Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
ANTALYA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/422 Esas
KARAR NO : 2018/12
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 22/12/2010
KARAR TARİHİ : 05/01/2018

Mahkememizden verilen … tarih ve …/… Esas, …/… sayılı kararı Yargıtay … Hukuk Dairesinin … tarihli, …/… Esas, …/… Karar sayılı ilamıyla bozulmakla, dosya mahkememizin yukarıdaki esasına kaydedilerek, yapılan açık yargılamaları sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilleri ile davalı … Büyük Şehir Belediye’sinin açtığı … Hafif Raylı Sistem 1. Aşama Yapım İşleri Projesinin yapımı ihalesine katıldığını ve davalı … ile … tarihinde Yapım İşlerine Ait Anahtar Teslimi Götürü Bedeli Tip Sözleşmesi imzaladıklarını, müvekkili tarafından sözleşmeye ek sözleşmede öngörülen şartlara uygun olarak Proje Yapım işleri yürütülürken, davalının … tarihinde ödenmesi gereken 12 nolu hakedişten itibaren detayları dilekçesinde belirttikleri hakediş ödemelerini halen yapmayarak, müvekkiline karşı olan edimlerini yerine getirmediğini, ödemelerde devam eden temerrütler nedeni ile kendi yükümlülüklerini yerine getirmeyen davalının, BK. nun 81. Maddesi çerçevesinde müvekkillerinden, proje kapsamında herhangi bir talep hakkı bulunmadığını, buna rağmen, müvekkillerinin iyi niyetli olarak Sözleşme kapsamında bulunan işlerin tamamını … tarihi itibari ile tamamladığını ve bu durumun … tarihinde yayınlanan Geçici Kabul Belgesi ile kayıt altına alındığını, aynı tarihte düzenlenen devir-teslim tutanağı ile ticari işletmeye engel teşkil edecek herhangi bir durumun bulunmadığı belirtilerek … Hafif Raylı Sistem 1. Aşama Yapım İşleri Projesi davalıya devir teslim tutanağı ile teslim edildiğini ve mülkiyetinin davalıya geçtiğini, buna rağmen davalının teslim alarak ticari işletmeye açtığı,… Hafif Raylı Sistem 1.Aşama Yapım İşleri Projesi kapsamında faturalanmış ve defter kayıtlarına alınmış, kendisinin onayladığı hakediş bedellerini ödememekte ve sözleşmeye ve hukuka aykırı gerçek dışı iddialar ile borçlarını ödememek için haksız ve dayanağı olmayan girişimlerde ve tehditlerde bulunduğunu, davalı idarenin geçici kabul yapılmamış gibi davrandığını ve geçici kabul eksik listesinde yer almayan ve şartnameler dışında yeni imalatlar talep ederek geçici kabul eksiği gibi ileri sürdüğünü, müvekkillerinin tüm iyi niyetli çaba ve çalışmalarına rağmen, davalı borçlarını ödemediği gibi, geçici kabul ile birlikte … tarihinde iade edilmesi gereken teminat mektuplarını iade etmeyerek müvekkilleri üzerinde ekonomik baskı ve tehdit unsuru olarak kullandığını ve teminat mektuplarını paraya çevireceği tehditleri içeren yazılar gönderdiğini ve müvekkillerinin ticari itibarına açıkça zarar verdiğini,.davalının onayladığı fatura edilmiş hakedişleri ödemediği gibi ,müvekkilleri tarafından gerçekleştirilmiş işlerin kesin hesabını da yapmayarak müvekkillerinin mağduriyetini artırdığını, sözleşmenin 6. Maddesinde, işin bedelinin 109.257.601,09 EURO olduğu ve işe başlama ve bitirme başlıklı 10. Maddesi uyarınca yer tesliminden sonra işin 730 gün içinde tamamlanacağı hükme bağlanmış ve davalı idare taraından … tarihinde yer teslimi yapıldığını, davalı idarenin başkanlık olurları ile yapılmasını istediği ve ihale kapsamında olmayan ilave işler ve otogar kavşağının kazı çalışmaları vs için geç yapılan yer teslimi, kavşak düzenlemeleri gibi,sözleşme eki olan uygulama projelerinde çok ciddi proje değişiklikleri ve birçok konuda kararların geç verilmiş