Emsal Mahkeme Kararı Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi 2020/797 E. 2021/935 K. 13.10.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 31. HUKUK DAİRESİ
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
31. HUKUK DAİRESİ
(İnceleme Aşamasında/ Duruşmasız)
(Kararın Kaldırılarak Dosyanın Mahkemesine
Gönderilmesine/ HMK m. 353/1-a.4,6)

….

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İSTİNAF K A R A RI

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 06/05/2019
NUMARASI : ….

DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ : 13/10/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 20/10/2021

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan Menfi Tespit (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) İstemine ilişkin davada mahkemece davanın kabulüne dair verilen karara karşı süresi içinde davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme neticesinde;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili; davalı ile 16.08.2017 günü düzenlenen sözleşmenin 7. maddesi gereği 1.197 adet çelik daire kapısı ile 1.035 adet yangın kapısının malzeme, işçilik, montajlı olarak 30.07.2018 tarihine kadar tamamlanması gerektiği halde tamamlanamayacağının anlaşılmasıyla davalıya keşide edilen noter ihtarnamesine verilen yanıtta fiyat farkı talep edildiğini, sözleşmenin 5. maddesine uygun olarak davalıya çek verilerek bedelin ödendiğini, davalının süresinde edimlerini yerine getirmemesi üzerine sözleşmenin tek taraflı feshinden sonra Ankara 5.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin…. tespit yapıldığını, teslim edilmeyen malzeme bedeline karşılık gelen toplam 200.000TL bedelli iki adet çekin ödenmemesi gerektiğini ileri sürerek, … 30.05.2018 vade tarihli 3192948 ve 30.06.2018 vade tarihli …. numaralı çekler nedeniyle borçlu olmadığının tespitini istemiştir.
Davalı cevap dilekçesi sunmamış, duruşmalara katılmamıştır.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ :
Mahkemece; taraflar arasında adi yazılı, 16.08.2017 günlü sözleşmenin 1.maddesi gereği ……kapsamında tüm daire giriş çelik kapıları ve yangın kapılarının malzeme+işçilik+montaj işinin davalı tarafından üstlenildiği anlaşılmaktadır. Yine sözleşmenin 7.maddesi gereği iş 30.07.2018 tarihine kadar tamamlanacak, 5.madde gereği yükleniciye 30.12.2017 ödeme tarihinden başlayan sıralı 6 adet çek verileceği belirtilmiştir. Ankara 5.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ….İş dosyasında davacının talebi üzerine yapılan tespit yapıldığı, inşaat bilirkişi tarafından düzenlenen 07.05.2018 günlü raporda 570 adet çelik kapı ve 120 adet yangın kapısı imalatının gerçekleştirildiği belirtilmiştir. Mahkememizce de dosya üzerinden bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Bilirkişi kurulunun 09.01.2019 günlü raporunda davalının yapılmayan imalat borcunun 238.507,50TL; malzeme bedeli karşılığının ise 202.125TL olduğu, davacının davalıya verdiği davaya konu çekler nedeniyle borçlu olmadığı; taraflar arasında TBK’nın 97.maddesinde belirtilen karşılıklı borç yükleyen sözleşme bulunduğundan öncelikle davalının edimini yerine getirmesinden sonra davacının edimini yerine getirmesi beklenmektedir. Davacı sözleşme kurulduğu sırada sözleşme bedelinin bir kısmını içinde dava konusu çeklerinde bulunduğu çekler ile ifa etmiştir. Ancak, gerek taraflar arasındaki noter ihtarnamelerinden gerekse Ankara 5.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin….. bilirkişi raporundan davalının edimini tam ve eksiksiz olarak yerine getirmediği kanıtlanmaktadır. Dolayısıyla, yerine getirmediği edimin bedelini davalı davacıya geri iade etmesi gerekmektedir. Davacı çekişmeye konu çeklerin bedellerinin ödendiğine ilişkin bir delil sunmamıştır. Bu nedenle, … 30.05.2018 vade tarihli …. numaralı çekler nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; davanın istirdat davasına dönüştüğünü, dava konusu çeklerin ödendiğini, ihtiyati tedbir taleplerinin reddedildiğini, İİK 72/6 gereği çeklerin ödendiğinden davanın istirdat davasına dönüştüğünü, çek bedellerinin ödendiğine dair belge sunduklarını, bilirkişinin de raporunda bu hususu belirttiğini, ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek faizle çeklerin istirdatını talep ettiklerini belirterek karaın kaldırılmasını talep etmiştir.
GEREKÇE :
Dava, Menfi Tespit (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK)’nun 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
1- TC Anayasası’nın 36/1 maddesinde, “Herkes meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı merciileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir” hükmü düzenlenmiştir. Yine HMK’nın 27. maddesi uyarınca “kanunun gösterdiği istisnalar haricinde hakim her iki tarafı istima veyahut iddia ve müdafaalarını beyan etmeleri için kanuni şekillere tevfikan davet etmedikce hükmünü veremez”. Bir davanın görülmesi için taraf teşkilinin sağlanması esas olup, hakimin bu hususu re’sen gözetmesi gerekir. Yargılamanın sağlıklı bir biçimde sürdürülebilmesi, iddia ve savunma ile ilgili delillerin eksiksiz toplanıp tartışılabilmesi, davanın süratle sonuçlandırabilmesi, öncelikle tarafların yargılama gününden haberdar edilmesi ile mümkündür. Kişinin hangi yargı merciinde duruşmasının bulunduğunu, hakkındaki iddia ve isnatların nelerden ibaret olduğunu bilmesi, usulüne uygun olarak tebligat yapılması ile sağlanabilir. (Yargıtay 17. Hukuk Dairesi, 2013/15679 Esas, 2015/2873 Karar) Bu kapsamda Mahkemece davalı şirketin kayıtlı adresi araştırılmadan tebligat işlemlerinin yapılması doğru görülmemiştir. Kaldı ki davalı şirket karşı tarafa gönderdiği cevabi ihtarnamesinde farklı bir adres göstermiştir.

Mahkemece davalı şirketin kayıtlı son adresini ve şirketin faal olup olmadığını merkezinin bulunduğu … sorulması; şirketin faal olması halinde ilgili adrese normal şekilde tebligat yapılması; tebligatın bila tebliğ iade dönmesi halinde Tebligat Kanunun’nun 35.maddesine göre yeniden tebligat çıkartılması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir. (Yargıtay 10. Hukuk Dairesi, 2020/6927 Esas, 2020/5094 Karar)
2- Davacı vekilince menfi tespit talebine konu çeklerin ödeme bilgisi sunulmuş olmasına rağmen bu husus araştırılmadan ve tartışılmadan yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
3- 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 15. maddesinde yargı harçlarının (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden alınacağı, 16. maddesinde değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerlerin esas olduğu, 28/a maddesinde karar ve ilam harçlarının dörtte birinin peşin alınacağı, (1) sayılı tarifenin A.III.1.a maddesinde konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden binde 68,31 oranında karar ve ilam harcı alınacağı düzenlenmiştir. Mahkemece yapılan yargılama neticesinde davanın kabulüne karar verilmiş olmasına rağmen 35,90 TL harç alınarak miktar olarak da dosyada görülmeyen 13.626,10 TL harcın davacıya iadesine karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
4- O halde Mahkemece yapılacak işlem; tespit raporu ile yetinilmeyerek bu dosyadaki delillerin tartışılması bakımından tespit dosyası aslının getirtilmesi, davalı adresinin ilgili….. tespitinden sonra tebligat eksikliği varsa giderilmesi, ilgili çeklerin bedelinin ödenip ödenmediğinin Bankadan sorularak tespitinden sonra ödenmiş ise davanın istirdat davasına dönüşmüş olması nedeniyle buna göre değerlendirme yapılması; davacının hesaplaması ile yetinilmeyerek konusunda uzman bilirkişilerden iş bedelinin hesaplanması için denetime elverişli rapor alınması; bu şekilde ulaşılacak sonuca göre karar verilmesi ve kararın türüne göre karar ve ilam harcının eksiksiz olarak tahsiline karar verilmesinden ibaret olacaktır.
Açıklanan nedenlerle; sair hususlar incelenmeksizin davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının HMK’nın 353/1-a.4-6 maddesi gereğince kaldırılmasına, dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde sonuçlandırılması için kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE,
2-ANKARA 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin 06/05/2018 tarih, … Karar sayılı kararının HMK’nun 353/1-a.4,6 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
3-Davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
4-Davacı tarafından yatırılan istinaf karar harcının talep halinde davalıya iadesine,
5-Davacı tarafça ödenen istinaf kanun yoluna başvurma harcı ve yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince verilecek kararda dikkate alınmasına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK’nın 353/1.a maddesi gereğince KESİN olmak üzere 13/10/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan … Üye … Üye … Katip …