Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 31. HUKUK DAİRESİ
Esas No: 2023/15 – Karar No:2023/90
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
31. HUKUK DAİRESİ
(İnceleme Aşamasında Esastan Red HMK 353/1-b.1 md)
ESAS NO : 2023/15
KARAR NO : 2023/90
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 10/03/2022
NUMARASI : 2014/506 E-2022/194 K
DAVACI-BİRLEŞEN
DAVADA DAVALI :
VEKİLİ
DAVALI-BİRLEŞEN
DAVADA DAVACI :
VEKİLLERİ :
DAVANIN KONUSU : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ :19/01/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 20/01/2023
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkin davada mahkemece asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne dair verilen karara karşı süresi içinde davacı-birleşen davada davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan incelemede;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Asıl davada davacı birleşen davada davalı vekili, … A.Ş’nin Sabiha Gökçen Havalimanı Havacılık Bakım Onarım ve Modifikasyon Merkezi (HABOM) İnşaat Yapım İşi’nin yüklenici sıfatı ile davalıya ihale edildiğini ve taraflar arasında 24/03/2010 tarihinde sözleşme imzalandığını, ihale kapsamında yüklenici firma ile müvekkili firma arasında 03/01/2011 tarihli taşeronluk sözleşmesi imzalandığını, müvekkili şirketin taahhüt ettiği imalatları gerçekleştirmek üzere faaliyetlerini 31/07/2013 tarihine kadar tüm gayreti ile devam ettirdiğini, davalı şirket tarafından 8 ay hakediş ödemesi yapılmadığını, müvekkili şirketin alt taşeronluk sözleşmesi ile yükümlendiği işleri yüklenicinin asıl işte gelmiş olduğu imalat seviyesi ile doğru orantılı olarak ilerlediğini, aksi bir durumun hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, müvekkili şirketin yapılan inşaatın elektrik alt yapı çalışmalarını ve projelendirmesini yaptığını, davalı şirketin sözleşme ile müvekkili şirkete verdiği alt taşeronluk sözleşmesinde bahsi geçen tüm işlerin imalatı için müvekkili şirketin onayı ve bilgisi olmadan şantiye sahasında çalışmaları imalatı sürer iken başka bir firmayı şantiye sahasına soktuğunu, bu durumun sözleşmeye aykırılık teşkil ettiğini, davalı şirketin art niyetli hareket ettiğini, davalı şirketin hukuka ve taşeronluk sözleşmesine aykırı eylem ve tutumları nedeniyle müvekkilinin ekonomik darboğaz içerisine düşmesi nedeniyle müvekkili şirketin 31/07/2013 tarihinde şantiye sahasından tüm teknik kadro ve teknik personelini çekmek zorunda kaldığını, davalı şirket ve müvekkili şirket yetkililerinin yapmış olduğu görüşmelerde davalı şirketin kötü ve art niyetli tutum ve davranışlarının düzeltilmesi ve hakedişlerin zamanında ödenmesi halinde müvekkili şirketin çalışmalarına ve imalata devam edeceğinin bildirildiğini, davalı şirketin uzlaşmadığını, İstanbul Anadolu 19. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2013/123 D.iş sayılı dosyasından işin mevcut halinin bilirkişiler marifeti ile tespitinin talep edildiğini, tespit dosyası kapsamında heyetle birlikte keşif için şantiyeye gidildiğinde bilirkişilerin izinleri olmadığı ileri sürülerek keşfe engel olunduğunu ve heyetin şantiye sahasına sokulmadığını, müvekkili şirketin şantiyeden çekilme tarihi olan 31/07/2013 tarihi itibariyle ulaşmış olduğu imalat seviyesi ve davalı şirketten alacaklı olduğu miktarın belirlenmesi gerektiğini beyanla müvekkili şirketin HMK 107 maddesi uyarınca toplanacak deliller ve yapılacak keşiften ve defter incelemelerinden sonra ortaya çıkacak davalı şirketten olan alacağının şimdilik 10.000,00 TL’sini temerrüt tarihinden itibaren işletilecek ticari alacaklara uygulanan reeskont avans faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davalı vekili; müvekkili şirket ile … A.