Emsal Mahkeme Kararı Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi 2020/744 E. 2021/442 K. 28.04.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 31. HUKUK DAİRESİ
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
31. HUKUK DAİRESİ

..
(İnceleme Aşamasında Esastan Red HMK 353/1-b.1 md)

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 09/07/2019
NUMARASI : …

DAVANIN KONUSU : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ : 28/04/2021
KARARIN YAZIM TARİHİ : 17/05/2021

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkin davada mahkemece davanın reddine dair verilen karara karşı süresi içinde davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan incelemede;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında Trabzon/… … 1-2 Hidroelektrik Santrali (HES) üretim tesisi enerji nakil hattının bağlantı hattının yapımı konusunda 28.01.2010 tarihli sözleşme yapıldığını, sözleşmeye göre hattın bedelinin davalı tarafından ödeneceğini, sözleşmenin Geçici 6.maddesinde; “…..üretim tesislerinin sisteme bağlantısı için yeni iletim tesisinin yapılmasının zorunlu olduğu hallerde bu tesislerin yapımı için …’ın yeterli finansmanın olmaması durumunda, söz konusu yatırımlar sisteme bağlanması uygun görülen lisans sahibi tarafından …’la imzalanacak tesis sözleşmeleri kapsamında münferiden veya müştereken yaptırılabileceği, yapılan tesis …’a ait olduğu, Müşterek veya münferiden yapılacak iletim tesisine ilişkin geri ödemeye esas yatırım tutarı, … tarafından hazırlanıp kurul tarafından onaylanan metodolojiye göre hesaplanır. Söz konusu yatırımlara ilişkin geri ödemeye takip eden uygulama döneminde başlanır. Geri ödeme süresi söz konusu üretim tesisinin … tarafından geçici kabulünün yapıldığı tarihten itibaren en fazla 10 yıldır…Geri ödemeler her uygulama dönemi içerisinde aylık eşit taksitler halinde yapılır.” hükmünün yer aldığını, bu sözleşme hükmüne göre tesisin yapımına müvekkili tarafından başlandığını, iletim hattının münferiden müvekkili tarafından yapılarak davalıya teslim edildiğini, hattın geçici kabulünün yapıldığını, sözleşmenin imzalanmasından sonra … tarafından kabul edilen 09.12.2010 tarihli Yöntem Bildiriminin “kullanıcılara borçlanılan miktarın geri ödenmesi” başlıklı 9.7 maddesinde; ” … tarafından belirlenen yatırım tutarı, TL olarak sabitlenerek, peşin alınmış sisem kullanım bedeli olarak değerlendirilir. Sistem kullanım faturasının düzenlenmesi esnasında yürürlükte olan sistem kullanım tarifesi kullanılır. Kullanıcı tarafından karşılanan yatırım bedeli tamamlanıncaya kadar kullanıcı Sistem kullanım bedelini (KDV hariç) ödemeyecektir. Ancak faturada yer alan KDV tutarının tamamı le diğer kalemler süresi içinde kullanıcı tarafından ödenir. KDV hariç fatura tutarı … tarafından peşin ödenmiş sistem kullanım bedeli olarak kullanıcı adına alacak kaydedilir” hükmünün yer aldığını, yatırım bedelinin geri ödenmesi için ek protokol yapılması gerektiğinin müvekkiline bildirilmesi üzerine davalı ile 30.12.2011 tarihli ek protokol yapıldığını, ancak ek protokolün açıklama kısmında “geri ödemeye esas gerçekleşen yatırım tutarı tespit metodolojisi ile 25.05.2010 tarihli Bağlantı anlaşmasının ilgili bölümlerinde bütün kullanıcılara uygulanmak üzere değişiklik yapılmıştır” ibaresinin bulunduğunu, müvekkili tarafından 03.01.2012 tarihli yazı ile 25.05.2010 tarihinde yayınlanan geri ödemeye esas gerçekleşen yatırım tutarı tespit metodolojisinin taraflar arasındaki bağlantı anlaşmasına uygulanmasının kabul edilmeyeceği, anlaşma tarihinde yürürlükte bulunmayan metodolojinin sonradan geriye dönük olarak uygulanmak istenmesinin sözleşmeye aykırı olduğu ve sözleşme tarihindeki mevzuat ve fiili durum nazara alınarak hesaplama yapılması gerektiğinin davalı tarafa bildirildiğini, Müvekkili tarafından taahhüde konu sahada KDV dahil toplam 6.449.124,13 TL’lik imalat yaparak davalıya teslim ettiğini, dava konusu işe dair sözleşmenin imzalanmasından sonra ödeme bedelinin belirlenmesine dair metodolojinin değiştirilmesinin mümkün olmadığını, sözleşmeden sonra anılan değişiklik ile özetle …’a münferiden yapılan iletim hattı bedelinin belirlenmesi konusunda bu kuruma yapılan en düşük maliyetli iletim hattı bedeli ne ise (… iletim hattı baz belirlenmiştir) onun üzerinden hesap yapılmasını ön gördüğü, Trabzon – …. – … döşendiği alanının coğrafi zorluğu ve bitki örtüsünün elverişsizliği, iklim ve çalışma koşulları, işçilik maliyetleri, lojistik maliyetleri, Ankara …. hattına göre en az 10 kat daha zor olduğu, hat bedelinin sözleşmenin imzalandığı tarih itibari ile yürürlükte olan metodolojiye göre ödenmesi gerektiğini belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile davalı … lehine Trabzon/… planlı … 1-2 Hidro Elektrik Santrali (HES) üretim tesisi istem bağlantı (enerji) nakil hattının bağlantı hattının inşası nedeni ile müvekkile geri ödenmesi (hat iletim bedelinden mahsubu) gereken miktarın tespitini, hat inşa bedeli eksik ödendiğinden eksik ödenen hat bedeline geçici kabul tarihinden itibaren DİBS uygulanan faiz oranında faiz uygulanması gerektiğinin tespitini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 10.000,00 TL’nin geçici kabul tarihinden itibaren DİBS uygulanan faiz oranında davalı taraftan alınarak kendilerine ödenmesine (hat iletim bedelinden mahsubuna) hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, Trabzon ili sınırları içinde davacı tarafından kurulması planlanan 18,1 MW kurulu gücündeki … 1-2 HES’in teşekküle ait Havza Trafo Merkezine bağlanması için taraflar arasında 28.01.2010 tarihli bağlantı anlaşması imzalandığı, söz konusu anlaşmanın 06.04.2010 tarihinde revize edildiğini, …’nın 28.04.2010 tarihli kararı ile onaylanan “Geri Ödemeye Esas Gerçekleşen Yatırım Tutarı Tespit Metodolojisi” ile birlikte Bağlantı anlaşmasını ilgili bölümlerinde bütün kullanıcılara uygulanmak üzere değişiklik yapıldığını, revize edilen anlaşma metninin Ek-4 Tesis Sözleşmesi başlıklı bölümündeki hüküm doğrultusunda “fiili durum tespit tutanağı” düzenlenerek karşılıklı imza altına alındığını, fiili durum tespit tutanağı çerçevesinde 30.12.2011 tarihinde ek protokol düzenlenerek Bağlantı Anlaşmasının eki olarak yürürlüğe girdiğini, Bağlantı Anlaşması kapsamında teşekkül adına yapılan yatırımın geri ödemesinin …’nın 28.04.2010 tarihli Kurul Kararı ile onaylanan Geri Ödemeye Esas Gerçekleşen Yatırım Tutarı Metedolojisine göre yapıldığını, adı geçen metedolojide; “… Genel Müdürlüğü anlaşma tarihi ile geçici kabul tarihleri arasındaki sürede (bu süre bir yıldan az olması halinde bu süre geçici kbul tarihinden önceki bir yıldır. Anlaşma tarihinden önceki bir yıl içinde anlaşmaya esas yapım işiyle aynı teknik karakteristiğe sahip en az bir işe ait sözleşme bulunmuyorsa, geçmişte gerçekleştirilmiş olan anlaşma tarihine en yakın ilk işin sözleşme fiyatları dikkate alınır) yapım işindeki en düşük kilometrik maliyeti tespit ederek, onaylı projesinde belirtilen hat uzunluğunu tespit edilen en düşük kilometrik maliyet ile bedellendirmek suretiyle gerçekleşen yatırım tutarını” hesaplanırken herhangir bir fiyat farkı ve eskalasyon verilmeyeceği hükmünün yer aldığını, söz konusu metodolojinin şimdiye kadar teşekkülce bağlantı anlaşması imzalanmış tüm kullanıcılar için uygulandığını, gerek davacının gerekse teşekkülün … kararlarına uymakla yükümlü olduğunu, müvekkili şirket tarafından yapılan işlemlerin sözleşmeye ve konuya ilişkin mevzuata uygun olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
Mahkemece, tüm dosya kapsamı ve toplanan deliller değerlendirildiğinde, davanın, taraflar arasındaki anlaşmaya göre davalı tarafça karşılanması kararlaştırılan hat bedelinin ne şekilde belirlenmesi gerektiği, hat bedelinin tespitine ilişkin metodolojiyi tespit eden …’nın 28.04.2010 tarih ve … sayılı kararının yanlar arasında uygulanıp uygulanmayacağının, davacı yanın talep edebileceği bir miktar bulunup bulunmadığının, var ise bunun miktarı ile DİBS faiz oranının uygulanıp uygulanmayacağının tespitine ilişkin olduğu, sözleşme tarihinde yürürlükte olan 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun Geçici 14.maddesinde; üretim tesislerinin sisteme bağlantısı için yeni iletim tesisi yapılmasının gerekli olduğu hallerde; bu tesislerin yapımı için …’ın yeterli finansmanının mevcut olmaması durumunda, söz konusu yatırımların bu tesise bağlantı talebinde bulunan kullanıcı tarafından yapılabileceği, yapılan yatırımın tutarının kullanıcı ile … arasında yapılacak tesis sözleşmesi ile bağlantı anlaşması çerçevesinde geri ödeneceği, bu konuya ilişkin usul ve esasların kurum tarafından çıkarılacak tebliğ ile düzenleneceğinin açıklandığı, anılan yasal düzenlemeye dayalı olarak çıkarılan Tebliğin Geçici-6. maddesinde; üretim tesislerinin sisteme bağlantısı için yeni iletim tesisi yapılmasının gerekli olduğu hallerde söz konusu yatırımlar isteme bağlanması uygun görülen lisans sahibi tüzel kişi tarafından …’la imzalanacak tesis sözleşmeleri kapsamında yapılacağı, yapılan tesis ve hatların …’a ait olacağı, kullanıcı tarafından yapılacak iletim tesisine ilişkin geri ödemeye esas yatırım tutarının … tarafından hazırlanıp kurul tarafından onaylanan metodolojiye göre hesaplanacağının belirtildiği, “Elektrik Piyasasında İletim Sistemlerine Bağlantı ve Sistem Kullanımı Hakkında Tebliğin” Geçici-6. maddesi uyarınca … tarafından kabul edilen 26.04.2010 tarihli “Geri Ödemeye Esas Gerçekleşen Yatırım Tutarı Tespit Metodoloji” sinde; kullanıcı tarafından tesis edilecek enerji iletim hatları için; Kamu İhale Kanununa göre ihale edilerek, sözleşmenin imzalandığı aynı karakteristikli enerji iletim hattı yapım işindeki en düşük kilometrik maliyet üzerinden bedellendirilmek suretiyle yatırım tutarının hesaplanacağı, anlaşma tarihinden önceki bir yıl içinde anlaşmaya esas yapım işiyle aynı teknik karakteristiğe sahip işe ait sözleşme bulunmuyorsa geçmişte gerekleştirilmiş olan anlaşma tarihine en yakın ilk işin sözleşme fiyatlarının dikkate alınacağının belirtildiği, taraflar arasında imzalanan 30.12.2011 tarihli Ek Protokolde; … tarafından benimsenen metodoloji ile birlikte 25.05.2010 tarihinde Bağlantı Anlaşmasının ilgili bölümünde değişiklik yapıldığı, kullanıcı tarafından tesis edilecek enerji iletim hattının geri ödemeye esas bedelinin fiili durum tespit tutanağı çerçevesinde … tarafından belirleneceğinin kararlaştırıldığı, dava konusunun taraflar arasında imzalanan bağlantı anlaşması uyarınca davacı tarafından tesis edilen iletim hattı bedelinin davalıdan tahsili istemine ilişkin olduğu, bu konulara ilişkin ayrıntılı bilirkişi raporlarının alındığı, davalı vekili tarafından sunulan 25/09/2018 tarihli dilekçe ile, … …. Elk. Ürt. A.Ş.’nin dava tarihi olan 19.10.2012 tarihine kadar Keşif bedeli 3.970.740,00.-TL alacağı ile bu tutara ait 595.611,00.-TL KDV alacağı doğduğu, 595.611,00.-TL KDV alacağının 43.867,95.-TL’sinin borcuna mahsup edildiği, kalan 551.743,05.-TL’si ise 14.11.2011 tarihinde ödendiği, Geri Ödemeye Esas Gerçekleşen Yatırım tutarının 2.626.206,21 TL olarak gerçekleştikten sonra fark 1.344.533,79.-TL tutarlı iade faturası düzenlenerek şirkete gönderildiği, hesaplama yapıldıktan sonra defaten ödenecek tutar (geçici kabul tarihinden itibaren vadesi geçmiş alacağı ile faiz tutarı) 306.390,70.-TL den fark iade faturasına ait 242.016,08.-TL KDV alacağının mahsup edidiği, kalanın ise vadesi geçmiş borçlarına mahsup edildiği, ….. Geri Ödemeye Esas Gerçekleşen Yatırım tutarı 2.626.206,21.TL alacağından, defaten ödenecek tutar dahil dava tarihi olan 19.10.2012 tarihine kadar (Ocak-Eylül 2012) toplam 481.471,10.-TL’si; Fark iade faturası KDV alacaklarının 242.016,08.-TL tutar ile vadesi geçmiş 239.455,02.-TL tutarlı sistem kullanım ve sistem işletim borcunun alacaklarına mahsup edildiğini, 18.09.2018 tarihi itibariyle davacı şirketin Geri Ödemeye Esas Gerçekleşen Yatırım tutarı 2.626.206,21.TL alacağı, 97.870,43.-TL kamulaştırma avansı ile Danıştay’ın kararı sonrası yeniden hesaplanan ilave alacağı 248.960,04.-TL olmak üzere toplam 2.973.036,68.-TL alacağından, toplam 2.209.805,72.-TL’lik tutarın sistem kullanım ve sistem işletim ve KDV borcuna mahsup edilmesi sonucu 763.230,96.-TL geri ödemeye esas tesis bedeli alacağı kaldığını, kalan 763.230,96.-TL tesis bedeli alacağının, sistem kullanım ve sistem işletim borcu tamamlanıncaya kadar mahsuplaşmaya devam edilerek, borcun tamamı tahsil edildikten sonra kalan alacağının aylık 29.355,04.-TL olarak ödenmeye devam edeceğinin belirtildiği, dilekçe ekinde sunulan … .. Fin. Yön. Daire Başkanlığı hesap ekstresinin 30/12/2011 tarihli olup, bu ekstre incelendiğinde davalı şirket yönünden tesis, keşif bed. KDV alacağının borcuna mahsuben 43.867,95 TL ödeme olduğu ve bu miktarın 19/10/2012 dava tarihinden önce mahsuben ödemenin gerçekleşmiş olduğu gerekçesiyle, mahsup nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yargılama aşamasındaki beyanlarını tekrar ettiğini, mahkemece davanın konusundan tamamen farklı bir inceleme yapıldığını, davalının Trabzon- … hattı ile Ankara- … hattının maliyetinin aynı olamayacağını bildiğini, davacının inşaa ettiği hat ile davalının dosyaya sunduğu projeler arasında; finansman, coğrafi bölge, yapım zorluğu, maliyet, nakliye, işçilik vb. Kıstasların toplamı olan emsal kavramına en uzak projenin hesaba esas alındığını, davalının dosyaya sunduğu projelerin emsal olmadığını, bu nedenle geri ödemeye esas tutarın serbest piyasa fiyatları ya da müvekkilinin fiili maliyeti üzerinden hareket edilerek belirlenmesi gerektiğini, salt davalının verdiği verile üzerinden dava konusu olmayan mahsup hesabı yapılarak hüküm kurulmasının hatalı olduğunu belirterek, mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
GEREKÇE:
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu (HMK)’nun 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Mahkemece, dosya kapsamındaki bilgi, belge ve toplanan deliller değerlendirilerek yasal düzenlemelere uygun ve isabetli gerekçeyle karar verilmiş olduğu, ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Alınması gereken 59,30 TL istinaf karar harcından peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 14,90 TL harcın davacıdan tahsili ile Hazine’ye irat kaydına.
3-İstinaf başvurusu nedeniyle davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin ve istinaf kanun yoluna başvurma harcının kendi üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından davalı lehine vekalet ücreti taktirine yer olmadığına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 Sayılı HMK’nın 361. maddesi gereğince kararın taraflara tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay’da TEMYİZ yolu açık olmak üzere 28/04/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan … Üye … Üye … Katip …