Emsal Mahkeme Kararı Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi 2020/633 E. 2021/575 K. 03.06.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 31. HUKUK DAİRESİ
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
31. HUKUK DAİRESİ
(İnceleme aşamasında / Duruşmasız)
(HMK. 353/1-b-2 Kararın Kaldırılarak
Yeniden Hüküm Kurulmasına)

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 21/11/2018
NUMARASI : ….

DAVANIN KONUSU : Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan
Rücuen Tazminat
KARAR TARİHİ : 03/06/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 07/06/2021

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan eser sözleşmesinden kaynaklanan rücuen tazminat istemine ilişkin davada mahkemece davanın kabulüne dair verilen karara karşı süresi içinde davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme neticesinde;
İDDİA :
Davacı vekili; müvekkilinin davalı ile 30/12/2004 tarihinde …. hattı faz 3 projesinin yapımı konusunda sözleşme imzaladığını, projenin yapım çalışmaları sırasında 29/08/2005 tarihinde ….nolu dosyada bilirkişi raporları alındığını, alınan raporlarda zayi olan akaryakıt miktarının 197218 kg olarak belirlendiğini, davalının kusur oranının 6/8, davacının kusur oranının ise 2/8 olarak tespit edildiğini, Elazığ 2 AHM’nce kurulan 10/04/2008 tarihli hükümde toplam 214.632,35-TL tutarındaki hasar bedelinin davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilerek, raporlarda belirlenen kusur oranlarının davalılar arasındaki iç ilişkide dikkate alınması gerektiğinin ifade edildiğini, kararın taraflarca temyizi neticesinde, Yargıtay 11 Hukuk dairesinin 18/05/2010 tarih ve …Karar sayılı ilamı ile boruların tamir bedeline ilişkin bir kararın verilmemiş olması ve haksız eylemden kaynaklanan tazminat alacağına dayalı temerrüt faizine KDV uygulanmaması gerektiği gerekçeleriyle yerel mahkeme kararının bozulduğunu, bozma sonrasında yerel mahkemenin 257.708,92-TL tutarındaki hasar bedelinin davalılardan müteselsil sorumluluk ile tahsili yönünde verdiğini bu kararın Yargıtay 11 Hukuk Dairesince onandığını, … tarafından yapılan icra takibi neticesi 17/04/2013 tarihi itibariyle 515.512,46-TL tutarındaki toplam borcun 2/8 oranındaki 128.878,00-TL’lik miktarının müvekkilince ödendiğini, bakiye borcun davalı tarafından ödenmemesi ve müteselsil sorumluluk gereği, 386.634,00-TL’nin 10/06/20103 tarihinde ödediğini, bu ödemenin ödeme tarihi olan 10/06/2013 tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA :
Davalı vekili; davacının talep ettiği bedelin gerek taraflar arasında aktedilen sözleşme hükümleri yönünden ve gerekse Elazığ 2 AHM’nin …. Esas sayılı dosya kapsamı yönünden müvekkili kuruluştan tahsilinin mümkün olmadığını, davacı ile aralarındaki sözleşme gereği meydana gelen hasardan davacının sorumlu olduğunu, sözleşme eki teknik şartnamenin “İKY Tasarım İşleri ” başlıklı maddesindeki özel geçişleri gerektiren projelerin hazırlanması ve gerekmesi durumunda ilgili idarelerle protokol yapılmasının davacının sorumluluğunda olduğunu, bunun yanı sıra davacı yüklenicinin ihale dökümanı ile kendisine teslim edilen projeye göre mevcut altyapının altından veya üzerinden geçiş ile ilgili projeyi yapıp müvekkil kuruluşa sunma yükümlülüğünün bulunduğunu, olayın meydana geldiği gece saat 00:30 saati itibariyle gece çalışması kapsamında olan bu çalışma için alt yapı denetim görevlisinden alınmış bir iznin bulunmadığını, Elazığ 2 AHM’nin kararına dayanak oluşturan bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranları dahilinde kendi kusuru ile oluşan zararın 6/8’i olan olan 384.634,00 TL’yi talep ve dava etmesinin ve mahkeme kararındaki kusur oranının taraflar için bağlkayıcı olduğu savının Elazığ 2 AHM’nin tesis ettiği gerekçeli kararı yönünden ve hukuken kabul edilebilir olmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ :
Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; taraflar arasında tanzim eser edilen sözleşmesi uyarınca davacının davalıya ait doğalgaz boru hattının döşenmesi işini yüklendiği, çalışma sırasında dava dışı …… akaryakıt boru hattına zarar verildiği, dava dışı başkanlığın zararın tazmini talebiyle Elazığ Asliye Hukuk Mahkemesinde davacı ve davalı aleyhine dava açtığı, yargılama sonucunda mahkemece belirlenen tazminatın davalılardan mütelsilen tahsiline karar verildiği, kararın yargıtayca onanarak kesinleştiği, icra takibi üzerine tazminatın tamamının davacı tarafından ödendiği, davacının ödediği bu tazminattan davalının kusuru oranına sorumlu olduğu iddasıyla davalıdan tahsili talebiyle derdest davayı açtığı, asliye hukuk mahkemesinde aldırılan bilirkişi raporu, kesinleşen mahkeme kararı ve mahkemece aldırılan bilirkişi raporlarından anlaşılacağı üzere, davalının sözleşme ve ekindeki protokol kurallarına uymayarak davacı şirkete yer teslimi yaparak güzergahın açılmasında sakınca yoktur belgesi verdiği, olayın meydana gelmesinde 6/8 oranında kusurlu olduğu, TBK 62 maddesi uyarınca tazminatın kendi payına düşeninden fazlasını ödeyen davacının müteselsil sorumlu olan davalıya rücu hakkına sahip olduğu, bu durumda mahkeme kararına istinaden dava dışı şahsa ödemede bulunan davacının ödediği tazminatın 6/8 oranındaki miktarı olan 386.634,00 TLyi ödeme tarihinden itibaren müteselsil sorumlu olan davalıdan talep etme hakkı bulunduğu gerekçesi ile, davanın kabulüne karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; mahkemece davacının iş sahasında gerekli özeni göstermediği, hususunun dikkate alınmaksızın karar verildiğini, özel geçiş yeri olan … petrol boru hattı geçişinin davacı yükleniciye verilen yer teslim tutanağı ekindeki kamulaştırma paftasında işlenmiş olduğunu, davacının bu hususu bildiğini, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 33.19 maddesinde yüklenicinin güzergahı inceleyeceği, özel geçiş haritaları dışında özel geçiş gerektiren yerler için projeleri hazırlayacağı hususunun düzenlendiğini, davacının buna uygun hareket etmediğini, dava konusu olayın yapı denetim görevlisine ve teşkilata haber verilmeksizin gece idarenin izni ve bilgisi dışında davacı yüklenici çalışma yaparken gerçekleştiğini, bu saatlerde çalışma yapan yüklenicinin kusurlu olduğunu, …’nin 9. maddesi uyarınca yüklenicinin bölgede yeterli güvenlik önlemlerini alması gerektiğini, yüklenicinin üçüncü kişilere verilen zararlardan sorumlu olduğunu, …’nin 15. maddesine göre de; yüklenicinin özenle hareket etme yükümlülüğü bulunduğunu, olay ile ilgili Elazığ Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma sayılı dosyasının getirtilip incelenmeden karar verilmesinin doğru olmadığını, genel boru hattı inşaatı şartnamesinin 2.5 maddesinde de boru hattı güzergahı ve çakışan alt yapılar müteahhit tarafından tespit edilecektir hükmüne yer verildiğini, bu hususun da davanın reddi gerektiğini gösterdiğini ileri sürerek, yerel mahkemenin kararının istinaf incelemesi yapılarak kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava, eser sözleşmesine dayalı rücuen tazminat istemine ilişkindir. Davacı yüklenici, davalı ise iş sahibidir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş olup, hüküm davalı vekilince istinaf edilmiştir.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Taraflar arasında düzenlenen sözleşme niteliği itibariyle 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi olup, davacı yüklenici, davalı ise iş sahibidir. Eser sözleşmesi, yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, iş sahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği, tam olarak iki tarafa borç yükleyen sözleşmedir.
