Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 31. HUKUK DAİRESİ
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
31. HUKUK DAİRESİ
(İnceleme Aşamasında / Duruşmasız)
(HMK. 353/1-b-1 Maddesi Uyarınca Başvurunun Esastan Reddine)

ESAS NO : 2022/897
KARAR NO : 2022/1119

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 02/03/2022
NUMARASI : 2021/767 Esas – 2022/128 Karar

DAVACI – KARŞI DAVALI :
VEKİLLERİ :
DAVALI – KARŞI DAVACI :
VEKİLİ :

ASIL DAVA KONUSU : Eser Sözleşmesine Dayalı İstirdat -Maddi Tazminat
KARŞI DAVA KONUSU : Eser Sözleşmesine Dayalı Maddi -Manevi Tazminat
KARAR TARİHİ : 01/12/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 01/12/2022

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan asıl dava eser sözleşmesine dayalı istirdat – maddi tazminat, karşı dava eser sözleşmesine dayalı madi – manevi tazminat istemine ilişkin olup, mahkemece asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın reddine ilişkin verilen karara karşı süresi içinde taraf vekillerince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme neticesinde;
İDDİA :
Davacı – karşı davalı vekili; davalı ile aralarında 01.10.2009 tarihinde imzalanan sözleşme kapsamında davalının sadece Milli Kütüphane arşivlerinin taranması edimlerini yerine getirdiğini; bunu yaparken de davalının taradığı ciltlere zarar verdiğini; verilere ulaşımı sağlayan yazılımı ise yapamadığını; daha önce gerçekleştirdiği ve güncellemesi gereken haber yönetim sistemi, fotoğraf arşivi ve satış sistemi, görüntülü haberler sistemi, uydu yayın sisteminin de güncellemelerini yapmadığını; Ankara 15. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2012/21 D.iş sayılı delil tespiti dosyasında yaptırılan tespit sonucu alınan bilirkişi raporu ile bu hususların sabit olduğunu; sözleşme bedelinin 1.500.000,00 TL olduğunu; davalının kendi beyanlarıyla da kabule dildiği üzere; toplam 1.116.748,00 TL ödenmiş olmasına rağmen edimlerini yerine getirmediğini; yapılan işin sadece arşiv taraması olduğunu ve bunun piyasa değerinin sadece 70.000,00 – 80.000,00 TL civarında olduğunu; taranan verilerin de kullanılamadığını, şimdilik fazladan ödenen 50.000,00 TL’nın istirdadı ile 2009 yılı öncesinde kurulan sistemler güncellenmediğinden kurumun uğradığı prestij kaybı ve gelir kaybı gözetilerek 50.000,00 TL tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA :
Davalı – karşı davacı vekili; 01.10.2009 tarihli sözleşme hükümleri gereğince kendilerinin üstlendiği işi yaptıklarını ancak, davacı iş sahibinin ücret ödeme borcunu yerine getirmediğini; savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Karşı davasında ise, ücret ödeme borcunun yerine getirilmemesi nedeniyle ihtarname çekildiğini; 12.02.2010 tarihinde 1.116.748,00 TL ödeme yapıldığını; sözleşmede 1.000,00 TL’nin ödenmesinden sonra kalan kısmın eşit taksitlerle ödenmesinin kararlaştırıldığını; ancak ödeme yapılmadığını sözleşme şartlarının ihlal edildiğini; borcun muaccel hale geldiğini; davacının mart ayı itibariyle temerrüde düştüğünü; ücretin ödenmeyen kısmına ilişkin şimdilik 50.000,00 TL’nin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile beraber tahsilini istediklerini; karşı tarafın kusuru ile sözleşmenin süresinin 30 gün uzatılmasının öngörülemeyen masrafların çıkmasına neden olduğundan bu sürenin tespitiyle müvekkili tarafından ödenen makine bedellerinin taşeron firmaya ve yeni istihdam edilen işçilerin ödenen ücret ve ek masraflara ilişkin olarak fazlaya dair hakların saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL’nin temerrüt tarihinden itibaren avans faizi ile tahsiline karar verilmesini; sözleşmenin 6. maddesi uyarınca sözleşme kapsamında geliştirilen uygulamaların başka kişi veya kuruluşlara kullanıldığından sözleşmenin % 25’i oranında tazminat ödenmesi gerektiğini; şimdilik 10.000. 