Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
ANTALYA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/219
KARAR NO : 2019/159
DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 06/04/2017
KARAR TARİHİ : 19/03/2019

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ile davalı taraf arasında imzalanan sözleşme uyarınca Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü İçme suyu Dairesi Başkanlığı tarafından davalı firmaya ihale edilen ‘Sivas Divriği İlçesi ve Civarı Arıtma Tesisi, Bağlantı Hattı ve Depo yapımı’ işinin ‘arıtma tesisi mekanik elektrik yapım işleri ve tesisin devreye alınması işletilmesi İşleri’nin yapımı alt yüklenici (taşeron) olarak müvekkil firma tarafından üstlenildiğini, müvekkil firmanın sözleşmede belirtilen yükümlülüklerini zamanında ve eksiksiz olarak ifa etmiş, ancak davalı firmanın 2016 yılının başlangıcından itibaren hakkediş ödemelerini sözleşmede belirtilen süre içerisinde yapamadığını ve bu hususta gecikmeler yaşandığını, davalı firmanın hakedişlerinde hacizler bulunduğunu, … Bankası … şubesinin … nolu hesabından keşide edilen … çek nolu keşide tarihi boş bırakılmış 240.000 TL bedelli çekin bankaya ibrazı halinde ödenmemesi ve … Bankası A.Ş tarafından düzenlenmiş 29/05/2015 tarih, … nolu 25.000 TL bedelli teminat mektubunun ilgili bankaya ibrazı halinde nakde çevrilmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesine, … Bankası … Şubesinin … nolu hesabından keşide edilen … çek nolu keşide tarihi boş bırakılmış 240.000 TL bedelli çek ve … Bankası A.Ş tarafından düzenlenmiş 29/05/2015 tarih, … nolu 25.000 TL bedelli teminat mektubundan dolayı davalı yana borçlu olmadıklarının tespiti ile teminat mektubunun hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; sözleşme hükümleri çerçevesinde, davacının edimini süresinde ve gereği gibi ifa etmemesi nedeni ile konsorsiyumun doğan zararlarını teminatları paraya çevirme yolu ile tahsil hakkı bulunduğunu, kaldı ki, teminatların ne zaman ve hangi şartlarda iade edileceğinin sözleşme hükümleri ile belirlenmiş olup, dava tarihi itibarıyla müvekkillerin teminatları iade etme yükümllüğü de bulunmadığını, dava konusu banka teminat mektubunun süreli, 27.05.2017 tarihine kadar geçerli olup, bu tarihe kadar tazmin talebinde bulunulmaması halinde hükümsüz kalacağını, bu nedenle, işbu mektup hakkında verilen tedbir kararının kaldırılmasına veya mektup bedelinin Mahkeme veznesine depo edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacının 2015-2016 yıllarına ait ticari defterleri mali müşavir bilirkişi aracılıyla incelenmek suretiyle; taraflar arasında yapılan arıtma tesisi, mekanik elektrik yapım işleri ve tesisin devreye alınması, işletilmesi işine ilişkin taraflar arasında yapılan sözleşmeye göre, davalının davacıya ödemede bulunup bulunmadığı, davacının davalıdan alacaklı olup olmadığı, varsa miktarının belirlenmesinin istenmesi için … Asliye Ticaret Mahkemesi’ne talimaz yazılmış, … tarihli bilirkişi raporunda özetle:
Taraflar arasında ” 32 mm – 250 mm Pe Boru ve Divriği(Sivas) İçme Suyu Arıtma Tesisi Mekanik, Elektrik ve İşletmeye Alma hak edişleri, Burdur Bucak A.A.T. Revizyon İşleri”ile ilgili olmak üzere bir ticari ilişkinin var olduğu ve bu ticari ilişkinin, davaya konu 2015, 2016 ve 2017 takvim yıllarında da sürdüğü buna göre;
1-) Davacı şirketin yasal defter kayıtlarında 31.12.2016 tarihi itibariyle 1.617.046,59 TL alacak yazdığı ve davalıdan 1.563.641,53 TL tahsilat yaptığı bir ticaretin var olduğu ve davacının davalıdan 53.405,06 TL cari hesap alacağı olduğu,
2-)… tarihinde davacı şirketin, davalı şirketten 53.405,06 TL alacaklı olarak açılış işlemi yapıldığı, 01.04.2017 tarihinde davacının davalıya 240.000.-TL ÇEK verildiği kaydı yapıldığı, 01.04.2017 tarihi itibariyle davacı şirketin, davalı şirketten toplam 293.405,06 TL ALACAKLI olduğu tespit edildiğini,
Davacının, Antalya …İcra Müdürlüğü’nün …/… nolu dosyadaki takip talebinin 05.04.2017 tarihinde 120.404,84 TL kök ÇEK borcu olarak yapıldığı takip konusu yapılan … günlü 120.404,84 TL tutarlı ÇEK’in “Şüpheli Alacaklar Hesabına” alınıp, Şüpheli Alacaklar Hesabında takip edilmediği, davalı şirketin … nolu cari hesab muhasebe hesabında kayıtlı olduğunun tespit edildiğini beyan etmiştir.
