirme, bazen mal alımları vb.amaçlarla yapıldığını, bu nedenle çeklerin kullanılması hukuka veya sözleşmeye aykırı bir davranış bulunmadığını, davacı tarafın pandemi nedeniyle hesap dönemi içinde çekleri iade istemesinin de bu yönü ile haksız bir istem olduğunu, böyle bir talep karşısında çeklerin verildiği üçüncü kişilerde iade alınamaması da bir kusur hali olmayacağını, çekler de benzer şekilde avans ödemeleri olduğunu, bu nedenle avans çeki veren kişinin çekin tahsilatını, yani avansın ödenmesini durdurma talebinin hukuken dayanaksız bir talep olduğunu, ayrıca pandemi sürecinin etkisi ile davalı şirketin bir kısım zorluklar içine girdiğini, bu süreçte davacıdan alınan çeklerin de üçüncü kişilere verilerek kullanıldığını, daha sonra, pandemi sürecini gerekçe alarak sözleşmenin feshi kabul edilebilir bir fesih olmadığını, otelin üçüncü kişiye kiralanması iddiasına itiraz ettiklerini, zaten otelin her halükarda davacının taleplerini karşılamak üzere hazır halde olduğunu, davacının, … yılı turizm beklentisinin düşmesi üzerine … tarihinde, sezonun en başlangıç zamanında, pandeminin yarattığı gecikmeyi bir mücbir sebep olmasını da gözardı ederek sözleşmeyi feshettiğini bildirmesi, çekleri ve fazla ödemeyi iade istemesi dürüstlük ve iyiniyet ile bağdaşmayacağını, ayrıca davalının, … yılında tam da sezon açılışı beklenilen mart ayında …’den itibaren uygulamaya konulan pandemi yasakları nedeniyle sezonun başlamaması, bu son dakika durumun davalı … çok zorda bıraktığını, bir çok ödeme yapılmış olması, avans çeklerinin firmalara verilmiş olması, kendilerine ait çekler da tedavüle çıkarmış olmaları, bozulan ekonomik durum nedeniyle bir çok firma ile de zorluk yaşamaları, ödenmeyen kredilerin yarattığı ciddi mağduriyet(… banka ) durumu, bankanın davalıya yarattığı fahiş faizler ile ihtiyati haciz istemi nedeniyle oluşan zorluklar, bunun üzerine davacı tarafın ağır taleplerinin olabildiğince karşılanmaya çalışılması, devam eden süreçte ise … yılı turizm beklentisinin gerçekleşmemesi nedeniyle durumun daha da ağırlaşıtığı gerçeği davalının içinde bulunduğu muzayaka halini gösterdiğini, davacı tarafın, hiçbir yılda veya başka hiçbir otele karşı ileri sürmediği gerekçeleri ileri sürerek hem de …’de yani sezonun başlangıç zamanında, sezon açılışındaki genel gecikmeyi gerekçe alarak fesih ve iade talebi davalıyı zorda bırakma amacı güden bir davranış olduğunu beyanla, davanın reddi ile yargılama giderleri ile ücreti vekaletin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini istemiştir.
BİRLEŞEN ANTALYA … ATM … E SAYILI DOSYASINDA
Davacı vekili … tarihli dava dilekçesinde özetle; davalı ile davacı şirket arasında; davalının maliki bulunduğu … oteli için … tarihli konaklama sözleşmesi ile … tarihli protokol imzalandığını, bu protokol gereğince, seyahat acentesi olan davacı tarafından, … yılı yaz sezonunda otelde yaptırılacak konaklamalar için … adet çekle toplam … Euro ve … USD ödenmiş olup bu tutarın … yılı yaz sezonunda mahsup edilemeyen … USD bakiyesinin davacıya iade edilmeyerek … yılı yaz sezonu konaklama bedellerinden mahsup edilmek üzere … yılına devredildiğini, bu kez taraflar arasında; … yılı yaz sezonuna ilişkin olarak … tarihli konaklama sözleşmesi ile … tarihli protokol imzalandığını, davacı tarafından … tarihli protokol ile; davalı nezdinde bulunan … USD’ye ilave olarak, … yılı için toplam … Euro tutarlı … adet çekle avans ödemesi yapılması kararlaştırılmış ve söz konusu avans çeklerinin de davalıya teslim edildiğini, bu çeklerden toplam … Euro bedelli … adet çek, … yılında otelin açılmaması ve konaklama hizmeti alınamamasına rağmen davalı tarafından tahsil edildiğini, son durumda davacı şirketin davalı nezdinde … USD + … EURO bakiye avans alacağı bulunduğunu, … yılında davalıya