Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
31. HUKUK DAİRESİ
(İnceleme Aşamasında Kararın Kaldırılarak Dosyanın Mahkemesine Gönderilmesi HMK 353/1-a.3 md)
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 15/11/2017
NUMARASI :
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit, Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ : 15/04/2021
KARARIN YAZIM TARİHİ : 27/04/2021
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan eser sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit ve alacak istemlerine ilişkin asıl ve karşı davada, mahkemece asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın kabulüne dair verilen karara karşı süresi içinde taraf vekillerince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan incelemede;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı-karşı davalı vekili, müvekkil bankanın şubesi tarafından dava dışı . ve Tic. Ltd. Şti lehine davalı Belediye Başkanlığına hitaben verdiği 10/10/2012 tarih – numaralı 508.680,00 TL bedelli ve 11/10/2013 tarih …..numaralı 51.000,00 TL bedelli teminat mektuplarının tazminine yönelik davalı kurumun talebinin tedbiren durdurulmasına, bu teminat mektuplarından dolayı yapılacak yargılama sonucunda müvekkili olan bankanın borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini ayrıca müvekkili olan banka ile dava dışı
… Ltd. Şti. Arasında imzalanan ve davalı belediye tarafından müvekkil bankaya kabul ve teyit olunan 234.944,81 TL’nin dava tarihinden ödeme gününe kadar işleyecek değişen oranlarda faizi ile birlikte davalıdan alınarak kendilerine verilmesini dava ve talep etmişlerdir.
Davalı-karşı davacı vekili, müvekkili olan belediye başkanlığının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu uyarınca yapılan ihale sonucunda….. sayılı ihale kayıt no ile … ve …. bölgelerinde yapılacak spor salonu ve yüzme havuzu inşaatı işini … ….. tarafından üstlenildiği, adı geçen yüklenici taahhütlerini yerine getirebilmek için sözleşme gereği davacı banka garantili 10/10/2012 tarih … numaralı 508.680,00 TL bedelli ve 11/10/2013 tarih…..numaralı 51.000,00 TL bedelli teminat mektuplarını aldığını, müvekkil belediyeye gönderilen haciz ihtarnamelerinden işi alan … İnşaatın mali yönden sıkıntıya düştüğünü, üzerine almış olduğu işi %95 oranında tamamlandığını, belediyeye vermiş oldukları 16/04/2014 tarihli dilekçede ekonomik sıkıntı çektikleri, sözleşme konusu işi …. devir etmek istediklerini, devir onayı talep etmeleri üzerine bu tarihli davalı belediyece kabul edildiğini, işin 17/04/2014 tarihinde dava dışı …. ‘ne devir edildiğini, yapılan sözleşme gereği devir eden yüklenici kendi dönemi ile ilgili borçları ve sözleşme gereği alacakların tamamı devreden yükleniciden talep edebileceği, yapılan sözleşme gereğince devir alan yekleniciye bir sorumluluk getiremeyeceğini, yapılan işlerden dolayı hatalı ve eksik imalatların olduğunu, …. prim borcu, vergi borcu bulunduğunu, dolayısıyla teminat mektubu riskinin gerçekleştiğini, bu nedenle teminat mektuplarının nakde çevrilme koşullarının oluştuğunu, davacı bankanın dava dilekçesinde müvekkil idare ile yüklenici firmanın yapmış olduğu işle ilgililerinin bulunmadığına ilişkin beyanının doğru olmadığını, davacı tarafın ihtiyati tedbir talebinin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, bu talebin reddedilmesi gerektiğini, tüm bu hususlar dikkate alındığında müvekkil belediye başkanlığının teminat mektuplarının tazminine yönelik talebin davacı banka tarafından kabul edilmemesinin hukuka uygun olmadığını, teminat mektuplarının bedellerinin ödenmesi hususunda dava açtıklarını, açılan bu davanın reddedilmesini talep etmiş; karşı davada; davalı-karşı davacı vekili; mahkememizde yargılaması devam eden 2015/28 esas sayılı dava dosyasında ki davaya karşı olarak açmış oldukları bu davada, müvekkil idarenin yapacağı….bölgelerinde spor salonu ve yüzme havuzu inşaatı yapım işine ilişkin