Davalının aynı konuda 2015- 2016 yıllarına ait ticari defterlerinin mali müşavir bilirkişi aracılıyla incelenmek suretiyle; taraflar arasında yapılan arıtma tesisi, mekanik elektrik yapım işleri ve tesisin devreye alınması, işletilmesi işine ilişkin taraflar arasında yapılan sözleşmeye göre, davalının davacıya ödemede bulunup bulunmadığı, davacının davalıdan alacaklı olup olmadığı, varsa miktarının belirlenmesi, değerlendirme yapılırken … Asliye Ticaret Mahkemesi aracılığıyla davacının ticari defter ve belgelerinin incelenmesi ile verilen bilirkişi raporunun da dikkate alınması suretiyle rapor tanzimi için verilen ara kararı doğrultusunda;

… tarihli Mali Müşavir bilirkişi …’nun raporunda özetle;
1-Davacı tarafın kambiyo senedi alacağına karşılık davalı aleyhine … tarihinde Antalya … İcra Müdürlüğü’nün …/… Esas sayılı dosyası ile aşağıdaki şekilde icra takibi başlatmış olduğunu,
TUTAR AÇIKLAMA
120.404,84 TL ASIL ALACAK
75,87 TL İŞLEMİŞ FAİZİ
12.040,48 TL çek tazminatı
361,21 TL komisyon
132.882,40 TL TOPLAM

2-Davacının … Asliye Hukuk Mahkemesi aracılığı ile incelenen ticari defter kayıtlarına göre davalıdan cari hesap alacağının 31.12.2016 tarihi itibari ile 53.405,06 TL olduğunun kayıtlı olduğunun tespit edildiğini,
3-Davalının usulüne uygun tutulan ticari defter kayıtlarına göre 31,12.2016 tarihi itibari ile davacıya 53.405,06TL cari hesap borcunun kayıtlı olduğu,
4-Hem davacının hem de davalının incelenen ticari defter kayıtlarına göre davacının davalıdan cari hesaptan kaynaklı olarak 53.405,06 TL alacaklı olduğu, 20.09.2016 tarihinde verilen 31.03.2017 vadeli 120.404,84 TL’lik çekinde ödenmediğinden davacı tarafından icra takibi başlatıldığı görüldüğünden davacının hak edişlerden kalan alacağının (53.405,06TL+120.404,84TL) 173,809,90 TL olduğunu,
5-Davacının dava dilekçesinde ödemelerin yapılmamış olmasından ötürü artık işe devam edemeyecekleri beyanına göre işin tamamlanmamış olmasından ötürü sözleşmenin teminatlar başlığına göre davacı tarafından davalıya verilen 240.000,00 TL’lik teminat çekinin ve 25.000,00 TL’lik teminat mektubu yönünden davacının borçlu olup olmayacağı hususu hukuki değerlendirme gerektirdiğinden ve bu konu uzmanlık alanımız dışında olduğundan 240.000,00 TL’lik teminat çeki ve 25.000,00 TL’lik teminat mektubu yönünden davacının borçlu olup olmadığının takdirinin sayın mahkemenize ait olduğu kanaat ve sonucuna varılmıştır.
Mahkememizce Divriği Develet Su İŞleri Sivas Bölge Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak, ” Divriği İçme Suyu Arıtma Projesi Tesisi Yapım İşi ” nedeniyle davalıya yapılan ödemeleri gösterir belgelerin ve yine hakediş raporları ile sözleşme örneğinin gönderilmesi, sözleşmenin feshedilip edilmediğinin, feshedilmiş ise buna ilişkin bilgi ve belgelerin gönderilmesi istenmiş, gelen müzekkere cevabı ile gönderilen 9 hakediş dosyası, sözleşme fotokopisi, DSİ Genel Müdürlüğü tarafından onaylanmış olan … tarih ve … sayılı fesih yazısı dosya içerisine alınmıştır.
Türkiye … Bankası’na müzekkere yazılaran davaya konu 240.000,00 TL bedelli çekin tahsil edilip edilmediği sorulmuş, gelen müzekkere cevabında çekin Antalya Şubesine ibrazı üzerine 12.05.2017 tarihinde çek hamili … İnşaat…Ltd. Şti.’ne ödendiği bildirilmiştir.