ait otelin açılmaması nedeniyle konaklama hizmeti alınamadığı ve davalı tarafça tahsil edilen avansın mahsubu mümkün olamadığından davalı … ile aralarında akdedilmiş olan sözleşme ve protokollerin ifasının … yılı yaz sezonu için imkânsız hale geldiğinin anlaşıldığını ve Antalya …Noterliğinin … tarih … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile; mücbir sebeple aralarındaki tüm sözleşme ve protokollerin feshedildiği, avans olarak verilmiş ve henüz tahsil edilmemiş olan çeklerin davacıya iadesi, daha önce tahsil edilen çek bedellerinin davacıya ödenmesinin ihtar edildiğini, sözleşme ve protokol feshedildiği halde çeklerinin iade edilmemesi ve tahsiline devam edilmesi üzerine Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … D İş sayılı dosyası ile çeklerin ibrazı halinde karşılıklarının ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı alındığını, ancak keşide tarihi tedbir kararından önce olan toplam … Euro tutarlı dört adet çekin davalı tarafından tahsil edildiğini. davacı iyiniyetle, o tarihte alacağının tahsili için yasal yollara başvurmak yerine … ve … yıllarından sarkan söz konusu avans alacağını mahsup edebilmek ve … yılı yaz sezonu için çalışma koşullarını düzenlemek amacıyla davalı ile bu kez … tarihli bir protokol imzalandığını, bu protokol ile; Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … D. İş sayılı dosyasından verilen ihtiyati tedbir kararı nedeniyle davalı tarafından tahsil edilemeyen…-…-…-… tarihli ve her biri … Euro tutarlı dört adet çekin davacıya iade edileceği, bu çeklerin karşılığında toplam … Euro tutarlı … adet çekin, davalı nezdinde bulunan bakiye avansa ilave olarak verileceği konusunda mutabık kalındığını, tedbir kararına konu çekler davacıya iade edilmiş ve bu çekler yerine toplam … Euro bedelli … adet çek, … yılı yaz sezonunda otelde yaptırılacak yolcu konaklamalarının bedellerinden mahsup edilmek üzere davalıya avans olarak teslim edildiğini, ancak … tarihli protokolün … maddesinin “b” alt maddesinde davalı tarafından davacı lehine bir kısım ipotek işlemleri tesis edileceği, ipotek işlemlerinin başlatılması için protokolün imza tarihinde davalı tarafından ilgili tapu müdürlüğü nezdinde gerekli başvuruların yapılacağı ve en geç bir hafta içerisinde de sonuçlandırılacağı belirtildiği halde bu güne kadar söz konusu ipotek başvuruları yapılmadığını, … Maddenin “a” maddesinde … yılı kontenjan sözleşmesi imzalanması şartı da yerine getirilmediğini, ayrıca protokolün … maddesi gereğince … otelinin en geç … tarihinde işletmeye açılacağı, aksi halde davacı tarafından hukuki işlemlerin başlatılacağı belirtilmiş olmasına rağmen söz konusu tesis halen işletmeye açılmadığını, otelin üçüncü bir kişiye kiraya verildiği ve … yılı yaz sezonu dahil olmak üzere uzun yıllar otelin kiracı tarafından tek yetkili olarak işletileceği de haricen öğrenildiğini, halbuki … Maddeye göre avans ödemesinden sebep göstermeksizin cayma haklarının bulunması yanında otelin işletmesinin üçüncü kişilere devredilmesi, tek yetkililik sözleşmesi yapılması da yasaklandığını, buna rağmen davacı yine iyiniyetle, davalı ile irtibata geçerek iki taraflı bir çözüm yolu bulma yolunda çaba gösterdiğini, ancak bu çabalar sonuçsuz kalmış hatta davalı şirket davacıyla irtibatı tamamen kestiğini, akde aykırılık teşkil eden tüm bu durumlar karşısında Antalya … Noterliğinin … tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile tebliğden itibaren … gün içerisinde; davacı şirketin davalı nezdinde bulunan bakiye avans alacağının (… USD + … EURO) davacıya ödenmesi, henüz tahsil edilmemiş ve vadesi gelmemiş avans çeklerinin (toplam … EURO) iade edilmesi ihtar edildiğini, ancak ihtarname … tarihinde davalıya tebliğ edildiği halde davacının bakiye avans alacağı ödenmediğini, keşide