Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 31. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2023/563 – 2023/785
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
31. HUKUK DAİRESİ
(İnceleme aşamasında / Duruşmasız)
(HMK. 353/1-b-2 Kararın Kaldırılarak
Yeniden Hüküm Kurulmasına)

ESAS NO : 2023/563
KARAR NO : 2023/785

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 21/12/2022
NUMARASI : 2021/7 Esas – 2022/852 Karar

DAVACI :
VEKİLLERİ :
DAVALI :
VEKİLİ :

DAVANIN KONUSU : Eser Sözleşmesine Dayalı Alacak
KARAR TARİHİ : 08/06/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 08/06/2023

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan eser sözleşmesine dayalı alacak istemine ilişkin davada mahkemece davanın kabulüne dair verilen karara karşı süresi içinde davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme neticesinde;
İDDİA :
Davacı vekili; müvekkili … Kurumuna bağlı … Müdürlüğü tarafından 24/12/2002 tarih ve 2002/5144 sayılı kararname eki esasların 10/a maddesine göre “Açık İhale Usulü” ile gerçekleştirilen ihale ile davalı arasında 06/11/2003 tarihinde “Ön ve Arka Motor Borusu Sözleşmesi” yapıldığını, bu sözleşmeye göre davalıdan 459.525,00 TL kesin teminat alındığını, sözleşmeye konu siparişin Eylül 2005-Mart 2006 ve Haziran 2007-Mart 2013 tarihleri arasında Milli Savunma Bakanlığının talebi doğrultusunda durdurulup başlatıldığını, davalının taahhüdünü tamamlamaması nedeniyle 11/09/2018 tarihinde davalıya siparişin 20 gün içerisinde tamamlanmasının aksi halde sözleşmenin feshedileceğinin bildirildiğini, ihtarın sonuçsuz kalması üzerine 17/07/2019 tarihli 35 Sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile sözleşmenin feshedilmesine ve teminatın gelir kaydına karar verildiğini, kararın davalıya tebliğ edildiğini, taraflar arasındaki sözlşemenin 12.6. Maddesine göre teminatın bir kısmının davalıya iade edilmiş olduğunu bu nedenle irat kaydedilen teminat miktarının 99.000,0 TL olduğunu, teminatın güncellenmesi ile davalının 195.220,06 TL ödeme yapması gerektiğinin anlaşıldığını, davalıya bu miktarın 15 gün içerisinde ödenmesi için ihtar yapıldığını ancak davalı tarafından ödeme yapılmadığını ileri sürerek, 195.220,06 TL teminat güncelleme bedelinin temerrüt tarihinden avans faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA :
Davalı taraf bir savunma yapmamıştır.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ :
Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; “….Şti. ile davacı kurum arasında 06.11.2003 tarihinde “Ön ve Arka Motor Borusu Sözleşmesi” yapıldığı, sözleşmeye göre 26.372 adet teslimat yapılacağı, sözleşmenin 18. maddesi kapsamında idare tarafından süre uzatımı verilebileceği ve tedariğin durdurulabileceğinin kaydedildiği, bu sözleşmeye göre davalıdan 459.525,00 TL kesin teminat alındığı, 25.07.2007 tarihinde ek protokol yapılarak toplam 18.000 adete düşürüldüğü, 21.06.2007 tarihli fabrika müdürlüğünü yazısıyla sözleşme kapsamında yıllara sari olarak teslimatları yapılmak üzere 18.000 takım “Ön ve Arka Motor Borusu” anlaşmaya bağlanarak teslimatların 12.000 takıma ulaşınca siparişlerin geçici süre ile durdurulması ve uygun süre verilmek koşuluyla idarenin belirleyeceği tarihte yeni temin programı hazırlanarak teslimatların tekrar başlanacağının kararlaştırıldığı, 18.12.2007 tarihli taahhütname ile davalı 18.000 adet Ön ve Arka Motor Borusunu geçmesi halinde fazla miktarlı malzemeyi temin edeceğini taahhüt ettiği, eksik talep halinde hak talep etmeyeceğini belirttiği, 04.10.2012 tarihli yazıyla teslimatları tekrar başlanmasının istenildiği, 08.03.2013 tarihinden başlamak üzere 90 gün içerisinde 100 takım pilot kafile, pilot kafilenin uygunluğunun bildirilmesinden sonra 45 gün içerisinde 200 takım, takip eden her 30 gün içerisinde 400 takım olmak üzere 6.000 takımın teslimatının gerçekleştirilmesinin 07.03.2013 tarihli fabrika yazısıyla davalıya bildirildiği, Fabrika Müdürlüğünün 01.08.2013, 30.04.2014 ve 30.12.2015 tarihli yazılarla pilot kafilenin teslim edilmesi için talepte bulunulduğunu ancak 07.12.2016 tarihinde teslim edildiğini, pilot kafile için yapılan kontroller ve testlerin 13.02.2017 tarihinde sonuçlandırıldığını, 10.03.2018 tarihinden itibaren 45 gün içerisinde 200 takım, takip eden her 30 gün içerisinde de 400 takım 122 milimetre ön/ arka motor borusunun teslimatının yapılmasının talep