olması, projedeki altyapı çalışmaları sırasında davalı idareye bağlı kuruluşlar tarafından da aynı bölgede alt yapı çalışmalarının yapılıyor olmasının, müvekkillerinin yaptığı işi engellenmesi, durak yerlerinin müvekkillerinden kaynaklanmayan nedenlerle değiştirilmesi, sözleşmede yer almayan çim hat yapımı ve daha birçok sebepler ve projedeki değişikliklerin müvekkillerinin … tarihinde tamamlanması gereken iş için, sözleşmeye uygun olarak ek süre talep edildiğini ve davalı idarece … tarih ve …/… sayılı olur yazısı ile 78 gün ek süre verildiğini, süre uzatımı sonrasında işin bitirilmesi gereken tarihin … olmasına ve müvekkilerine verilen ek süreden önce, davalı idarenin yükümlülüğünde bulunan ve ithal edilmesi gereken makine teçhizat bedellerine ilişkin akredifleri çok geç açmış bulunmasına ve ek sürede dahi ilave işlem yapılmasını istemesine rağmen, … tarihinde işi tamamladığını ve sözleşmenin denetim, muayene ve kabul işlemleri başlıklı 17.2 maddesi hükmü uyarınca Geçici Kabul Heyetinin teşkil edilmesi ve geçici kabul incelemelerinin başlaması için davalı idareye başvurulduğunu, geçici kabul heyetinin oluştuğunu ve deneme sürüşlerinin gerçekleştirildiğini ve … tarihinde de işin bitirilerek, … geçici kabul itibar tarihi kabul edildiği belirtilerek, Yapım İşleri Geçici Kabul tutanağı 15 yetkin personelden oluşan komisyon tarafından imzalanarak ticari işletmeye engel herhangi bir hususun olmadığı kayıt altına alınarak devir teslim tutanağında da bu hususlar belirtilerek, davalı idare yetkili makamı tarafından onaylandığını,geçici kabul heyetinin yaptığı incelemeler neticesi kabul engel teşkil etmeyecek işletmeyi engellemeyecek nitelikteki eksikliklere ait düzenlenen listenin geçici kabul tutanağına eklediğini ve bunlara ilişkin belirlenen 2.767.137,54 Euro tutarın kesin hesap aşamasında değerlendirilmesinin uygun görüleceği hususu geçici kabul tutanağında açıkça belirtildiğini, ayrıca sözleşmeye aykırı olarak ve hiçbir kanuni dayanağı olmadan müvekkillerinden taahhütname alınmak sureti ile davalının kendi kabul tutanağı ekinde belirtilen tüm eksiklikler müvekkilleri tarafından tamamlandığını ve davalı idareye teslim edilmiş olmasına karşın, davalı idarenin teslim evraklarını imzalamaktan kaçındığını, davalının müvekkillerine olan borçlarını ödememek için sürekli yeni eksik listeleri oluşturmak sureti ile bahaneler ürettiğini,davalının, geçici kabulünü yaparak mülkiyetini devraldığı ve tüm koruma sorumluluğunu üstlendiği projeye ilişkin olarak kendi kullanımdan kaynaklanan veya üçüncü şahısların verdiği zararlarıda geçici kabul eksiği gibi müvekkillerinden talep ettiğini, davalı idarenin, geçici kabul tutanağı onaylanmış olmasına rağmen, geçici kabul yapılmadan önce ve geçici kabulden bağımsız olarak düzenlenen, onaylanan ve faturası kesilen 12,14,15,16 ve 17 nolu hakedişlerden bakiye toplam 8.817.483,61 Euro’nun halen müvekkillerine ödemediğini, bu hakedişlerle ilgili alacakları için idare aleyhine icra takibi başlattıklarını, davalı idareye … tarihinde sunulan …- … aylarına ait 18 nolu hakedişin davalı idare tarafından bekletildiğini ve bu arada geçici kabulün onaylanmış olması nedeniyle bahaneler üretip 18 nolu hakedişi kesin hesap içinde değerlendirmeye bırakıp iade ederek, müvekkillerini bir kez daha mağdur ettiğini, müvekkilleri tarafından sözleşmeyle esas proje içinde kalan, götürü bedeli aşan ve davalı idarenin onayı ile yapılan fazla imalatlar bulunduğunu, geçici kabul sonrası davalı idarenin geçici kabul eksiklikler dışında, sözleşmede yer almayan taleplerini gidermek zorunda kalan müvekkillerinin, fazladan hizmet vermek zorunda kaldığını ve bu nedenle yapmış olduğu masraflarında tazminini istemek zorunda kaldıklarını, davalı idarenin … tarihi itibariyle iadesi gereken teminat mektuplarını müvekkillerine teslim etmediği gibi ilgili bankalarada iade etmediğini,sözleşmeye göre teminat mektuplarının geçici kabul tarihinde iade edilmesi gerekliliğinin yoruma mahal bırakmayacak şekilde açık olması, bunun yanı sıra davalının kötü niyetinin açıkça ortada olması ve sürekli olarak teminat mektuplarını nakde çevireceği tehdidini açıkça dile getirmesi nedeni ile teminat mektuplarının dava konuna kadar paraya çevrilmesinin tedbiren önlenmesini;
Fazlaya dair tüm hakları saklı kalmak kaydı ile,
… tarihli Geçici Kabul Belgesi ekinde listelenen geçici kabul eksikliklerinin tamamlandığının tespitine,
Teminat mektuplarının iadesine,
Müvekkilileri tarafından götürü bedel sözleşmesi kapsamında yapılan ve geçici kabul tarihi itibariyle hakedişe bağlanması gerekmesine rağmen davalının tutumu nedeniyle hakedişe bağlanamayan ve ödenmeyen 2.473,850,09 Euro’nun KDV ilave edilerek, … tarihi başlangıç kabul edilerek, ödeme tarihine kadar işleyecek Devlet Bankaları’nın Euro için açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına uyguladığı en yüksek faiz oranı ile birlikte müvekkillerine ödenmesine,
Davalı tarafından kanuna ve sözleşmeye aykırı olarak alıkonulan teminat mektuplarının dava tarihine kadar 64.523,09 Euro tutarındaki masraf ve komisyonları ve sonrasında iade tarihine kadar tüm komisyon, masraf vs geçici kabul tarihi olan … başlangıç kabul edilerek ve KDV ilave edilerek tahsiline,
Davalının onayı ile yapılan ilave işler için 1.372.314,14 Euro’nun 27/07/2009 tarihi başlangıç kabul edilerek ve KDV ilave edilerek,
Sözleşmeye esas proje içinde ve/veya dışında kalan ve sözleşme bedeline dahil olmayan ancak yapılmak zorunda kalınan işler ile davalı nam ve hesabına yapılan ödeme ve hizmetlerin bedeli olan 4.437.963,89 Euro’nun … tarihi başlangıç kabul edilerek KDV ilavesi ile,
Sözleşmesel olarak geçici kabul ile birlikte … tarihinde serbest bırakılması gereken 1.462.904,17 Euro nakit teminat alacaklarının ödeme tarihine kadar devlet bankalarının Euro için açılmış 1 yıl vadeli mevduat heseplarına uyguladığı faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Öncelikle taraf sıfatına itiraz ettiklerini, dava dilekçesinde iki adet davacı gösterildiğini, davaya esas sözleşme ve hakedişleri imzalayan şirketin …Tic. A.Ş ve … ortak girişimi olduğunu, davacıların dava dilekçelerinde ortak girişim adına dava açmadıklarını, iki ayrı davacı olarak dava açtıklarını, dava dilekçesinde ortak girişim olduklarını beyan etmeleri gerektiğini, sözleşmenin Ortak Girişim ile imzalandığını, ayrıca Lahey Sözleşmesine göre yabancılık teminatı göstermekten muaf olduğu iddia edildiğini, … Ortak Girişim tarafı olarak davayı açmadığına göre Yabancılık Teminatı göstermekle mükellef olduğunu, davacının gerçeğe aykırı eksik beyanda bulunduğunu, ortak Girişimin müvekkili belediye ile imzaladığı sözleşmenin Anahtar Teslimi Götürü Bedel Sözleşmesine dayandığını, davacının sözleşme karşılığı yaptığı işe ilişkin olarak geçici kabul sonrası 2 yıllık garanti süresi içerisinde ortaya çıkan açık ve gizli ayıplardan, eksik ve kusurlu imalatlardan sorumlu olmadığı iddiasına itibar edilemeyeceğini, davacının dava dilekçesinde … yılında açılan 10.444.443 Euro bedelindeki peşin akretdifitten hiç bahsetmeyererek mahkemeyi