00 TL’nin temerrüt tarihînden itibaren avans faizi île birlikte tahsilini; sözleşmenin süresinin karşı taraftan kaynaklanan nedenlerle uzatılması nedeniyle müvekkilinin başka işlerle ilgîlenememesi ve iş alamaması nedeniyle oluşan maddî zararını karşılık şimdilik 1.000,00 TL’nin temerrüt tarihinden itibaren avans faizi ile tahsilini; müvekkilinin bu yaşananlar nedeniyle itibarının zedelenmesi karşısında 50.000,00 TL manevî tazminatın dava tarihinden itibaren faizi ile tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ :
Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; “Dava, asıl davada taraflar arasındaki eser sözleşmesi kapsamında sözleşmeye aykırılık nedeniyle ödenen bedelin istirdatı ve gelir kaybı nedeniyle tazminat istemine, karşı dava ise, eser sözleşmesinden kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Mahkememizce aldırılan çelişki içeren raporlardan sonra bütün raporlar arasındaki çelişkiyi gidermek üzere alınan 03/10/2019 tarihli bilirkişi raporunda, davalının sözleşme ile yüklendiği işi %40 oranında tamamladığını, davacı tarafından yapılmış bir kabulün olmadığını, davalının işi sözleşme ile kararlaştırılan sürede tamamlamadığını, bu nedenle davacının sözleşmeyi haklı olarak feshettiğini ve davalının işi tamamlama oranı dikkate alındığında davacının istirdat talebinin haklı olduğunu, davalının yüklendiği işi süresinde tamamlamadığı için temerrüt halinde olduğunu bu nedenle karşı davada ki taleplerinin haklı olmadığı tespit edilmiştir.
Somut olayda yanlar arasında akdedilen 01.10.2009 tarihli sözleşme ile davalı-karşı davacı yüklenici, davacı- karşı davalı …’nın kâğıt üzerindeki A4 boyutunda haber arşivi sayfalarının taranması, optik karakter tanıma işlemine tabi tutulması ve sayısal ortama aktarılması, sayısal ortama aktarılan bu haber arşivi sayfalarına anahtar kelimeler, tarih aralığı, konu başlığı gibi bilgiler ile erişimin sağlanması için gerekli yazılımların geliştirilmesi, hâlihazırda kullanılan Haber Yönetim Sistemi, Fotoğraf Arşiv Sistemi ve Görüntülü Haber Yönetim Sistemi yazılımları ile entegrasyonunun sağlanması, oluşacak arşivin ajansın kullanımına açılması ve internet üzerinden dış kullanıcılara açılıp satışının sağlanması, mevcut yazılımlar ile yeni geliştirilecek yazılımların proje süresince güncellemelerinin ve ek taleplerin gerçekleştirilmesi işlerinin yapımını üstlenmiştir. Sözleşmede işin süresi 24 ay olarak belirlenmiştir. İşin 24 ay içinde gerçekleştirilememesi nedeniyle davalı yükleniciye ilave sürenin tanındığı, ilave süre içerisinde de işin tamamlanarak davacı iş sahibine teslim edilmediği, davacı iş sahibi tarafından ihtarnamelerle verilen süreler içerisinde de eksikliklerin tamamlanmaması üzerine davacı iş sahibi tarafından sözleşmeden dönüldüğü (sözleşmenin feshedildiği) ve huzurdaki davanın açıldığı anlaşılmıştır. Eser sözleşmesinde teslimin yapılmış sayılabilmesi için yüklenicinin yüklendiği bütün işlerin tamamlanmış olması gereklidir. Eserin tamamlanıp teslim edildiği anda, bedel borcu muaccel olmaktadır. Düzenlenen