Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 27. HUKUK DAİRESİ
…
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
27. HUKUK DAİRESİ
….
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
….
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 25/09/2019
NUMARASI ….
DAVANIN KONUSU : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ : 29/12/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 29/12/2021
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan alacak davasında mahkemece davanın reddine dair verilen karar karşı süresi içinde davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulması üzerine yapılan incelemede;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili; taraflar arasında 04/05/2015 tarihinde davalının …-… şehrinde yapmakta olduğu “…..” tuğla duvar, sıva, şap ve seramik kaplama (duvar, döşeme ve süpürgelik) işlerinin müvekkili tarafından yapılması için sözleşme yapıldığını, sözleşmenin birim fiyatlı olup, iş bedelinin keşif özetine göre 1.949.238,00 USD olup, 2015 yılının Mayıs ayından Aralık ayına kadar sözleşme kapsamında yapılan işlerin toplam bedelinin 537.855,02 USD olduğunu, sözleşmenin 3.maddesine göre sadece işçilere ödenecek net nakit ücretin müvekkili hakkedişinden mahsup edilmesi, kalan iş bedelinin her ay yapılacak hakkedişler ile müvekkili şirkete ait … … Şubesindeki hesabına yatırılması gerekirken bu güne kadar herhangi bir hakkediş yapılmadığı gibi, bu hesaba da herhangi bir ödeme yapılmadığını, sözleşme dışı olarak, inşaatın kalıp, beton ve demir işlerinin de müvekkili şirket tarafından yapıldığını yine 2015 yılının Mayıs ayından Aralık ayına kadar sözleşme dışı yapılan işler ile diğer bazı zarar/masraflar toplamının ise 410.627,68 USD olduğunu, bu ek işlerin de davalıdan kaynaklanan malzeme temin edilememesi ve iş yerinin hazır edilememesi nedeniyle zamanında yapılamadığını, ek işler için de Türkiye’den işçi getirilmesi gerektiğini, bunun sorumluluğunun davalı şirkette olmasına rağmen, işçilerin pek çoğunun getirilemediği gibi, getirilenlerin büyük kısmının vize masrafları ve uçak biletlerinin de müvekkili tarafından temin edildiğini, sözleşmeye göre işin süresinin sözleşme tarihinden itibaren 160 gün olmasına rağmen, davalının iş yerini hazır edememesi, kullanılacak malzemeyi temin edememesi gibi nedenlerle, iş süresinin uzadığını ve müvekkilinin işçilerinin gerek sözleşme konusu işler gerekse sözleşme dışı yapılan işler yönünden üretim yapmamalarına karşın ücretlerinin davalı yanca müvekkili nam ve hesabına ödendiğini, tüm işçilere ne kadar ücret ödediğinin davacıya bildirilmediğini, bu durumun müvekkilini büyük zarara soktuğunu, taraflar arasındaki sözleşmeye göre işçi ve çalışanların konaklama ve yiyecek giderlerinin davalı tarafından karşılanması gerekirken, bir kısım işçilerin ve çalışanların konaklama ve yiyecek giderlerini de ödemediğini, bu giderleri de davacının ödemek zorunda kaldığını yine müvekkilinin 3 mühendisinin, muhasebecisinin, şoförünün ve diğer şirket personelinin tüm giderlerini 6 ay boyunca kendi cebinden karşıladığını, ataşman defterlerinin, yeşil defterin, hesap cetvellerinin, rölövelerin davalı tarafından imzalanması gerektiğini ancak imzalanmadığını, hakedişlerin düzenlenmemesi, alacakların ödenmemesi, işverenin sorumluluğundaki malzemelerin temin edilmemesi, inşaatın işi yapmaya elverişli hale getirilmemesi, işçilerin yol masraflarının karşılanmaması veya geç karşılanması nedenleriyle beton, demir, kalıp işlerinin aksadığını, işçilerin boşta kaldıklarını, çalışamayan işçilerin ücretlerinin taşeron hesabına ödenmesi durumlarının davacıyı mağdur ettiğini, davacının işçiler ile gizli görüşmeler yaparak kendi nam ve hesabına çalışmalarını sağladığını, sözleşmeyi çekilmez hale getirdiğini bu nedenle sözleşmenin 13/12/2015 tarihinde müvekkili tarafından sonlandırıldığını belirterek; sözleşme kapsamındaki işler nedeniyle uğradığı zarar olarak şimdilik 50.000,00 USD, sözleşme dışı ek işler nedeniyle 10.000,00 USD’nin her ayın sonundan itibaren işleyecek en yüksek avans faiziyle, ayrıca kâr kaybı ve diğer zararlar için şimdilik 10.000,00 USD’nin zararların doğduğu tarihten ve en geç akdin sonlandığı tarihten itibaren işleyecek en yüksek avans faiziyle davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili; taraflar arasında düzenlenen sözleşme uyarınca müvekkilinin üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirdiğini, davacının, müvekkili şirketi, hakediş bedellerini ödemediği, yer teslimi yapmadığı, işin süresinde yapılamayacağı gibi konularda hiç ihtar etmediğini, davacının isimlerini bildirdiği tüm …. ve …. işçilerin sigorta girişlerini, kayıtlarını, ödemelerini, Türk işçilerin vizelerini, yol masraflarını karşıladığını, işçilerin davacı tarafından bildirilmiş olan ücretlerinin davacının hakkedişinden kesildiğini, işçi ücretleri dışında hakkedişten kesinti yapılmadığını, davacının zararını azaltmak için mevzuat dışında işlere girince ve başka işverenlerin işlerinde işçi çalıştırmaya başlayınca, müvekkili şirket tarafından uyarıldığını, bunun üzerine davacı tarafından tek taraflı olarak sözleşmenin feshedildiğini, müvekkilinin kusuru veya sözleşmeye aykırı davranışı olmadığını, müvekkilinin borcu olmadığı gibi, 47.754,03 USD davacıdan alacaklı olduğunu belirterek; davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece; bilirkişi raporu, davacı çalışanı inşaat yüksek mühendisi… ile davalı … inşaat firması çalışanı mimar … tarafından 17 Aralık 2015 tarihinde imzalandığı görülen ve mahkemece itibar edilen 13 Aralık 2015 tarihli toplam yevmiye durumunu gösterir tutanak, her iki tarafça delil olarak dosyaya sunulan kesin hakediş ve tüm dosya içeriğinden, taraflar arasında 04/05/2015 tarihli çok amaçlı 50.000 koltuklu stadyum ve çevre düzenlemesi inşaatının tuğla duvar, sıva, şap ve seramik kaplaması işi için yazılı eser sözleşmesi bulunduğu, eser sözleşmesi ve sözleşme harici yapılan işlere ilişkin tarafların kanuni defter kayıtları üzerinde yapılan incelemede işler karşılığı herhangi bir ödeme belgesi veya faturaya rastlanılmadığı, her iki tarafça delil olarak dosyaya sunulan kesin hakedişten, davacı alt işverenin çalıştırdığı işçilerin ücretlerinin davalı asıl işverence, davacı nam ve hesabına ödendiği, davacıya 29.423,82 USD avans ödemesi yapıldığı, bunun dışında da davacı lehine hak ediş alacağının tahakkuk etmediği, davacı tarafça imzasız kesin hakediş belgesi dışında dosyada sözleşmenin sonlandırılmasını haklı gösterecek başkaca bir delil sunulamadığı, sözleşme kapsamında yapılan imalatların toplam tutarının 537.855,01 USD olduğu, davalı kayıtları uyarınca davacı tarafça davalı ambarlarından zimmetle alınıp iade edilmeyen 839,88 USD malzeme tutarı bulunduğu, yazılı sözleşme dışında bir kısım işlerin de davacı yanca yapıldığı, sözleşme dışı fazladan yapılan işlerin neler olduğu, ödemesinin ne şekilde yapılacağı, iş kalemlerinin birim fiyatlarının ne olduğunun belirli olmadığı, davacının mail olarak davalıya gönderilen şantiye günlük raporlarına delil olarak dayanıldığı, raporlarda tarafların imzasının bulunmadığı, sözleşme dışı yapıldığı iddia edilen işlerin metrajlarının ise günlük raporlarda belirtilmediği, Türk ve yabancı işçilerin isim ve puantajlarının belirtilmiş olduğu, sözleşme dışı olarak yapıldığı iddia edilen, kalıp, demir ve beton işleri için pursantaj cetvellerinde toplam işçilik miktarının, …. Türk işçi yevmiyesi, …. yerli işçi yevmiyesi olduğu iddia edilmiş ise de dava dilekçesi ekinde yer alan, davacı çalışanı inşaat yüksek mühendisi… ile davalı … inşaat firması çalışanı mimar … tarafından 17 Aralık 2015 tarihinde imzalandığı görülen ve itibar edilen 13 Aralık 2015 tarihi itibariyle toplam yevmiye durumunu gösterir tutanak uyarınca toplam işçilik miktarının 723 Türk işçi yevmiyesi, 172 yerli işçi yevmiyesi olduğu, iki tarafın da delil olarak dosyaya sunduğu kesin mahiyetteki hakedişte, taraflar arasında imzalanan sözleşme kapsamı dışında yapıldığı iddia edilen … kalıp, demir, beton işlerinin bedelinin toplamının 160.994,71 USD olduğu ve bu bedelin kesin hakedişe yansıdığı, davacının akdedilen sözleşme kapsamında yaptığı imalatların toplam tutarının 537.855,01 USD, sözleşme dışı yapılan … kalıp, demir, beton işlerinin, Türk ve Yabancı işçi yevmiye bedelleri toplamının 223.968,71 USD olmak üzere 761.823,80 USD olduğu, davacı şirkete yapılan avans ödemesi ve davacı şirket adına yapılan ödeme tutarının ise 809.577,83 USD olup davacının bakiye alacağının bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı vekili istinaf başvurusunda; mahkemenin hükme esas aldığı bilirkişi raporunun detaylı itirazlarını karşılamayan hatalı bir rapor olduğunu, raporda sözleşme ve sözleşme dışı ne kadar iş yapıldığına ve bedeline ilişkin bir tespit ve açıklama olmadığını, dosyaya delil olarak sunulan klasör içindeki davacı yanca hazırlanan aylık ve toplam hak ediş raporları ve dayanak belgelerin, davalı yanca imzalanmış metrajlar ve yevmiyelerin, iş belgelerinin hiç dikkate alınmadığını, yapılan işlere ilişkin ataşman defteri, yeşil defter ve benzeri defter ve kayıtlar ile dayanağı belgelerin davalıda mevcut olmasına rağmen bu belgelerin ibrazı istenip gerekli incelemenin yapılmadığını, ayrıca, davalı tarafından işçilerin banka hesaplarına yatırılan ödemelerin ilgili bankalardan istenip hiç incelenmediğini, yine inşaata ilişkin idaredeki ihale dosyası istenip incelemeye tabi tutulmadığını, bilirkişi raporunda davalının ticari defterlerinde gösterilen ödemelerin denetime salih halde belgeleri ile birlikte gösterilmesi gerekirken bu konuda herhangi bir açıklama yapılmadığını, bilirkişilerin taraflar arasındaki sözleşme koşulları (temerrüt faizleri, işçilerin yeme-içme bedelleri, taşeron ve işçilerinin konaklama bedelleri, araç giderleri vs) konusunda hiçbir inceleme yapmadıklarını, 2015 yılı Mayıs ayından 27 Aralık 2015 tarihine kadar geçen 8 aylık süreçte bu işçilerin yemeleri, içmeleri, konaklamaları, şantiyeye gidiş-gelişleri, Türkiye’den Cezayir’e gidiş- gelişleri vs. giderlerinin hiçbir şekilde hesaplanmadığını bunlara ilişkin bir ödeme varsa davalı kayıtlarında bu ödemelerin ayıklanmadığını, yine sözleşme kapsamında davalı tarafından karşılanması gereken müvekkili işçilerinin ve çalışanlarının konaklama giderleri, yiyecek içecekleri vs giderlerinin davalı tarafından karşılanmaması nedeniyle müvekkili tarafından karşılandığını, bu harcamaların da bilirkişilerce dikkate alınmadığını, bu yüzdende eksik ve yetersiz rapora dayanarak hüküm kurulmasının da hatalı ve hukuka aykırı olduğunu, müvekkilinin her ay düzenlenen ataşmanlara göre yaptığı işlerin miktarını çıkardığını ve onaylaması için davalıya sunduğunu, buna rağmen iş bedelinin ödenmediğini, bu nedenle davalının TBK’nın 106. maddesine göre ödenmesi gereken iş bedeli yönünden her ay sonunda temerrüde düştüğünü, bu nedenle her ay sonundan itibaren hak edilen ödenmesi gereken alacağın kısa vadeli avans faizini de ödemesi gerekmekte olduğu için bilirkişiler tarafından bunların da tek tek gösterilerek temerrüt olup olmadığı tespit edilerek, avans faizi olup olmadığı, uygulanıp uygulanmadığı ve ne kadar temerrüt faizleri olduğunun da hesaplanması gerekirken, bu hesaplamanın da yapılmadığını, davalı tarafından tutulmuş olan iş yeri defterlerinin incelenmesi ve ondan sonra her iki tarafın defterler kayıtları karşılaştırılarak yeniden bir rapor düzenlenmesi gerektiğini belirterek; mahkeme kararının kaldırılmasını ve taleplerinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan sözleşme kapsamındaki işler nedeniyle uğranılan zarar, sözleşme dışı işler bedeli ve kâr kaybı ve diğer zararlar için tazminat istemine ilişkin olup, mahkemece davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu (HMK)’nun 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Taraflar arasında düzenlenen 04/05/2015 tarihli sözleşme niteliği itibariyle 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi olup, davacı alt taşeron, davalı taşerondur.
Dosyadaki taraf beyanları ve sunulan bilgi ve belgelerden, davacı alt taşeronun bu yazılı sözleşme kapsamında dava dışı işveren tarafından yapılmakta olan ……. Çevre Düzenlemesi İnşaatı” işinin tuğla duvar, sıva, şap ve seramik kaplama (duvar, döşeme ve süpürgelik) işlerinin işçiliğini üstlendiği, bu sözleşme dışında … beton kalıp ve demir işlerinin, ayrıca bir kısım yevmiyeli işçiliğin yapıldığı, yine yazılı sözleşmenin davacı alt taşeron tarafından dava dilekçesinde açıklanan nedenlerle 13/12/2015 tarihinde feshedildiği hususunda uyuşmazlık bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Her iki tarafça dosyaya sunulan davacı alt taşeronun 04 Mayıs 2015-14 Aralık 2015 tarihleri arasındaki imalatlarına ilişkin hakediş tutanağının incelenmesinde; Sözleşme Kapsamında Yapılan İmalatların 537.855,01 USD; sözleşme dışı Yevmiyeli Yapılan İmalatların ( Günlük Tutanaklı Türk (739 yevmiye karşılığı 59.238,24 USD) ve Yerli (… yevmiye karşılığı 3.735,84 USD)İşçilerin Şantiye Yevmileri 62.974,08 USD; sözleşme dışı yapılan … Kalıp, Demir, Beton İşlerinin 160.994,71USD olduğunun kabul edildiği anlaşılmıştır. Yine düzenlenen bu hakedişe göre; 2015 Yılı Mayıs-Kasım ayları Cezayirde davacı alt taşeronun Türk Çalışanlarına Yapılan İşçilik Ödemeleri 703.814,57 USD Yerel Çalışanlarına Yapılan İşçilik Ödemeleri 76.339,44 USD olup, davacı alt taşeronu bu tarihler arasında yapılan avans ödemesi ise 29.423,00 USD’dir. Hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre hakedişte gösterilen 29.423,00 USD avans ödemesi; davalı tarafça sunulan makbuz örneklerinin USD’ye çevrildiğinde USD para birimi üzerinden tekabül ettiği rakamdır.
Gerek dava dilekçesinde, gerekse istinafa başvuru dilekçesinde yapılan tablolu açıklamalar incelendiğinde, davacı tarafça sözleşme kapsamında toplam 537.855,02 USD bedelli iş yapıldığının, sözleşme dışı yevmiyeli olarak çalıştırılan işçiler yönünden alacak talebinin 62.974,08 USD olduğunun belirtildiği anlaşılmaktadır. Bu kalemler yönünden sunulan hakediş ve davacı talebi birbiri ile örtüşmektedir.
Tabloda gösterilen … beton kalıp ve demir işleri yönünden ise alacak miktarı 197.609,27 USD olup, taraflarca sunulan hakedişte ise bu imalat yönünden alacak miktarı 160.994,71 USD olarak gösterilmiştir. Hükme esas alınan bilirkişi kök ve ek raporunda; … beton kalıp ve demir imalatları yönünden delil olarak sunulan şantiye günlük raporlarının davacı … inşaat firması çalışanı inşaat Yüksek Mühendisi… tarafından davalı … İnşaat firması çalışanına her gün mail olarak gönderildiği, bu raporların imzasız oldukları, e-mail eki olarak gönderildiği, rapor içeriklerinde; günlük işçi durumunu gösterir inşaat puantaj cetvelleri ile günlük olarak yapılan işlerin belirtildiği, sözleşme dışı yapıldığı iddia edilen bu işlerin metrajlarının günlük raporlarda belirtilmediği, yine … demir beton kalıp ve demir işleri yönünden taraflarca kararlaştırılan bir birim fiyat da bulunmadığı belirtilmiştir. Bu durumda davacı alt yüklenicinin, … demir beton kalıp ve demir işleri yönünden hakedişte gösterilenden daha fazla imalat yapıldığını ispatlayamadığına ilişkin kabulün, dosya kapsamına uygun olduğu kanaatine varılmıştır.
Yukarıdaki açıklamalara, kararın dayandığı delillerle, yasaya uygun gerektirici nedenler ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında kararda usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı ve özellikle taraflar arasındaki sözleşme kapsamında taraflarca delil olarak sunulan 04 Mayıs 2015-14 Aralık 2015 tarihleri arasındaki imalatlara ilişkin hakediş, imzası inkar edilmeyen ödeme belgeleri ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, hakedişte gösterilen imalatlar dışında imalat yapıldığının, davalı tarafça sunulan ödeme makbuzlarındaki ödemelerin iş bedeli olmayıp bir kısmının farklı sebeplerle verildiğinin, yine davacının eylemleri nedeniyle zarar ve alacak hakkının doğduğu iddiasının ispatlanamamasına göre, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esas yönünden reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 14,90 TL harcın davacıdan alınarak Hazine’ye irat kaydına,
3-İstinaf başvurusu nedeniyle davacı tarafından yatırılan istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK’nın 361. maddesi gereğince kararın taraflara tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay’da TEMYİZ yolu açık olmak üzere 29/12/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
….
e-imzalıdır e-imzalıdır e-imzalıdır e-imzalıdır