günü gelmemiş olan avans çeklerinin de iade edilmediğini, bu kez Antalya … Noterliğinin … tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile aramızda akdedilmiş olan sözleşme ve protokollerin feshedildiği, derhal bakiye avans alacaklarının ödenmesi ve keşide günü gelmemiş olan çeklerin de iade edilmesinin tekrar ihtar edildiğini, davalı tarafından bu ihtarnameye de cevap verilmediğini, bunun üzerine Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile çek iptali ve menfi tespit davası açılmış ayrıca tahsil edilmemiş olan avans çeklerinin ibrazı halinde karşılıklarının ödenmemesi yönünde tedbir kararı alındığını, diğer yandan da Antalya … İcra Dairesinin … Esas sayılı dosyası ile davalı tarafından tahsil edilmiş olan … Euro bakiye avans alacaklarının, … Esas sayılı dosyası ile de … USD bakiye avans alacaklarının tahsili için icra takibi başlatıldığını, ancak davalı, takibi sürüncemede bırakmak ve davacının alacağını tahsilini geciktirmek amacıyla mesnetsiz ve haksız olarak takibe, borca, borç ilişkisine, imzaya ve yetkiye itiraz ettiğini, itirazlar üzerine her iki takip dosyası da durduğunu, taraflar arasında imzalanan …, … ve … tarihli protokollerde; sözleşmenin herhangi bir sebeple feshi, sözleşme feshedilmeksizin avans ödemesinden cayılması, satış durdurma bildirimi gönderilmesi, … tarafından yükümlülüklerin kısmen veya tamamen yerine getirilmemesi, sözleşme feshedilerek ya da edilmeksizin davacı tarafından herhangi bir tarihte sebepten … olarak bakiye avansın geri talep edilmesi hallerinde keşide günü gelmemiş çeklerin davacı iade edileceği, avans bakiyesinin de … gün içinde geri ödeneceği, ödemede gecikme halinde bu tutara aylık %… gecikme faizi uygulanacağının hüküm altına alındığını. … tarihli protokolde bu hükümlere ilave olarak davacının kontenjanını kullanmasını önleyecek veya güçleştirecek şekilde tek yetkililik ve benzeri sözleşmeler yapılması da bakiye avansın iadesi sebebi olarak belirtildiğini, davalı … A.Ş. sözleşme ve protokol hükümlerinin tamamına aykırı davrandığını, yüklendiği hiçbir edimi yerine getirmediğini, feshin zorunlu bir hal aldığını ve avans ödemelerinin mahsubu ihtimali kalmadığını ileri sürerek, davalının Antalya … İcra Dairesinin … Esas sayılı icra takibine itirazının iptaline ve takibin devamına, İİK uyarınca %20 icra inkar tazminatı ile yargılama giderlerinin, takip sonrası işlemiş faizin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davalıya ait otele müşteri tedariki konusunda taraflar arasında akdedilmiş sözleşmeler olduğunu, her yıl devam eden fakat kontenjan ve bedellerin belirlemesinin ayrı yapıldığı devamlı bir süreç söz konusu bulunduğunu, bu yönde taraflar arasında cari hesap oluğunu, olağan süreçte davalıya çoğunlukla avans, kısmen ifa niteliğinde çekler teslim edildiğini, bu çeklerin cari hesaplarda görüldüğünü, ticari uygulamada tur operatör ve acentelerinden alınan çeklerin otelin sezonda ihtiyacı olan mal ve malzemelerin tedariki sözleşmelerinde bir kredilenme amacı kapsamında kullanıldığını, sezon boyunca müşteriler gelmekte onlara hizmet sunulmakta ve acenteden tahsil edilen çeklerle de bu malzeme ve ürünlerin bedelleri pey der pey ödendiğini, her yıl sezon açılışının yapılabileceği tarihin belirlendiğini, fiili açılışı ise tur operatörü/acentesi ile koordine edildiğini, rezervasyon durumuna göre açılış gerçekleştiğini, bu durumda açılışı belirleyen durum sözleşmede yazılı tarih değil, acentenin müşteri girişini bildirdiği tarih olduğunu, acente/operatörün müşteri olmayan zamanda otelin açılmasını istemesinin anlamsız olduğunu, aksine istem hem süregelen karşılıklı iletişim, hem iyiniyet ve dürüstlük, hem de pandeminin olağanüstü durumu ile uyumlu olmayacağını, … ve … yıllarında turizm sezonlarının plansız gerçekleştiğini, açılma çabalarının gerçekleşmediğini, sezon sonuna açılışlar dahi yapılmış, bir dönem uçuş ve seyahat yasakları nedeniyle otellerin açılamadığını, bu noktada büyük otellerin açık beklemesinin günlük maliyeti de bir turizm bilirkişisinden sorulmalıdır ki dürüstlük kapsamında bu husun göz önüne alınması gerektiğini, acente istediği halde otelin açılmadığı iddiasının hiçbir zaman söz konusu olmadığını, ileri tarihli çeklerin mevzuatımızca kabulü karşısında çek bir ödeme aracı olduğu kadar bir kredi aracı yasal niteliğini de taşıdığını, çeklerin verilmesi, bazen kredilendirme, bazen mal alımları vb.amaçlarla yapıldığını, bu nedenle çeklerin kullanılması hukuka veya sözleşmeye aykırı bir davranış bulunmadığını, davacı tarafın pandemi nedeniyle hesap dönemi içinde çekleri iade istemesi de bu yönü ile haksız bir istem olduğunu, böyle bir talep karşısında çeklerin verildiği üçüncü kişilerde iade alınamaması da bir kusur hali olmayacağını, çekler de benzer şekilde avans ödemeleri olduğunu, bu nedenle avans çeki veren kişinin çekin tahsilatını, yani avansın ödenmesini durdurma talebinin hukuken dayanaksız bir talep olduğunu, ayrıca pandemi sürecinin etkisi ile davalı şirketin bir kısım zorluklar içine girdiğini, bu süreçte davacıdan alınan çeklerin de üçüncü kişilere verilerek kullanıldığını, daha sonra pandemi sürecini gerekçe alarak sözleşmenin feshi kabul edilebilir bir fesih olmadığını, otelin açılmak için hazır olduğu, ancak otele kontenjan ve rezervasyon bildirilmediğini, otelin üçüncü kişiye kiralanması iddiasına itiraz ettiklerini, zaten otelin her halükarda davacının taleplerini karşılamak üzere hazır halde olduğunu, davacının, … yılı turizm beklentisinin düşmesi üzerine … tarihinde, sezonun en başlangıç zamanında, pandeminin yarattığı gecikmeyi bir mücbir sebep olmasını da gözardı ederek sözleşmeyi feshettiğini bildirmesi, çekleri ve fazla ödemeyi iade istemesi dürüstlük ve iyiniyet ile bağdaşmayacağını, ayrıca davalının, … yılında tam da sezon açılışı beklenilen … ayında …’den itibaren uygulamaya konulan pandemi yasakları nedeniyle sezonun başlamaması, bu son dakika durumun davalı … çok zorda bıraktığını, bir çok ödeme yapılmış olması, avans çeklerinin firmalara verilmiş olması, kendilerine ait çekler de tedavüle çıkarmış olmaları, bozulan ekonomik durum nedeniyle bir çok firma ile de zorluk yaşamaları, ödenmeyen kredilerin yarattığı ciddi mağduriyet durumu, bankanın davalıya yarattığı fahiş faizler ile ihtiyati haciz istemi nedeniyle oluşan zorluklar, …bunun üzerine davacı tarafın ağır taleplerinin olabildiğince karşılanmaya çalışılması, devam eden süreçte ise … yılı turizm beklentisinin gerçekleşmemesi nedeniyle durumun daha da ağırlaştığı gerçeği davalının içinde bulunduğu muzayaka halini gösterdiğini, davacı tarafın, hiçbir yılda veya başka hiçbir otele karşı ileri sürmediği gerekçeleri ileri sürerek hem de …’de yani sezonun başlangıç zamanında, sezon açılışındaki genel gecikmeyi gerekçe alarak fesih ve iade talebi davalıyı zorda bırakma amacı güden bir davranış olduğunu beyanla, davanın reddi ile yargılama giderleri ile ücreti vekaletin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini istemiştir.ekaletin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini istemiştir.
Antalya … İcra Dairesi’nin … E sayılı icra dosyasının tetkikinden;
Alacaklı … A.Ş. Şirketinin borçlu … A.Ş aleyhine, avans bakiye alacağına dayalı olarak … Euro, … Euro takip öncesi işlemiş faiz alacağı olarak icra takibi başlatığı görülmüştür.
Antalya … İcra Dairesi’nin … E sayılı icra dosyasının tetkikinden;
Alacaklı … A.Ş. Şirketinin borçlu … A.Ş aleyhine, avans bakiye alacağına dayalı olarak … USD, … USD takip öncesi işlemiş faiz alacağı olarak icra takibi başlatığı görülmüştür.