lehlerine verilen 10/10/2012 tarih ve … numaralı 508.680,00 TL ‘lik ve 11/11/2013 tarih …. numaralı 51.000,00 TL’lik teminat mektuplarına yönelik tazmin taleplerinin durdurulmasına, teminen ihtiyati tedbir kararı verilmesini, yapılacak yargılama sonunda söz konusu teminat mektupları ile ilgili borçlu olmadıklarının tespitine yönelik karşı dava olmak üzere bu davayı açtıklarını, 4734 sayılı yasa gereğince yapılan… bölgesinde yapılacak spor salonu ve yüzme havuzu inşaatı işi için “….” tarafından üstlenilmiş sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerini yerine getirmek 4734 sayılı kanun ile 4735 sayılı kanun hükümleri uyarınca yukarıda bahsi geçen iki adet teminat mektubunun alındığını, ancak … İnşaatın mali açıdan sıkıntıya girmesi nedeniyle kendi talepleri doğrultusunda eksik kalan işlerin tamamlanması için … İnşaata … İnşaatın talebi üzerine işin devir edildiğini, sözleşmenin 33 ve 31. Maddeleri gereğince işin devir edilmesinden kaynaklı … İnşaatın sorumluluğundan doğacak borçların … İnşaata bir yükümlülük getirmeyeceği hükmünün yer aldığını, … İnşaat’ın …. primleri ile vergi borçlarını ödemediği ve teminat mektuplarına ilişkin riskin devam ettiğini bu nedenle teminat mektuplarının nakde çevirmek istediklerini, bankanın işin başka bir firmaya devredildiğini bahane ederek teminat mektuplarına karşılık ödemede bulunmadığını, taleplerinin haksız olarak reddedildiğini, kendi aleyhlerine dava açtıklarını, … İnşaat’ın sözleşme gereğince edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle YİŞGŞ ‘nin 25. Maddesi gereğince bu eksik kalan hususların teminat mektuplarından karşılanması gerektiği hususları dikkate alınarak iki adet teminat mektubuna yönelik olarak ödemenin yapılmamasına ilişkin haksızlığın tespiti ile 176.688,08 TL + 2.500 euro’nun ilk tanzim tarihi olan 18/11/2014 tarihinden itibaren işleyecek temerrüt faizi ile birlikte davalı bankadan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı-karşı davalı vekili, karşı davayı açan idarenin kötü niyetli olduğunu, hem işlerin … İnşaat tarafından eksik bırakıldığını ileri sürmesi hem de alacak talebinde bulunmasının kötü niyetli olduklarının bir göstergesi olduğunu, işleri bitirmeyen … İnşaat’ın eksik kalan işi … İnşaat’a devir ettiğini, bunun davacı belediyenin onayı ile olduğunu, davacı belediyenin 18/11/2014 tarihinde teminat mektuplarına ilişkin tazmin talebinde bulunduğunu, işlerde eksiklik olduğu yönünde tutanak tutarak delil oluşturma yoluna gidildiğini, teminat mektuplarının içeriği incelendiğinde teminat mektuplarının …. bölgelerinde yapılacak olan spor salonu ve yüzme havuzu inşaatı ile ilgili olarak verildiğini, dava dışı … İnşaat’ın teminat mektuplarına konu işi 17/04/2014 tarihinde … İnşaat’a devir ettiğini, bu hususu müvekkil bankaya bildirdiğini, TBK’nun sözleşmeyi devir eden firmanın sorumluluğunun ortadan kalkacağı, böylelikle bankalarının teminat mektuplarına ilişkin sorumluluğununda kalktığı, böylece …. Belediye Başkanlığının teminat mektuplarının tazmin talebinde yerinde olmaması nedeniyle kabul edilmediğini, müvekkil bankanın davalı kurumdan 234.644,81 TL alacaklı olduğunu, bunun Yenimahalle Belediye Başkanlığınca da kabul edildiğini, bu alacağın 23/10/2013 tarihli ….. yevmiye numaralı 1.111.045,25 TL ‘lik temlik sözleşmesinden 159.872,32 TL diğer alacağın ise 20/12/2013 tarihi …. numaralı 637.097,74 TL’lik temlik sözleşmesinden 75.072,42 TL olduğu ve bu miktarın kendilerine ödenmediğini, bu alacak kalemlerinin ise müvekkil banka ile dava dışı … İnşaat arasında Ankara 57. Noterliğince yapılan temlik sözleşmesinden kaynaklandığını ileri sürmüştür.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
Mahkemece, yapılan yargılama, toplanan deliller, alınan bilirkişi kök ve ek raporu birlikte değerlendirildiğinde; 4734 sayılı yasa gereğince yapılan ihale sonucunda …. yapılan sözleşme gereğince … inşaatın yapı işini üstlendiği, her iki spor kompleksinin %95 oranında bitiriliği, …. ekonomik sıkıntıya girmesi nedeniyle davalı – karşı davacı belediyenin onayını da alarak 17/04/2014 tarihinde geri kalan işi dava dışı … İnşaat’a devir ettiği, … İnşaat’ın davalı – karşı davacı belediye ile yapmış olduğu sözleşme gereğince davacı – karşı davalı bankadan almış olduğu iki adet teminat mektubunu teminat olarak gösterdiği, davalı – karşı davacı belediyenin karşı taraf olan bankadan teminat mektuplarının tazmini için başvurduğu, bankanın başvuruyu kabul etmediği, davacı – karşı davalı bankanın bu teminat mektuplarından dolayı borçlu olmadığını, ayrıca dava dışı … İnşaat ile yapmış olduğu temlik sözleşmesi gereğince dava dışı … İnşaat’ın davalı – karşı davacı belediyeden kalan hak edişlerinin kendisine temlik edildiğini ileri sürerek alacak talebinde de bulunduğu, 234.944,81 TL ‘lik alacak davasını açtığı, davalı karşı davacı belediyenin ise açmış olduğu karşı davada teminat mektuplarından kaynaklı fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 176.686,08 TL ile 2.500 euroya tekabül eden kısım için dava açtığı, dava dışı … İnşaat’ın her ne kadar üstlenmiş olduğu yapım işini %95 oranında bitirerek geri kalan kısmı için … İnşaat’a devir yapılmış ise de; kesin kabul yapılmamış olması dava dışı … İnşaat’ın yüklenmiş olduğu işleri ayıplı ve eksik olarak yerine getirdiği, SGK ilişiksiz belgesinin bulunmamış olması gerekçesiyle, davacı – karşı davalı tarafın teminat senetlerinden dolayı borçlu olmadığı yönündeki davasının reddine, bilirkişi rapor ve ek rapor gereğince, dava dışı … İnşaat ile yapmış olduğu temlik anlaşması gereğince dava dışı … İnşaat’ın davalı – karşı davacı belediyeden kalan alacağının tahsili amacıyla açmış olduğu alacak davasının ise kısmen kabulüne, ayrıca asıl davada davacı bankanın teminat senetlerinden dolayı borçlu olmadığına ilişkin talebinin reddine karar verildiği dikkate alınarak aynı yasal gerekçeye dayanılarak teminat senetlerinden kaynaklı olarak davalı – karşı davacı belediye başkanlığının açmış olduğu karşı davanın kabulüne karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı-karşı davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; taahhüt edilen işin devredilmesi ve devir alandan aynı miktarlı başka bir teminat mektubu alınması ile müvekkili bankanın bu iş verdiği teminat mektubunu tazmin yükümlülüğünün ortadan kalktığını, bilirkişi kök raporu ve ek bilirkişi raporunun birbiri ile çeliştiğini, bilirkişi raporunda yapılan hesabın davalı belediyenin kayıtlarına göre yapıldığını, müvekkili bankanın kayıtlarında inceleme yapılması gerektiğini, karşı davada mahkeme kararında belirtilen rakamların belediyenin tek taraflı beyanına istinaden hiç bir belgeye dayanmadan verildiğini, talep edilmesine rağmen keşif yapılmadığını, eksik inceleme yapıldığını belirterek, mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
Davalı-karşı davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; hakediş bedellerinin temlik alacaklısına ödendiğini, belgelerle bu durumun sabit olduğunu, temliknamenin tebliğinden sonra tahakkuka bağlanan alacağın yasal kesintilerden sonra ödendiğini, savunmalarının mahkemece dikkate alınmadığını belirterek, mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
GEREKÇE:
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan sözleşmenin menfi tespit, alacak istemlerine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu (HMK)’nun 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, davacı, yükleniciden temlik alan, davalı ise iş sahibidir. Davacı, dava dışı yüklenici … inşaat ile aralarında imzalanan temlik sözleşmesi ve genel kredi sözleşmesine dayanarak, dava dışı yüklenicinin davalı iş sahibi ile imzaladığı 11/10/2012 tarihli spor salonu ve yüzme havuzu yapımına dair sözleşme nedeni ile oluşan temlik alacağının tahsilini ve teminat mektupları nedeniyle borçlu olmadığının tespitini talep etmektedir.
Dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 4. maddesine göre, bir davanın ticari dava sayılması için uyuşmazlık konusu işin taraflarının her ikisinin birden ticari işletmesiyle ilgili olmalı ya da tarafların tacir olup olmadıklarına veya işin tarafların ticari işletmesiyle ilgili olup olmamasına bakılmaksızın Türk Ticaret Kanunu veya diğer kanunlarda o davaya asliye ticaret mahkemesinin bakacağı yönünde düzenleme olmalıdır. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 19/II. maddesi uyarınca, taraflardan biri için ticari iş sayılan bir işin diğeri için de ticari iş sayılması, davanın niteliğini ticari hale getirmeyecektir. Zira, Türk Ticaret Kanunu, kanun gereği ticari dava sayılan davalar haricinde, ticari davayı ticari iş esasına göre değil, ticari işletme esasına göre belirlemiştir. Hâl böyle olunca, işin ticari nitelikte olması davayı ticari dava haline getirmez. 6335 sayılı Kanun’un 2. maddesi ile değişik 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 5. maddesi uyarınca ticari davalar asliye ticaret mahkemelerince görülerek karara bağlanır. Diğer taraftan aynı düzenleme gereğince, asliye ticaret mahkemeleri ile diğer hukuk mahkemeleri arasındaki ilişki, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’ndan ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 6335 sayılı Kanun’la yapılan değişiklikten önceki halinden farklı olarak iş bölümü ilişkisi değil, görev ilişkisidir.
Yukarıda yapılan açıklama ve sözü edilen kurallarla birlikte somut olay değerlendirildiğinde; davaya konu uyuşmazlık için özel bir düzenleme bulunmadığından davanın ticaret mahkemesinde görülebilmesi için tarafların tacir ve dava konusunun tarafların ticari işletmeleriyle ilgili olması gerekir. İşin ticari iş olması davanın doğrudan ticaret mahkemesinde görülmesini gerektirmez. Davalı belediyenin tacir olmadığı anlaşıldığından her iki tarafın tacir olma koşulu gerçekleşmediği için davaya bakmaya ticaret mahkemesi görevli olmayıp Asliye Hukuk mahkemesi görevlidir. Görev hususu kamu düzenine ilişkin olup mahkemece resen gözetilmelidir. Bu nedenle mahkemece davanın görevsizlik nedeniyle dava şartı yokluğundan reddi gerekirken esasın incelenip, yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
Açıklanan nedenlerle; taraf vekillerinin istinaf başvurularının esası incelenmeksizin kabulüne, mahkeme kararının HMK’nun 353/1-a.3 maddesi gereğince kaldırılmasına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Taraf vekillerinin istinaf başvurularının KABULÜNE,
2-Ankara 2. Ticaret Mahkemesi’nin 15/11/2017 gün ve…. Karar sayılı kararının HMK’nun 353/1-a.3 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
3-Davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
4-Davacı-karşı davalı tarafından yatırılan 9.841,14 TL peşin istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine,
5-Davalı-karşı davacı tarafından yatırılan 3.729,06 TL peşin istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine,
6-Taraflarca ödenen istinaf kanun yoluna başvurma harcı ve yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince verilecek kararda dikkate alınmasına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK’nın 353/1-a maddesi gereğince KESİN olarak 15/04/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.