Mahkememizce verilen … tarihli ara kararı uyarınca;
Kamu ihaleleri konusunda uzman hesapçı hukukçu bir bilirkişi, bir emekli Sayıştay uzman denetçi bilirkişi, bir inşaat mühendisi bilirkişi ve bir makine mühendisi bilirkişiden oluşacak bilirkişi heyetine dosyanın tevdii ile, dava dilekçesi, cevap dilekçesi, tarafların incelenen ticari defterlerine göre düzenlenen bilirkişi raporu ve davacı tarafından dosyaya sunulan deliller de değerlendirilmek sureti ile, davaya konu 240.000,00 TL lik çekin bedelsiz kalıp kalmadığı, istirdadı gerekip gerekmediği ( herne kadar dava Menfi Tespit davası olarak açılmışsa da yargılama sırasında çek bedeli ödenmiş olmakla ), davaya konu teminat mektubunun davacıya iadesi gerekip gerekmediği hususunda Ankara …. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne talimat yazılmış, 05/02/2019 tarihli bilirkişi heyet raporunda özetle:
“Davacı … firmasının, davalı … firmasına yazdığı … tarih, …-… sayılı yazısıyla davalı firmayı, aralarındaki sözleşmeye dayalı olarak son hakedişler üzerinden alacağı olan tutarın 3 gün içerisinde ödenmemesi durumunda çalışmaları durduracağı ve ekipleri sahadan çekeceği hususunda ihtar ettiği,
Davalı firmanın davacının çekmiş olduğu bu ihtar ile TBK’nun 117.maddesi gereği temerrüde düştüğü, alacaklı olan … firmasının, davalı firma ile aralarındaki sözleşmeyi feshetme seçimlik hakkına sahiptir olduğu, dava konusu olayda, davacı firmanın, davalı firmayı ihtarla temerrüde düşürmesine rağmen, mezkur yazıda veya dava dosyasında yer alan belgelerde sözleşmeyi feshettiğine ilişkin herhangi bir irade beyanına rastlanmadığından sözleşmenin ayakta olduğu,
Diğer taraftan, davalı firmanın Antalya …Noterliği vasıtasıyla davacı firmaya … tarihinde ihtarname çektiği, davacı firmanın en geç bir işgünü içerisinde iş yerinde bulunmasını talep ettiği, söz konusu ihtarnamenin 03.04.2017 tarihinde davacı firmaya tebliğ edildiğinin görüldüğü, yine davalı tarafın da davacı tarafla arasındaki sözleşmeyi feshettiği yönünde herhangi bir irade beyanına rastlanmadığından sözleşmenin bu tarih itibari ile hala ayakta olduğu, öte yandan, dava konusu işi ihale eden DSİ Genel Müdürlüğü’nün … tarih, … sayılı Makam Oluru ile davalı ve davacı arasındaki sözleşmeye konu ihale işinin sözleşmesini feshettiği, bu işlemle birlikte davacı firma ile davalı firma arasındaki sözleşmenin konusunun ifası mümkün olmadığından bu tarih itibariyle sözleşmenin hükümsüz kaldığı, sözleşmenin hükümsüz kalmasıyla davacı firma ile davalı firma arasındaki sözleşme uyarınca davacı firma tarafından davalı firmaya teminat olarak verilen 240.000 TL tutarındaki çek ile teminat mektubunun da konusuz kalmış olduğundan, 06.04.2017 tarihi itibariyle davalı firma tarafından davacı firmaya teminat olarak verilen çekin ve teminat mektubunun iadesinin gerektiği sonuç ve kanaatine varıldığını” bildirmişlerdir.
Antalya …İcra Müdürlüğü’nün …/… nolu takip dosyası celp edilmiş, alacaklısı … Arıtma Sistemleri Makine ve İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. borçlusu … Hafriyat Altyapı Hizmetleri Tic. Ltd. Şti, 120.404,84 TL çek, 75,87 işlemiş faiz, 12.040,48 TL çek tazminatı, 361,21 TL komisyon olmak üzere toplam 132.882,40 TL üzerinden kambiyo senetlerine özgü takibe geçildiği anlaşılmıştır.
Dava, taraflar arasında davalı tarafın DSİ Genel Müdürlüğü’nden ihale yoluyla aldığı işin ” arıtma tesisi mekanik elektrik yapım işleri ve tesisin devreye alınması-işletilmesi işleri “nin davalı tarafından alt yüklenici (taşeron) davacıya verilmesi ile taraflar arasındaki sözleşme uyarınca davalıya verilen 240.000.00 TL bedelli (keşide tarihi boş bırakılan) çek ve 25.000,00 TL bedelli … Bankası tarafından düzenlenmiş teminat mektubu için açılan menfi tespit davasıdır.
