Emsal Mahkeme Kararı Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi 2021/257 E. 2021/1121 K. 30.11.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 31. HUKUK DAİRESİ ….
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
31. HUKUK DAİRESİ
(İnceleme Aşamasında / Duruşmasız)
(Kararın Kaldırılarak Dosyanın Mahkemesine Gönderilmesi / HMK m. 353/1-a.4,6)
….

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İSTANAF K A R A RI

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 21/01/2021
NUMARASI …..

DAVANIN KONUSU : Tapu İptal Tescil, Menfi Tespit (Kat Karşılığı İnşaat ve Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ : 30/11/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 02/12/2021

Asıl dosyada Davacı vekili tarafından davalılar aleyhine açılan tapu iptal ve tescil, birleşen dosyalarda ve asli müdahale davasında açılan tapu iptal tescil ve menfi tespit (Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinden ve Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davalarında mahkemece asıl ve birleşen Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin…. esas sayılı dosyasındaki davanın davanın reddine, birleşen Ankara 6. Asliye Ticaret Mahkemesinin …. esas sayılı dosyasındaki davanın kabulüne, asli müdahilin talebinin reddine dair verilen karara karşı süresi içinde asıl ve birleşen dosya davacıları ile asli müdahil vekillerince ayrı ayrı istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme neticesinde;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Asıl davada davacı vekili; Ankara ili ….. sayılı taşınmazın…….ait iken Ankara 18.Noterliğine ait 12.05.2003 tarihli …. satış vaadi sözleşmesi ile diğer davalı … ’ne geçtiğini, davacı ile davalı … arasında yapılan 10.06.2003 tarihli Arsa payı karşılığı Bina yapım sözleşmesi ile işin yükleniciliğinin davacı tarafından yerine getirildiğini, yapılan paylaşım neticesinde dava konusu edilen 4…. … kat ,,, müvekkili kooperatife kaldığını, inşaatın taşeronluğunun ise davalı … tarafından yapıldığını, Kooperatin edimlerini yerine getirdiğini, hak sahibi olduğu daireler için 24.06.2006 tarihinde kura işlemi yapıldığını, (düzenleme şeklinde) 4 … … kat 3 no’lu … dışında kooperatif ortaklarına devirlerin yapıldığını, dairelerin tapularının devir istemlerinin ise arsa sahibi durumundaki davalı … tarafından diğer davalı …’dan olan alacakları gerekçe gösterilerek reddedildiğini, en son Ankara 36.Noterliğine ait 24.07.2008 tarihli ihtarname ile devir talep edilmesine rağmen Ankara 31. İcra Md.ne ait …. E. Sayılı dosyalarına toplam 115.276,96 TL’nin faizi ile ödenmesi koşulu ile tapuların verileceğinin söylendiğini, davalılar devir konusunda müteselsil sorumlu olduğu için birlikte dava açıldığını ileri sürerek, 4…. ………. dairelerin arsa payları ile birlikte kooperatif adına tesciline, davalı … tarafından satışa bağlı olarak bildirilecek herhangi bir alacağın ortaya çıkması halinde bu borcun diğer davalı … tarafından ödettirilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … ….,,,,vekili : müvekkili şirket ile Dava dışı … …. Ltd.Şti ve … ….. Ltd.Şti Ankara 21. Noterliğine ait 04.10.2000 Tarihli Kat karşılığı İnşaat sözleşmesi düzenlendiğini, sözleşmenin diğer tarafının isteği üzerine 10.12.2001 tarihli yönetim kurulu kararı ile davalı …’nın ortak girişime ortak olarak alındığını, daha sonra ise ortak girişimi oluşturan diğer şirketlerin talebi üzerine onay istendiğini, 02.07.2002 tarihli yönetim kurulu izni ile sözleşmede yer alan hakların ve borçların diğer davalı …’ya geçtiğini, müvekkili şirketin daha sonra kendisine düşen daireleri ihale ile sattığını, ihaleyi de diğer davalı …’nın kazanması üzerine, payına düşen dairler için davalı … ile Ankara 18.Noterliğine ait 12.05.2003 tarihli Taşınmaz satış vaadi sözleşmesi imzalandığını, buna göre davalı …’nın imzalanan sözleşmeler uyarınca hak sahibi olduğu 165 adet daireyi adına veya dilediği kişiye tescilini talep etme hakkına sahip olduğunu, bu çerçevede davalı …’nın isteği üzerine çeşitli tarihlerde devirler yapıldığını, en son 29.11.2006 tarihli yazı ile kalan dairelerin devrinin talep edildiğini, böylece hiç … alacağının kalmadığını, 29.11.2006 tarihli yazı ile devri istenilen … ……….. sayılı taşınmaz üzerindeki 4…. 