yanıltmaya çalıştığını, müvekkili belediyenin bu akredifit ile Anahtar Teslimi Götürü Bedel verdiği işin ihale bedelini davacıya, malları getirmesi, işi yapması karşılığı ödediğini, davacının her iş yaptığında veya hakediş düzenlediğinde bu hizmetine veya imalatına ilişkin bedeli tahsil etme hakkına ihalenin en başından beri sahip olduğunu, davacının, dava dilekçesinde bu akreditif kapsamındaki gelmesi gereken malları ne zaman teslim ettiğini, teslim edemediği makine ekipmanın neler olduğunu yazmadığını, davacı tarafın geçici kabul sırasında verdiği taahhütnameden, eksik ve noksan işlere ait imzaladığı tutanaklardan dilekçesinde bahsetmediğini, çalışmayan Scada sistemi, sinyalizasyon sistemi, hiç yapılmayan CCTv Sistemi, Sözleşmeye aykırı montajı yapılan Çin malı makas ekipmanları, hala tamamlanmayan trafolar, parça gelmediği için yedek parça niyetine sökülerek yedek parça yerine kullanılan 2 adet trenden bahsedilmediğini, tüm bu hususların dava dilekçesinde yer almamasının, davacının kötü niyetini ortaya koyduğunu, davalı müvekkilinin bu kötü niyetin önlemini, fotoğraf, video, tutanak, numune, vs bir çok yazılı görsel dökümanlar ile aldığını, davacının yaptığı tüm işlerin niteliği sıfatı belli olup, yapılan işlerin niteliğinin sözleşmeyle belirlendiğini, geçici kabul sonrası bir ara hakediş düzenlenmesinin hukuken mümkün olmadığını, davacının, dava konusu işe ilişkin olarak geçici kabul öncesi verdiği 17 adet hakedişin incelendiğini ve tamamlandığı işlerin onaylandığını, tamamlamadığı işlerin ise onaylanmadığını,davacının 18 nolu hakedişi tanzim ederek bedelini talep etmesinin 4734 Sayılı yasa vs mevzuat ile sözleşme ve şartnamelere uygun olmadığı için onaylanmasının da mümkün olmadığını, davacının edimlerini yerine getirmediği halde, kesin hesabın yapılmadığını iddia edemeyeceğini, davacıların yapmadıkları, eksik noksan işler ile hatalı işlerin, teslim etmedikleri trenleri, parasını tahsil ettikleri halde getirmedikleri yedek parçaları, trenlerin işlememesi nedeni ile davalı müvekkili idarenin uğradığı milyonlarca liralık zararları ortada iken, dava dilekçesi ile kendilerini haksızlığa uğramış zarar eden tacir gibi ifade ettiklerini beyan ederek, davanın reddine karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce …/… Esas sayılı dosyada yapılan yargılama sonunda;
Taraflar arasındaki sözleşmeye göre işin tamamlandığı, geçici kabul tutanağının düzenlendiği ve işin teslim alındığı anlaşılmıştır. Davalı idare geçici kabul tutanağında eksik işleri belirlemiş ve tutanağa geçmiştir.Davacı yüklenici de geçici kabul tutanağından yazılı eksikleri giderme taahhüdünde bulunmuştur. Taraflar arasında işin yapımı sırasında düzenlenen ve davaya konu edilmeyen hakedişlerle ilgili bir itiraz olmadığı anlaşılmaktadır. Davacı itiraz edilmeyen ve bu davanın konusunu da oluşturmayan , hakediş bedeli bedelleriyle ilgili icra takibi başlatmıştır. Dolaysıyla bu hakedişlerde belirtilen işler yapılmıştır. Davalı idarenin geçici kabul tutanağında belirtilen işler dışında da “Güncel Problemler ” adı altında sonradan düzenlediği tutanaklardaki problemlerde bilirkişiler tarafından değerlendirilmiştir. Taraflar arasındaki sözleşmenin eki niteliğinde olan Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesinin somut olayda da uygulanması gerekmektedir. Davalı idare kesin kabul komisyonu kurmuş ise de, taraflar kesin hesap çıkarmamışlardır. Taraflar arasındaki uyuşmazlığın mahkemeye intikal etmesi nedeniyle ,geçici kabul tutanağı ,işin teslim alınmasına dair devir -teslim tutanakları ,güncel problemlere ilişkin tutanaklar nazara alınarak, sözleşmeyi sona erdirecek kesin hesap (kesin hakediş icmail) bilirkişiler tarafından çıkartılmıştır. Bilirkişiler tarafından düzenlenen en son raporda davacının geçici kabul tutanağında tamamlamayı taahhüt ettiği işler ,güncel problemler ve garanti süresinin dolması nedeniyle ,tamamlanması mümkün olmayan işler ile sözleşmeye göre eksik bırakılan işlerin bedeli belirlenmiş ,davacının haketiği bedelden düşülerek ,kesin hesap çıkartılmıştır. Bilirkişiler tarafından düzenlenen bu raporda ,daha önce alınan raporlara taraflarını itirazlarının değerlendirilmeyi olması ,ayrıca bilirkişilerin daha önce verdikleri raporda tesbit ettikleri ancak “Garanti süresinde giderilir ” diyerek parasal değerlendirme yapmadıkları eksikliklerin parasal değerini çıkarmış olmaları nedeniyle ,raporun uyuşmazlığı çözecek nitelikte olduğu ,böylece hükme esas alınması gerektiği sonucuna varılmıştır.Bilirkişiler tarafından belirlenen ve içinde nakdi teminatlarında bulunduğu 8.911.530,02 Euro bedelin kesin hesap bakiyesi olduğu sonucuna varılmış ,bu miktarın davalıdan tahsili yönünde karar verilmiştir. Davacının dava dilekçesinde talep ettiği ancak davalının kabulü ile atiye terk ettiği hususlarda karar verilmemiş ,teminat mektupları ile ilgili masraf talebi de reddedilmiştir. Kabul edilen kısım için davadan önce temerrüt oluşmadığından dava tarihinden itibaren devlet bankalarının Euro cinsinden mevduat hesabına uyguladıkları en yüksek faiz oranın uygulanmasına ve ödeme günündeki kurdan ödeme yapılmasına karar verilmiştir.
Mahkememizce verilen karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiş Yargıtay …. Hukuk Dairesinin … tarihli, …/… Esas, …/… Karar sayılı ilamı ile “Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık … Hafif Raylı Sistem 1. Aşama yapım işinden kaynaklanmaktadır. Yanlar arasındaki … tarihli sözleşme ve ekleri uyuşmazlık konusu değildir. Davacılar yüklenici, davalı … iş sahibidir. Sözleşmenin 6. maddesinde, sözleşmenin anahtar teslimi götürü bedel sözleşme olduğu ve 109.257.601,09 euro toplam bedel üzerinden akdedildiği hükme bağlanmıştır.
Mahkemece mahallinde keşif yapılarak bilirkişi kurulundan … havale tarihli asıl ve … tarihli ek bilirkişi raporu alınmış, ek bilirkişi raporuna tarafların itirazı üzerine … tarihli ara kararı ile “taraflar arasında geçici kabulün yapıldığı ancak kesin kabul ve kesin hesabın çıkarılmadığı ve işin yargıya intikal etmesi sebebiyle kesin hesabın mahkemece çıkarılması gerektiği” belirtilmiş, kesin hesabın çıkartılarak ve davacının talepleri değerlendirilerek alacak-borç durumunun belirlenmesi için bilirkişilerden ek rapor alınmasına karar verilmiştir. Mahkemenin bu ara kararı üzerine, bilirkişi kurulundan … tarihli ve … tarihli ek bilirkişi kurulu raporları alınmış, bilirkişilerce işin kesin hesabı çıkarılarak kesin hesap dosyası bilirkişi raporuna eklenmiştir. Davalı vekili … tarihli ek bilirkişi raporuna … tarihli dilekçesiyle itiraz etmiştir. Davalı vekili itiraz dilekçesinde; bilirkişiler tarafından yapılan kesin hakediş icmaline ilişkin hesapların yanlış ve eksik olduğunu, sözleşme kapsamında yükleniciye ödenecek tutarın fazla hesaplandığını, bilirkişilerin iddia ettiği gibi yüklenici tarafından 3.252.933.28 euro ilave iş yapılmadığını, avans mahsubu 368.346,40 euronun kesinti olarak hesaba dahil edilmesi gerektiğini, yine bilirkişilerin yaptıkları eksik hesap sonucunda belediyenin yaptırmaktan vazgeçtiği işler için