edildiği, 6.000 takım için son teslimat tarihinin 21.07.2018 tarihi olarak belirlenmesine rağmen herhangi bir teslimat yapılmadığının sözleşmenin feshi ve tasfiyesi başlıklı 40/2 nci maddesi gereğince teslimatın yapılmaması halinde sözleşmenin fesih edileceğinin ve teminatların irat kaydedileceğinin 04.09.2018 tarihli yazı ile davalıya ihtar edildiği, Fabrika Müdürlüğünün 26.10.2018 tarihli yazısı ile …’ye bakiye 5.950 takım 122 mm Ön ve Arka Motor Borusunu ihtara rağmen yüklenicinin sözleşme ve ihale dökümanına uygun olarak yerine getirmediğinden, devam ettirilmesinin mümkün olmadığı ve fesih edilmesi, genel hükümlere göre tasfiye edilmesinin ve 11.03.2005 tarih, 2005/98025575 nolu,99.000,00 TL’lik teminat mektubunun nakde çevrilerek ve 122 mm Ön ve Arka Motor Borusunu Ek İşler için verilen 10.800,00 TL’lik nakit teminatın irat kaydedilmesinin talep edildiği, 26.12.2018 tarihli ve 218152 sayılı olur kapsamında 99.000,00 TL’lik teminat mektubunun nakde çevrilerek nakit teminat olarak saklanmasının kararlaştırıldığı, … Hukuk Müşavirliğinin 08.01.2020 tarihli ve 4914 sayılı yazısı ile verilen görüşte sözleşmelerin Kamu İhale Sözleşmelerinin 19,20 ve 21.maddelerine göre fesih edilmesi halinde teminatın alındığı tarihten gelir kaydedildiği tarihe kadar güncelleme yapılabileceğinin kaydedildiği, Fabrika Müdürlüğünün 16.01.2020 tarihli ve 11182 sayılı yazı ile davalı şirketten 195.220,06 TL’lik güncelleme farkının talep edildiği, 17.02.2020 tarihli yazı ile …’den yasal yollara başvurulmasının istenildiği, anlaşılmaktadır. 4735 sayılı Kamu İhaleleri Sözleşmeleri Kanununun 22 nci maddesinin 2 nci Fıkrasında “Sözleşmenin feshine ilişkin düzenlemeler Madde 22- 19 uncu maddeye göre yüklenicinin fesih talebinin idareye intikali, 20 nci maddenin (a) bendine göre belirlenen sürenin bitimi, 20 nci maddenin (b) bendi ile 21 inci maddeye göre ise tespit tarihi itibariyle sözleşme feshedilmiş sayılır. Bu tarihleri izleyen yedi gün içinde idare tarafından fesih kararı alınır. Bu karar, karar tarihini izleyen beş gün içinde yükleniciye bildirilir. 19, 20 ve 21 inci maddelere göre sözleşmenin feshedilmesi halinde, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar alındığı tarihten gelir kaydedileceği tarihe kadar Devlet İstatistik Enstitüsünce yayımlanan aylık toptan eşya fiyat endeksine göre güncellenir. Güncellenen tutar ile kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tutarı arasındaki fark yükleniciden tahsil edilir.” hükmü mevcuttur.
4735 sayılı Kanun’un 20 nci maddesinde belirtilen şartların gerçekleşmesi sebebiyle sözleşmenin idare tarafından feshedilmesi halinde kesin ve varsa ek kesin teminat güncellenerek gelir kaydedilir. Anılan 20 nci maddeye göre aşağıda belirtilen hallerde idare sözleşmeyi fesheder: Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi, Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 4735 sayılı Kanun’un 25 inci maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi, hallerinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. 4735 sayılı Kanun’un 21 inci maddesi uyarınca, sözleşme imzalanmadan önce yasak fiil ve davranışlarda bulunduğu sözleşme imzalandıktan sonra tespit edilen yüklenicinin kesin teminatı ve varsa ek kesin teminatı güncellenerek gelir kaydedilir. 4735 sayılı Kanun’un 22 nci maddesine göre; sözleşmenin anılan Kanunun 19, 20 ve 21 inci maddeleri uyarınca feshedilmesi halinde, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar alındığı tarihten gelir kaydedileceği tarihe kadar Devlet İstatistik Enstitüsünce yayımlanan aylık toptan eşya fiyat endeksine göre güncellenir. Güncellenen tutar ile kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tutarı arasındaki fark yükleniciden tahsil edilir. 