Ş arasında akdedilen 24/03/2010 tarihli ihale sözleşmesine istinaden … İnşaat Yapım İşi ihalesinin elektrik işleri ve projelerinin birim fiyat esaslı yapılması konusunda davacı şirket ile müvekkili şirket arasında 03/01/2011 tarihli taşeronluk sözleşmesi akdedildiğini, davacı şirketin imalatları sözleşmede düzenlenen süreler içerisinde yerine getirmediğini, müvekkili şirketin ihale sözleşmesi ve şartnamesindeki imalat kalemlerini süresi içerisinde yerine getirmemesi nedeni ile davacı şirketin müvekkili şirket ile aralarında akdedilen 03/01/2011 tarihli taşeronluk sözleşmesi konusu imalatları süresi içerisinde yerine getirmediğine ilişkin iddianın gerçek durumla bağdaşmadığını ve müvekkili şirketin davaya konu alt yüklenicilik sözleşmesiyle ilgili haklı fesih şansı yakalamaya çalıştığı ve kötü niyetli tutum ve davranışlarının mevcut olduğu iddiasının da hayatın olağan akışına ters olduğunu, davacı şirketin tüm kadro ve personelini 31/07/2013 tarihinde keyfi olarak şantiye sahasından çekerek müvekkili şirketin mağduriyetine sebep olduğunu, davacının afaki iddiaların yazılı delillerle ilişkilendirerek ispatlaması gerektiğini, davacı şirketin çalışanlarına ücretlerini zamanında yatırılmayarak mağduriyetlerine sebep olduğunu, proje bitim tarihinin 01/03/2013 tarihi olmasına rağmen tespit talebinde bulunulan tarihin 22/11/2013 olduğunu, bu durumun davacı şirketin işi bitirmeyi taahhüt ettiği tarihten yaklaşık 1 yıl gibi bir zaman sonra kötü niyetle, sözleşmeye aykırı davranışlarına hukuki himaye sağlamak adına tespit talebinde bulunduğunu, davacı şirketin iş sahasında çalışmaları ve imalatı sürerken müvekkili şirket tarafından kendilerinin onayı ve bilgisi olmadan başka bir şirketi şantiye sahasına soktuğu iddiasının gerçek dışı olduğunu, müvekkili şirket ile davacı şirket arasında akdedilen taşeronluk sözleşmesinde davacı şirketin yerine getirdiği imalat kalemleri tespit edilerek kendisine hakediş ödemelerinin yapılacağının düzenleme altına alındığını, davacı şirketin taşeronluk sözleşmesine aykırı hareket ederek müvekkili şirketin mağduriyetine sebep olduğunu, davacı şirketin hakediş ödemelerinin yapılmadığına ilişkin iddianın hukuka aykırı olduğunu, davacı şirketin sözleşmede belirlenen imalat kıstasına göre hakedişe hak kazanamadığı açık iken bunu hukuki himaye yolu ile sağlamaya çalışmasının sözleşme ve taahhüt ettiği yükümlülüklerini bertaraf etme anlamına geldiğini, yapılan imalatlara ilişkin kesilen faturaya ilişkin bir ay içerisinde KDV hariç belirlenmiş tutar üzerinden ödemeler gerçekleştirildiğini, davacı şirket tarafından taşeronluk sözleşmesine aykırı davranılması sonucunda müvekkili şirketçe davacı şirketten alınan teminat mektubunun irat kaydedilmesinin hukuka uygun olduğunu, davacı şirketin sözleşme ile taahhüt ettiği yükümlülükleri yerine getirmekten basiretli bir tüccara yakışmayacak şekilde türlü bahaneler ile kaçındığını ve sözleşme hükümlerini bertaraf ederek yükümlülüğünü yerine getirdiği takdirde elde edeceği menfaati işbu dava yolu ile sağlamaya çalıştığının en açık ispatı olduğunu, müvekkili şirket tarafından 02/05/2012 tarihli Ankara 36. Noterliğince tanzim edilen … yevmiye nolu ihtarname ile davalı şirket çalışanlarından bir kısmının 25/04/2014 tarihinde, tamamının ise 27/04/2014 tarihinde sahaya çıkmadıklarının saha yetkilileri tarafından tespit edildiğinin ve davacı şirkete ait 41 çalışanının 30/04/20214 tarihinde müvekkili şirkete ıslak imzalı dilekçe ile başvurarak davacı şirketin Şubat 2012 ve Mart 2012 aylarına ait maaşlarını ödemediği, ödemelerin davacı şirket namına yapılmasının arz edildiğinin ihtaren bildirildiğini, iş programına uyum çerçevesinde halihazırda programın çok gerisinde bulunulduğu, idare ve yüklenici müvekkili şirket arasında imzalanan 24/03/2010 tarihinde sözleşme kapsamında idare tarafından tesis edilecek cezalardan her türlü kaybın davacı şirkete yansıtılacağını, söz konusu işlerin 3. bir kişiye yaptırılacağını, teminatların irat kaydedilerek diğer zararların ayrıca tahsil konusu yapılacağı hususlarını noter kanalı ile ihtaren bildirildiklerini, davacı şirketin davaya konu alacakları ile ilgili olarak talep ettikleri hususların sözleşmeye aykırı davranılmasına karşın hukuki himaye temin ederek hakkın kötüye kullanımı niteliğinde olduğunu savunarak hakkın kötüye kullanımını hukuk düzeni koruyamayacağından müvekkili şirket aleyhine açılan hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen davada davacı asıl davada davalı vekili, müvekkili şirket ile davalı şirket arasında, Sabiha Gökçen Havalimanı Havacılık Bakım Onarım ve Modifikasyon Merkezi (…) İnşaat Yapım İşi Projesi kapsamındaki elektrik tesisat işlerinin (birim fiyat esaslı; malzeme + işçilik) yapımını konu alan ve müvekkili şirketin yüklenici, davalı şirketin ise alt yüklenici sıfatını haiz olduğu 03.01.2011 tarih ve TŞN-…-SZL-019 numaralı …. Şti. alt yüklenicilik sözleşmesi akdedildiğini, iş bu sözleşme ile asıl işveren … AŞ ile müvekkili şirket arasında akdedilmiş 24/03/2010 tarihli sözleşme ve ekleri kapsamında ikmal edilecek 20 adet yapı ve 1 adet sözleşme dışı ilave işler kalemlerinden oluşan yapım işi bütününden sadece 20 adet yapı kapsamındaki elektrik tesisatı kaleminin ikmalinin taahhüt edildiğini, davalı şirket tarafından hazırlanmış bir kısım … Projeleri için müvekkili şirket ve asıl işveren tarafından “Onay” verilmesinin ardından davalı şirketin sözleşme konusu işe başladığını, davalı şirketin 03.01.2011 tarihli sözleşme kapsamında ikmal ettiği imalatlara ilişkin, sözleşme hükümlerine göre tanzim edilmiş, müvekkili şirket tarafından hazırlanmış ardışık devam eden 12 adet “Alt Yüklenici Geçici Hakediş Raporu”nda; sözleşmenin 11’nci maddesinde düzenlenen “Birim Fiyatlar ve İşin Tutarı” ile 12’nci maddesinde düzenlenen “Hakedişler ve Ödeme” hükümleri ile sözleşmenin ilgili maddelerinin hükümlerinin referans alındığını, müvekkili şirket tarafından tanzim edilmiş olan ve ardışık devam eden 12 adet “Alt Yüklenici Geçici Hakediş Raporu”nun, davalı şirket tarafından yapılan incelemeler sonucunda hiçbir ihtiraz-i kayıt konulmaksızın imzalandığını, davalı şirketin, işin ifasında acze düştüğünü sözlü olarak beyanı ve yine 03.01.2011 tarihli sözleşmede yükümlülüğü kapsamında olan; Elektrik Tesisatı; malzeme, (birim fiyat esaslı; malzeme + işçilik) hizmeti, (birim fiyat esaslı; sarf malzemesi + işçilik) hizmeti, (vinç + manlift + ekipman) kiralama, (proje + danışmanlık) hizmeti v.b. tüm kalemleri temin edemeyeceğini de sözlü olarak beyanı sonrasında; ilk olarak, 03.01.2011 tarih ve TŞN-…-SZL-019 numaralı …. Şti. Alt Yüklenicilik Sözleşmesi kapsamına ilave edilen 30.05.2012 tarihli Zeyilname-1 ile davalının kendi nam ve hesabına … Elektrik Tesisatı; malzeme ve (malzeme + işçilik) ve (işçilik) kalemlerini satın alma yetkisini müvekkili şirkete devretttiğini, davalı nın işbu zeyilname ile arz edilen kalemlerden doğan tutar büyüklüklerinin, müvekkil şirketçe, davalı şirkete fatura edilmesini ve bu zeyilname kapsamında müvekkil şirketin uğrayacağı tüm zararları da gidereceğini kabul ettiğini, sonrasında ise, müvekkili şirket ile davalı arasında akdedilmiş 03.01.2011 tarih ve TŞN-…-SZL-019 numaralı …. Şti. Alt Yüklenicilik Sözleşmesi kapsamına ilave edilmiş 31.05.2012 tarihli Zeyilname-2 ile davalı şirketin acze düştüğü beyanı ile, 03.01.2011 tarihli Alt Yüklenicilik Sözleşmesi kapsamındaki işin ifasının müvekkili şirketçe belirlenecek 3. kişiler ve/veya müvekkili şirketçe bizzat yapılacağını, işin ifası kapsamında oluşmuş; müvekkil şirketçe tedarik edilecek her türlü malzeme ve/veya hizmet alımlarından doğan tutarların da davalıya ait olduğunu kabul ettiğini, davalı şirketin sözleşmenin 10.1, 10.5, 10.27, 10.28 ve 23.13 maddelerine aykırı olarak; müvekkili şirketin tüm sözlü ve yazılı uyarı ve ihtarlarına rağmen; 23.08.2012 tarihine kadar sahada yeterli eleman istihdam etmemesi, sözleşmenin 10.1, 10.18 ve 10.27 maddelerine aykırı olarak müvekkil şirketin ana iş programında aksamalara yol açması, sözleşmenin 10.1, 10.13, 10.14, 10.15, 10.17 ve 10.43 maddelerine aykırı olarak ikmal ettiği imalatların işin fen ve icaplarına uygun olmaması, müvekkili şirketin tüm uyarılarına rağmen asıl işverene karşı sorumlu duruma düşüren tasarruflarına ve eylemlerine devam etmesi, sözleşmeye aykırı tasarrufları sonucunda 31.05.2012 tarihi ile 23.08.2012 tarihleri aralığında; müvekkili şirketi asıl işveren tarafından kaleme alınmış 7 adet uyarı yazısına