3,4,5,6,7, 22, 37, 38 no’lu daireler olduğunu, bu dairelerden 4 ve 5 no’lu daireler için davacı dışında, Ankara 14. İcra Md.ne ait….. Sayılı dosyalarda takip alacaklısı olan dava dışı alacaklının dosya borçlusu olan davacı Kooperatif adına aldığı yetki ile dairelerin kendilerine devrini talep ettiğini, diğer davalı …’nın müvekkili şirkete, gerek kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile gerekse satış sözleşmesi uyarınca verdiği çeklerin karşılıksız çıktığını, bu nedenle davalı … aleyhine Ankara 31. İcra Md.ne ait….. Sayılı dosyalarda takip başlattığını, nitekim davalı …’nın müvekkişi şirkete borçlu olduğu hususunun Ankara 13.Asliye Hukuk Mahkemesinin … Karar sayılı ilamı ile tespit edildiğini, (Ankara 24.İcra Md…… E sayılı dosyada alacaklı taraf borçlu … hakkında yaptığı takipte davalı …’a 89/1 haciz ihbarnamesi göndermiş, davalı … itiraz edince itirazın iptali için açılan davada Ankara 13.Asliye Hukuk Mahkemesinin ,,,, Karar sayılı ilamı ile borcun değil alacağın olduğunu tespit etmiştir), davalı …’nın …… ve vergi borçları bulunduğunu, davacı kooperatif ile aralarında sözleşme bulunmadığını, sözleşmelerin nispiliği ilkesi uyarınca kendilerinden talepte bulunulamayacağını, Ankara 31. İcra Md.ne ait …. E. Sayılı dosyalarında davalı …’dan ayrı ayrı 58.306,22 TL ve 59.270,43 TL alacaklı olduklarını, bunun dışında da davalı …’nın borçlarının ve devlete kendilerince ödenmek zorunda kalınan vergilerin ödenmesi ve devir masraflarının karşılanması halinde taşınmazların devirlerini vermeye hazır olduklarını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili; davacı kooperatifin aktif dava ehliyeti olmadığını, dairelerin 24.06.2006 tarihinde noter marifetiyle kura çekimi yapılarak hak sahiplerine dağıtıldığını bu durumda davanın aktif husumet yokluğu nedeni ile reddi gerektiğini, 04.10.2010 tarihinde arsa maliki … ile dava dışı adi ortaklık arasında yapılan sözleşmenin bulunduğunu, Adi ortaklık ile davacı kooperatif arasında tam olarak bilemedikleri bir sözleşme olduğunu ve …’ın hissesine düşen 165 … dışındaki kısımla ilgili olarak davacı kooperatifin tasarruf hakkına sahip olduğunu, davacı ile kendileri arasında 28.05.2003 tarihinde Ankara 25.Noterliğince ….. no’lu inşaat sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmede arsa sahibinin davacı olup, yüklenici olarak …’nın yer aldığını, sözleşmenin konusunun bedel karşılığında … … 2 … sayılı taşınmaz üzerinde …. dairelik apartman yapılması olduğunu, bu sözleşme uyarınca …’nın inşaatı yapmaya başladığını, diğer davalı … ile ortak girişim arasındaki sözleşmenin feshedilmesi nedeni ile …’a düşen dairelerin satışa çıkarıldığını, bu 165 daireyi kendilerinin aldığını ve arsa maliki konumuna geçtiğini, daha sonra davalı … ile davacının bir araya gelerek 165 adet dairenin yapım işi için 10.06.2003 Tarihli bina yapım sözleşmesi imzaladığını, son hale göre … … 2 … sayılı taşınmaz üzerinde yapılacak bir kısım inşaatlar için arsa sahibi, bir kısım inşaatlar için yüklenici konumuna geçtiklerini, davacı ile kendileri arasında 28.05.2003 tarihinde Ankara 25.Noterliğince …… no’lu inşaat sözleşmesi imzalanan sözleşmedeki edimleri yerine getirdiklerini ancak kendilerine ödeme yapılmadığını, işin bitiminden sonra iş bitirme protokolü yapıldığını ve davacı Kooperatifin kendilerine 1.890.000,00 TL ödemeyi kabul ve taahhüt ettiğini, bu kapsamda kendilerine bonolar verildiğini ancak ödenmediğini, bu nedenle kendi borcunu ödemeyen davacının taşınmazların tescilini istemesinin mümkün olmayacağını, davaya konu dairelere ilişkin sözleşme uyarınca iskan belgesi alınmadığını, bu nedenle %10 luk kısma gelen dairelerin (8 adet …) davacıya devrinin olanaklı olmadığını, bu daireleri elinde tutma hakkına sahip olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Ankara 1 Asliye Ticaret Mahkemesinin….. Esas sayılı dosyasında;
Davacı …vekili ; müvekkilinin dava dışı borçlu … … Ltd. Şti’nden bir miktar alacağı için Ankara 24. İcra Müdürlüğünün ,,,, esas sayılı takip dosyası ile kambiyo senetlerine mahsus icra takibi başlatıldığını, takibin kesinleştiğini, borçlu … … Ltd. Şti’nin borcunu ödemediğini, yapılan haciz işlemlerinin semeresiz kaldığını, borçlu şirket üzerine kayıtlı bulunan gayrimenkuller üzerine haciz konulması talebi üzerine taşınmazların başka şirket adına mal kaçırmak maksadıyla devrettiğini, şahıs ile ilgili 30 adet haciz bulunduğunu, tahsilin mümkün olmadığını ve şirketin borca batık ve aciz içerisinde bulunduğunu, bu nedenle borçlunun 3.kişiye karşı sahip olduğu hakları kullanması için kendisine 28.09.2009 tarihli yetki belgesi verildiğini, davalı şirket ile dava dışı … … Ltd. Şti arasında akdedilen Ankara 18. Noterliğinin 12/05/2003 tarih ve … yevmiye sayılı ….. Sözleşmesi uyarınca davalının sahibi olduğu Ankara ili … ilçesi … … … 2 … inşaatı devam eden 165 adet dairenin 4.290.000,00 TL bedelle satılması hususunda anlaştıklarını, sözleşmenin 2. maddesi gereğince alıcı 165 adet dairenin toplam bedelinin 1.000.000.00 TL peşin olarak ödeyecek, kalanı ise sözleşme ekindeki tarihlerde belirtilen miktarlarda 14 ayda ödeyeceğini, sözleşme gereğince dava dışı ….. … … Ltd. Şti nin üzerine düşen edimi yerine getirdiğini, davalı yanca 165 dairenin devrinin yapılmadığını, davalı şirketin dava dışı borçlu … … ile danışıklı olarak … üzerinde hiçbir bağımsız bölümün devrini yapmadan … nın gösterdiği 3. şahıslar üzerine bağımsız bölümlerin devrini yaptığını, bu durumda müvekkilinin alacağını alamadığını ileri sürerek , düzenlenen sözleşme gereğince borçlu … … Ltd. Şti ye satış vaadi yapılan Ankara ili … İlçesi … … … 2 … kain taşınmazın …… nolu bağımsız bölümler üzerine ihtiyati tedbir konulmasını, davalı … üzerinde kayıtlı bağımsız bölümlerin tapularının iptali ile dava dışı borçlu … … İnş, Ltd. Şti tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … ……… vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının yetki belgesine istinaden dava konusu 8 adet taşınmazın … … adına tescili talepli olarak Ankara 4. Asliye Hukuk Mahkemesinde…E. Sayılı dosya ile açtığı Tapu iptali ve tescil davasının derdest olduğunu, yetki belgesinin bu davayı açmak için gerekli ön koşulu sağlamadığını, Ankara 13. İcra Hukuk Mahkemesinin ….E. Sayılı dosyası ile görülen davada …‘nın müvekkili şirkette herhangi bir hak ve alacağı olmadığına karar verildiğini ve kararın kesinleştiğini, Davacı taleplerinin zamanaşımına uğradığını, Ankara 5. Ticaret Mahkemesinin….. E.Sayılı dosyasının bekletici mesele yapılması gerektiğini, Müvekkili ile … arasında imzalanan 4.10.2000 ve 12.5.2003 tarihli sözleşmeler uyarınca, …’nın bu sözleşmelerdeki yükümlülüklerini yerine getirmek kaydıyla hak kazandığı ve ayrıca satın almış olduğu ve dava konusu olan dairelerin de içinde bulunduğu 165 adet dairenin adına veya dilediği kişi ya da kuruluş adına tescilini talep etme hakkına sahip olduğunu, Şu an için mülkiyeti üzerinde görülen ve 29.112006 tarihli yazı uyarınca 3. Kişilere devredilmesi istenilen dava konusu dairelerin … … 2 … bulunan dava konusu …,4,5,6,7,22,37 ve ….. nolu daireler olduğunu, bu dairelerin tapularının iptali ve tescili için…. tarafından Ankara 5. Asliye Ticaret Mahkemesinde dava açıldığını müvekkili şirketin borçlu … Hakkında karşılıksız çıkan çeklerin tahsili için Ankara 31. İcra Müdürlüğünün ….. Sayılı dosyalar ile takibe geçtiğini, davacının müvekkili şirkete borçlu olduğunun davacı tarafından açılan Ankara 13. İcra Hukuk Mahkemesinin… K. Sayılı kararı ile de tespit edildiğini, Ayrıca tapuların müvekkili adına kayıtlı olmasından dolayı emlak vergisi ödenmek zorunda kalındığını, sözleşme gereği …’nın ….. ve başkaca vergi, katkı payı vb borçlarının bulunduğunu, Devirlerin yapılabilmesi için sözleşme gereğince tüm bu ödemelerin … veya halefi tarafından karşılanması, yükümlülüklerin yerine getirilmesi gerektiğini ,aynı durumun davacı için de geçerli olduğunu savunarak, davacının talebinin kabulüne karar verilebilmesi için müvekkilinin tüm alacaklarının güncellenmesi ve davacı tarafından ödenmesi gerektiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen Ankara 6. Asliye Ticaret Mahkemesi ……. Esas dava dosyasında;
Davacı vekili ; Dava dışı Ankara B. Belediyesi … ile davalı … arasında düzenlenen 12.5.2003 tarih ve … yevmiye no.lu taşınmaz satış vaadi sözleşmesi ile … … ……… sayılı taşınmazda inşaatı devam eden 165 dairenin satışının davalıya vaat edildiğini, müvekkili kooperatif ile davalı arasında düzenlenen 10.06.2003 tarihli Kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile de anılan taşınmaz üzerinde kat karşılığı inşaat yapılmasının müvekkili tarafından davalıya karşı üstlendiğini , ayrıca aralarında 30.08.2001 tarihli taşeronluk sözleşmesi yapılarak imalatların davalıya verildiğini , davalının işi tamamlayamadığını , taraflar arasında imalatın durumuna ilişkin tespit tutanağı ve aynı tarihte iş bitirme protokolü düzenlendiğini , bu tutanak ile toplam 1.890.000,00 TL bedelli 48 adet senet imzalanarak …’ya verilmek üzere yediemine teslim edildiğini, bunlardan 19 adedinin ( 650.000 TL bedelli ) daha sonra …’ya teslim edildiğini, …’nın edimini yerine getirmediğinden dava konusu senetlerin bedelsiz kaldığını, şimdilik yedieminde bulunan 29 adet hakkında dava açıldığını , davalının ve yedieminin çeşitli ihtarlarla uyarıldığını , …’nın kesin hakedişe davet edildiği halde ihtara uymadığını, 18 adet daireden 8 adedinin halen … uhdesinde olduğunu , … … 2 … inşa edilen …,4,5,6,7,22 ,37 ve 38 numaralı bağımsız bölümler hakkında … ve … aleyhine Ankara 5. Asliye Ticaret Mahkemesinde …. Sayılı dosya ile cebri tescil davası açıldığını , eski kooperatif başkanının ……isimli kişi ile kurdukları şirket vasıtasıyla kooperatiften yararlandıklarını , bu konuda Ankara 7. Ağır Ceza Mahkemesinin…..Esas sayılı dosyasının derdest olduğunu , eksik ve hatalı iş bedeli, teslim edilmeyen 18 … bedeli, üçüncü kişilere ait hakedişe eklenen 15.534,78 TL ile … … ….parsele yapılan imalat bedelleri , hakkedişlere eklenen hak edilmeyen alacaklar sebebiyle kooperatifin borçlu değil …’dan alacaklı durumda olduğunu , iş bitirme protokolüne göre 48 senetten yedieminde kalan ve bir kısmı senet vasfını kaybeden 29 adedi hakkında dava açma ihtiyacı duyulduğunu belirterek, yediemin…… teslim edilen 10.1.2007 tanzim tarihli konu kısmında yazılı 29 adet senet bedeli 1.240.000 TL den dolayı davacı kooperatifin borçlu olmadığının tespitine, ödeme halinde ödenen bedellerin istirdadına, senetlerin iptaline , haksız sattırılan … bedellerinin istirdadına , dava konusu bedelin % 40 den az olmamak üzere kötü niyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ :
Mahkemece Asıl dava yönünden yapılan incelemede; taraflar arasında Kronolojik olarak belirlenen bu akti ilişki dışında, davacı kooperatif ile davalı …Ltd.Şti arasında 28.05.2003 Tarih ve ….. Yevmiye No.lu bir İnşaat Sözleşmesi daha mevcut olduğu, dosya kapsamına göre bu sözleşmenin 30.08.2001 tarihli taraflar arasında düzenlene adi yazılı sözleşmenin 28.05.2013 tarihinde noterde onaylatılmış hali olduğu, iş bu sözleşmede ise, davacı kooperatifin aslında …’a ait olduğu anlaşılan arsa için, bu kez yüklenici olarak değil arsa sahibi sıfatı ile ile davalı … …Ltd.Şti’nin ise yüklenici(müteahhit) sıfatıyla sözleşmeyi imzalamış oldukları, sözleşme uyarınca Ankara İli,…sayılı arsa üzerine 26 daireden oluşan 1 … apartman inşaatının yapılmasının kararlaştırıldığı, Davacı kooperatifin yüklenici sıfatıyla yer aldığı 10.06.2003 tarihli Arsa payı karşılığı Bina yapım sözleşmesi kapsamında, yükümlülüklerini yerine getirdiğini ileri sürerek kendisine devri gereken 8 adet bağımsız bölümün davalı … adına olan tapu kayıtlarının iptali ile adına tapuda tescili talep edilmiş ise de; mahkememizce aldırılan ve hükmün tesisinde esas alınan ….. Heyetine ait 15.10.2020 tarihli Raporunda belirtildiği üzere, davacının sözleşme ile üstlendiği yükümlülüklerini dava tarihi itibariyle yerine getirmediği gibi, alacağın temliki hükümlerine göre halefi sayıldığı … Ltd. Şti. nin de 12.05.2003 tarihli sözleşme hükümleri uyarınca diğer davalı …’a karşı yükümlülüklerini yerine getirmediği buna göre davacının tapu iptal tescil taleplerinin yerinde olmaması nedeniyle asıl davanın reddine karar vermiştir.
Mahkemece asli müdahil yönünden; kendisi ile asıl davada davalı olan …Ltd.Şti arasında tanzim olunan, 13.5.2002 tarihli adi yazılı şekilde düzenlenen satış vaadi sözleşmesi ile … no.lu dairenin … Ltd.Şti. tarafından kendisine satıldığı ileri sürülerek, asıl davanın da konusunu oluşturan 3 no’lu dairenin davacı Kooperatif adına değil kendisi adına tapuda tescilini istediği anlaşılmış ise de; … ile …. Ltd. şti. arasında imzalanan 12.5.2003 tarih ,… yevmiye no.lu gayrimenkul Satış Sözleşmesinin 6. ve 8. Maddelerinde … tapularının …. Ltd. Sti.ne verilmesine ilişkin hususlar düzenlenmiş olup davacının …’a olan taleplerinin de ….Ltd.Şti.nin halefi olarak … Ltd.Şti.nin hakları ile sınırlı bulunduğu değerlendirildiği, buna göre davalı …’nın …’a karşı sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmediği, asli müdahilin … … 2 … inşa edilen … numaralı bağımsız bölümün tapu kaydının kendisi adına tesciline ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Mahkemece Birleşen Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi…. Esas sayılı dava dosyasına ilişkin yapılan değerlendirmede; Dava dışı borçlu … Ltd.Şti’nin, 12/05/2003 tarihli sözleşme uyarınca davalı …’ın yüklenicisi sıfatına haiz olduğu, Bilirkişi kök ve ek raporlarında ifade edildiği üzere …. … Ltd. Şti. nin 12.05.2003 tarihli sözleşme hükümleri uyarınca davalı …’a karşı yükümlülüklerini yerine getirmemiş olması nedeni ile davacının dava dışı borçlu … adına açtığı davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkemece birleşen Ankara 6.Asliye Ticaret Mahkemesi ……E.sayılı dava dosyasına ilişkin yapılan değerlendirmede; İlk derece mahkemesince aldırılan bilirkişi kök ve ek raporlarında belirtildiği üzere; davalı ….. ait 2008-2009 defterlerinin dosya içerisine sunulmadığı, taraflar arasındaki protokole istinaden alınan senetlerin davalı …’nın kayıtlarında yer almadığının belirlenmiş olduğu, 650.000,00 TL’lik senet davacı kooperatife iade edilmiş olduğu, senetler toplamı olan 1.890.000’den davacıya iade edilen senet tutarı 650.000,00 mahsup edildiğinde bakiye 1.240.000 TL’lik senetler yönünden davacının davalı şirkete borçlu olmaması nedeniyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
TARAFLARCA İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı …vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; İİK 120 maddesi gereği borçlu … adına dava açtıklarını, 165 daireden 12’sinin halen … adına kayıtlı olduğunu, satış vaadi sözleşmesine göre ödemelerin yapılıp yapılmadığının değerlendirilmediğini, …’nın ödemediği bedelin depo edilmesi kaydıyla tescile karar verilmesi gerektiğini, raporun yetersiz olduğunu, hem 1, hem de 2. … inşaat olduğunu, iki inşaatı da …’nın yaptığını, 2 nolu … … şirketinin hem mal sahibi, hem de alt yüklenici olduğunu, yapılan ödemelerin 1 ve 2 nolu parsellerdeki inşaatlara ilişkin olduğunu, bilirkişilerin karıştırdığını, menfi tespit talebinin yerinde olmadığını, senetlerin niteliğinin tespit edilmediği, inşaatta eksiklik varsa 3. Kişi … … tapu iptal tescil talebinde bulunamayacağını, müteahhitin kooperatif olduğunu, tapu tescil davası açmaya hakkı olmadığını, gerekirse depo kararı da verilerek 5 adet bağımsız bölümün … adına tesciline karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
Asli Müdahil … … vekilinin istinaf başvuru dilekçesinde özetle; …’dan 13/05/2002 tarihli adi yazılı sözleşme ile 3 nolu bağımsız bölümü aldıklarını, 6 yıldır ev sahibi gibi müvekkilin oturduğunu, … …in bu daireyi kooperatifin işlemlerinden önce satın aldığını, bedelinin 2002 yılında ödendiğini, kooperatif ile … arasındaki iş bitirme porotokolü ve bonoların dikkate alınmadığını, …’nın bu … için …’a ödemesi gereken bir bedel varsa ödemeye hazır olduklarını, dairelerin %85 hazır olduğunu, sadece iskanın eksik olduğunu, bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu, satış vaadinden halen bedeli depo etmeye hazır olduklarını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
Tasfiye ………. … vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; davacı kooperatifin …’a karşı …’nın halefi konumunda olduğunu, davacının 74 ortağı olduğunu, sözleşmeye göre kendisine verilen konutların kura ile değiştirildiğini, dava konusu dairelerinde bunlardan olduğunu, …’ın …-… ortaklığına olan borcunun 2001 yılında kooperatife ödettirildiğini, uyuşmazlığın 2003 tarihli sözleşmeye göre çözülmesi gerektiğini, kesin hakedişin halan düzenlenmediğini, …’nın alacağının kalmadığını, davacıya 115 … düştüğünü, 74’ünün üyelere dağıtıldığını, 3 bloktan 26 dairenin hak edişlerden düşülmek üzere 50,000,00 TL den …’ya satıldığını, Sgk ve vergi borçları …’ya rücü hakkı saklı tutularak iskanın alınması için kat malikleri tarafından toplandığını, paranın kooperatif tarafından ödendiğini, kalan vergi borcundan …’nın sorumlu olduğunu, birleşen davada eksik iş ve imalatlar yapılmadığından 29 adet senetsiz bedelsiz kaldığını, …’nın boçlarını ödediklerini, … …in talep ettiği dairenin sözleşme gereği kooperatife düştüğünü, …’nın bunu satamayacağını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
GEREKÇE :
Asıl ve birleşen Davalar, ….(Kat Karşılığı İnşaat ve Eser Sözleşmelerinden Kaynaklanan) istemlerine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK)’nun 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
1-Borçlunun reddetmediği miras veya başka bir sebeple iktisap eyleyip henüz tapuya veya gemi siciline tescil ettirmediği mülkiyet veya diğer aynı hakların borçlu namına tescili alacaklı tarafından istenebilir. Bu talep üzerine icra dairesi alacaklının bu muameleyi takip edebileceğini tapu veya gemi sicili dairesine ve icabında mahkemeye bildirir (İİK m. 94/2)
Hacze iştirak eden bütün alacaklılar muvafakat ederlerse borçlunun borsada ve piyasada fiyatı olmıyan alacakları, ödeme yerine geçmek üzere itibari kıymetleriyle kendilerine veya hesaplarına olarak içlerinden birine devredilir. Bu halde alacaklılar, alacakları nispetinde borçlunun haklarına halef olurlar İİK m. 120/1). Aynı suretle hacze iştirak edenlerin hepsi veya içlerinden birisi borçlunun üçüncü bir şahıstaki alacağının tahsilini veya böyle bir şahsa karşı haiz olduğu dava hakkının kullanılmasını, masraf kendilerine ait olmak ve fakat haklarına halel gelmemek şartiyle üzerlerine alabilirler. (İİK m. 120/2)
Somut olayda birleşen dosya davacısı …tarafından İİK 94/2 maddesi gereği yetki alınması gerekirken İcra Müdürlüğünden İİK 120. Maddesi gereğince yetki belgesi alınarak tapu iptal ve tescil istemiyle dava açılmış olup söz konusu eksikliğin giderilmesi için birleşen dosya davacısı …vekiline süre verilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
2- 492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispî esas üzerinden, işlemin nev’i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Noksan tespit edilen değerler hakkında 30’uncu madde hükmü uygulanır (16/4. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). Harçlar Kanunu 28. maddeye göre (1) sayılı tarifede yazılı nispi karar ve ilam harcının 1/4’ü peşin alınır (28. md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır (30. md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. md.). HMK 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. (Yargıtay 15. Hukuk Dairesi, 2020/1033 Esas, 2020/3253 Karar)
Bu kapsamda somut olayda asıl dosyada davacı ve asli müdahil vekili tarafından, birleşen Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasında davacı vekili tarafından ilgili bağımsız bölümler yönünden tapu iptal ve tescil talep edilmiş olmasına rağmen dava konusu taşınmazların dava tarihlerindeki değeri belirlenmeden ve eksik peşin harç tamamlanmadan (birleşen Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …. Esas sayılı dosyasında alacak ve taşınmazlar değerinden hangisi düşükse o miktar üzerinden) yargılamaya devam edilerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
3- Davacı kooperatifin sözleşme tarihindeki yönetim kurulu başkanı … hakkında zimmet, görevi kötüye kullanmak ve nitelikli dolandırıcılık suçlarından yapılan yargılama neticesinde Ankara 7. Ağır Ceza Mahkemesi’nin … Karar sayılı mahkumiyet kararının temyizen incelenmesi neticesinde Yargıtay 5. Ceza Dairesi’nin …. Karar sayılı ilamı ile; Sanık ……. … yönetim kurulu başkanı, …’ın ise kooperatifin inşaat yaptığı taşınmazı satın alma vaadiyle … A.Ş.’den alan ve inşaat yapımını üstlenen yüklenici firma …. Ltd. Şti.’nin yetkilisi ve sahibi olduğu, sanıkların ortakları arasında yer aldıkları ….. kooperatifle ilgisi olmayan işlere karşılık düzenlenen iki adet senedin karşılığı olan toplam 9.273,48 TL’nin ve yine …. ait şirketin yüklenici firma olarak iş yaptığı S.S. … … … Kooperatifinden olan alacaklarına karşılık düzenlenen 15.534,78 TL hak edişlerin katılan kooperatifçe ödenmesini sağladıkları, …’in bu suretle zincirleme şekilde zimmet fiiline azmettiren olarak katıldığı anlaşıldığından delillerle iddia ve savunma duruşma gözönünde tutularak tahlil ve takdir edilmiş sübutu kabul olunan fiillerin unsurlarına uygun şekilde tavsif ve tatbikatı yapılmış bulunduğundan yerinde görülmeyen sanıklar müdafiilerin temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükümlerin onanmasına; Görevi kötüye kullanma suçu yönünden temyiz itirazlarının incelenmesinde ise; hükümden sonra 19/12/2010 tarihinde yürürlüğe giren 6086 sayılı Yasanın 1. maddesi ile TCK’nın 257/1-2. madde-fıkralarında yer alan “kazanç” sözcüğünün “menfaat” olarak değiştirilmesi ve bu fıkralarda öngörülen cezaların alt ve üst sınırlarının da indirilmesi karşısında TCK’nın 7/2. madde-fıkrasındaki “suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur” hükmü gözetilerek, sanık …’ın hukuki durumunun yeniden değerlendirilmesi zorunluluğu bulunduğu gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Bu kapsamda ceza dosyası getirtilerek yargılama konusu uyuşmazlığa etkisi tartışılmadan, buna göre sonucunun bekletici mesele yapılıp yapılmayacağı değerlendirilmeden yazılı şekilde eksik inceleme ve değerlendirmeyle sonuca gidilmesi doğru görülmemiştir.