Davaya konu … nolu … Bankası … Şubesine ait 240.000,00 TL bedelli çekin ve yine … Bankası tarafından düzenlenen 29/05/2015 tarih … nolu 25.000,00 TL bedelli teminat mektubunun davacı şirket tarafından davalı şirkete aralarında yapılan ” Sivas- Divriği İlçesi ve civarı depo yapımı” işinin arıtma tesis, mekanik elektirik yapımı işleri ve tesisin devreye sokulması -işletilmesi işi için yapılan alt yüklenici ( taşeron) sözleşmesinin teminatı olarak verildiği taraflar arasında ihtilafsız olup, aralarında akdedilen eser sözleşmesi uyarınca davacının temerrüde düşüp düşmediği, davalının teminat mektubu ve çeki tahsil etme hakkının bulunup bulunmadığı taraflar arasında ihtilaflıdır.
Tarafların ticari defterleri, dosyaya alınan tüm bilirkişi raporları, DSİ Genel Müdürlüğü 19.Bölge Müdürlüğü tarafından gönderilen belge ve bilgiler ve tüm dosya içeriğine göre, davacının davalıdan alacaklı olduğu, alacağın ödenmesi için verilen 120.404,84 TL lik çekin ödenmemesi nedeniyle Antalya … İcra Müdürlüğü’nün …/… sayılı takip dosyası ile icra takibine konulduğu, bu çek dışında 53.405,06 TL cari hesap borcunun bulunduğu, davacının … tarihli yazısı ile hakediş alacağını 3 gün içinde ödemesi için talepte bulunduğu, aksi halde çalışmaların durdurulacağı ve ekiplerin sahadan çekileceğini ihtar ettiği, bu şekilde BK 117.maddesi uyarınca davalının temerrüde düşürüldüğü, yine … tarihinde davacı tarafından konu hakkında DSİ Genel Müdürlüğü’nün bilgilendirildiği, davalının bu sefer Antalya … Noterliği aracılığı ile … tarihli ihtarname göndererek davacının en geç bir iş günü içerisinde iş yerinde bulunmasını ihtar ettiği, ihtarnamenin 03.04.2017 tarihinde tebliğ edildiği, takiben … tarihinde DSİ Genel Müdürlüğü’nün davalı ile yaptığı ihale sözleşmesini feshettiği anlaşılmıştır. Bu durumda davacı her ne kadar davalı ile yaptığı sözleşmeyi açıkça feshetmemiş ise de, davalının davacıya olan hakediş borcunu ödemeyerek temerrüde düştüğü, akabinde Kurum’un ihale sözleşmesini feshi ile davacı ile davalı arasındaki sözleşmenin ifasının da imkansız hale geldiği, davacının sözleşmedeki yükümlülüğünü yerine getireceğine dair (yüklenici sıfatıyla) davalı işverene teminat olarak verdiği çek ve teminat mektubu nedeniyle, davalının hak kazandığı bir alacak bulunmadığı, teminatların hükümsüz kaldığı anlaşılmakla, açılan menfi tespit davasının kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının … Bankası … Şubesi’ne ait … nolu hesabından keşide edilen … çek nolu 240.000,00 TL bedelli çek için açtığı menfi tespit davasının KABULÜ İLE; bu çek nedeniyle davalıya borçlu olmadığının TESPİTİNE, yargılama sırasında çek bedelinin ödenmesi nedeniyle İİK’nu 72/6.maddesi uyarınca dava istirdat davasına dönüştüğünden; 240.000,00 TL nin DAVALIDAN ALINARAK DAVACIYA VERİLMESİNE,
2-Davacının … Bankası A.Ş tarafından düzenlenen … tarihli … nolu 25.000,00 TL bedelli teminat mektubu nedeniyle açtığı menfi tespit davasının KABULÜ İLE; bu teminat mektubu nedeniyle davalıya BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE, teminat mektubunun hükümsüzlüğüne,
3-Alınması gerekli 18.102,15-TL harçtan peşin alınan 4.525,54-TL harcın mahsubu ile bakiye 13.576,61-TL harcın davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
4-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 21.850,00 -TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 4.525,54-TL peşin harç, 31,40-TL başvurma harcı, tebligat, müzekkere, talimat ve bilirkişi masrafı olan 3.049,10-TL olmak üzere toplam 7.606,04-TL yargılama giderlerinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Sarf edilmeyen gider avansın kararın kesinleşmesinden sonra iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okundu. Anlatıldı. 19/03/2019

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır