Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 27. HUKUK DAİRESİ
Esas No: …
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
27. HUKUK DAİRESİ
…
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 17/10/2017
NUMARASI :…
DAVANIN KONUSU : Muarazanın Giderilmesi (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ : 17/06/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 02/07/2021
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan muarazanın giderilmesi davasının yapılan yargılaması sonucunda mahkemece davanın reddine dair verilen kararına karşı davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulması üzerine yapılan incelemede;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili; 23/09/1998 tarihinde müvekkili ile… arasında 3096 sayılı Yasa kapsamında… modeli ile kurulması öngörülen …. Projesine ilişkin imtiyaz sözleşmesi düzenlendiğini; 17/05/2005 tarihinde bu sözleşmenin feshedildiğini, daha sonra taraflar arasında 01/12/2005 tarihinde davalı … ile imzalanan bağlantı anlaşmasına müvekkilinin şerh koyduğunu ve 14/09/2004 tarihinde davalı ile müvekkili şirket arasında imzalanan Tesis Sözleşmesinin de bu anlaşmaya ek olarak konulduğunu; Tesis Sözleşmesinde iki farklı anlama gelen ifade nedeniyle ihtilâfın ortaya çıktığını; 14/09/2004 tarihli Tesis Sözleşmesinin 2.maddesinde: “Yukarıda 1 ve 2 nolu maddede yer alan tesislerin maliyeti daha önce, kullanıcı ile… arasında yapılan anlaşmalar çerçevesinde, iş bu sözleşme kapsamındaki tesislerin tüm maliyeti şirket tarafından karşılanacak olup; bu maliyetle ilgili olarak şirkete … tarafından hiçbir şekilde ödeme yapılmayacaktır. Şirketin tabi olacağı mevzuatta değişiklik olması ve bu hususun… tarafından … Genel Müdürlüğü’ne bildirilmesi hâlinde … Genel Müdürlüğü konuya ilişkin düzenlemeleri yürürlükteki mevzuat kapsamında değerlendirecektir.” şeklinde bulunduğunu; aynı sözleşmenin 8. maddesinde ise davacı şirketin bu tesisler için harcadığı bedel kadar sistem kullanım ücreti alınmayacağının belirtildiğini ve ifadenin aynen: “madde 2’de belirtilen ve kullanıcı tarafından tesis edilecek varlıklar için kullanıcıya borçlanılan toplam maliyet, TL olarak sabitlenecek ve tesis edilen varlığın geçici kabul tarihinde kullanıcıdan peşin alınmış sistem kullanım ücreti olarak değerlendirilecektir. Geçici kabul tarihindeki sistem kullanım ücretleri maliyeti karşılanana kadar değiştirilmeyecektir. Borcun tamamı ödeninceye kadar sistem kullanım ücreti ödenmeyecektir” şeklinde olduğunu; Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …. Esas sayılı dosyasında; müvekkili şirketin, davalı şirketten talep ettiği maliyet bedellerinin, müvekkili şirket tarafından 14/09/2004 tarihli sözleşmenin 2. maddesi kapsamında fider ve iletim hattını yaptıktan ve bu hattın tüm giderini karşıladıktan sonra 01/12/2005 tarihli Bağlantı Anlaşmasını imzaladığı, yanlar arasında 14/09/2004 tarihli sözleşmede yer alan değişen mevzuata uygunluk maddesinin, devam eden, tamamlanmayan, uygulamaya devam eden kısımlar için olduğu, bu nedenle şirketin sözleşmenin 2. maddesinin hükümsüzlüğünü tamamlanan iş bakımından isteme olanağı bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiğini; 11/09/2013 tarihinde davalı ile müvekkili arasında …. (……) tesislerinin 154 kV … TM’ye ve 154 kV Hamitabat TM’ye bağlanmasını öngören Bağlantı Anlaşması imzalandığını; bu sebeple, müvekkili tarafından yapımı taahhüt edilen ve henüz başlanmamış olan 154 kV … DGKÇ-Hamitabat TM 40 km 795 MCM enerji iletim hattının maliyetinin ilgili kanun ve yönetmelik hükümleri gereğince sistem kullanım bedelinden mahsup edilmek suretiyle davacı şirkete geri ödenmesi talebini reddeden … oluşturduğu muarazanın giderilmesini ve müvekkili tarafından yapılacak iletim yatırımı maliyetlerinin iletim sistem kullanım bedelinden mahsup edilmek suretiyle geri ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili; Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 