4- Taraflar arasındaki benzer uyuşmazlıkla ilgili olarak Ankara 24. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …. Karar sayılı dosyanın istinaf incelemesi Dairemizce yapılmış olup, Dairemizin…. Karar sayılı ilamı ile temyiz yolu açık olmak üzere istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiş ve temyiz incelemesi için dosya Yargıtay’a gönderilmiştir.
Bu kapsamda o dosyada yapılan tespit ve değerlendirmelerden inceleme konusu bu dosyada faydalanma imkanı bulunup bulunmadığının değerlendirilmesi; buna göre Yargıtay tarafından söz konusu dosya ile yapılacak değerlendirmenin sonucunun beklenilmesi, bu şekilde çelişkili kararlar verilmesinin önüne geçilmesi suretiyle uygulama birliğinin sağlanması gerekirken yazılı şekilde bu husus tartışılmadan karar verilmesi doğru görülmemiştir.
5- Sözleşmenin imzalandığı tarihte yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 81. maddesi gereğince, akdin ifasını talep eden kimse kendi borcunu yerine getirmedikçe veya yerine getirmeyi karşı tarafa teklif etmedikçe alacağını talep edemez (Yargıtay (kapatılan) 15. Hukuk Dairesi, 2021/3680 Esas, 2021/2976 Karar)
Somut olayda davalılar ….. Arasında imzalanan 12/05/2003 tarihli satış vaadi sözleşmesinden kaynaklı olarak satıcı şirket vekili alıcı şirketten satış bedeli alacağı bulunduğunu ileri sürmüştür. Mahkemece tapu iptal ve tescil talebinde bulunan davacıların … Şirketinin halefi olarak kabulüne göre birlikte ifa kuralı gereğince satış bedelinden satıcı şirketin alacağı kalmışsa bunun tapu iptal ve tescil isteyenlerce satıcı adına depo edilip edilemeyeceği tartışılmadan yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
6- O halde Mahkemece yapılacak işlem; yukarıdaki açıklamalar kapsamında delillerin tartışılarak değerlendirme yapılması; gerekirse Mahallinde keşif de yapılarak dava konusu taşınmazların değerlerinin belirlenmesi, eksik peşin harcın ilgili taraflara tamamlattırılması; 10/06/2003 tarihli Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi gereğince yargılama aşamasında iskanın alınıp alınmadığı da göz önünde bulundurularak sözleşme gereğince davacı kooperatif tarafından talep edilebilecek dairelerin hangi bağımsız bölümler olduğunun tespit edilmesi; kabule göre satış vaadi sözleşmesinden kalan bakiye bedelin depo edilip edilmeyeceğinin tartışılması ile ulaşılacak sonuca göre karar verilmesinden ibaret olacaktır.
Açıklanan nedenlerle; sair hususlar incelenmeksizin davacı, birleşen dosya davacısı ve asil müdahil vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının HMK’nın 353/1-a.4,6 maddesi gereğince kaldırılmasına, dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde sonuçlandırılması için kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- Davacı, birleşen dosya davacısı ve Asli müdahil vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE,
2-ANKARA 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin 21/01/2021 Tarih ve…. Karar sayılı kararının HMK’nun 353/1-a.4,6 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
3-Davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
4-Davacı, birleşen dosya davacısı ve Asli müdahil tarafından yatırılan istinaf karar harçlarının talep halinde yatıran taraflara iadesine,
5-Davacı, birleşen dosya davacısı ve Asli müdahil tarafından ödenen istinaf kanun yoluna başvurma harcı ve yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince verilecek kararda dikkate alınmasına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK’nın 353/1.a maddesi gereğince KESİN olmak üzere 30/11/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.