Mali müşavir bilirkişi … … tarihli raporunda özetle;
“Tarafımca dosyada mevcut bilgi ve belgeler ile davacı tarafın sunduğu ticari defterlere dayalı olarak yapılan inceleme neticesinde,
1-Davacının Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas birleşen dosyası ile Antalya … İcra Dairesinin … Esas Sayılı Ödeme Emrinde talep ettiği, … USD cari hesap bakiye alacağının … USD olarak defterlerinde kayıtlı yer aldığı,
2-Davacının Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas birleşen dosyası ile Antalya … İcra Dairesinin … Esas Sayılı Ödeme Emrinde talep ettiği, … Euro tutarlı çek avans bakiye alacağının defterlerde kayıtlı olarak yer aldığı, tarafların … ve … yılları arasında fatura ile ticari ilişki kurulmadığı, hizmet alınıp / verilmediği,
3-Davacının iş bu dava dosyasına konu … tarihli … nolu çek ile … tarihli … nolu … şer bin Euro’luk çeklerin iade olarak deftererinde kayıt yer aldığı, ve iptal işlemi gördüğü, … tarihli … nolu çek ile … tarihli … nolu … şer bin euro tutarlı çeklerin ise tahsil olarak defterlerde kayıtlı yer aldığı, bu nedenle bedelsiz kaldığından … euro çek avans bakiye alacağının da kayıtlı yer aldığı, taraflar arasında çekler karşılığında … ve … yıllarında ticari ilişki ve fatura ile hizmet alımı satımı bulunmadığı,
4-Davacının incelenen …-… ve … yılları ticari defterlerini e-defter olarak tuttuğu, kağıt ortamında tutulan envanter defteri noter açılış tasdikinin yasal süresinde yapıldığı, Yevmiye ve Kebir e-berat onaylarını da GİB Tebliğlerine uygun olarak Gelir İdaresi Başkanlığına yasal sürelerde imzalatıldığı, defterlerin lehine delil vasfına haiz olduğu,” sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mali müşavir bilirkişi … … tarihli ek raporunda özetle;
“Tarafımca birleşen dosyalarda mevcut bilgi ve belgeler ile davacı tarafın sunduğu ticari defterlere dayalı olarak yapılan inceleme neticesinde,
1-Davacının Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas birleşen dosyası ile Antalya … İcra Dairesinin … Esas Sayılı Ödeme Emrinde talep ettiği, … USD cari hesap bakiye alacağına … takip tarihine kadar … USD akdi faiz oranı üzerinden temerrüt faizi hesap edildiği, toplam takipte talep edebileceği alacağının ise, ( asıl alacak + akdi temerrüt faizi) => … USD olarak hesap edildiği,
2-Davacının Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas birleşen dosyası ile Antalya … İcra Dairesinin … Esas Sayılı Ödeme Emrinde talep ettiği, … Euro tutarlı çek avans bakiye alacağına … takip tarihine kadar … EUR akdi faiz oranı üzerinden temerrüt faizi hesap edildiği, toplam takipte talep edebileceği alacağının ise, ( asıl alacak + akdi temerrüt faizi) => … EUR olarak hesap edildiği,” sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Alanya Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Talimat sayılı dosyasında mali müşavir bilirkişi … … tarihli raporunda özetle;
“Hukuksal durumun ve delillerin değerlendirilmesi ile davacının talep ettiği alacağa hak kazanıp kazanmadığı hususundaki nihai takdir Mahkemenize ait olmak üzere, tarafımca dosyada mevcut bilgi ve belgeler ile davalı tarafın sunduğu ticari defterlere dayalı olarak yapılan inceleme neticesinde,
1- Davalının incelenen …-… ve … yılları ticari defterlerini e-defter olarak tuttuğu, kağıt ortamında tutulan envanter defterinin noter açılış tasdiklerinin yasal süresinde yapıldığı, Yevmiye ve Kebir e-berat onaylarının da GİB Tebliğlerine uygun olarak Gelir İdaresi Başkanlığına yasal sürelerde imzalatıldığı, defterlerin lehine deli! vasfına haiz olduğu,
2- Davalı … A.Ş.’ nin; davacı … ile … yılında çalışmasının bulunduğu, ancak … ve … yıllarında davacı … İle fatura karşılığı çalışmasının bulunmadığı, ve çeklere karşılık hizmet alımı/satımı yapılmadığı, çeklerin sipariş avansı olarak alındığı,
3- Davalı … A.Ş.’ nin Satıcı Cari Hesabında; … yılından itibaren Davacı … ye … USD borçlu olarak ticari defterlerinde kayıtlı olduğu,
4- Davalı … A.Ş.’nin … yılında avans olarak aldığı … Euro’ luk çek bedellerini defterlerinde avans hesaplarına kayıt ettiği, … yılına ait Cari hesaptan kalan … Euro bakiye ile birlikte toplam … Euro Davacı … Ye borçlu olarak ticari defterlerinde kayıtlı olduğu,” sonuç ve kanaatine varılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Asıl davada;
Davacı ile davalı …A.Ş arasında … yılı yaz sezonu için yapılan … tarihli konaklama sözleşmesi ve bu sözleşmeye ek olarak yapılan … tarihli ek protokol ve yine … tarihli protokol hükümlerince keşide edilerek davalıya verilen davaya konusu çeklerin ( … keşide tarihli … seri nolu … Euro bedelli ve … keşide tarihli … seri nolu … Euro bedelli, … keşide tarihli, … seri nolu, … Euro bedelli ve … keşide tarihli, … seri nolu, … Euro bedelli çekler) bedelsiz kalıp kalmadığı, bedelsizlik def’inin davalı … şirketlerine karşı ileri sürülüp sürülemeyeceği ve yine davalı … şirketlerinin yapmış olduğu yetki itirazının yerinde olup olmadığı hususlarının İİK 72/2.maddesi ve 6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9/2 ve 9/3 maddesi hükümleri uyarınca taraflar arasında ihtilaflı olduğu belirlenmiştir.