29.01.2020 tarihli ve 2020/DK.D-23/4 sayılı Kamu İhale Kurulu Kararı’na göre; 4735 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin hukuki sonuçlarından birinin, sözleşmenin feshedilmesi halinde, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların alındığı tarihten gelir kaydedileceği tarihe kadar, kesin teminatın değer kaybının önlenmesi amacıyla güncellenmesi gerektiği kaydedilmiştir. Sonuç olarak 4735 sayılı Kanunun ‘Sözleşmenin Feshine İlişkin Düzenlemeler’ başlıklı 22 nci maddesine göre 19, 20 ve 21 inci maddelere göre sözleşmenin feshedilmesi halinde, idarece muhafaza altında olan kesin ve ek kesin teminatların alındığı tarihten gelir kaydedileceği tarihe kadar Devlet İstatistik Enstitüsünce yayımlanan aylık toptan eşya fiyat endeksine göre güncellenmek suretiyle gelir kaydedilmesi gerekmektedir. Sözleşme fesih kararının ve teminatların irat kaydedilmesi kararının alındığı Temmuz 2019 itibariyle güncellenen teminat tutarının 294.220,06 TL olduğu, irat kaydedilen 99.000,00 TL’nin düşülmesi ile 195.220,06 TL’lik fark güncellenen teminatın talep edilmesinin yerinde olduğu, davalı yana 06/01/2020 tarihinde gönderilen ihtarnamenin 21/01/2020 tarihinde tebliğ edildiği, bu tarihten yapılan hesaplamaya göre 06/02/2020 tarihinde temerrüdün gerçekleştiği ancak kısa karar yazılırken sehven 06/06/2020 tarihi yazıldığı” gerekçesi ile, davanın kabulüne 195.220,06 TL’nin 06/06/2020 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; yerel mahkemece müvekkilinin asıl alacak yönünden alacaklı olduğunun tespitine karar verilmiş ise de, asıl alacağa bağlı faiz yönünden verilen kararın eksik ve hatalı olduğunu, dava konusu alacağa ilişkin faizin mevcudiyeti alacağa bağlı olduğundan ihbar sonrasında temerrüt tarihi olan 06/02/2020 tarihinden itibaren ana paraya avans faizi işletilmesi gerektiğini ileri sürerek, yerel mahkemenin kararının istinaf incelemesi yapılarak kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava, eser sözleşmesine dayalı alacak istemine ilişkindir. Davacı iş sahibi, davalı ise yüklenicidir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş olup, hüküm davacı tarafça istinaf edilmiştir.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Taraflar arasında imzalanan 06/11/2013 tarihli eser sözleşmesi ile davalı davacıya ön ve arka motor borusu imal etmeyi, davacı da 7.658.750,00 TL iş bedeli ödemeyi taahhüt etmiştir. Davacı, davalının süresinde işi yapamadığını iddia ederek sözleşmeyi feshetmiş ve davalının 99.000,00 TL tutarındaki teminatını irat kaydetmiştir. Davacı iş bu davada teminatın güncellenmesi nedeniyle 195.220,06 TL alacak istemiştir. Mahkemece davanın kabulüne alacağa 06/06/2020 tarihinden itibaren avans faizi işletilmesine karar verilmiş, hüküm davacı tarafça faiz başlangıç tarihi yönünden istinaf edilmiştir.
Eser sözleşmesi, karşılıklı edimleri içeren bir iş görme akdîdir. Yüklenicinin edimi, eseri meydana getirmek ve iş sahibine teslim etmek, iş sahibinin karşı edimi ise teslim edilen eserin bedelini ödemektir. Eser sözleşmesinin varlığı halinde, yüklenici işi sözleşme, fen ve sanat kurallarıyla iş sahibinin beklediği yararı gözeterek imal edip teslim ettiğini, iş sahibi ise iş bedelini ödediğini ispat etmek zorundadır. (Yargıtay (kapatılan) 15. Hukuk Dairesi, 2021/3130 Esas, 2021/2836 Karar)
1- Mahkemece yargılama aşamasında iki farklı heyetten bilirkişi raporu alınmış, her iki bilirkişi heyeti de güncellenen teminat tutarının 294.220,06 TL olduğunu, davacının 99.000,00 TL tutarında teminatı irat kaydettiğini, davacının 195.220,06 TL alacağı olduğunu bildirmiştir. Mahkemece bilirkişi heyetlerince yöntemine uygun olarak hesaplanan bu miktara hükmedilmesinde, aşağıdaki bentte belirtilen husus dışında, bir isabetsizlik görülmemiştir.
2-6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 117.maddesine göre sözleşme ilişkisinden kaynaklanan alacaklara temerrüt faizi yürütülebilmesi için alacağın muaccel olması yeterli olmayıp, borçlunun ihtarla temerrüde düşürülmesi gerekir. Ya da aynı maddenin II. bendi uyarınca taraflarca ödeme tarihinin kesin olarak belirlenmesi gerekir.
Alacaklı tarafından gönderilen ihtarnamenin borçluyu temerrüde düşürücü etkisi olduğunun kabul edilebilmesi için, ihtarnamenin belirli bir süre içerisinde bir borcun ödenmesi ihtarını içermesi zorunlu olup bir bedel içermeyen ya da içeriğinden bedel belirlenemeyen ihtarnameler borçluyu temerrüde düşürücü nitelikte kabul edilemez.(15 HD 25.05.2015 tarihli, 2014/7125 Esas, 2015/2786 Karar sayılı ilâmı)
Somut olayda, davacı çektiği 16/01 2020 tarihli ihtar ile 195.220,06 TL güncellenen teminat farkı bedelinin 15 gün içinde ödenmesini istemiş olup, ihtarname temerrüt için gerekli hususları içermektedir. İhtar davalıya 21/01/2020 tarihinde tebliğ edilmiştir. Bu itibarla 15 günlük önel dikkate alındığında davalı 02/06/2020 tarihinde temerrüde düşmüştür. Mahkemece temerrüt tarihi olan bu tarihten itibaren alacağa faiz işletilmesi gerekirken 06/06/2020 tarihinden itibaren faiz yürütülmesi doğru olmamıştır.

HMK.’nın 353/1-b-2. maddesinde, yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber, kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı takdirde veya kararın gerekçesinde hata edilmişse “düzelterek yeniden esas hakkında” duruşma yapılmadan karar verilmesi gerektiği düzenlendiğinden, diğer bir ifade ile kanun koyucu, temyiz kanun yolunda Yargıtay tarafından verilebilen, yerel mahkeme hükmünün gerekçesinin değiştirilerek düzelterek onanması kararını, istinaf mahkemeleri için öngörmeyip, bu halde istinaf mahkemesince yeniden esas hakkında karar verilmesi gerektiğini düzenlediğinden, Dairemizce davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile HMK.’nın 353/1-b-2. maddesi uyarınca aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE,
2-Ankara 9. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/7 Esas, 2022/852 Karar sayılı kararının HMK’nın 353/1-b.2. maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
3-Davanın KABULÜ ile, 195.220,06 TL’nin 06/02/2020 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
4-Bu karar nedeniyle alınması gerekli 13.335,48 TL harçtan peşin alınan 3.333,88 TL harcın mahsubu ile bakiye 10.001,60 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-Davacı iş bu davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT gereğince hesaplanan 30.283,01 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 3.204,10 TL posta, bilirkişi, tebligat ücreti ile 3.333,88 TL peşin harç ile 59,30 TL başvurma harcı toplamı 6.597,28‬ TL yargılama giderinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
7-HMK. 333. Maddesi uyarınca kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,
8-HUAK 18A/13 maddesi ile HUAK yönetmeliği 26/2 maddesi gereğince yargılama giderlerinden sayılan 1.320,00 TL zorunlu arabuluculuk giderinin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
İstinaf incelemesi yönünden;
9-Davacı tarafından yatırılan 179,90 TL istinaf karar harcının talep halinde ve karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
10-Davacı tarafından yapılan 492,00 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ve 91,00 TL dosya gönderme masrafı olmak üzere toplam 583,00 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK’nun 362/1-a maddesi uyarınca KESİN olmak üzere 08/06/2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.

Başkan
E-imzalıdır

Üye
E-imzalıdır

Üye
E-imzalıdır

Katip
E-imzalıdır