önceki bilirkişi kurulu raporlarında davalı yüklenicinin tarama işini tamamladığı, yazılım güncelleme, yeni yazılım ile güncellemeleri mevcut sisteme entegre işlerini ise yüklenicideki mevcut yazılımlara göre % 90 – %70 oranında tamamlamış bulunduğu ifade edilmiş ise de, dava konusu olayda davalı yüklenici tarafından eserin teslim edildiğine ilişkin bir teslim belgesi dosya içerisinde mevcut değildir. Teknik yönden yapılan değerlendirmede de teknik olarak arşivin taranması dışında yapılan işin herhangi bir mali değerinin olmadığı tespit edilmiştir. Sözleşmenin 14.ncü maddesinde; ” iş bu sözleşme proje kapsamındaki tüm sistemin eksiksiz olarak çalıştırılıp teslim edilmesini ve kesin kabulü müteakip sona erer..” denilmiş, eserin ifa ve teslim edilip edilmediği delil sözleşmesi niteliğindeki Genel Müdürlüğün kayıtları esas alınarak belirleneceği kararlaştırılmış, olayımızda davacı iş sahibi Genel Müdürlüğün kayıtlarına göre işin ifasının gerçekleştirilmediği, davacıya teslim edilmediği anlaşılmaktadır. Ayrıca; sistemin eksiksiz olarak çalıştırılıp davacıya teslim edilmediği ve kesin kabulün yapılmadığı da sabittir. Bilindiği üzere fesih ( sözleşmeden dönme) halinde taraflar karşılıklı olarak ifa yükümünden kurtulurlar ve daha önce ifa ettikleri edimleri geri isteyebilirler. Ancak davalı yanca gerçekleştirilen tarama ve bunun sisteme aktarılması işinin geri verilmesi söz konusu olmadığından buna ilişkin bedelin yükleniciye ödenmesi, gerçekleştirilmeyen veya gerçekleştirilemeyen işe isabet eden tutarın ise yükleniciden tahsili gerekecektir. Teknik bilirkişilerin değerlendirmesinde davacı nezdinde bulunan tarama işi ve sisteme aktarılması işinin toplam işin %40’ı olduğu tespit ve takdir edilmiştir. Yapılan bu tespitin dosyamız kapsamında alınan diğer bilirkişi raporları ve dosyadaki delil ve belgelere uygun olduğu kanaatine varılarak itibar olunmuş, bu tespit kapsamında davacının taraf defter ve belgelerindeki kayıtlara göre davalıya yapılan ödeme 1.180.000 TL olduğundan davalıya yapılan fazla ödeme tutarının yapılan işe göre 1.180.000TL – 708.000TL = 472.000 TL olarak hesaplanmıştır. Davacının talebinin ise 50.000,00 TL olduğu belirlenmiş davacının istirdat talebi yönünden haklı olduğu kanaatine varılmıştır. Davacının gelir kaybı talebi yönünden ise gelir kaybının gerçekleştiğine ilişkin delil sunuladığından ve sözleşmenin feshedilmiş olduğu anlaşıldığından davacının mahrum kalınan kar/gelir kaybı talebinin yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır. Davalının karşı davadaki talepleri yönünden ise, karşı davacı taleplerinin bu bölümünde davacı- karşı davalının ödeme borcunu yerine getirmediğinden ödenmeyen bakiye ücretten şimdilik 50.000 TL nin tahsili istenilmiş, yukarıda ifade edildiği üzere taraflar arasındaki sözleşmede ücret götürü olarak kararlaştırılmıştır. Eser bedelini talep hakkı eserin teslimi ile muaccel olmaktadır. Davaya konu olayda yanlar arasındaki sözleşme karşı davalı iş sahibi tarafından feshedilmiş, karşı davacı yüklenici de feshin iptalini dava etmemiş olmakla, bu feshi kabul etmiş durumdadır. Taraflar arasındaki sözleşme karşı davalı tarafından haklı nedenle feshedilmiş olduğundan davalı karşı davacı yüklenici ancak yaptığı iş bedelini talep edebilecektir. Bu durumda tarafların yapılan iş oranında talepte bulunma hakkı olduğu ve bilirkişi tarafından karşı davacının yüklendiği işi %40 oranında yaptığı tespit edilmiş olup davacının davalıya fazla ödeme yaptığı anlaşılmış, karşı davacının yaptığı iş dışındaki taleplerinin haklı olmadığı, karşı davadaki maddi ve manevi tazminata ilişkin taleplerin reddine” karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı – karşı davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; davalının sözleşme uyarınca yüklendiği edimlerini yerine getirmediğini, bilirkişilerin tarama işi esnasında ciltlere zarar verildiğini tespit etmesine rağmen, mahkemece bu durumun dikkate alınmamasının hatalı olduğunu, müvekkiline yüklenilen ve yerine getirilen işin oran olarak % 40’ına tekabül etmesinin mümkün olmadığını, bu mahkemece bu hususta yapılan tespitin hatalı olduğunu ileri sürerek, yerel mahkemenin kararının istinaf incelemesi yapılarak kaldırılmasını ve asıl davanın kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı – karşı davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; mahkeme tarafından müvekkilinin taleplerine ilişkin açıklayıcı net bir hüküm kurulmadığını, dosya kapsamında alınan bilirkişi raporlarında çelişkiler bulunduğunu, çelişkilerin giderilmesi amacı ile yeniden bir ek rapor yahut yeni bir bilirkişi heyetinden birleştirici rapor alınması gerektiğini, alınan bilirkişi raporlarının eksik, hatalı ve hüküm kurmaya elverişli olmadığını, müvekkili tarafından tamamlanmasına rağmen, davacı tarafça teslim alınmayan işler olduğunu, davacının uhdesinde mali değeri bulunan bir yazılımın görülemediğinden bahisle işin sadece tarama kısmının tamamlandığı varsayımıyla karar verilmesinin doğru olmadığını, davacının feshin haklı olduğu sonucuna varılmasının da hatalı olduğunu ileri sürerek, yerel mahkemenin kararının istinaf incelemesi yapılarak kaldırılmasını ve asıl davanın kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Asıl dava eser sözleşmesine dayalı istirdat – maddi tazminat, karşı dava eser sözleşmesine dayalı madi – manevi tazminat istemine ilişkindir. Davacı iş sahibi, davalı karşı davacı yüklenicidir. Mahkemece asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmiş olup, taraf vekillerince istinaf edilmiştir.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esas yönünden reddine dair hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Taraf vekillerinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Davacı – karşı davalı taraftan asıl dava bakımından alınması gereken 80,70 TL istinaf karar harcı peşin alındığından, başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
3-Asıl dava bakımından davalı karşı davacıdan alınması gereken 3.415,50 TL istinaf karar harcından peşin alınan 853,87 TL harcın mahsubu ile bakiye 2.561,63 TL harcın davalı – karşı davacıdan tahsili ile hazine’ye irat kaydına,
4-Karşı dava bakımından davalı karşı davacıdan alınması gereken 80,70 TL istinaf karar harcının davalı – karşı davacıdan tahsili ile, hazineye irat kaydına,
5-İstinaf başvurusu nedeniyle taraflarca yapılan yargılama giderlerinin ve istinaf kanun yoluna başvurma harcının kendileri üzerinde bırakılmasına,
6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti taktirine yer olmadığına,
7-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 Sayılı HMK’nın 361. maddesi gereğince kararın taraflara tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay’da TEMYİZ yolu açık olmak üzere 01/12/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan …
E-imzalıdır

Üye …
E-imzalıdır

Üye …
E-imzalıdır

Katip …
E-imzalıdır