… keşide tarihli … seri nolu … Euro bedelli ve … keşide tarihli … seri nolu … Euro bedelli çekler için; … A.Ş ve … A.Ş aleyhine, … keşide tarihli, … seri nolu, … Euro bedelli ve … keşide tarihli, … seri nolu, … Euro bedelli çekler için; … A.Ş ve … aleyhine açılan iş bu menfi tespit davasında; davaya konu tüm çeklerde düzenleme yerinin ve muhatap banka şubesinin bulunduğu yerin … olması nedeniyle Mahkememizin davaya bakmakla yetkili olduğu belirlenmiştir.
Davacı vekili … tarihli duruşmada; “…’e ciro edilen … tarihli … Euro bedelli çek ile … tarihli yine … Euro bedelli çekler tarafımıza iade edilmiştir, dolayısıyla bu çekler yönünden dava konusuz kalmış olup karşılıklı vekalet ücreti ve yargılama gideri talebimiz yoktur. Diğer davalı … şirketi ve davalı … A.Ş’ye karşı açtığımız dava ise çeklerin 3.kişiye ciro edilmesi ve tahsil edilmesi nedeniyle istirdat davasına dönüştü, dolayısıyla tedbirin de bir anlamı kalmadı, teminatın iadesini istiyoruz” şeklinde beyanda bulunmuştur. Bu durumda davalı … AŞ aleyhine açılan dava konusuz kalmıştır. Davalı vekili … tarihli celsede kendilerinin de vekalet ücreti ve yargılama gideri taleplerinin bulunmadığını beyan etmiştir.
Daha sonra ise davacı vekili ve davalı … vekili … tarihli duruşmada; aralarında yapılan protokol ile sulh olduklarını, karşılıklı yargılama gideri ve vekalet ücreti taleplerinin bulunmadığını belirtmişler, davacı vekilinin dosyaya sunduğu … tarihli dilekçeden; davalı …nin davaya konu olan ve tahsil edilen … keşide tarihli, … seri nolu, … Euro bedelli ve … keşide tarihli, … seri nolu, … Euro bedelli çekler karşılığında … A.Ş tarafından kendilerine ileri tarihli çekler verildiğini bu şekilde sulh olduklarını bildirdiği görülmüştür. Bu nedenle davalı …aleyhine açılan dava hakkında HMK 315/2.maddesi uyarınca esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Mahkememizin … tarihli ara kararı ile; Davalı …A.Ş’nin …-…-… yılı ticari defterlerinin bir mali müşavir bilirkişi ve bir turizm sektöründe uzman bilirkişiden oluşacak heyete tevdi ile davaya konu … tarihli ve … tarihli çeklerin bedelsiz kalıp kalmadığı hususunda rapor tanziminin sağlanması için … ATM’ye talimat yazılmış ise de ; davalının ihtarlı davetiye tebliğine rağmen belirtilen tarihte ticari defterlerini ibraz etmediği görülmüştür.
Davacı yanın mali müşavir bilirkişi aracılığı ile incelenen ticari kayıtlarından; davaya konu çeklerin davalı …A.Ş’ye … yılında avans olarak verildiği, ancak … ve … yılında davalı ile fatura karşılığı çalışmasının bulunmadığı, çeklere karşılık hizmet alım/satımı bulunmadığı, dolayısı ile davaya konu çeklerin bedelsiz kaldığı belirlenmiş, davacının kayıtlarının kanunu göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulduğu, bu nedenle HMK 222.maddesi uyarınca lehine kesin delil vasfı taşıdığı belirlenmekle; davalı … A.Ş aleyhine açılan menfi tespit davasının kabulüne karar verilmiştir.
Birleşen Antalya … ATM … E Sayılı ve … E Sayılı Dosyasında;
Her iki davanın da İİK 67.maddesi uyarınca davalı … A.Ş aleyhine açılan itirazın iptali davası olduğu,
Davacının davalıya avans olark verdiği toplam … Euro bedelli … adet çekil bedelsiz kaldığı halde davalı tarafından tahsil edilmesi üzerine Antalya … İcra Dairesi’nin … E sayılı icra dosyası üzerinden işlemiş faiz ile birlikte ilamsız icra takibi yaptığı (birleşen … E sayılı davaya konu) , yine … yılı yaz sezonu için yapılacak konaklamalar için ödenen ve … yılına devredilen … USD nin, … yılında otelin açılmaması nedeniyle hizmet alınmaması sonucu davalı nezdinde kalması üzerine Antalya … İcra Dairesi’nin … E sayılı icra dosyası ilamsız icra takibi yaptığı (… E sayılı davaya konu); her iki takibe de borçlu/davalı tarafından itiraz edildiği anlaşılmıştır.
Taraflar arasında imzalanan konaklama sözleşmeleri, protokoller, davacı yanca noter kanalıyla çekilen ihtarnameler, tarafların ticari defterlerinin incelenmesi ile mali müşavir bilirkişiler tarafından düzenlenen raporlar ve tüm dosya mündericatından;
Tarafların usulüne uygun tutulan ve birbirini teyit eden ticari kayıtlardan davacının … yılı için toplam … Euro avans çekinin her iki tarafın ticari kayıtlarında avans olarak yer aldığı ve çek bedelleri karşılığında mal ve hizmet verilmediğinin sabit olduğu, bu avans çeklerinden toplam … Euro bedelli dört adet çekin asıl davaya konu çekler olduğu, bedeli ödenen toplam … Euro bedelli … adet çek için davalı aleyhine Antalya … İcra Dairesi’nin … E sayılı icra dosyasında ilamsız icra takibi(birleşen … E sayılı davaya konu) yapıldığı, sonuç olarak davalının toplam … Euro çek bedeli tahsil etmesine rağmen karşılığında davacıya mal ve hizmet sunmadığı, davacı tarafından Antalya …Noterliği aracılığı ile gönderilen … yevmiye nolu … tarihli ihtarnamenin … tarihinde tebliği ile … tarihi itibariyle temerrüte düştüğü, takip tarihi … tarihi itibariyle … günlük temerrütünün bulunduğu, bilirkişi tarafından sözleşme hükümlerince aylık %… temerrüt faiz oranı hesap edilirken yapılan işlemiş faiz miktarındaki maddi hatanın Mahkememizce düzeltilmesi ile (… EURO alacağın bir aylık faizinin %…, … aylık (… günlük) faizinin ise % … a karşılık gelmesi nedeniyle işlemiş faiz miktarının … Euro olduğu belirlenmiş) sonuç olarak;Birleşen Antalya … ATM … E sayılı dosyasında; Davanın kısmen kabulü ile; davalının Antalya … İcra Dairesinin … E sayılı takip dosyasında, … Euro asıl alacak ve … Euro işlemiş faiz olmak üzere toplam … Euro alacağa yapmış olduğu itirazın iptaline, hüküm altına alınan alacak (… Euro) üzerinden hesap edilen (… x … = … x %… =) … TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, asıl alacağı takip tarihinden sonra aylık %… oranında temerrüt faizi uygulanmasına, davacının fazlaya ilişkin talebinin reddine karar verilmiştir.
Yine davacın incelenen ticari defterlerine göre … yılından devreden bakiye cari hesap alacağının … USD olarak kayıtlı olduğu, davalının ticari defterlerinde ise bu miktar … Euro+… USD olarak kayıtlı ise de, taraflar arasında imzalanan … tarihli protokolde bu miktarın davacının ticari defterlerinde kayıtlı olduğu gibi … USD olduğu hususunda mutabık kalındığı, bu alacak içinde davalının yukarıda belirtilen ihtarname ile aynı tarihte temerrüte düştüğü görülmüş ve sonuç olarak Antalya … İcra Dairesi’nin … E sayılı ilamsız icra takibi için Birleşen Antalya … ATM … E sayılı dosyasında açılan itirazın iptali davasında da ; ( yine işlemiş faiz miktarı … USD asıl alacak için bir aylık temerrüt faizinin %…, … aylık -… günlük-faizinin ise % … a karşılık gelmesi nedeniyle işlemiş faiz miktarının … USD olduğu dikkate alınarak) davanın kısmen kabulü ile; davalının Antalya … İcra Dairesinin … E sayılı takip dosyasında, … USD asıl alacak ve … USD işlemiş faiz olmak üzere toplam … USD alacağa yapmış olduğu itirazın iptaline, hüküm altına alınan alacak (… USD) üzerinden hesap edilen (… x … = … TL x %… = ) … TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, asıl alacağı takip tarihinden sonra aylık %… oranında temerrüt faizi uygulanmasına, davacının fazlaya ilişkin talebinin reddine karar verilmiştir. (İcra inkar tazminatı hesabında takip tarihindeki Merkez Bankası Efektif satış kurları, yargılama ve vekalet ücreti hesabında ise dava tarihindeki Merkez Bankası Efektif satış kurları esas alınmıştır.)
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-ASIL DAVADA;
a-… keşide tarihli … seri nolu … Euro bedelli ve … keşide tarihli … seri nolu … Euro bedelli çekler için;
*Davalı … aleyhine açılan davanın konusuz kaldığı anlaşılmakla ESAS HAKKINDA HÜKÜM KURULMASINA YER OLMADIĞINA,
*Davalı … A.Ş aleyhine açılan DAVANIN KABULÜ İLE, davacının bu çekler nedeniyle davalıya BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE,
b-… keşide tarihli, … seri nolu, … USD bedelli ve … keşide tarihli, … seri nolu, … USD bedelli çekler için;
*… A.Ş aleyhine açılan davada tarafların sulh oldukları anlaşılmakla HMK 315/2.maddesi uyarınca ESAS HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
*Davalı … A.Ş aleyhine açılan DAVANIN KABULÜ İLE, davacının bu çekler nedeniyle davalıya BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE,
Davaya konu çekler nedeniyle yapılmış bir icra takibi bulunmadığından, İİK 72/6. maddesi uyarınca istirdat hükmü kurulmasına yer olmadığına,
Alınması gerekli … TL harçtan peşin alınan … TL harcın mahsubu ile bakiye … TL harcın davalı … A.Ş’den alınarak Hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafından yatırılan … TL peşin, … TL başvuru harcının davalı … A.Ş’den alınarak davacıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan … TL bilirkişi ücreti, … TL tebligat-posta masrafı olmak üzere toplam … TL yargılama giderlerinin davalı … A.Ş’den alınarak davacıya verilmesine,
A.A.Ü.T uyarınca hesaplanan … TL vekalet ücretinin, davalı … A.Ş’den alınarak davacıya verilmesine,
2-BİRLEŞEN ANTALYA … ATM … E SAYILI DOSYASINDA;
Davanın KISMEN KABULÜ İLE; davalının Antalya … İcra Dairesinin … E sayılı takip dosyasında, … USD asıl alacak ve … USD işlemiş faiz olmak üzere toplam … USD alacağa yapmış olduğu İTİRAZIN İPTALİNE,
Hüküm altına alınan alacak (… USD) üzerinden hesap edilen (… x … = … TL x %… = ) … TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Asıl alacağı takip tarihinden sonra aylık %… oranında temerrüt faizi uygulanmasına,
Davacının fazlaya ilişkin TALEBİNİN REDDİNE,
Alınması gerekli … TL harçtan peşin alınan … TL harcın mahsubu ile bakiye … TL harcın davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafından yatırılan … TL peşin, … TL başvuru harcının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan … TL tebligat-posta masrafı yargılama giderlerinin kabul ve red oranına göre hesaplanan … TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, … TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına,
A.A.Ü.T uyarınca hesaplanan … TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
A.A.Ü.T uyarınca hesaplanan … TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
3-BİRLEŞEN ANTALYA … ATM … E SAYILI DOSYASINDA;
Davanın KISMEN KABULÜ İLE; davalının Antalya … İcra Dairesinin … E sayılı takip dosyasında, … Euro asıl alacak ve … Euro işlemiş faiz olmak üzere toplam … Euro alacağa yapmış olduğu İTİRAZIN İPTALİNE,
Hüküm altına alınan alacak (… Euro) üzerinden hesap edilen (… x … = … x %… =) … TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Asıl alacağı takip tarihinden sonra aylık %… oranında temerrüt faizi uygulanmasına,
Davacının fazlaya ilişkin TALEBİNİN REDDİNE,
Alınması gerekli … TL harçtan peşin alınan … TL harcın mahsubu ile bakiye … TL harcın davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafından yatırılan … TL peşin, … TL başvuru harcının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan … TL tebligat-posta masrafı yargılama giderlerinin kabul ve red oranına göre hesaplanan … TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, … TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına,
A.A.Ü.T uyarınca hesaplanan … TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
A.A.Ü.T uyarınca hesaplanan … TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Sarf edilmeyen gider avansının HMK.’nun 333. Maddesi uyarınca iadesine,
Dair, davalı … A.Ş vekili Av…., davacı-birleşen dosyalar davacısı vekili … ve davalı-birleşen dosyalar davalısı … A.Ş vekili Av. …’ın yüzüne karşı, asıl dosya davalısı … A.Ş vekilinin yokluğunda, kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, anlatıldı. 30/05/2023

Başkan …
¸e-imza
Üye …
¸e-imza
Üye …
¸e-imza
Katip …
¸e-imza