yükleniciye fazladan 3.212.315,53 euro ödemek zorunda bırakıldıklarını, bilirkişilerin idare onayı ile yapılan ilave işler hesabında büyük bir yanlış olduğunu, trenlerin ekranının donmasını çok basit bir eksik gibi gösterip 56.000 euro gibi bir değer konulmasının ve bu şekilde kesin hesabın yapılmasının mümkün olmadığını ileri sürmüş olup, mahkemece davalı vekilinin itiraz dilekçesinde yer alan teknik nitelikteki yukarıda örnek olarak sayılan itirazları yönünden, itirazları cevaplandırır biçimde bilirkişilerden rapor alınmadan hüküm kurulmuştur. Oysa mahkemece çözümü teknik bilgiyi gerektiren hususlar bulunması nedeniyle uzman bilirkişi heyetinden rapor alınmıştır. Bu haliyle mahkemenin teknik nitelikteki hususları açıklığa kavuşturmadan ve davalı itirazlarını karşılamadan hüküm kurduğu ortadadır. Yine dosya kapsamından ve davalı vekilinin itiraz dilekçesi içeriğinden davalı iş sahibi belediye tarafından da işin kesin hesabının çıkarıldığı anlaşılmakta olup, bu kesin hesabın da bilirkişilerce incelenip değerlendirilmesi gerekir.
O halde mahkemece bilirkişi heyetinden, davalı tarafından çıkartılan kesin hakediş ve kesin hesap raporu ve bu raporlara yönelik yüklenicinin itirazları ile davalı … vekilinin … tarihli itiraz dilekçesi içeriği, sözleşme ve ekleri ile tüm deliller değerlendirilmek suretiyle itirazları cevaplandırır şekilde hüküm vermeye ve Yargıtay denetimine elverişli ek rapor alınıp oluşacak sonuca uygun biçimde karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle hükme varılması doğru olmamıştır.
Öte yandan, dava dilekçesinde yer alan alacak kalemlerinden “Sözleşme kapsamında yapılan ve geçici kabul tarihi itibariyle hakedişe bağlanması gerekmesine rağmen henüz ödenmeyen 2.473.850,09 euronun”, “Davalı tarafından alıkonulan teminat mektuplarının dava tarihine kadar oluşan masraf ve komisyonları tutarı 64.523,09 euronun”, “Davalı idarenin onayı ile yapılan ilave işler için 1.372.314,14 euronun” ve “Sözleşmeye esas proje içinde ve/veya dışında kalan ve sözleşme bedeline dahil olmayan ancak yapılmak zorunda kalınan işler ile davalı nam ve hesabına yapılan ödemelerin ve hizmetlerin bedeli olan 4.437.963,89 euronun” KDV ilave edilerek tahsili istenmiş, ancak KDV tutarı hesaplanıp harcı yatırılmamıştır. Hükme esas alınan … tarihli ek bilirkişi raporunda yükleniciye ödenmesi gereken %18 oranındaki KDV tutarı 1.279.855,75 euro olarak hesaplanmış olup, hüküm altına alınan 8.911.530,02 euro yüklenici alacağının içerisinde 1.279.855,75 euro KDV tutarı da bulunmaktadır. KDV alacağı yönünden harcı yatırılmak suretiyle usulüne uygun şekilde açılmış bir dava bulunmadığı halde KDV tutarını da içerir şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.Yine mahkeme kararının gerekçe kısmında “Teminat mektuplarıyla ilgili masraf talebinin reddedildiği” belirtilmiştir. Oysa hükme esas alınan … tarihli ek bilirkişi kurulu raporunun 51. sayfasında yeralan “İlave taleplerin değerlendirilmesi-kesin hakediş icmali” tablosunun 3. sırasında “Teminat mektuplarının … ile … tarihleri arasındaki masraf ve komisyonları” 18.418.412,24 euro olarak gösterilmiş olup bu miktarın hüküm altına alınan 8.911.530,02 euro alacak miktarına dahil olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle hüküm altına alındığı halde mahkeme kararının gerekçe kısmında teminat mektuplarıyla ilgili masraf talebinin reddedildiğinin belirtilmesi de doğru olmadığı” gerekçesi ile bozulmuştur.
Mahkememizce Yargıtay bozma ilamına uyularak yargılamaya devam edilmiştir.
Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda eksik peşin harc davacı vekilince tamamlanmıştır.
Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda bilirkişi heyetinden, davalı tarafından çıkartılan kesin hakediş ve kesin hesap raporu ve bu raporlara yönelik yüklenicinin itirazları ile davalı … vekilinin … tarihli itiraz dilekçesi içeriği, sözleşme ve ekleri ile tüm deliller değerlendirilmek suretiyle itirazları cevaplandırır şekilde hüküm vermeye ve Yargıtay denetimine elverişli ek rapor alınmasına karar verilmi ve dosya bilirkişi heyetine tevdi edilmiştir.
Hukukçu …, İnşaat Mühendisi …, Makine Mühendisi …, Tramvay işletim sistemi konusunda uzman …, Elektrik-Elektronik Mühendisi …, Mali Müşavir Bilirkişi …, … tarihli ek raporlarında sonuç olarak; Ayrıntılı bilgileri gerek kök ve gerekse ek raporlar ile belirtildiği üzere taraflar arasında düzenlenmiş olan sözleşmesel ilişkinin sonlandırılması için … tarihli 2. Ek bilirkişi raporunda yer alan “Kesin Hakediş İcmal” sayfasında belirtildiği üzere, davacı yüklenicinin, davalı idareden talep edebileceği kesin hakediş alacak tutarının; 8.911.530,02 Euro olduğu, bu hesap ve değerlendirmenin taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine, işin fiili durumuna ve niteliğine uygun olduğu, davalı vekili tarafından yapılan itirazlar nedeniyle önceki görüş, hesap ve tespitlerinde herhangi bir değişiklik yapılmasına gerek bulunmadığı şeklinde rapor tanzim edilmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama sonunda; Yargıtay bozma ilamında değinilen davalı tarafça 3.252.933,28 Euro ilave iş yapılmadığı iddiasının alınan bilirkişi ek raporunda tekrar değerlendirildiği, söz konusu ilave işlerin yapımında zaruret bulunan ve zorunlu olarak yapılması gereken işlerden olduğu, bu imalatların Katener ve lente betonarme temel yapıları, Otogar istasyonu acil kaçış merdivenleri, kapalı istasyonlarda yapılan sprinkler sistemi, trafolarda ve diğer elektrik işlerinde yapılan kapsam değişiklikleri, Orman kavşağı ve 100.Yıl kavşağı arası kesim yol ve kaldırım düzenlemeleri, Altyapı Telekom ve Tedaş deplasman işleri artışları, Altyapı yağmur suyu içme suyu ve kanalizasyon deplasman işleri artışları ile geçici kabul sonrasında sözleşme kapsamı dışı faaliyetlerin maliyetleri olarak tespit edildiği, bu işler için davacının 3.955.773,73 Euro talep etmesine rağmen yapılan incelemeler neticesi bilirkişi kurulunun davacının talep edebileceği tutarı 3.252.933,28 Euro olarak tespit ettiği, bozmadan önce hükme esas alınan 3. Ek rapor olan … tarihli ek bilirkişi kurulu raporunun 51. Sayfasında yer alan tabloda 2 numaralı madde olarak “yapılmak zorunda kalınan ilave işler 3.252.933,18 Euro” olarak tespit edildiğinin bozmadan sonra alınan 4. Ek raporda da belirtildiği,Yargıtay bozma kararında davalı tarafça avans mahsubu 368.346,40 Euronun kesinti olarak hesaba dahil edilmediğine dair bozmadan sonra alınan ek raporun 28. Sayfasında , daha önceki raporlarda bu konunun incelendiğini ve … tarihli kök raporun 76. Sayfasında, … havale tarihli 1. Ek raporun 64. Sayfasında, … havale tarihli 2. Ek raporun 17. Sayfasında “…davacı yüklenici firmaya ödenmiş olan avans nedeniyle alınan toplam 15.965.949.,85 Euro tutarındaki avans teminat mektuplarının, ödenmiş olan avansların kapatılmış olması nedeniyle serbest bırakılması ve davacı yükleniciye iade edilmesi gerektiği…”nin tespit edildiği, davalı belediyenin yaptırmaktan vazgeçtiği işler için davacı yükleniciye fazladan 3.212.315,53 Euro ödemek zorunda bırakıldıklarına dair iddiaları bakımından alınan ek raporun 29. Sayfasında Bilirkişi kurulunun davalı idarenin verdiği tüm bilgi, belge ve davalı idare tarafından hazırlanan kesin hak ediş çalışması da dahil, dosyada yer alan diğer tüm belgeleri de inceleyerek dikkate aldıklarını ve gerçek durumu yerinde yapılan keşif ve incelemeler neticesi tespit ettikleri, trenlerin ekranının donmasına ait değerlendirmenin Makine Mühendisi bilirkişi … tarafından yapıldığının, halen … Metro A.Ş. Genel Müdür yardımcısı olarak görev yapan bilirkişinin 600 den fazla metro aracının bakım ve onarımından sorumlu olduğu, benzer nitelikte arızaların nedenleri ve giderilmesi konusunda uzun yıllara dayalı bilgi ve tecrübesinin bulunduğu ve nefaset bedelini 56.000 Euro olarak belirlediği, davalı tarafından çıkartılan kesin hak ediş ve kesin hesap raporu ve bu raporlara yönelik yüklenicinin itirazları ile davalı … vekilinin … tarihli itiraz dilekçesinin bilirkişilerce önceki raporlarda değerlendirildiği gibi bozma sonrası alınan ek raporda da davalının temyiz itirazlarının tek tek değerlendirildiği görülmekle, sözleşme ve ekleri ile tüm deliller dikkate alınarak Yargıtay bozma ilamında değinildiği gibi bozmadan önceki hükme esas alınan … tarihli ek bilirkişi kurulu raporunun 51. Sayfasında yer alan “İlave taleplerin değerlendirilmesi-kesin hak ediş icmali” tablocunun 3. sırasında “Teminat mektuplarının … ile … tarihleri arasındaki masraf ve komisyonları 18.418,24 Euro (Yargıtay Bozma kararında sehven 18.418.412,24 Euro yazılmış) olarak gösterilmiş olup bu miktarların hüküm altına alınan 8.911.530,02 Euro alacak miktarına dahil edilmekle ve dosyaya alınan Yargıtay bozma ilamına uygun denetime elverişli son ek rapora itibar edilerek, davanın kısmen kabulüne karar verilerek 8.911.530,02 Euronun dava tarihinden itibaren Devlet Bankalarının Euro mevduat hesabına uyguladığı en yüksek faiz oranı üzerinden faizi ve fiili ödeme günündeki kuru üzerinden davalıdan alınarak davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : / Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE,
2-8.911.530,02 Euronun dava tarihinden itibaren Devlet Bankalarının Euro mevduat hesabına uyguladığı en yüksek faiz oranı üzerinden faizi ve fiili ödeme günündeki kuru üzerinden davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
3-Fazlaya ilişkin taleplerin Reddine,
4-Alınması gerekli 1.244.338,95TL harçtan peşin alınan 297.828,65 TL ile bozmadan sonra tamamlanan 44.677,50 TL olmak üzere toplam 342.506,15 TL harcın mahsubu ile bakiye 901.832,80 TL harcın davalıdan tahsiline, Hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafından yatırılan 342.506,15TLpeşin harç ile 17,15 TL başvurma harcının davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
6-Bozmadan önce yazılan harç tahsili müzekkeresine konu 946.510,30 TL harç tahsil edilmiş ise fazla alınan 44.677,50 TL’ nin davalıya iadesine, tahsil edilmemiş ise 901.832,80 TL lik kısmının davalıdan tahsiline,
7-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 247.360,59 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
8-Davanın reddedilen kısmı üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 77.796,13 TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
9-Davacı tarafından bozmadan önce yapılan 84.129,00TL yargılama gideri ile bozmadan sonra yapılan 11.050,00 TL bilirkişi ücreti, 186,00 TL tebligat ve posta masrafları olmak üzere toplam 95.365,00 TL yargılama giderlerinden, davada kabul ve red oranlar nazara alınarak hesaplandığında, 86.617,10 TL yargılama giderlerinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacılar üzerinde bırakılmasına,
10-Sarf edilmeyen gider avansının HMK 333.maddesi uyarınca davacıya iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde Yargıtay yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okundu. Anlatıldı.05/01/2018

Başkan …
¸e-imzalı
Üye …
¸e-imzalı
Üye …
¸e-imzalı
Katip …
¸e-imzalı