muhatap kılması, 23.08.2012 tarihinde dahi; 03.01.2011 tarihli Alt Yüklenicilik Sözleşmesi kapsamının (yaklaşık %19 unu oluşturan) .Geniş Gövdeli Uçak Hangarı ve (eki) Annexe Binasındaki ilerleme oranının %1,5 (yüzde bir buçuk) seviyesinin altında kalması üzerine müvekkili şirketin 03.01.2011 tarihli …. Şti. Alt Yüklenicilik Sözleşmesinin 10.28 nci maddesi hükmü ve 25.0 inci maddesinde düzenlenen “işe müdahale” hükmü ve ilgili diğer sözleşme hükümlerinin yanında, 31.05.2012 tarihli …. Şti. Alt Yüklenicilik Zeyilnamesi-2 nin de, kendisine verdiği yetkiye dayanarak, 01.Geniş Gövdeli Uçak Hangarı ve (eki) … Binasında, 03.01.2011 tarihli sözleşme kapsamında davalı nam ve hesabına hareket etmek üzere, dava dışı …A.Ş. ile “Geniş Gövdeli Hangar Elektrik Tesisat İşleri” nin (birim fiyat esaslı; sarf malzemesi + işçilik) yapımını konu alan 23.08.2012 tarih ve …-SZL-122 numaralı sözleşmeyi akdettiğini, bu kapsamda oluşmuş birim fiyatlı imalat tutar büyüklüğünün 1.871.831,86 TL + %18 KDV = KDV Dahil 2.208.761,59 TL olduğunu, davalı şirketin, 03.01.2011 tarihli sözleşme bütünündeki 20 adet yapıdan 19 u (ve taahhüt kapsamının yaklaşık %81 unu oluşturan Dar Gövdeli Uçak Hangarı ve (eki) … Binası, Yönetim Binası, Sosyal Merkez Binası, Enerji Merkezi, Kimyasal Depo, Otopark Binası, Giyinme Güvenlik Eğitim Binası, Atölye Binası, Atık Deposu, B1-B2-B3 Geçiş Köprüleri, R1-R2-R3 Rampaları, Apron ve Altyapı Galerileri, Çevre Düzenleme ve Peysaj kapsamındaki imalatlar) için, tekraren aczini sözlü olarak bir kez daha beyan etmesi, bu yapılardaki imalatların davalı şirket nam ve hesabına müvekkili şirketçe bizzat yapılması ve/veya yaptırılması talebi üzerine; taraflar arasında imzalanan 03.01.2011 tarih ve TŞN-…-SZL-019 numaralı sözleşme kapsamına 19.09.2012 tarihli … Protokolünün ilave edildiğini, müvekkil şirketin, 19.09.2012 tarihli Protokolün kendisine verdiği yetkiye dayanarak bir kısım imalatlar için, davalı nam ve hesabına faaliyetlerde bulunmak üzere, … Şti. ile 20.09.2012 tarih ve …-SZL-118 numaralı …. Şti. Alt Yüklenicilik Sözleşmesini akdettiğini, bu kapsamda oluşmuş birim fiyatlı imalat tutar büyüklüğünün (6.287.877,37 TL + 314.393,87 TL %5 Fazlası ile) 6.602.271,24 TL + %18 KDV = KDV Dahil 7.790.680,06 TL olduğunu, müvekkil şirketin, 18.06.2013 tarih ve 2013…..6388 sayılı; “teminat mektubunun 24.07.2013 tarihine kadar yenilenmesi ve süresinin uzatılması, aksi takdirde gereğinin yapılacağı” konulu uyarı yazısını davalı şirkete iletmesine rağmen davalı şirketin 800.000,00 USD tutarındaki Kesin Teminat Mektubunu 30.07.2013 tarihine kadar yenilememesi ve üzerine müvekkili şirketin söz konusu teminat mektubunu 30/07/2013 tarihinde nakde çevirdiğini, davalının ise ertesi gün sözleşme kapsamındaki taahhüdünü yerine getirmeksizin ve önceden hiçbir sözlü ya da yazılı bildirimde bulunmadan, işin devamı için elzem olan basılı kayıtlı projeler ile bunların kayıtlı bulunduğu bilgisayarlarını da yanlarına alarak, 31.07.2013 tarihinde, hiçbir personel bırakmaksızın şantiyeyi terk ettiğini, davalı şirket nam ve hesabına 23/08/2012 tarihli …A.Ş. Alt Yüklenicilik sözleşmesi ile Geniş Gövdeli Uçak Hangarı ve (eki) … Binasındaki (sarf malzemesi + işçilik) faaliyetlerini sürdüren …… A.Ş. nin de sözleşmesindeki edimlerini yerine getirmemesi üzerine müvekkili şirketin, …A.Ş. (ve bağlı olarak, 03.01.2011 tarihli …. Şti. Alt Yüklenicilik Sözleşmesi eki 31.05.2012 tarihli Zeyilname-2 kapsamında Davalı/Alt Yüklenici …. Şti.) nam ve hesabına hareket etmek üzere, … A.Ş. Geniş Gövdeli Uçak Hangarı ve (eki) … Binasındaki (sarf malzemesi + işçilik) “… Tesisat İşleri” nin yapımını konusunda 23.10.2013 tarih ve …-SZL-173 numaralı … A.Ş. Alt Yüklenicilik Sözleşmesini akdetttiğini, …A.Ş. nin 14.06.2014 tarihinde Şantiyeyi terk etmesi sonrasında, …A.Ş. tarafından (terk öncesinde) “bizzat ikmal edilmiş” (01.Geniş Gövdeli Uçak Hangarı ve (eki) … Binasındaki) … Tesisatı imalatlarında tespit edilen hata, arıza ve eksiklerin kalan kısmının (öncelikli olarak 23.08.2012 tarihli sözleşme ile faaliyet sergileyen …A.