Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 31. HUKUK DAİRESİ
Esas No: 2021/724 – Karar No:2023/392
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
31. HUKUK DAİRESİ
(İnceleme Aşamasında Esastan Red HMK 353/1-b.1 md)

ESAS NO : 2021/724
KARAR NO : 2023/392
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 18/05/2021
NUMARASI : 2019/98 E-2021/336 K

DAVACI :
VEKİLLERİ : Av. …-E TEBLİGAT
Av. …-E TEBLİGAT
DAVALI : …
VEKİLİ :
DAVANIN KONUSU : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ : 23/03/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 29/03/2023

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkin davada mahkemece davanın reddine dair verilen karara karşı süresi içinde davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan incelemede;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili, … ihalesi yapılan … İçme Suyu ve İçme Suyu Paket Arıtma Tesisi İnşaatı Yapım İşi sözleşmesinin 20.04.2016 tarihinde imzalandığını, 04.05.2016 tarihinde yer tesliminin yapıldığını, yer teslimi sonrasında yapılacak projenin sadece ilçe merkezini değil merkeze bağlı mahalleleri de kapsayacak şekilde yapılmasına karar verildiğini, yeni duruma göre de müvekkil şirkete proje hazırlattığını, yeni güzergaha ait projelerin 26.04.2017 tarihinde onaylandığını, ihaleye çıkılan asıl projenin yer tesliminin 04.05.2016 tarihinde yapılmışken yeni projelerin onaylanma sürecinin ise 26.04.2017 tarihinde sona ermiş olmasından kaynaklı 1 yıl zaman kaybının yaşandığını, davaya konu ihaleye ilişkin sözleşmenin idarenin tek taraflı tasarrufu ile tamamen değiştirilerek 1 yıl gecikme ile işe başlanıldığını, asıl proje/yeni proje /Zaman Kaybı Asıl projede 4 adet su alma yapısının belirlendiğini ve bu yapıların en yüksek kotu 640,00 mt ve paket arıtma tesisinin kotu 401,00 mt iken, yeni projede su alma yapısı kotu 739,41 mt, paket arıtma tesisinin kotu 654,64 mt olarak değiştirildiğini, Kot değişimi artış %si Asıl projede debi 1401t/sn, toplam hat uzunluğu 19.467 mt, yeni projede debi 2001t/sn, toplam hat uzunluğu ise 21.155 mt olarak belirlendiğini, debi/hat uzunluğu değişimi artış %si Asıl projedeki 18.467 mt’lik güzergâhın 15.608 mt’si yeni proje ile farklı bir güzergâhtan geçirilerek güzergahın %80’nin değiştirilerek yeni bir hat kurulduğunu, yeni projede belirlenen güzergah değişikliği ile birlikte; kazı klas tespitlerinin de tamamen değişmiş olup kazılabilirlik açısından klas değerleri %60 sert kaya, %20 yumuşak ve sert küskülük zemin, %10 yumuşak ve sert toprak, %10 yumuşak kaya zemin olarak belirlenerek asıl proje ile yeni proje arasında zemin farklılığının oluştuğunun … Sulh Hukuk Mahkemesince 2017/6 Değişik İş numaralı dosya kapsamında yapılan bilirkişi incelemesi ile de bu durumun tespit edildiğini, yeni proje ile güzergah değişikliği yapılması, su alma yapısı ile arıtma tesisinin yerlerinin değiştirilmesi nedeni boru basınç sınıflarının değişmiş olduğunu, yeni güzergahtaki hatta C 40 isale hattı imalatı dışında C 30 ve C 50 demir boru isale hattı döşendiğini ve imalatın etkilenmiş olduğunu, yeni proje kapsamında tüm güzergah, eğim ve kazı klasları değiştirildiği için ilk projede olmayan C30, C40 ve C50 tipi imalatların etkilendiğini, ihaleye esas proje kapsamında; 1 adet proje işleri, 69 adet içme suyu inşaat işleri, 4 adet içme suyu arıtma, 38 adet mekanik tesisat ve ekipmanları, 16 adet elektrik tesisat işleri olmak üzere toplam 128 adet birim fiyat tarifinin bulunduğunu ve tüm bu birim fiyatların “anahtar teslim paçal birim fiyat” olarak hazırlandığını, imalat sürecinde, güzergahın tamamen değiştiğini, projenin yeniden hazırlandığını, boru cins değişikliğinin yapıldığını ve “500mm Duktil Boru C 50 İsale Hattı Döşenmesi imalatı” ile “500mm Duktil Boru C 50 İsale Hattında Tek Soketli Her Derecede Dirsek Yapılması” işi kalemlerinin; “4734 sayılı yasaya göre ihalesi yapılan işlerde, yeni birim fiyat yapılması halinde fiyatın hazırlandığı uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre tespit edilmesi ve yeni birim fiyatın fiyat farkı katsayısına (PN) bölünerek sözleşme yılı birim fiyatlarının oluşturulması” esasına göre hazırlandığını, hazırlanan yeni proje kapsamında 6.613,00 metre uzunluğundaki iletim hattında C 40 olan boru basınç sınıfının C 30 olarak değiştirilmiş olduğundan bu basınç sınıfındaki iş kalemi için yeni fiyat tespiti yapılmasının talep edildiğini ancak kıyasen eksiltme artırma yöntemi ile yeni birim fiyat tespiti usulünün benimsenmediğini, Yüksek Fen Kurulunun ise idarece yapılan işlemin usulüne uygun olduğunun bildirildiğini, yeni iş kalemlerinden C50 için uzlaşılarak yapı işleri genel şartnamesi uyarınca fiyat tespit edildiğini ancak aynı mahiyetteki C30 ve C40 iş kalemleri için yapı işleri genel şartnamesi uyarınca yeni fiyat tespitinin yapılmadığını, kanuna ve sözleşmeye açıkça aykırı davranıldığını, yeni proje nedeniyle işe geç başlanıldığından ithal edilen C40 iş kalemi için üretici Çin menşeli firmadan ilk alınan fiyata malzeme alınamadığını, söz konusu bu boru fiyatına ek gümrük vergisi maliyetinin eklendiğini ve ayrıca dövizdeki kur artışı nedeni ile de boru maliyetinin iyice arttığını, bu gecikme ve maliyet artışının tamamen davalı idarenin yeni proje istemesi nedeni ile yaşanan bir yıllık gecikmeden kaynaklandığını ve bu durumdan kaynaklanan zarara ilişkin; davalı idare tarafından belirlenen fiyat ve hakkedişlere itirazda bulunularak yeni birim fiyat tespitinin yapılması ile ilgili müvekkil şirketçe talepte bulunulduğu, ancak davalı idare ile müvekkil şirketin bu hususlarda anlaşamadığından uyuşmazlık tutanaklarının tanzim edildiğini, yüksek fen kurulu kararı ile de uyuşmazlığın davalı idare nezdinde çözümü yollarının tüketildiğini, zorunlu arabuluculuk başvurusunun uzlaşmama ile sonuçlandığını, tüm bu açıklamalardan olmak üzere; 500 mm düktil demir boru/C30 isale hattı döşemesine ait iş kalemine yönelik uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre yeni birim fiyat yapılmasına, hazırlanacak yeni bir fiyatın uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünerek sözleşme yılı fiyatının yapım işleri genel şartnamesinde belirlenen usule göre belirlenmesine, bu iş kalemine ilişkin yapılmış imalatlar için eksik ödenen 100.000,00 TL’nin (şimdilik ve fazlaya dair haklarımız saklı kalmak kaydı ile ) tespiti ile davalı taraftan avans faizi ile tahsiline, 500 mm düktil demir boru/C40 isale hattı döşemesine ait iş kalemine yönelik uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre yeni birim fiyat yapılmasına, hazırlanacak yeni bir fiyatın uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünerek sözleşme yılı fiyatının yapım işleri genel şartnamesinde belirlenen usule göre belirlenmesine, bu iş kalemine ilişkin yapılmış imalatlar için eksik ödenen 25.000,00 TL’nin (şimdilik ve fazlaya dair haklarımız saklı kalmak kaydı ile) tespiti ile davalı taraftan avans faizi ile tahsiline, Yeni birim fiyat belirlenmesi talebimiz kabul görmediği takdirde, iş kalemine yönelik fiyatın uygulanmasına, uyarlama sonucu belirlenecek fiyat ile bu iş kalemi için yapılmış imalatlara ilişkin eksik ödenen 10.000,00 TL’nin (belirlenebilir olduğu anda artırılmak üzere belirsiz alacak talebi) işlemiş avans faizi ile davalı taraftan tahsiline hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, davaya konu … (…) İçme Suyu ve İçme Suyu Paket Arıtma Tesisi Yapım İşi’ni 26.450.000,00 TL bedel üzerinde davacıya ihale edilerek 20.04.2016 tarihinde sözleşmesinin imzalandığını, İşin yer tesliminin 04.05.2016 tarihinde yapılarak işin yapımına başlandığını, İşin kontrollüğünün ise müvekkil banka … Bölge Müdürlüğü ile…müşterek kontrollük esasına göre yürütüldüğünü, Sözleşmenin 6. maddesinde, taraflar arasında sözleşmenin “Birim Fiyat Sözleşme olduğunun açıkça belirlendiğini, işin devamı sırasında TİSKİ Genel Müdürlüğünün 02.11.2016 tarih ve 2400 sayılı yazısı ile projesinin besleyeceği alanın genişletilmesini ve tesis kapasitesinin artırılmasını (ham suyun … Deresi’nin yan kolalrı olan 4 adet dereye inşa edilecek su alma yapısı yerine tek bir dereye (…) inşa edilecek su alma yapısından temin edilmesi, arıtma tesisinin 650 m kotlarındaki … nolu parsel üzerinde tahsis edilecek alana kaydırılmasını) talep ettiğini, projenin revize edilebileceği sonucuna varıldığını, yüklenici şirketin söz konusu revizyonları içeren projeyi 31.03.2017 tarih ve 813 sayılı Banka kayıtlarına giren yazısı ile Bölge Müdürlüğüne sunduğunu, Yeni proje ile C30, c 40 ve C50 basınç sınıfındaki Düktil boru imalatlarının yapılması gerekliliğinin ortaya çıktığını, içme suyu C50 basınç sınıfındaki boruya ait ….İNŞ.46/A ve ….İNŞ.46/B pozlarına ait yeni birim fiyatlarının bankalarınca hazırlanarak yüklenici ile karşılıklı imza altına alındığını, ancak C30 ve C40 basınç sınıfı borular için yüklenici firma ile anlaşma sağlanamadığını, konunun Yüksek Fen Kurulu’na taşındığını, Yüksek Fen Kurulu kararı doğrultusunda C30 basınç sınıfı boruya eksiltme-artırma yöntemi uygulanarak yeni fiyat yapılmasına karşılık, C40 basınç sınıfı boru için ise sözleşme ekinde bulunan birim fiyat tarifindeki “Hattın tamamını içermeyen kısmi tadilat projeleri gereğince sözleşme eki projesine esas şeritvari haritası dışında boru hattı yapılması halinde dahi, bu birim fiyat uygulanacaktır” hükmü gereğince yeni fiyatlandırma yapılamadığını, ayrıca, yüklenici şirket, dilekçesinde resmi gazetede yayımlanan 16/01/2017 tarih ve 2017-9750 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile ithal edilecek düktil borulara %30 ek gümrük vergisinin getirilmesi ve döviz kurunda gerçekleşen artışlar nedeniyle maliyetlerinin fahiş oranda arttığını ileri sürerek Borçlar Kanunu’nun ilgili maddesi uyarınca maliyetlerinin uyarlanmasını talep ettiğini, işe ait sözleşmenin “fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14. Maddesi ve 27/06/2013 tarih ve 2013/5217 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki “4734 sayılı Kamu İhale kanununa Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar”ın “Uygulama Esasları” başlıklı 6/5 maddesi uyarınca, davacının döviz kurundaki artış ve ek vergi getirildiğinden bahisle maliyetlerin uyarlanmasını talep edemeyeceğini, bankalarınca yapılan işlemin, kanun veya sözleşme ve ekleri hükümlerine hiçbir aykırılık taşımadığını, Yüksek Fen Kurulu’nca verilen kararın da işlemlerinin hukuka uygunluğunu kanıtlar nitelikte olduğunu belirterek; davanın reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
Mahkemece, “…somut olayda; davacının basiretli iş adamı olarak teklifini vermiş olduğunu, Sözleşmenin Sözleşmenin 6. maddesinde, taraflar arasında sözleşmenin Birim Fiyat Sözleşme olduğu, Fiyat Farkı Ödenmesi ve Hesaplanması Şartları başlıklı 14.2. maddesinde,yüklenici gerek sözleşme süresi gerekse uzatılan süre içinde, sözleşmenin tamamen ifasına kadar vergi resim harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa gidilmesi veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi teklifinde bulunamaz, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen İşlerde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar”ın Uygulama Esasları başlıklı 6/5 maddesi bu esaslara göre hesaplanan fiyat farkları, fiyat farkı ödenmesine konu olabilecek tüm fiyat artışlarını kapsar. Ancak, yüklenicinin kullandığı yapı teknikleri, makine, ekipman ve malzeme ile işçiliğin cins ve miktarı, Türk parasının yabancı paralar karşısında değer kaybetmesi veya kazanması, yurtdışından temin edilen malzemenin menşe der fiyatının değişmesi ve benzeri diğer nedenlerle fiyat farkı hesaplanamaz”. hükmü, gereğince; 07.06.2016 ile 22.01.2019 tarihleri arasında taraflar arasındkai ticari iş ve işlemlere ilişkin 19 adet e-fatura tanzim edildiği ve söz konusu faturaların davalı yevmiye defterinde ve müşteri takip foyuna kaydının yapıldığı, tarafların iş ve işlemlerine ilişkin ticari defter ve kayıtların uyuştuğu, davacı tarafça davalı adına düzenlenen 15.884.238,74 TL tutarlı faturalar ile ilgili yasal mevzuat ve sözleşme hükmleri gereğince yapılan kesintiler sonrası bakiye miktarının tamamının davalı şirketçe davacı şirkete ödemesinin yapılmış olduğu ve uyarlama talebinin yerinde olmadığı anlaşılmakla taleplerine ilişkin davanın reddine…” karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dosyada eksik olan belgelerin getirtilmesi gerektiğini, klas oranlarının tespiti için bu belgelerin yeterli olmaması halinde bunun belirtilmesi gerektiğini, alınan tespit raporunun bu hususta yeterli olduğunu, mahallinde keşif yapılarak klas oranlarının belirlenmesi gerektiğini, sözleşmenin 33.maddesine dayanılarak uygulama yapılamayacağını, yapım işleri genel şartnamesinin 22. ve 23.maddeleri doğrultusunda işlem yapılması gerektiğini, bilirkişi heyetine hukukçu bilirkişi alınması gerektiğini, mahkemenin temeli olmayan tahmini ile keşif yapılmama kararının hatalı olduğunu belirterek, mahkeme kararının kaldırılmasını istemiştir.
GEREKÇE:
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu (HMK)’nun 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Mahkemece, dosya kapsamındaki bilgi, belge ve toplanan deliller değerlendirilerek yasal düzenlemelere uygun ve isabetli gerekçeyle karar verilmiş olduğu, ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Alınması gereken 179,90 TL istinaf karar harcından peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 120,60 TL harcın davacıdan tahsili ile Hazine’ye irat kaydına.
3-İstinaf başvurusu nedeniyle davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin ve istinaf kanun yoluna başvurma harcının kendi üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından davalı lehine vekalet ücreti taktirine yer olmadığına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 Sayılı HMK’nın 361. maddesi gereğince kararın taraflara tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay’da TEMYİZ yolu açık olmak üzere 23/03/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan … Üye … Üye … Katip …
¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır

¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır