Emsal Mahkeme Kararı Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi 2020/523 E. 2021/403 K. 22.04.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 31. HUKUK DAİRESİ
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
31. HUKUK DAİRESİ
(İnceleme Aşamasında / Duruşmasız)
(HMK. 353/1-a-3-6 Maddesi Uyarınca Kararın
Kaldırılarak Mahkemesine Gönderilmesi)

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 19/12/2018
NUMARASI :…
DAVANIN KONUSU :İtirazın İptali
KARAR TARİHİ : 22/04/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 26/04/2021

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan eser – satım sözleşmesine kaynaklanan itirazın iptali istemine ilişkin davada mahkemece davanın aktif husumet yokluğu nedeni ile reddine dair verilen karara karşı süresi içinde davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme neticesinde;

İDDİA :
Davacı vekili; müvekkili şirketin Ankara İli, …olduğunu, ihale konusu işin, elektrik tesisat imalatları ve mekanik tesisat imalatları için alt yüklenici olan … …. Şti. ile anlaştığını, … Ltd. Şti. firmasının şantiyede taşeron firma olduğunu, yapılan sözleşme gereği radyatör ve bağlantı ekipmanlarının … Ltd. Şti. tarafından sağlanacağının taahhüt edildiğini, … Ltd. Şti.’nin, ödeme zorluğu çekmesi nedeni ile, müvekkilinin temerrüde düşmemek için yüklenici olarak 89.500,00 TL, radyatör bedelleri nedeni ile, 07.02.2018 tarihinde … ve Tic. A.Ş.’nin banka hesap numarası, 02.01.2018 tarih … numaralı …’ya kesilen faturanın %50 bedeli olduğunu belirtir işlem açıklaması ile yatırıldığını, davalının mal teslimi yapmayıp, aldığı parayı da iade etmemesi üzerine Ankara 18. İcra Müdürlüğünün …. Esas sayılı dosya ile takip başlatıldığını, borçlunun itirazı üzerine takibin durduğunu belirterek, borçlunun itirazın iptali ile takibin devamına ve % 20 ‘den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA :
Davalı vekili; öncelikle açılan davanın pasif husumet yokluğundan reddi gerektiğini, davacının dilekçesinde beyan ettiği gibi davacı ile müvekkili arasında imzalanmış bir sözleşme bulunmadığını, davacının yüklenicisinin dava dışı … Ltd. Şti. firması olduğunu, müvekkilinin bahsi geçen teklif formunda bir imzası bulunmadığını, müvekkili tarafından davacı lehine yüklenilmiş bir edim ya da davacıya verilmiş bir taahhüt de bulunmadığını, ayrıca dava dilekçesinde belirtilen …. işi kapsamında yüklenici ya da alt yüklenici sıfatının da olmadığını, davacıya karşı mal teslimi taahhüt eden firmanın davacının dilekçesinde de beyan edildiği gibi dava dışı … Ltd. Şti. firması olduğunu, söz konusu ödemeyi … Ltd. Şti. firmasına olan borcu nedeni ile göndermiş olduğunu, eğer sözleşme kapsamında … Ltd. Şti. taahhütlerini yerine getirmemiş ise zararlarını ve tüm alacaklarını bu firmadan talep etmesi gerektiğini belirterek, davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ :
Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davalı tarafça “02/01/2018 tarihli sipariş formu ve davacı tarafından davalıya 02/01/2018 tarihli …’ya kesilen faturanın % 50’si” şerhi ile 89.500,00 TL ödeme yapıldığına ilişkin 07/02/2018 tarihli banka dekontunun dosyaya sunulduğu, taraflar arasında sözleşme ilişkisi bulunmadığı, dava dışı … Ltd. Şti’nin borcu için davalıya ödeme yapıldığı, davacı vekilinin ödenen bedel karşılığı malzeme verilmediğini ileri sürdüğü ancak, sözleşme gereği husumetin dava dışı … Ltd. Şti’ni yöneltilmesi gerektiği, eldeki davada TBK. 127. ve 196. maddeleri uyarınca yapılmış bir ödeme bulunmadığı, davalıya husumet düşmeyeceği gerekçesi ile, davanın aktif husumet yokluğu sebebi ile reddine, davacı tarafın kötüniyet tazminatı talebinin de reddine karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; davacının davalının gönderdiği teklif formuna istinaden davalıya ödeme yaptığını, mahkemenin taraf delillerini toplamadan ve ticari defter ve belgeler üzerinde bilirkişi incelemesi de yaptırmadan karar vermesinin doğru olmadığını, davacının yüklenicisi olduğu işin radyotör ve bağlantı ekipmanlarının dava dışı … Ltd. Şti. tarafından sağlanacağının taahhüt edildiğini, davalı ve … Ltd. Şti’nin birlikte teklif ve sipariş verdiklerini sözleşme bedeli 179.000,00 TL’nin yarısı olan 89.500,00 TL’nin bu nedenle davalı şirkete havale edildiğini ancak, mal teslimi yapılmadığını, ödemenin iadesinin de gerçekleşmediğini ileri sürerek, yerel mahkeme kararının istinaf incelemesi yapılarak kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava, itirazın iptali istemine ilişkindir. Mahkemece davanın aktif husumet yokluğu nedeni ile reddine karar verilmiş olup hüküm davacı vekilince istinaf edilmiştir.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
1- Dosya arasına sunulan 02/01/2018 tarihli sipariş formu incelendiğinde; tarafların aralarında hukuki ilişki bulunup bulunmadığı, bulunuyor ise TBK 207 vd. maddelerinde düzenlenen satış sözleşmesi mi yoksa TBK’nın 470 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi mi olduğu hususlarının belirgin olmadığı anlaşılmaktadır.
HMK’nın 33. maddesine göre hakim Türk hukukunu resen uygular. Bu nedenle mahkemece; tarafların gösterdiği hukuki sebep ile bağlı olmaksızın somut uyuşmazlığa uygun olan hukuki müessese ve ilgili kanun hükümleri belirlenerek uyuşmazlığın doğru hükümlere göre çözümlenmesi gerekir. Bu açık düzenleme karşısında tarafların, iddia ve savunmalarının dayanağı olarak farklı bir yasa kuralına dayanmış olmaları tarafların lehine veya aleyhine sonuç doğurmaz ve bu konuda usuli kazanılmış hak doğduğundan da söz edilemez.
Eser sözleşmesinin diğer sözleşme türlerinden ayırt edilmesi bakımından öncelikle bu sözleşmelerin kanundaki tanımlarından yararlanılmalı, sonuca gidilemediği takdirde sözleşme türlerine ilişkin özel hükümlerden yararlanılmalıdır. Kanundaki tanımlara göre eser sözleşmesi yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, işsahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği sözleşmedir (TBK 470/1). Satış sözleşmesi ise satıcının, satılanın zilyetlik ve mülkiyetini alıcıya devretme, alıcının ise buna karşılık bir bedel ödeme borcunu üstlendiği sözleşmedir (TBK 207/1).
Mahkemece öncelikle taraflar arasında hukuki ilişki bulunup bulunmadığı, bulunuyor ise sözleşmenin niteliği ve uygulanması gereken hükümler belirlenmelidir. Taraflar arasında bir hukuki ilişkinin bulunmadığının tespiti halinde; görevli BAM hukuk dairesinin belirlenebilmesi açısından, sipariş formuna konu işin panel radyatör satımı mı olduğu, montaj işinin de dahil olup olmadığının tespit edilmesi gerektiğinden bu hususta araştırma yapılmalıdır.
2- İlk derece mahkemesi gerekçesinde husumetin dava dışı … Ltd. Şti’ye yöneltilmesi gerektiğini belirterek, davanın aktif husumet yokluğu sebebiyle reddine karar vermiştir.
Taraf sıfatı, bir başka deyişle husumet ehliyeti; davaya konu hak ile kişiler arasındaki ilişkiyi ifade eder. Sıfat, bir maddi hukuk ilişkisinde tarafların o hak ile ilişkisinin olup olmadığının belirlenmesi anlamına gelir. Davacı sıfatı, davaya konu hakkın sahibini, davalı sıfatı ise davaya konu hakkın yükümlüsünü belirler. Uygulamada davacı sıfatı, aktif husumeti, davalı sıfatı ise pasif husumeti karşılayacak şekilde kabul edilmektedir. Dava konusu şey üzerinde kim ya da kimler hak sahibi ise, davayı bu kişi veya kişilerin açması ve kime karşı hukuki koruma isteniyor ise o kişi veya kişilere davanın yöneltilmesi gerekir. Bir kimsenin davacı veya davalı sıfatına sahip olup olmadığı tıpkı hakkın mevcut olup olmadığının tayininde olduğu gibi maddi hukuka göre belirlenir. Taraf sıfatı bu anlamda, defi değil itiraz niteliğinde olup; taraflarca süreye ve davanın aşamasına bakılmaksızın her zaman ileri sürülebileceği gibi taraflar ileri sürmemiş olsalar bile mahkemece re’sen nazara alınmalıdır.
Somut uyuşmazlık yapılan açıklamalar çerçevesinde incelendiğinde; dosya arasına sunulan 07/02/2018 tarihli banka dekontuna göre davacı, davalıya “… Ltd Şirketine kesilen faturanın % 50’sinin bedelidir.” açıklaması ile 89.500,00 TL göndermiştir. Mahkeme kabulünde olduğu gibi taraflar arasında bir sözleşme ilişkisi bulunmadığının kabul edilmesi halinde; davacı davalıya gönderdiği bu parayı sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davalıdan talep edebilir. Bu itibarla davacının aktif husumeti, davalının da pasif husumeti bulunmaktadır. Mahkemece dosyanın esası incelenerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle eksik inceleme ve değerlendirmeyle yazılı şekilde hüküm kurulması isabetli olmadığından, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esası incelenmeksizin kabulüne, mahkeme kararının HMK’nın 353/1-a-3-6 maddesi gereğince kaldırılmasına, dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde incelenip karara bağlanması için kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE,
2-Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin…. nolu kararının HMK’nın 353/1-a-3-6 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
3-Dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde incelenip, karara bağlanmak üzere mahal mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
4-İcranın geri bırakılması kararı alınabilmesi için yatırılan teminatın İİK. 36/5 maddesi uyarınca davacıya iadesine,
5-Davacı tarafça yatırılan istinaf karar harcının talep halinde kendisine iadesine,
6-İstinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin ve istinaf başvuru harcının ilk derece mahkemesince verilecek yeni kararda dikkate alınmasına,
7-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından davacı yararına vekalet ücreti taktirine yer olmadığına,
8-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 Sayılı HMK’nun 353/1-a-3-6 maddesi gereğince KESİN olmak üzere 22/04/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan …
E-imzalıdır

Üye …
E-imzalıdır

Üye …
E-imzalıdır

Katip …
E-imzalıdır