Ş. nam ve hesabına, bağlı olarak Davalı/Alt Yüklenici şirket nam ve hesabına) müvekkil şirketçe, … A.Ş. aracılığı ile 357.205,00 TL + %18 KDV = KDV Dahil 421.501,90 TL tutarındaki yevmiye işçilik bedeli ile giderildiğini, davalının taahhüdünde olup, hiç ikmal etmediği (Geniş Gövdeli Uçak Hangarı ve (eki) … Binasındaki) imalatların kalan kısmının, (öncelikli olarak 23.08.2012 tarihli sözleşme ile faaliyet sergileyen …A.Ş. nam ve hesabına, bağlı olarak Davalı/Alt Yüklenici nam ve hesabına) müvekkil şirketçe, (… A.Ş. aracılığı ile) birim fiyatlı (sarf malzemesi + işçilik) imalat olarak yaptırıldığını ve bu kapsamda oluşmuş birim fiyatlı imalat tutarı büyüklüğünün 1.289.589,18 TL+%18 KDV =KDV Dahil 1.521.715,23 TL olduğunu, davalının yerine getirdiği imalatlarda tespit edilen hata, arıza ve eksikliklerin bir kısmının da davalı şirket nam ve hesabına müvekkili şirketçe … A.Ş. aracılığı ile 1.072.965,00 TL + %18 KDV = KDV Dahil 1.266.098,70 TL tutarındaki adamxsaat (yevmiye) işçilik bedeli ile giderildiğini, işin tamamlanması için davalı nam ve hesabına daha bir çok iş yaptırıldığını, davalı şirket nam ve hesabına yürütülen tüm faaliyetler sonrasında … Tesisatı İşlerinin, Asıl İşveren nezdindeki (2.Faz) Geçici Kabul İşlemleri itibar tarihi 30.04.2015 olmak üzere, (2.Faz) Kesin Kabul İşlemleri itibar tarihinin 30.04.2016 olmak üzere, tamamlandığını, 03.01.2011 tarihli sözleşme hükümleri doğrultusunda müvekkili şirket tarafından hazırlanmış, 30.04.2016 (tahakkuk) tarihli, 30.06.2018 (tanzim) tarihli “13 numaralı …. Şti. Kesin Alt Yüklenici Hakediş Raporu”na göre, davalıya işyerini terk ettiği 31.07.2013 tarihine kadar yapmış olduğu imalatlar nedeni ile yapılan ödemeler ile davalı tarafından üstlenilen işlerin tamamlanmadan 31.07.2013 tarihinde işyerinin terk edilmesi üzerine, davalı şirkete işyerini terk ettiği tarihe kadar yapmış olduğu imalatlar nedeniyle yapılan ödemeler ile davalı şirket taahhüdünde bulunan ve yapılmayan işin/işlerin müvekkili şirket tarafından, davalı şirket nam ve hesabına bizzat veya üçüncü şahıs ve şirketlere yaptırılmasından dolayı yapılan harcama ve ödemeler dikkate alındığında, müvekkili şirketin davalı alt yüklenici şirketten alacaklı hale geldiğini ileri sürerek yargılama sırasında yapılacak bilirkişi incelemesi sonucu ortaya çıkacak bu alacakları nedeni ile şimdilik 1.500.000,00 USD (Bir milyon beş yüz bin Amerikan Doları)’nın dava tarihi itibariyle TCMB döviz satış kuru üzerinden (26 Temmuz 2018 1 USD=4,8342 TL olmak üzere) karşılığı 7.251.300,00 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalı şirketten tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Birleşen davada davalı asıl davada davacı vekili; davanın TBK 147 maddesi kapsamında zaman aşımına uğradığını, davanın haksız, mesnetsiz ve panikle açılmış bir dava olduğunu, davacı tarafından birleşen 2014/506 E sayılı dosyasında daha önce hiçbir şekilde alacak iddiasında bulunmadığını, davacının müvekkili firmadan bir alacağının bulunmadığını, aksine 8 ay hakediş ödemesi yapılmadığından borcu olduğunu, işin hiç veya gereği gibi yapılmadığı iddialarının gerçeği yansıtmadığını, davacının bina inşaatını yapmadan müvekkili şirketin yapılmayan bir binaya … alt yapısı kurmasının mümkün olmadığını, müvekkili şirketin alt taşeron olarak yükümlendiği … işlerinde projelerin sürekli revize edilmesi ve yapılacak olan … imalatlarının değişmesi revize projelerinin davalı şirket tarafından kötü niyetli olarak müvekkili şirkete verilmediğini, sözlü olarak idare tarafından istenen revizyonların şantiye sahasında müvekkili şirkete sözlü olarak bildirilmesinin hayatın olağan akışına ve ticari hayatın teamüllerine uygun olmadığını, müvekkili şirket personellerine davacı şirket personelleri huzurunda belirtilen tarihteki maaş ödemelerinin yapıldığını, personelin iddia edildiği tarihlerde şantiye sahasına çıkmadıkları iddiasının gerçeği yansıtmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
Mahkemece, tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; “asıl davada davalı birleşen davada davacı şirket ile dava dışı … A.Ş arasında Sabiha Gökçen Havalimanı Havacılık Bakım Onarım ve Modifikasyon Merkezi (…) İnşaat Yapım İşi’ne ilişkin 24/03/2010 tarihinde sözleşme imzalandığı, asıl davada davacı birleşen davada davacı şirketin ise taraflar arasında imzalanan 03/01/2011 tarihli sözleşme ile söz konusu iş kapsamındaki … Tesisat İşlerinin yapımını üstlendiği, asıl davada alt yüklenici olan davacı şirketin 8 ay hakediş ödemesi yapılmadığı halde davalı şirketin imalat seviyesi ile doğru orantılı şekilde sözleşme ile yükümlendiği imalatları yerine getirdiğini, ancak davalı şirketin hakediş ödemelerini yapmadığı gibi onayı ve bilgisi olmadan şantiye sahasında çalışmaları sürerken başka bir firmanın şantiye sahasına sokulduğunu ileri sürerek ödenmeyen hakediş alacaklarının tahsili talebiyle eldeki asıl davayı açtığı, dosya arasında mevcut dava dışı … AŞ’nin müşaviri … müşavirlik tarafından asıl davada davalı şirkete gönderilen 30/04/2012 tarihli değerlendirme yazısının incelenmesinden asıl davada davalı şirketçe ikmal edilen imalatların … tesisat işleri hariç ortalama % 72,28 seviyesinde olduğu, ancak asıl davada davacı şirketin … işlerinde ilerileme yüzdesinin %11,8 seviyesinde olduğu, buna göre asıl davada davacı şirkete yeterli oranda iş verilebildiği, alınan bilirkişi heyet raporu ile belirlendiği üzere taraflarca miktarları konusunda mutabık kalınarak imza altına alınan son alt yüklenici hakedişinin 01/03/2013 tarihli ve 12 numaralı alt yüklenici geçici hakediş raporu olduğu, davacı alt yüklenici şirketin şantiyeyi terk ettiği 31/07/2013 tarihi ile taraflarca imzalanmış olan 01/03/2013 tarih ve 12 numaralı alt yüklenici geçici hakediş raporu tarihi arasındaki sürenin 4 ay olduğu, bu sürede zarfında taraflar arasında 30/05/2012 tarihli Zeyilname-1 ve 31/05/2012 tarihli Zeyilname-2’nin imzalandığı, adı geçen zeyilnamelerin akabinde dava dışı …. Şirketi ile 19/09/2012 tarihli … Protokolünün yapıldığı, davacı-karşı davalının nam ve hesabına 03/01/2011 tarihli sözleşme kapsamında yer alan malzeme satın alma, birim fiyat esaslı; malzeme+işçilik hizmeti satın alma, vinç+manlift+ekipman kiralama, proje+danışmanlık hizmeti satın alma vb faaliyetlerin gerçekleştirildiği, taraflar arasındaki 03/01/2011 tarihli sözleşmenin 12.5 maddesinde hakedişlerin 3 kopya halinde ve imalatın yapıldığı ayın 20’sinde alt yüklenici tarafından yükleniciye teslim edileceğinin öngörülmesine karşın asıl davada davacı şirketin davalı yüklenici şirkete bir müracaatının bulunmadığı, 31/07/2013 tarihinde tanzim edilmiş imalat miktarları belirli bir alt yüklenici geçici hakediş raporunun da dosyaya sunulmadığı, öte yandan gerekli metrajlara ulaşılsa dahi hak edişe girmiş olan her bir imalat kaleminin salt malzeme ve işçilikten oluşmayıp, her birinin bünyesinde imalatın “… ve … Projeleri” nin hazırlanması, gerekli proje ve malzeme onaylarının alınması, saha imalatlarının teknik şartnameler doğrultusunda gerçekleştirilmesi, teknik şartnamelerde tanımlı bütün kıstasların eksiksiz sağlanması, imalatın (varsa) eksik ve kusurlarının giderilmesi, imalatın “… Projeleri”nin hazırlanması, imalatlara dair bakım hizmetinin geçici kabul ile kesin kabul arasındaki sürede yüklenici şirkete tahsis edilecek 6 adet bedelsiz eleman ile üstlenilmesi gibi işlerin de yer aldığı, ne var ki dava dışı üst işverinin asıl davada davalı şirkete asıl davada davacı şirketin şantiyeyi terk ettiği 31/07/2013 tarihi ve öncesinde imalatların arızalı, eksik ve hatalı olduğunu bildiren yönde bir çok uyarı yazısının mevcut olduğu ve bu yazıların asıl davada davacıya da tebliğ edildiği, dolayısıyla her bir imalat kaleminde tam olarak ödemenin hak edilebilmesi için işin başlangıcından kesin kabulüne kadar üstlenilmiş olan tüm sorumluluğun yerine getirilmesi gerektiği, asıl davada davacının belirtilen eksikliklerden dolayı 31/07/2013 tarihine kadar yapılmış olan imalatların ayrımı ve hakedilen gerçek bedelin hesaplanamadığı yönünde görüş bildirilen bilirkişi raporuna itibar edilerek asıl davanın reddine karar verilmiştir.