Taraflar arasında imzalanan 30/12/2014 tarihli sözleşme ile, Adıyaman – Şanlıurfa – Elazığ – Diyarbakır doğalgaz dağıtım/bağlantı hattı faz 3 projesinin yapımı konusunda sözleşme imzalanmış, proje dahilindeki yapım çalışmaları esnasında 29/08/2005 tarihinde …’ye ait yakıt borusunun hasara uğraması nedeni ile, …. tarafından davacı ve davalı aleyhine Elazığ 2. Asliye Hukuk Mahkemesini…Esasına kayıtlı dava açılmış, mahkemece 257.708,92 TL’nin davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmiş, karar Yargıtay 11. Hukuk Dairesi Başkanlığı tarafından onanarak kesinleşmiştir. Mahkemece yargılama esnasında alınan bilirkişi raporunda; davalı … 6/8, davacı …. A.Ş’nin ise 2/8 oranında kusurlu olduğu belirtilmiştir. Davacı icra takibi neticesinde mahkemece hükmedilen tüm bedeli ödemek durumunda kaldıklarını iddia ederek, davalının 6/8 kusur oranına tekabül eden 386.634,00 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalı ise, taraflar arasındaki sözleşme ve sözleşme eki …., teknik şartname ve genel boru hattı şartnamesi hükümleri çerçevesinde davacının rücuen tazminat talep edemeyeceğini belirterek, davanın reddini savunmuş, mahkemece davacının ödediği bedelin davalının kusur oranına tekabül eden miktarını davalıdan talep edebileceği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
Taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 33.19 maddesi hükmüne göre; yüklenici, güzergahı inceleyerek idare tarafından hazırlanan üzerinde sadece hali hazır haritanın ve zemin durumunun gösterildiği plan profillere, karayolu, demiryolu, nehir vb. geçişlere ait özel geçiş haritalarına, gerek idare tarafından teslim edilen gereksi yüklenici tarafından alınacak kamu kurum görüşlerine göre her türlü inşaat tedbirlerinin de yer aldığı boru hattı projesini yer teslim tarihinden itibaren 1 ay içerisinde hazırlayacaktır. Özel geçişler ile ilgili olarak idareden geçiş izinlerinin alınması ve protokollerin yapılması neticesinde, idare tarafından proje onayı yapıldıktan sonra İKY 100 başlıklı iş kalemindeki işler harita hizmetleri teknik şartnamesindeki hükümlere göre yapılacaktır. İKY 200 iş kalemi tanımındaki etüt çalışması tamamlanarak yükleniciye teslim edilen güzergahta bulunan tüm özel geçişlerin (nehir, otoyol, karayolu, demiryolu vb) sabit tesislerin proje dizaynını yapacaktır.
Taraflar arasında imzalanan sözleşmede …, teknik şartname, idari şartname, genel boru hattı şartnamesinin sözleşmenin eki olduğu belirtilmiştir. …’nin 9. maddesine göre; şehir ve kasaba sınırları dışındaki iş yerlerinde güvenlik tedbirlerinin sağlanması için idare tarafından verilen talimata yüklenici uymak zorundadır. İş yeri ve çevresindeki bölgede yeterli güvenlik önleminin alınmaması sebebi ile doğabilecek hasar ve zararın önlenmesinden yüklenici sorumludur. Yüklenici kazaların, zarar ve kayıpların meydana gelmesini önlemek amacıyla gerekli bütün tedbirleri almak ve yapı denetim görevlileri tarafından kaza, zarar ve kayıp ihtimallerini azaltmak için verilecek talimatlara uymak zorundadır. …’nin 15/3 maddesi hükmüne göre; yüklenici üstlenmiş olduğu işleri sorumlu bir meslek adamı olarak fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapmayı kabul etmiş olduğundan kendisine verilen projeye ve / veya teknik belgelere göre işi yapmakla, bu projelerin veya teknik belgelerin iş yerinin gereklerine, fen ve sanat kurallarına uygun olduğunu, ayrıca işin yapılacağı yere kullanılacak her türlü malzemenin nitelik bakımından yeterliliğini incelemiş, kabul etmiş ve bu suretle işin teknik sorumluluğunu üstlenmiş sayılır. …’nin 16.1 maddesi hükmüne göre; yüklenici bütün işleri yapı denetim görevlisinin sözleşme ve eklerindeki hükümlere aykırı olmamak şartı ile vereceği talimata göre yapmak zorundadır. Genel boru hattı inşaatı şartnamesinin 2.5 maddesi hükmüne göre de; yüklenici işlerin başlamasından önce boru hattı güzergahı ile çakışan alt yapıları tespit edecek, …. tarafından sağlanan alt yapıların yerleri ile ilgili her türlü bilgi sadece yol gösterici mahiyette kabul edilecektir. Yüklenici bütün gömülü boru hatlarının kabloların veya bunlardan başka tesislerin varlık ve yerlerini belirlemek için yetkili bütün merciler ile temas sağlanmasından sorumludur.
Yukarıda açıklanan sözleşme ve şartname hükümleri çerçevesinde uyuşmazlık incelendiğinde; bir özel geçiş yeri olan “…. petrol boru hattı” geçiş yeri davacı yükleniciye verilen yer teslim tutanağı ekindeki kamulaştırma paftasında işlenmiş olup, yüklenicinin bilgisi dahilindedir. Diğer yandan sözleşmenin 33.19 maddesi hükmüne göre de; özel geçiş haritaları dışında, özel geçiş gerektiren özel geçiş haritaları ve projelerini hazırlamak da yüklenicinin görevidir. …’nin 9. maddesi hükmüne göre de; yüklenici projenin yapım çalışmaları esnasında gerekli güvenlik önlemlerini almak ve kazı esnasında oluşacak zararları önlemek için tedbir almak zorundadır. Davacı yüklenici sözleşme, …, teknik şartname ve genel boru hattı inşaatı şartnamesi hükümlerine aykırı hareket etmiş ve ayrıca görüş ve dikkatin azaldığı gece saat 00:30 sıralarında çalışma yaparken söz konusu kaza meydana gelmiştir. Davacı doğalgaz hattının petrol boru hattı ile kesiştiği, kazanın meydana geldiği söz konusu yer için özel geçiş projesi hazırlamak ve davalıya onaylattırmakla yükümlüdür. Davalı 28/06/2005 tarihli yazısı ile de, kanal kazı çalışmaları yapılmadan önce yer altında bulunan telekom, elektrik, su, petrol hatları gibi tesislere sahip kurum ve kuruluşlarla irtibata geçilerek izinlerin alınıp, hasar verilmeden müsaade ve görüşler doğrultusunda gözetim altında kazı çalışmalarına başlanması gerektiği hususunda davacıyı uyarmıştır. Davacı yüklenici, davalı tarafından yapılan uyarıya rağmen gerekli dikkat ve özeni göstermemiştir. Bahsedilen sözleşme, teknik şartname, … ve genel boru hattı inşaatı şartnamesi hükümleri uyarınca davacı oluşan zararın tamamından sorumlu olup, davalının kusur oranına tekabül eden miktarı davalıdan talep etmesi hukuken mümkün değildir. Mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken, davalının kusur oranı çerçevesinde davacının rücuen tazminat talep edebileceği düşüncesi ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır.
HMK.’nın 353/1-b-2. maddesinde, yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber, kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı takdirde veya kararın gerekçesinde hata edilmişse “düzelterek yeniden esas hakkında” duruşma yapılmadan karar verilmesi gerektiği düzenlendiğinden, diğer bir ifade ile kanun koyucu, temyiz kanun yolunda Yargıtay tarafından verilebilen, yerel mahkeme hükmünün gerekçesinin değiştirilerek düzelterek onanması kararını, istinaf mahkemeleri için öngörmeyip, bu halde istinaf mahkemesince yeniden esas hakkında karar verilmesi gerektiğini düzenlediğinden, Dairemizce davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile HMK.’nın 353/1-b-2. maddesi uyarınca aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE,
2-Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Karar sayılı kararının HMK’nın 353/1-b.2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
3-Davanın REDDİNE,
4-Davacı tarafından yatırılan 24,30 TL başvurma harcı ve 6.602,74 TL peşin harç olmak üzere 6.627,04 TL harçtan alınması gereken 59,30 TL maktu red harcının mahsubu ile bakiye, 6.567,74 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
5-AAÜT uyarınca hesaplanan 35.514,38 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davalı tarafından yapılan 48,50 TL masrafın davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
8-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
İstinaf incelemesi yönünden;
9-Davalı tarafından yatırılan 6.607,24 TL istinaf karar harcının talep halinde ve karar kesinleştiğinde davalıya iadesine,
10-Davalı tarafından yapılan 121,30 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 Sayılı HMK’nın 361. maddesi gereğince kararın taraflara tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay’da TEMYİZ yolu açık olmak üzere 03/06/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan …
E-imzalıdır

Üye …
E-imzalıdır

Üye …
E-imzalıdır

Katip …
E-imzalıdır