08/10/2008 tarih ve… Karar sayılı kararı ile şirketin talepleri konusunda herhangi bir ayrım yapmadan davanın reddine karar verdiğini, bu nedenle kesin hüküm bulunduğunu, 15. Hukuk Dairesi’nin 14/07/2010 tarih ve ….Karar sayılı ilâmında: “özellikle 01/12/2005 tarihli Bağlantı Anlaşmasının davacı yüklenici şirket tarafından imzalanmış bulunmasına, bu sözleşmenin 2. maddesine konulan ihtirazi kaydın sözleşmenin bütünlüğü ilkesi dikkate alındığında davacı şirketi sorumluluktan kurtarmayacağının ve davanın reddinde bir isabetsizlik bulunmadığının anlaşılmasına göre, onanmasına” denildiğini; davacı ile… arasında, Türkiye Elektrik Kurumu dışındaki kuruluşların elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı ve ticareti ile görevlendirilmesi hakkında 3096 sayılı Yasa hükümlerine göre… modeli çerçevesinde 23/09/1998 tarihinde imtiyaz sözleşmesi imzalandığını; 3096 sayılı Kanun hükümlerine göre… modeli çerçevesinde tesis edilen … ….. Kombine Çevrim Santralının iletim sistemine irtibatını teminen anılan şirket ile davalı arasında şirketin ileride üretim lisansı almasını müteakip imzalanacak bağlantı anlaşmasının eki olacak Tesis Sözleşmesinin 14/09/2004 tarihinde imzalandığını; Tesis Sözleşmesine, İmtiyaz Sözleşmesinin tabi olduğu mevzuatın uygulanabileceğinin söylenmesinin hukuka aykırı olduğunu; 2. maddede, … tarafından hiçbir bedel ödenmeyeceğinin açıkça yazılıp imzalandığını; tesis sözleşmesinin 2. maddesinde yer alan “yeniden değerlendirilecektir” ifadesinin … haklarında vazgeçeceği anlamına gelmeyeceğini; İmtiyaz Sözleşmesi’nin 20/05/2005 tarihinde firmanın talebi üzerine Bakanlık oluru ile feshedildiğini; 01/12/2005 tarihinde Bağlantı Anlaşmasının davacının ihtirazi kaydıyla imzalandığını; davacı şirket ile 01/12/2005 tarihinde imzalanan Bağlantı Anlaşmasının Ek-4’üne göre daha önce imzalanmış olan Tesis Sözleşmesinin, Bağlantı Anlaşmasının eki olarak kabul edildiğini ve Tesis Sözleşmesinin hükümlerinde herhangi bir değişiklik yapılmadığını; Tesis Sözleşmesi gereğince, tesis etmesi gereken diğer enerji iletim hattını da yapıp …’a bedelsiz devretmek zorunda olduğunu; şirketçe 30/04/2010 tarihinde verilen taahhütnamenin süresinin 30/04/2012 tarihinde sona erdiğini ve davacı şirketin, sözleşme ve taahhütnamedeki edimlerini ifa etmeyerek temerrüde düştüğünü, Türk Ticaret Yasası uyarınca basiretli tacir gibi davranmak zorunda olan davacının tamamen kendi iradesiyle 4628 Sayılı Yasa yürürlükteyken imzaladığı sözleşmenin mülga ve mer’i mevzuatla çelişkili olduğundan bahisle muarazanın giderilmesini talep etmesinin basiretli tacir gibi davranma ilkesi karşısında hukuken himaye edilmemesi gerektiğini belirterek; davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece ihtilafın, muarazanın giderilmesi isteminin haklı ve yerinde olup olmadığı noktasında toplandığı, davacı ile… arasında 3096 sayılı Yasa kapsamında… modeli ile kurulması öngörülen …. Projesine ilişkin İmtiyaz Sözleşmesi düzenlendiği; Bakanlık’ın 23/09/1998 tarihli Olur’u ile sözleşmenin feshedildiği; taraflar arasında 14/09/2004 tarihli Tesis Sözleşmesi imzalandığı ve takiben 01/12/2005 tarihli Bağlantı Anlaşması düzenlendiği ve Tesis Sözleşmesinin de Bağlantı Anlaşmasının eki olduğu, davacı şirketin evvelce, davacı şirketçe finanse edilen fiderler ve iletim hattı maliyetinin, sistem kullanım bedelinden mahsup edilmek suretiyle geri ödenmesi gerektiğini ve 01/12/2005 tarihli Bağlantı Anlaşmasının Ek-4’ünde yer alan 14/09/2004 tarihli tesis sözleşmesinin 2.maddesinin mevzuat değişikliği nedeniyle hükümsüzlüğüne karar verilmesi istemiyle Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin… Esas sayılı dosyasında açtığı, davada “davanın reddine” ilişkin kararın temyiz incelemesini yapan Yargıtay 15.Hukuk Dairesi’nin 14/07/2010 tarih ve ….Esas- …. Karar sayılı ilâmında,”…ve özellikle 01/12/2005 tarihli Bağlantı Sözleşmesinin davacı yüklenici şirket tarafından imzalanmış bulunmasına, bu sözleşmenin 2.maddesine konulan ihtirazi kaydın sözleşmenin bütünlüğü ilkesi dikkate alındığında davacı şirketi sorumluluktan kurtarmayacağının ve davanın reddinde bir isabetsizlik bulunmadığının anlaşılmasına göre … hükmün onanmasına” diyerek kararı onadığı, her ne kadar davalı vekilince bu hükmün kesin hüküm olduğu ileri sürülmüş ise de Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …. Esas sayılı dosyasında açılan davadaki talep sonucunun “alacak ve 2. maddenin hükümsüzlüğünün tespiti” iken eldeki davada vaki talebin “muarazanın giderilmesi” olup, talep sonuçlarının nitelikleri itibariyle farklı olması nedeniyle, kesin hüküm itirazının reddedildiği, Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Karar sayılı kararı ve Yargıtay 15. Hukuk Dairesi’nin 14/07/2010 tarih ve…. Karar sayılı ilâmına göre, 14/09/2004 tarihli Tesis Sözleşmesinin 2.maddesinin hükümsüzlüğü talebi ile açılan davadaki “davanın reddi” kararının, davacı ile davalı arasında kesin delil teşkil edeceği, bu tespite göre 14/09/2004 tarihli Tesis Sözleşmesinin 2.maddesinin yürürlükte olup, sözleşmenin tarafları için bağlayıcı olduğu, bunun yanı sıra Tesis Sözleşmesinin, yanlar arasında imzalanan 01/12/2005 tarihli Bağlantı Anlaşmasının da eki olduğu, her ne kadar Bağlantı Anlaşması davacı şirket tarafından ihtirazı kayıtla imzalanmış ise da Yargıtay ilâmındaki “bu sözleşmenin 2.maddesine konulan ihtirazı kaydın sözleşmenin bütünlüğü ilkesi dikkate alındığında davacı şirketi sorumluluktan kurtarmayacağının … anlaşılmasına göre” tespiti nedeniyle, davacı şirketin, bağlantı anlaşmasının hükümlerinden sorumlu olduğu, esasen 2. madde de sözü edilen bir mevzuat değişikliğinin de bulunmadığı, Yargıtay’ın onama ilâmı ve ilâmdaki açık tespit dikkate alındığında davacı şirketin Tesis Sözleşmesinin 8.maddesi nedeni ile muaraza çıktığına ilişkin savının dayanaksız kaldığı, sözleşme hükümlerine ve Yargıtay ilâmına aykırı görüş barındıran bilirkişilerin 25/03/2016 tarihli kök ve bunu teyit eden 28/06/2017 tarihli ek raporlarının dosyadaki belgelere ve sözleşme hükümlerine uyarlı bulunmadığı gerekçesiyle, davacı şirketin 01/12/2005 tarihli Bağlantı Anlaşmasındaki hükümlerden ve bu anlaşmanın eki olan Tesis Sözleşmesinin 2.maddesinden sorumlu olduğu anlaşıldığından, sözleşme hükümlerine göre yerinde görülmeyen muarazanın giderilmesi isteminin reddine karar verilmiştir.
Davacı vekili istinaf başvurusunda; taraflar arasında görülen Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …. Karar sayılı davasında verilen kararda 2004 tarihli tesis sözleşmesinin 8. maddesinin incelenmesi unutulmuş olsa da neticede verilen bu kararda dahi “devam eden, tamamlanmayan, uygulamaya devam eden kısımlar için talepte bulunulabileceği hususunun kesinleştiğini, 14/09/2004 tarihli Tesis Sözleşmesi’nin imzalandığı tarihte 23/09/1998 tarihinde imzalanmış olan… modelli imtiyaz sözleşmesinin ayakta olduğundan, tesis sözleşmesinin 2. maddesindeki tesis giderlerinin müvekkili tarafından karşılanacağının kabul edildiğini, zira imtiyaz sözleşmesi kapsamında yapılan tüm masrafların tarife yolu ile masrafı yapana ödenmesinin kabul edildiğini, 14/09/2004 tarihli Tesis Sözleşmesinin 8. maddesinde ise bu miktarın peşin ödenmiş sistem kullanım ücreti sayılacağının açıkça belirtildiğini, kaldı ki bu sözleşmenin imzalanmasından evvel 04/08/2002 tarih ve …. sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren … Yönetmeliği’nin 38. maddesinde de sistem kullanım anlaşması çerçevesinde iletim veya dağıtım tarifesinden düşüleceğinin düzenlendiğini, dava konusu işe başlanmadığı için yapılmayan tesis bakımından mer’i mevzuatın uygulanması gerektiğini, yine 20/02/2001 tarihinde kabul edilen Elektrik Piyasası Kanunun 2. maddesinin 4. fıkrasının b bendinin de aynı mahiyette olduğunu, ayrıca taraflar arasında düzenlenen 11/09/2013 tarihli Bağlantı anlaşmasının 5-a maddesinde de aynı mahiyette hüküm bulunduğunu, Kanun koyucunun yasal mevzuatta davalı şirkete hiçbir takdir hakkı vermediğini, tekel olan davalı şirketin ancak mevzuat çerçevesinde hareket edebileceğini, bu nedenle olaydaki gibi bağlantıya izin vermek için iletim Tesisi Yapılması ve Geri Ödeme Yapılmayacağına Dair Taahhüt almasının mümkün olmadığını, emredici kanun hükümleri varken ayrıca 2004 tarihli tesis sözleşmesinde ve 2005 tarihli bağlantı sözleşmesinde sistem kullanım ücreti ödenmeyeceğine ilişkin hükümler bulunurken tekel mahiyetindeki bir kamu tüzel kişisinin kullanıcıya kendisinin yapması gereken iletim hatlarını yaptırmasının ve kullanıcının yaptığı tesisten sistem kullanım ücreti almasının hukuk tarafından korunamayacağını, davalının uymak zorunda olduğu kanun, yönetmelik ve tebliğ hükümlerini hiçe sayarak, 2004 tarihli Tesis Sözleşmesi’nin 2. maddesine dayandığını, bu sözleşmenin 8. maddesinin ise Tip Sözleşme olması nedeni ile sözleşmede kaldığını ve imzalanmak zorunda kalındığını belirttiğini, aynı hususu 2005 tarihli Bağlantı Anlaşması için de belirttiğini, tekel olan davalı şirketin Tip Sözleşmeyi müvekkiline imzalatması ve aleyhine olan kısmın da geçerli olmayacağını belirtmesinin hukukça korunamayacağını, 2004 tarihli Tesis Sözleşmesi’nin, 2003 tarihli Bağlantı Anlaşmasının ve 2005 tarihli Bağlantı Anlaşmasının tamamında tesis bedelinin sistem kullanım bedelinden düşüleceğinin kabul edildiğini, 2004 tarihli Tesis Sözleşmesinin 2. maddesi ile 8. maddesi arasında bir çelişki olduğu söylenecek olsa dahi 2. madde hükmünün Türk Borçlar Kanunu ile literatüre giren Genel İşlem Koşulu olduğunun kabul edilmesi gerektiğini, gerek mahkemece alınan bilirkişi rapor ve ek raporunda, gerekse kesin hükme esas alınan Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin…. Esas sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporunda da müvekkili lehine görüş bildirdiğini belirterek; mahkeme kararının kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan muarazanın men’i istemine ilişkin olup, mahkemece davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Dosya kapsamına, kararın dayandığı delillerle, yasaya uygun gerektirici nedenler ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında kararda usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı ve özellikle; Bağlantı Anlaşması’nın yapıldığı tarihte yürürlükte olan mevzuatta tesis giderlerinin kullanım bedelinden düşüleceğine ilişkin hüküm bulunmasına rağmen taraflar arasında imzalanan 14/09/2004 tarihli Tesis Sözleşmesi’nde yüklenici tarafından imalat bedellerinin talep edilmeyeceğinin kararlaştırılmasına, 01/12/2005 tarihli Bağlantı Anlaşması’nda, Tesis Sözleşmesi’nin ek olduğunun kabul edilmiş bulunmasına, taraflar arasında görülen Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin… Esas sayılı dosyası, dosyanın gerekçeli kararına ve bu kararı onayan Yargıtay Yüksek 15. Hukuk Dairesi’nin 14/07/2010 tarih ve…. Karar sayılı ilamında davacının tesis ve bağlantı sözleşmelerine koymuş olduğu ihtirazi kaydın, davacı şirketi sorumluluktan kurtarmayacağı ve davadaki talep konusunda hak bahşetmeyeceğinin belirtilmiş bulunmasına, mahkemece Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin…. Esas sayılı dosyasının kesin delil olarak kabul edilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esas yönünden reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Alınması gereken 59,30 TL istinaf karar harcından peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 14,90 TL harcın davacıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK’nun 361. maddesi gereğince kararın taraflara tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay’da TEMYİZ yolu açık olmak üzere 17/06/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Başkan…
e-imzalıdır
Üye…
e-imzalıdır
Üye…
e-imzalıdır
Katip…
e-imzalıdır
e-imzalıdır e-imzalıdır e-imzalıdır e-imzalıdır