Birleşen dava yönünden yapılan değerlendirmede ise; taraflar arasında 03/01/2011 tarihli alt yüklenicilik sözleşmesi imzalandığı, akabinde söz konusu sözleşmeye ek olarak 30/05/2013 tarihli Zeyilname-1 ile davalı şirketin kendi nam ve hesabına … … Tesisatı; malzeme ve işçilik kalemlerini satın alma yetkisini davacı şirkete devrettiği, davalı şirketin bu zeyilname kapsamında doğan tutar büyüklüklerinin davacı tarafından kendisine fatura edilmesini, yükümlülüklerine aykırı davaranması halinde de doğan zararları üstleneceğini kabul ettiği, yine 03//01/2011 tarihli sözleşmeye ek 31/05/2013 tarihli Zeyilname-2 ile davalı şirketin acze düştüğü beyanı ile 03/01/2011 tarihli sözleşme kapsamındaki işin ifasının davacı şirket tarafından belirlenecek 3. kişilere ve/veya davacı şirket tarafından bizzat yapılacağını, işin ifası kapsamında oluşmuş, davacı şirket tarafından tedarik edilecek her türlü malzeme ve hizmet alımlarından doğan tutarın da oluşacak diğer maliyetlerin de kendisine ait olduğunu, arz edilen kalemlerden doğan tutar büyüklüklerinin kendisinden tahsil veya hakedişinden mahsup edileceğini, iş bu tutarların davacı tarafından kendisine fatura edilmesini, davacının hesap ve kayıtlarının geçerli ve doğru olduğunu kabul ve taahhüt ettiği, davalı vekilince her ne kadar zamanaşımı itirazında bulunulmuş ise de, eser sözleşmelerinde öngörülen 5 yıllık zamanaşımı süresinin dava tarihi itibariyle dolmadığı anlaşılmakla davalının zamanaşımı itirazının yerinde olmadığı, davacı şirketin de gerek taraflar arasındaki sözleşmenin 10.28 ve 25 maddesi hükmü gerekse 31/05/2013 tarihli Zeyilname-2’nin kendisine verdiği yetkiye dayanarak dava dışı şirketler ile sözleşmeler imzaladığı, taraflar arasında imzalanmış 03/01/2011 tarihli sözleşmenin USD üzerinden imzalanması, buna bağlı olarak alt yüklenici hakediş raporlarının USD para cinsinden tanzim edilmiş olması nedeniyle hesaplamanın USD üzerinden yapılması gerektiği, Mahkememizce alınan bilirkişi heyet kök ve ek raporlarında ayrıntılı şekilde hesaplandığı üzere birleşen davada davacı şirketin davalı şirketten olan hak ve alacakları toplamının KDV dahil 42.221.436,54 USD olduğu, buna karşılık birleşen davada davalı şirketin davacıdan olan hak ve alacaklarının toplamının 35.909.914,86 UD olduğu, tarafların hak ve alacaklarının birbirinden mahsubu neticesinde (42.221.436,54 -35.909.914,86 USD=) birleşen davada davacı şirketin davalıdan 6.311.521,68 USD alacaklı olduğu anlaşılmakla ve taleple bağlı kalınarak birleşen davanın kabulüne karar verilerek, asıl davanın reddine ve birleşen davanın kabulüne” karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Asıl davada davacı-birleşen davada davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yeni bir bilirkişi heyetinden rapor alınmasını ettikleri halde, talebin değerlendirilmediğini, uzman görüşü raporu dikkate alınarak iki rapor arasındaki çelişkinin giderilmesi gerekirken, uzman görüşü raporunun değerlendirilmediğini ve çelişkinin giderilmediğini, kalan malzeme bedelinin ödenmediğini, 47 numaralı hak edişteki malzemelerin kullanılmadığının anlaşıldığını, bilirkişilerce yapılan kesin hesabın yeni birim fiyatlarla yapılması gerektiğini, imalat dışı malzemelerin birim fiyatları iş sahibince onaylanmasına rağmen davalının bu fiyatları bildirmediğini, bu nedenle hak ediş düzenlenemediğini, 2.zeyilnamede belirlenen sürelerde yeni hak ediş düzenlenip gönderilmesi gerekirken davalının bu işlemi yapmadığını, davalı ile iş sahibi arasındaki 47 nolu kesin hak ediş metrajlarında yer alan yeni birim pozları üzerinden hesap yapılması gerektiğini, … mühendisleri odasından alınan özel bilirkişi raporundan müvekkilinin alacağının hesaplandığını, zeyilnamelere göre alınan tüm malzemeler müvekkili nam ve hesabına alındığından bunlara ait gerçek sözleşme ve faturalar sunulmadan ve müvekkiline ait malzemelerin bedelleri nam ve hesabına yaptırılan imalat bedelinden düşürülerek kesin hesabın çıkarılmasının hatalı olduğunu, yeni birim fiyatların ataşman çizimleri ve defterlerine göre hesaplanmasının mümkün olduğunu, 31/07/2013 tarihine kadar müvekkili tarafından ataşman çizimleri ve defter tutulduğunu, asıl davanın gerekçesi ile birleşen davanın gerekçesinin çelişkili olduğunu, iş müvekkili nam ve hesabına bitirildiği, hata ve eksiklikler giderildiğine göre, davacının yaptığı işin bedelinin ödenmesi gerektiğini, yüklenici davalı ile iş sahibi arasında düzenlenen hak edişlerin davalı lehine dikkate alındığı halde; aynı hak edişlerin müvekkili lehine dikkate alınmamasının çelişki olduğunu, davalının birleşen davada ıslah yoluna gitmemesinin davacının haklı olduğunu gösterdiğini, adil yargılama hakkının ihlal edildiğini, yargılamada sadece bir bilirkişi kurulundan rapor alındığını, itirazlar doğrultusunda denetime elverişli rapor alınmadığını, yetersiz bilirkişi raporuna göre karar verildiğini, mahkemenin ek kararının hukuka aykırı olduğunu belirterek, mahkeme kararının ve ek kararının kaldırılmasını istemiştir.
GEREKÇE:
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
Davacı birleşen davada davalı vekilince; birleşen davadaki mahkeme kararı da adli yardım talepli olarak istinaf edilmiş, adli yardım talebi Dairemizce reddedilmiş, buna yapılan itirazın da reddine karar verilmiş, dosya birleşen davada istinaf harçlarını tamamlaması için mahkemesine geri çevrilmiş, usulüne uygun olarak çıkarılan muhtıraya rağmen istinaf harçları yatırılmadığından, mahkemece; 21/10/2022 tarihli ek karar ile istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiş, iş bu ek karar davacı birleşen davada davalı vekilince istinaf edilmiştir.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu (HMK)’nun 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Mahkemece, dosya kapsamındaki bilgi, belge ve toplanan deliller değerlendirilerek yasal düzenlemelere uygun ve isabetli gerekçeyle karar verilmiş olduğu, ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı, mahkemece verilen 21/10/2022 tarihli ek kararın usul ve yasaya uygun olduğu ve özellikle 30/05/2012 ve 31/05/2012 tarihli zeyilnameler ile asıl davada davacının; davalının davacı nam ve hesabına işi başkasına yaptırıp, davacıya borç olarak yazılmasını kabul ettiği, bu hususun istinaf dilekçesinde de kabul edildiği, davacının şantiyeyi terk tarihinin 31/07/2013 olup, bu tarihler arasında davacının imalat yaptığını kanıtlayamadığı, davacı tarafça dosyaya sunulan uzman görüşünde yapıldığı iddia edilen işlerin tablo olarak şeklinde düzenlendiği, denetime elverişli olmadığı anlaşılmakla, davacı-birleşen davada davalı vekilinin asıl karar ve ek karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı-birleşen davada davalı vekilinin asıl ve ek karara karşı istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Asıl karar için alınması gereken 179,90 TL istinaf karar harcından peşin alınan 80,70 TL harcın mahsubu ile kalan 99,20 TL’nin davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, ek karar için alınması gereken 179,90 TL peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-İstinaf başvurusu nedeniyle davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin ve istinaf kanun yoluna başvurma harcının kendi üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından davalı lehine vekalet ücreti taktirine yer olmadığına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 Sayılı HMK’nın 361. maddesi gereğince kararın taraflara tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay’da TEMYİZ yolu açık olmak üzere 19/01/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Başkan Üye Üye Katip
¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır