Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
26. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No:…..
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
26. HUKUK DAİRESİ
….
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
….
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 17/12/2019
NUMARASI …..
DAVANIN KONUSU : Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle)
DAVA TARİHİ : 05/07/2018
KARAR TARİHİ : 17/12/2021
GEREKÇELİ KARAR
YAZILMA TARİHİ : 31/12/2021
Mahalli mahkemesince verilen karara karşı asıl dosya davacısı vekili, asıl ve birleşen dosya davalıları … … … … A.Ş. vekili, … … A.Ş. Vekili, … … A.Ş. vekili, davalı … … ve …. vekili tarafından süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuş olup, başvuru şartlarının yerine getirildiği dosya üzerinde yapılan ön inceleme ile anlaşılmakla yapılan istinaf incelemesi sonunda;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARI
Asıl davada davacı vekili dava dilekçesinde, 28/09/2016 tarihinde meydana gelen trafik kazası neticesinde davacının eşi … … ve oğlu …’in vefat ettiğini, söz konusu kazaya karışan müteveffa …’in sürücüsü olduğu aracın davalı … …’ya, davalı sürücü … …’un idaresinde olan aracın davalı … … A.Ş’ye sigortalı ve ayrıca bu aracın davalı … … … … şirketine kasko poliçesi ile sigortalı olduğunu, söz konusu kaza nedeniyle davacının destekten yoksun kaldığını beyanla fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla … …’in vefatı nedeniyle 10,00-TL destekten yoksun kalma, …’in vefatı nedeniyle 10,00-TL destekten yoksun kalma, … …’in cenaze ve defin giderleri nedeniyle 10,00-TL, vefat eden …’in cenaze ve defin giderleri nedeniyle 10,00-TL olmak üzere toplam 40,00-TL maddi tazminatın … … … … Şirketi hariç diğer davalılardan, … …’in vefatı nedeniyle 75.000,00-TL manevi tazminat ile …’in vefatı nedeniyle 75.000,00-TL manevi tazminatın davalı … … … … şirketi, … ve … …’tan tahsilini talep etmiş; 26.09.2019 tarihli bedel artırım dilekçesi ile müteveffa …’nın ölümü nedeniyle toplam 88.226.79-TL destek tazminatı (davalı … … dışında kalan davalılardan), toplam 1.260,00-TL cenaze ve defin gideri (davalı … … dışında kalan davalılardan), eşinin ölümü nedeniyle toplam 163.940,02-TL destek tazminatı (davalı … Sigortadan), 1.260,00TL cenaze defin gideri (davalı … Sigortadan) tazminini istemiştir.
Asıl davada davalılar … ve … … vekili cevap dilekçesinde; davalı sürücünün kazanın oluşumunda herhangi bir kusurunun bulunmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir.
Ankara 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin…… Karar sayılı birleşen dosyasında davacı … … vekili, yine asıl dosya üzerinde birleşen Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesinin karar sayılı dosyasında davacı … … vekili dava dilekçesinde; 28/09/2016 tarihinde davalı sürücü … … sevk ve idaresindeki çekici ile davacıların abisi … yönetimindeki aracın karıştığı trafik kazası neticesinde … ve annesi … …’in vefat ettiklerini, davalı … yönetimindeki aracın malikinin davalı ……. olduğunu, aracın diğer davalı … … A.Ş. tarafından ZMMS ile sigortalı olduğunu, aracın Kasko poliçesinin davalı … … … … A.Ş. tarafından yapıldığını, müteveffa … yönetimindeki aracın diğer davalı … … A.Ş. tarafından sigortalı olduğunu, davacıların beraber yaşadığı anne ve abisinin desteğinden yoksun kaldığını, davacıların maddi zararlarından tüm davalıların sorumlu olduklarını, 29/05/2018 tarihinde davalı … şirketlerine başvuru yapıldığını, ancak olumlu ya da olumsuz bir yanıt verilmediğini, davacıların abisi ve annesini kaybetmesinden dolayı kendilerini toparlayamadığını, psikolojilerinin bozulduğunu, manevi zararının da bir nebze olsun tazmin edilmesi gerektiğini ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik her bir davacı için 100,00’er TL destekten yoksun kalma tazminatının sürücü ve araç sahibi yönünden olay tarihinden, sigortacılar yönünden temerrüt tarihinden itibaren işletilecek faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsilini, (davacı … yönünden talep edilen destekten yoksun kalma tazminatı içinde cenaze ve defin gideri de talep edildiği) her bir davacı için anne yönünden 75.000,00’er TL, abi yönünden ise 75.000,00’er TL olmak üzere toplam 150.000,00’er TL manevi tazminatın sürücü … …’tan, araç işleteni sıfatıyla … ‘den ve poliçedeki manevi tazminat limitiyle sorumlu olmak kaydıyla … … … … A.Ş.’den müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş; 07.10.2019 tarihli bedel artırımı dilekçesi ile davacı … yönünden annesinin ölümü sebebiyle toplam 36.842,25-TL destek tazminatının tahsilini istemiş; 27.11.2019 tarihli ıslah dilekçesi ile toplam 60.789,71-TL destek tazminatı talep etmiştir.
Davalı … … … … Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, davaya konu talebin zamanaşımına uğradığını, kazaya karışan … yönetimindeki aracın Birleşik Kasko Sigortası Poliçesi ile sigortalı olduğunu, davanın açılmasına sebebiyet verilmediğini, kusur durumlarının tespitinin gerektiğini belirterek, fahiş miktardaki tazminat talebinin ve davanın reddini savunmuştur.
Davalı … … Şirketi vekili cevap dilekçesinde; … yönetimindeki aracın 29/04/2016 – 29/04/2017 tarihleri arasında ZMMS poliçesi ile sigortalı olduğunu, poliçe limitinin kaza tarihi itibariyle ölüm teminatının 310.000,00-TL olduğunu, davacının manevi tazminat talebinin teminat dahilinde olmadığını, sigortalı araç sürücüsünün kusuru oranında sorumlu olunduğunu, davacının dava açabilmesi için … şirketine usulüne uygun başvuru yapması gerektiğini, davayı kabul anlamına gelmemek kaydıyla 9.938,00-TL ödeme yapıldığını belirterek, davanın reddini istemiştir.
Davalı … … Şirketi vekili cevap dilekçesinde; müteveffa … yönetimindeki aracın Trafik … poliçesi ile 02/09/2016 – 2017 tarihleri arasında sigortalı olduğunu, dava konusu zararlara ilişkin olarak sorumluluğunun sigortalı araç sürücüsünün kusuru oranında ve poliçe limiti ile sınırlı olduğunu, ödeme yükümlülüğünü dava tarihinde muaccel hale geldiğinden faize hükmedilmesi halinde dava tarihinden itibaren yasal faize hükmedilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Davalı ……… … vekili vekili cevap dilekçesinde; kazanın oluşumunda … …’un her hangi bir kusurunun bulunmadığını, müteveffanın kazanın meydana gelmesinde kusurlu olduğunu, yargılama aşamasında davalıların kusuru sonucu tazminat ödeme durumunun söz konusu olması halinde maddi ve manevi tazminat taleplerinin ZMMS ve İMMS şirketlerinden talep edilmesi gerektiğini, davacısı … … olan davalıları aynı olan Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin….. Esas sayılı dosyasında da dava açılmış olduğunu, davanın derdest olduğunu ve bu dava ile birleştirilmesini ve reddini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Yerel mahkemece, kusur durumunun tespiti için alınan bilirkişi kurulu raporuna göre, müteveffa …’in %75, … …’un ise %25 oranında kusurlu olduğu, rapora itiraz edilmesi üzerine İstanbul ATK’ca düzenlenen raporda davalı sürücü … …’un %25, müteveffa …’in %75 oranında kusurlu olduğunun belirtildiği, davacı … … vekilinin 31/01/2017 tarihli duruşmada manevi tazminat yönünden davalı … … … … A.Ş. yönünden açmış olduğu davadan feragat ettiğini beyan ettiği, yine aynı vekilin … … yönünden … … aleyhine açmış olduğu davadan 16/01/2018 tarihli duruşmada vazgeçtiğini beyan ettiği, defin giderlerinin tespiti için Kırıkkale Belediye Başkanlığı’na müzekkere yazıldığı, davacıların maddi zararının hesaplanması için dosyanın aktüer bilirkişiye tevdi edildiği, aktüer bilirkişi raporunda, müteveffa …’in kardeşlerine destek olduğuna ilişkin bir kayıt bulunmaması nedeniyle birleşen dosya davacıları … ve … … için destekten yoksun kalma tazminatı hesabı yapılmadığı, davacı … …’in oğlu …’in vefatı nedeniyle; davalı … … ve … … A.Ş. ile diğer davalılardan (… … … … Şirketi hariç) müşterek ve müteselsilen sorumluluk esasına göre talep edebileceği toplam tazminatın 88.226,79-TL olduğu, davacı … …’in … … yönünden açtığı davasından vazgeçmesi nedeniyle eşi … …’in vefatı nedeniyle … … A.Ş.’de 163.940,02-TL tazminat talep edebileceği, birleşen dosya davacısı … …’in annesi … …’in vefat tarihinde 22 yaşında olması nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı talep edemeyeceği kanaatine varıldığından hesaplama yapılmadığı, birleşen dosya davacısı … …’in vefatı nedeniyle talep edebileceği destekten yoksun kalma tazminatının 36.842,25-TL olduğu, söz konusu rapora itiraz edilmesi üzerine aynı bilirkişiden alınan ek rapora göre, davalı … … A.Ş. tarafından … …’in vefatı nedeniyle davacı … …’e 15.11.2017 tarihinde yapılan 39.801,00 TL tazminat ödemesinin denetlendiği, 15.11.2017 ödeme tarihindeki verilere göre davacı … …’in davalı … … A.Ş.’den talep edebileceği tazminat tutarının 40.962,60-TL olduğu hesaplandığı, davalı … … A.Ş. ile … … A.Ş. bakımından TRH 2010 Yaşam Tablosu ve %1,8 teknik faiz esas alınarak yapılan hesaplama sonucunda; davacı … …’in oğlu …’in vefatı nedeniyle; davalı … ve … … A.Ş.’den müşterek ve müteselsil sorumluluk esasına göre talep edebileceği toplam tazminatın 87.849,15-TL olduğu, birleşen dosya davacısı … …’in annesi … …’in vefat tarihinde TRH 2010 Yaşam Tablosu’na göre 22 yaşında olması ve Yargıtay içtihatları gereği kız çocuklarının annelerinden 22 yaş hitamına kadar destek alacağı kabul edildiğinden davacı … …’in annesi … …’in vefatı nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı talep edemeyeceği kanaatine varıldığı, bu kapsamda adı geçen davacı için tazminat hesabı yapılmadığı, birleşen dosya davacısı … …’in annesi … …’in vefatı nedeniyle talep edebileceği toplam destekten yoksun kalma tazminatının 60.789,71-TL olduğu, davalılar … … ile … ….. Şti bakımından PMF 1931 Yaşam Tablosu ile progresif rant tekniği esas alınarak yapılan hesaplama sonucu; davacı … …’in, oğlu …’in vefatı nedeniyle; sigortalı araç sürücüsünün %25 kusur oranı dikkate alınarak talep edebileceği bakiye tazminat tutarının 15.853,09-TL olduğu, davacı … …’in, annesi … …’in vefatı nedeniyle; sigortalı araç sürücüsünün % 25 kusur oranı dikkate alınarak talep edebileceği toplam tazminat tutarının 41,95-TL olduğu,davacı … …’in, annesi … …’in vefatı nedeniyle; sigortalı araç sürücüsünün %25 kusur oranı dikkate alınarak talep edebileceği toplam tazminat tutarının 15.270,75-TL olarak hesaplandığı, davacılar … ve … vekili tarafından 27/11/2019 tarihli ıslah dilekçesinin sunulduğu, davacı … … vekili tarafından bedel arttırım dilekçesinin sunulduğu, yargılama sonunda, dosya kapsamında alınan kusur raporlarına göre olayda …’in %75 kusurlu, … …’un ise %25 kusurlu olduğunun belirtildiği, söz konusu raporların usul ve yasaya uygun, denetime elverişli olması nedeniyle itibar edildiği, davacı … …’in müteveffa … …’in desteğinden yoksun kalıp kalmadığı hususuna ilişkin değerlendirmede; … … ile … …’in kazanın gerçekleştiği tarihte fiilen ayrı yaşadıkları, tarafların birbirlerine fiili destek olunduğuna dair dosyada hiçbir delilin bulunmadığı, sadece kağıt üzerinde bir evlilik birlikteliğinin olduğu, … ve …’ın olayın gerçekleştiği tarihte Ankara 9. Aile Mahkemesi’nin 2016/1152 Esas sayılı dosyasında boşanma davalarının devam ettiği, boşanma dava dosyasında … ile …’ın adreslerinin farklı olduğu, … tarafından her ne kadar boşanma davasından vazgeçildiğine yönelik aile mahkemesi dosyasına müteveffa tarafından dilekçe verildiği iddia edilse de bu iddianın aile mahkemesine sorulduğu ve aile mahkemesine vazgeçmeye yönelik herhangi bir dilekçenin verilmediğinin anlaşıldığı, tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilmenin ana şartının talep edenin ölenin fiilen desteğini alması olduğu, mevcut olayda … ile …’ın olay tarihinde ayrı adreslerde yaşadıkları, aralarında bir boşanma davasının bulunduğu ve fiilen birbirlerine herhangi bir desteklerinin bulunmadığı, bundan dolayı …’ın …’nin vefatından dolayı herhangi bir destek zararının oluşmayacağı yönünde kanaatin oluştuğu, bu kanaat çerçevesinde aktüer bilirkişiden 18/11/2019 tarihli ek raporun aldırıldığı, söz konusu ek raporun usul ve yasaya uygun olarak hazırlandığı, denetime elverişli olduğu, davacı … …’in … … … … aleyhine açmış olduğu manevi tazminat talepli davadan feragat etmesi nedeniyle söz konusu davalı yönünden davanın feragat nedeniyle reddine, diğer davalılar ……Ltd.Şti ve … … yönünden yapmış olduğu manevi tazminat talebinin davacı ile davalı … … … … arasındaki ibraname ve manevi tazminat için … …’e ödenen bedeller dikkate alındığında, manevi tazminat için söz konusu bedellerin yeterli olduğu yönünde kanaatin oluştuğu,… … … … ile … ve … … arasında manevi tazminat yönünden müteselsil sorumluluk ilkesi bulunduğu, davacıya yapılan ödeme oranında diğer müteselsil sorumluların da sorumluluktan kurtulacağı, … … … … tarafından yapılan ödeme miktarının manevi tazminat yönünden yeterli olması nedeniyle ve ödenen miktar tutarında diğer müteselsil sorumluların da sorumluluktan kurtulacağı anlaşılmakla davalı … ve … … yönünden yapılan manevi tazminat talebinin reddine karar verilmesi gerektiği, yine davacı … …, davalı … … aleyhine müteveffa … …’den dolayı açtığı davadan vazgeçtiğinden söz konusu davanın … … yönünden vazgeçme nedeniyle reddine, yine … …’in müteveffa … …’in desteğinden yoksun kaldığından bahisle davalılar aleyhine açmış olduğu davanın yukarıda anlatılan gerekçe doğrultusunda, müteveffa … …’in … …’e herhangi bir fiili desteğinin olmaması ve … …’in … …’in vefatından dolayı herhangi bir destek zararının oluşmaması nedeniyle bu talebinin reddine, yine davacı … …’in müteveffa …’in desteğinden yoksun kaldığından bahisle yapmış olduğu talebin 18/11/2019 tarihli aktüer ek raporu doğrultusunda 87.849,15-TL yönünden kabulüne, söz konusu bedelin davalı … … A.Ş. yönünden 14/04/2017 tarihinden itibaren, aracın cinsi göz önüne alındığında avans faizi, … … A.Ş yönünden 14/04/2017 tarihinden itibaren aracın cinsi göz önüne alındığında yasal faizi ile, davalılar … ve … …’tan 28/09/2016 tarihinden itibaren aracın cinsi göz önüne alındığında avans faizi ile tahsiline karar vermek gerektiği, yine davacı … …’in … … ve …’in cenaze ve defin giderlerine yönelik talebinin ,,,,, Belediye Başkanlığı’nın dosyaya vermiş olduğu yazı cevabına göre tek kişilik cenaze defin ücretinin 150,00-TL olarak belirlendiği, söz konusu ücretin içerisinde kefen ve yıkama ücretlerinin bulunmadığı, mahkemece söz konusu ücretlerin tespit edilemediği, söz konusu ücretlerin tespit edilememesi nedeniyle BK 50/2.maddesi gereğince kefen ve yıkama ücretinin 200,00-TL olarak belirlendiği, yer parası ile birlikte cenaze ve defin giderinin 350,00-TL olduğu, … …’in defin giderine yönelik birleşen dosyalarda da talep olduğu, … …’in cenaze ve defin giderlerinin kimin tarafından yapıldığı tespit edilemediğinden … …’in Ankara 12. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2016/2138 Esas 2016/1898 Karar sayılı veraset ilamı doğrultusunda … …’in talebinin veraset ilamındaki hisse oranı dikkate alındığında 87,50-TL yönünden kabulüne karar vermek gerektiği, söz konusu bedelin … … A.Ş’den 14/04/2017 tarihinden itibaren, diğer davalılar … ve … …’tan 28/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek faizleri ile birlikte tahsiline karar vermek gerektiği, … yönünden ise davacının talebinin 350,00-TL yönünden kabulünün gerektiği, söz konusu bedelin … … A.Ş’den 14/04/2017 tarihinden itibaren, diğer davalılar … ve … …’tan 28/09/2016 tarihinden itibaren, … … A.Ş.’den ise 14/04/2017 tarihinden itibaren işleyecek faizleri ile birlikte tahsiline karar vermek gerektiği, davacının fazlaya ilişkin taleplerinin reddine karar vermek gerektiği, birleşen Ankara 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin ….. Esas sayılı dosyası yönünden değerlendirme yapıldığında; davacı … …’in müteveffa … …’in desteğinden yoksun kaldığından bahisle yapmış olduğu tazminat talebinin 18/11/2019 tarihli aktüer ek raporu doğrultusunda reddine, davacı … …’in müteveffa … …’in vefatından dolayı yapmış olduğu cenaze ve defin giderlerinin yukarıda anlatılan gerekçe doğrultusunda 350,00-TL cenaze ve defin giderinden Ankara 12. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin veraset ilamı doğrultusunda hissesine tekabül eden miktar 131,25-TL olsa da talebi ile bağlı kalınarak 50,00-TL yönünden kabulüne, söz konusu bedelin … ve … … A.Ş’den 14/04/2017 tarihinden itibaren, diğer davalılar … ve … …’tan 28/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek faizleri ile birlikte tahsiline karar vermek gerektiği, yine davacı … …’in müteveffa … … ve … yönünden yapmış olduğu manevi tazminat taleplerinin, meydana gelen olaydaki kusur durumu, tarafların ekonomik durumu göz önüne alındığında … ve … yönünden ayrı ayrı 25.000,00’şer TL manevi tazminata hükmetmek gerektiği, yine söz konusu bedellere davalı … … … … yönünden 16/02/2018 tarihinden itibaren, diğer davalılar … ve … … yönünden 28/09/2016 tarihinden itibaren faiz işletmek gerektiği, davacının fazlaya ilişkin taleplerinin ise reddine karar vermek gerektiği, birleşen Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/486 Esas sayılı dosyası yönünden değerlendirme yapıldığında; davacı … …’in müteveffa … …’in vefatından dolayı yapmış olduğu destekten yoksun kalma talebinin 18/11/2019 tarihli aktüer ek raporu doğrultusunda 60.789,71-TL yönünden kabulüne, söz konusu bedele … … Şirketi yönünden 05/07/2018 tarihinden itibaren aracın cinsi göz önüne alındığında yasal faiz, … … A.Ş yönünden 05/07/2018 tarihinden itibaren aracın cinsi göz önüne alındığında avans faizi, davalılar … ve … … yönünden 28/09/2016 tarihinden itibaren aracın cinsi göz önüne alındığında avans faizi işletilmesine karar vermek gerektiği, yine davacı … …’in müteveffa … … ve … yönünden yapmış olduğu manevi tazminat taleplerinin, meydana gelen olaydaki kusur durumu, tarafların ekonomik durumu göz önüne alındığında … ve … yönünden ayrı ayrı 25.000,00’şer TL manevi tazminata hükmetmek gerektiği, yine söz konusu bedellere davalı … … … … yönünden 05/07/2018 tarihinden itibaren, diğer davalılar … ve … … yönünden 28/09/2016 tarihinden itibaren faiz işletmek gerektiğinden bahisle asıl dava yönünden; davanın kısmen kabulüne kısmen reddine, davacı … …’in … … … … Şirketi aleyhine açmış olduğu manevi tazminat talebine yönelik davanın feragat nedeniyle reddine, davacı … …’in davalı … …. Ltd. Şti ile … … aleyhine açmış olduğu manevi tazminat talebinin reddine, davacı … … tarafından davalı … … A.Ş aleyhine müteveffa … …’den dolayı açtığı davadan vazgeçildiğinden mevcut davanın vazgeçme nedeniyle reddine, davacı … …’in müteveffa … …’in desteğinden yoksun kaldığından bahisle davalılar aleyhine açmış olduğu tazminat talebine yönelik davanın reddine, davacı … …’in müteveffa … …’in cenaze ve defin giderlerine yönelik talebinin kısmen kabulü ile 350,00-TL cenaze ve defin giderinden … …’in dosya kapsamındaki Ankara 12. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin ……. Karar sayılı veraset ilamı doğrultusunda davacı hissesine tekabül eden 87,50-TL’nin davalı … … A.Ş.’den 14/04/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, diğer davalılar … …. Ltd. Şti ile … …’tan 28/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müşterek ve müteselsilen alınarak söz konusu davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacı … …’in müteveffa …’in desteğinden yoksun kaldığından bahisle açmış olduğu davanın kısmen kabulü ile 87.849,15-TL’nin davalı … … A.Ş’den 14/04/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, … … A.Ş’den 14/04/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte, davalılar … …. Ltd. Şti ile … …’tan 28/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müşterek müteselsilen alınarak söz konusu davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacı … …’in müteveffa …’in cenaze ve defin giderlerine yönelik talebinin kısmen kabulü ile 350,00-TL cenaze ve defin giderinin davalı … … A.Ş. 14/04/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte, davalı … … A.Ş.’den 14/04/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, diğer davalılar … …. Ltd. Şti ile … …’tan 28/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müşterek ve müteselsilen alınarak söz konusu davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, birleşen Ankara 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/128 Esas sayılı dosyası yönünden; davanın kısmen kabulüne kısmen reddine, davacı … …’in müteveffa … …’in vefatından dolayı davalılardan yapmış olduğu tazminat talebinin reddine, davacı … …’in müteveffa … …’in vefatından dolayı davalılardan cenaze ve defin gideri talebinin kabulü ile 350,00-TL cenaze ve defin giderinden … …’in dosya kapsamındaki Ankara 12. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin….. Karar sayılı veraset ilamı doğrultusunda davacı hissesine tekabül eden 131,25-TL’nin talebiyle bağlı kalınarak 50,00-TL’sinin davalı … … A.Ş. 14/04/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte, davalı … … A.Ş.’den 14/04/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, diğer davalılar … …. Ltd. Şti ile … …’tan 28/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müşterek ve müteselsilen alınarak söz konusu davacıya verilmesine, davacı … …’in müteveffa … …’den dolayı yapmış olduğu manevi tazminat talebinin 25.000,00-TL yönünden kabulü ile söz konusu bedelin davalı … … … … Şirketi’nden 16/02/2018 tarihinden itibaren, diğer davalılar … …. Ltd. Şti ile … …’tan 28/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müşterek müteselsilen alınarak söz konusu davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,Davacı … …’in müteveffa …’den dolayı yapmış olduğu manevi tazminat talebinin 25.000,00-TL yönünden kabulü ile söz konusu bedelin davalı … … … … Şirketi’nden 16/02/2018 tarihinden itibaren, diğer davalılar … …. Ltd. Şti ile … …’tan 28/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müşterek müteselsilen alınarak söz konusu davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, birleşen Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin…… Esas sayılı dosyası yönünden; davanın kısmen kabulüne kısmen reddine, davacı … …’in müteveffa … …’in vefatından dolayı yapmış olduğu destekten yoksun kalma tazminat talebinin kabulü ile 60.789,71-TL’nin davalı … … A.Ş.’den 05/07/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalı … … A.Ş.’den 05/07/2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, diğer davalılar … …. Ltd. Şti ile … …’tan 28/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müşterek ve müteselsilen alınarak söz konusu davacıya verilmesine, davacı … …’in müteveffa … …’in vefatından dolayı yapmış olduğu manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 25.000,00-TL’nin davalı … … A.Ş.’den 05/07/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte, davalı … … A.Ş.’den 05/07/2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, diğer davalılar … …. Ltd. Şti ile … …’tan 28/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müşterek ve müteselsilen alınarak söz konusu davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacı … …’in müteveffa …’in vefatından dolayı yapmış olduğu manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 25.000,00-TL’nin davalı … … A.Ş’den 05/07/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte, davalı … … A.Ş’den 05/07/2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, diğer davalılar … …. Ltd. Şti ile … …’tan 28/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müşterek ve müteselsilen alınarak iş bu davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; hükme karşı asıl davacı vekili ile tüm davalılar vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ
1-Asıl dosya davacısı vekili istinaf dilekçesinde; davacının eşinin ve oğlunun davaya konu trafik kazası nedeniyle vefat etmesi dolayısıyla hem onların maddi olarak desteklerinden yoksun kaldığını, hem de manevi olarak üzüntüye girdiğini, bu nedenle maddi ve manevi tazminat talep ettiğini, müteveffa …’ya isnat edilen kusuru kabul etmediklerini, bilirkişi raporunda neden sonuç ilişkisinin değerlendirilmediğini, tanık beyanlarının değerlendirilmediğini, tanık beyanına göre müteveffaların araçtan inmesinden 10-15 sn sonra arkadan gelen tırın araca çarptığını, …’nın reflektör ya da başka uyarıcıları koymaya fırsatı olmadan kazanın gerçekleştiğini, kazanın meydana gelmesindeki nedensellik bağı değerlendirildiğinde kazanın, gerekli emniyet tedbirlerinin alınmamasından değil, karşı araç sürücüsünün hız sınırının üzerinde seyir etmesi, yeterli mesafeden etkili fren ve direksiyon tedbiri alması gerekirken müteveffaya ait aracı fark etmesine rağmen tedbir almakta geç kalması nedeniyle meydana geldiğini, davalı … …’un da bir anda bir karartı gördüğünü ifade ettiğini, aslında vaktinde tedbirli davranamadığını belirterek kusurunu kabul ettiğini, karşı taraf-araç sürücüsü vaktinde tedbir almış olsaydı söz konusu kazanın gerçekleşmeyeceğini, yada sonucunun bu kadar ağır olmayacağını, kusur raporuna itirazlarının değerlendirilmediğini, bu konuda ek rapor alınmadığını, bu kusur oranına itibar edilerek tazminat hesabı yapılmasının hukuka aykırı olduğunu, davacının eşinin ölümü nedeniyle talep ettiği destek tazminatının red gerekçesinin hukuk ve kanunlara aykırı olduğunu, müteveffa … … tarafından davacı eş aleyhine Ankara 9. Aile Mahkemesi’nin …. Esas sayılı dosyası ile boşanma davası açıldığını, ön inceleme duruşması dahi yapılmadan önce müteveffa … …’in davacı ile birlikte mahkeme kalemine giderek davadan feragat ettiğine ilişkin yazılı dilekçe sunduğunu, buna rağmen dosya incelendiğinde müteveffanın bu feragat dilekçesinin dosya içerisine girmediği, dilekçenin akıbetinin ise ne olduğunun bilinmediğinin fark edildiğini, mahkemenin dosya üzerinde yaptığı incelemede feragat dilekçesi dosya kapsamında bulunmadığı için müteveffanın vefatı nedeniyle davanın konusuz kaldığına karar verdiğini, davanın müteveffa … …” tarafından açıldığını, davacı boşanmak istemediğinden davacı tarafından açılan dava yada karşı dava da olmadığını, boşanma kararı verilmediğini, kaza tarihinden önce barıştıklarını, adreslerinin ayrı olmasının destekten çıkıldığı anlamına gelmediğini, davacının müteveffa eşine karşı dini ve sosyal görevlerini de yerine getirdiğini, ayrılıktan söz edilemeyeceğini (Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 14.01.2019 Tarih, 2016/4537 Esas ve 2019/69 Karar Sayılı İlamı), boşanma davasının açılmış olmasının destekten yoksun kalma tazminatını talep etmeye engel olmadığını (Yargıtay 21. Hukuk Dairesi’nin 06.12.2018 Tarih, 2017/622 Esas ve 2018/9033 Karar Sayılı Bozma İlamı), bu kararda müteveffanın açmış olduğu boşanma davasına, karşı dava olarak davacı eşin de boşanma davası açması halinde bile tazminata hükmedilmesi gerektiğinin ifade edildiğini, bu nedenle davacı eş için destek tazminatına karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2-Davalı … … A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde; mahkemece Birleşen Ankara 14. ATM mahkemesi dosyasında davacı … … için davalı şirket aleyhine manevi tazminata hükmedildiğini, manevi zararların teminat dışında kaldığını, zira davalı şirketin müteveffa yönetimindeki aracın Trafik Sigortacısı olduğunu, kararın hatalı olduğunu, 01.06.2015 tarihli Trafik Sigortası Genel Şartları incelendiğinde manevi tazminat taleplerinin açıkça teminat dışı olarak tespit edildiğinin görüleceğini, bilirkişi raporunun denetim ve hükme elverişli olmadığını, eksik inceleme yapıldığını, cevap dilekçesi ve yargılamada da ileri sürdükleri gibi, davalı şirketin her iki müteveffa yönünden hesaplanan destekten yoksun kalma tazminatından herhangi bir sorumluluğu bulunmadığını, asıl dava yönünden, müteveffa … araç sürücüsü olup yeni genel şartlar uyarınca sürücünün vefat etmesi durumunda destek şahsının kusuruna denk gelen tazminat talepleri teminat dışı olduğu için tazminattan sorumlu olmadıklarını, müteveffa …’in davalı şirkete sigortalı aracın sürücüsü olduğunu ve olayda %75 kusurlu bulunduğunu, … poliçesi 01.06.2015 tarihinden sonra 02.09.2016 tarihinde tanzim edilmiş olduğundan yeni genel şartlar uyarınca destek şahsının kusuruna gelen taleplerin teminat dışında kaldığını, bu nedenle … yönünden destek hesabı yapılamayacağını ve davalı şirketin bu tazminattan sorumlu olmayacağını, 01.06.2015 tarihli değişiklik sonrasında karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartları a.6/d maddesi ile“destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı taleplerinin” teminat kapsamı dışında bırakıldığını, davaya konu trafik … poliçesi 02.09.2016 tarihinde tanzim edilmiş olduğundan bu poliçenin 01.06.2015 tarihli Trafik … Poliçesi Genel Şartlarına tabi olduğunu, huzurdaki dava ile aynı konu ve talebe ilişkin Yargıtay 17. Hukuk Dairesi tarafından verilen 29.05.2017. tarihli kararın iddialarını desteklediğini, (29.05.2017 tarihli, 2016/14573 Esas – 2017/6035 Karar sayılı karar), yeni genel şartların yürürlüğe girme tarihinden sonra yapılan poliçe nedeniyle kendi kusuru ile vefat eden davacılar murisinin vefatı sonucu destekten yoksun kalma talepleri teminat dışı olduğundan davanın reddinin gerektiğini, … … yönünden birleşen Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/486 Esas sayılı dosyasında … …’in vefatı sebebiyle davalı şirketin manevi tazminattan sorumlu tutulduğunu, gerekçeli kararda da belirtildiği üzere davalı şirketin manevi tazminattan herhangi bir sorumluluğu bulunmadığını, davada sigortalı … … açısından destekten yoksun kalma tazminatı hesaplanmasının hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu, müteveffa … … sigortalıları olup, davacının tazminat taleplerinin poliçe teminatı kapsamında bulunmadığını, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının, KTK madde 91’de belirtildiği üzere işletenin “üçüncü kişilere” verdiği zararları karşılamak amacıyla oluşturulmuş bir zarar sigortası olduğunu, işletenlerin, bu Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmalarının zorunlu olduğunu, KTK m. 3’deki ve m. 85 ile sonraki maddelerdeki tanımlara göre işleten, motorlu aracın sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görünen veya aracı uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan, aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işleten ve araç üzerindeki filli tasarrufu bulunan, aracın kullanılmasından ekonomik çıkar ve yarar sağlayan kişi olduğunu, bir motorlu aracın işletilmesi sırasında ölüm, yaralanma ve maddi hasara yol açan kazalarda Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası’ndan yararlanacak olan “üçüncü kişilerin” kural olarak işleten veya sürücü ile bir yakınlığı bulunmayan kimseler olduğunu, işletenin kendisinin uğradığı zararların Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası kapsamı dışında kaldığını, KTK m.92’de; a) İşletenin; bu Kanun uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler, “denilmekle işletenin taleplerinin mali sorumluluk sigortası kapsamı dışında tutulduğunu, davalı şirket tarafından sağlanan zorunlu trafik sigortası sorumluluk sigortası olup bu … ile … ettiren kişinin işleteni olduğu motorlu araçların üçüncü kişilere verdikleri zararın karşılanmasının amaçlandığını, bu nedenle davalı şirketin, sigortalının vefatından dolayı davacılara karşı bir sorumluluğu bulunmadığını, hukukun genel ilkelerinden kimsenin kendi kusurundan yararlanamaz ilkesi gereği, davacıların talep hakkı bulunmadığını, kabul anlamına gelmemek kaydıyla, raporda belirtilen tazminat miktarının fahiş olduğunu, gerçeği yansıtmadığını, poliçe genel şartlarında yayınlanan “destekten yoksun kalma tazminatı hesaplaması”başlıklı 2 numaralı ekte; “hesaplamalarda ölüm tablosu olarak TRH 2010 tablosu dikkate alınır. Tablonun belirli periyodlarla güncellenmesi halinde tazminat tutarı, kaza tarihi itibariyle güncel versiyona göre hesaplanır.” denildiğini belirterek kararın kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
3-Davalı … … … … A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde; iş bu davanın, davalı şirket tarafından İhtiyari Mali Mesuliyet … Poliçesiyle sigortalı aracın karıştığı kaza sebebiyle manevi tazminat talebiyle ikame edildiğini, Takdir edilecek manevi tazminat miktarı belirlenirken ülkenin ekonomik koşulları, davacıların sosyal ve ekonomik durumları, paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu ile davacının müterafik kusurları, olayın ağırlığı, davacının yaşı, olay tarihi gibi özelliklerin göz önünde tutulması, hükmedilecek tutarın manevi tatmin duygusunu sağlaması gibi unsurların dikkate alınması gerektiğini, zarar görenin zenginleşmemesi, zarar sorumlusunun ise fakirleşmemesi gerektiğini, davacıların ve … ettirenin sosyal ve ekonomik durumlarının araştırılarak davacıların …. kuruluşlarından herhangi bir ödeme alıp almadığının da tespiti gerektiğini belirterek bu hususlar dikkate alınmayarak her iki davacı için de hükmedilen fahiş orandaki manevi tazminatların incelenerek; kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
4-Davalı … … A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde; davalı … şirketinin tüm borçtan diğer borçlularla birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmasının hukuka aykırı olduğunu, dava konusu meydana gelen kaza çift taraflı trafik kazası olup davalı şirketin diğer davalı … yönetimindeki aracın Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısı olduğunu, kabul anlamına gelmemek üzere davalı şirketin sigortalısının kusuru ve poliçe limiti ile sınırlı sorumlu olduğunu, hükme esas alınan raporda sigortalının %25 kusurlu bulunduğunu, bu halde %25 kusura göre zarardan sorumlu tutulmaları gerekirken tüm zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmalarının hatalı olduğunu, somut vakıanın özelliği gereği müteselsil sorumluluğun uygulanamayacağını, sigortalı araç sürücüsünün dava konusu kazanın meydana gelmesinde %25 oranında, davacılar desteği ve aynı zamanda mirasçısı …’in ise %75 oranında kusurlu olduğunu, TBK m. 167 ve Karayolları Trafik Kanunu m. 88 gereğince davalı … şirketinin, sigortalı araç sürücüsünün kusuruna isabet eden tutardan fazlasını ödemesi halinde kazanın meydana gelmesinde etken olan diğer kişi …’in mirasçılarına miras hukukunda geçerli olan külli halefiyet ilkesi gereğince rücu edeceğini, zira işbu dava dosyasındaki hak sahipleri aynı zamanda, müteveffanın mirasçıları olduğundan, alacaklı ve borçlu sıfatlarının birleştiğini, 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 135. maddesi gereğince: ” Alacaklı ve borçlu sıfatlarının aynı kişide birleşmesiyle borcun sona ereceğini, davacı … …, … … Ve … …; müteveffa … ve … …’in mirasçısı olup, bu durumda söz konusu dava da müteselsilen sorumluluk esaslarına göre hükmedilmiş tazminat nedeniyle davalı şirket sigortalısının kusuruna isabet eden tutardan fazlasına isabet eden ödemeyi davacılara, müteveffaların mirasçısı olması nedeniyle rücu edebileceğini,davalı şirket sigortalısının kusuruna isabet eden tutarlar yönünden borç sona erdiğinden davalı şirketin tüm tazminat tutarlarından müteselsilen sorumlu tutulmasının hatalı olduğunu, davalı trafik sigortacısı olup, manevi tazminat talepleri … poliçesi teminatı kapsamında olmadığından reddi gerekmekte iken diğer davalılar ile birlikte manevi tazminattan sorumlu tutulmasının hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu, bunun yanında manevi tazminata ilişkin harç ve vekalet ücretinden de diğer davalılar ile birlikte sorumlu tutulmalarının yasa ve usule aykırı olduğunu, mahkeme tarafından maddi – manevi tazminat ayrımı yapılmadan harç ve yargılama giderine hükmedildiğini, harç ve yargılama giderlerinin maddi tazminat tutarına göre oranlanmadan hükmedilmesinin de hukuka aykırı olduğunu, davalı şirketin manevi tazminat yönünden sorumlu olmadığı ortaya çıkacağından manevi tazminatın fer’ilerine (faiz, vekalet ücreti vd.) ilişkin de ayrım yapılarak yeniden hüküm tesis edilmesi gerektiğini, yalnızca maddi tazminata ilişkin harç ve yargılama giderlerinden sorumlu olduklarını, davacı … …’in oğlu … yönünden ikame etmiş olduğu davanın kısmen kabulüne karar verilmişken; reddedilen kısım yönünden davalı şirket lehine karşı vekalet ücretine hükmedilmediğini, davanın reddi yerine kabulünün doğru olmadığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
5-Davalı … … ve … Nakl. Ltd. Şti. vekili istinaf dilekçesinde; müteveffa … İdaresindeki aracın 28/09/2016 tarihinde saat 03:30 civarında gerçekleşen elim kaza sonucunda … … ile … … vefat ettiğini, kazanın oluşumunda araç sürücüsü … …’un kaza sonrası düzenlenen kaza tespit tutanağından da anlaşılacağı üzere herhangi bir kusur ve sorumluluğu bulunmadığını, araç sürücüsü ile araçta bulunan yolcuların araçta bulunmadığını, aracı itmekte olduklarını, elektrik aksamıyla birlikte arıza yapıp çalışmayan araç yolda kaldığından, yolcular tarafından bir başka yere sürülmek istenirken kaza olduğunu, savcılıkça hazırlattırılan ATK raporunda da davalıya herhangi bir kusur atfedilmediğini, …’in hız sınırlarına uyduğunu, alkollü olmadığını, kaza sonrası 112 arayıp kazazedelere de yardım ettiğini, araç sürücüsü ve aracı itenlerin Karayolları Trafik Kanunu 47/1-d maddesi gereğince Trafik Güveni ve Düzeni ile ilgili olan ve yönetmelikte belirtilen diğer kural, yasak, zorunluluk veya yükümlülüklere uymamak hükmünü ihlal edip tam kusurlu olduklarını, …’in Savcılık soruşturmasının kusursuz ve suçsuz olduğundan Kovuşturmaya Yer Olmadığına dair karardan da (,,, Cumhuriyet Başsavcılığı…. Soruşturma ve ……..Karar sayılı) anlaşılacağı üzere kapatıldığını, müteveffanın trafik uyarıcı işaret ve reflektörlerini yola güvenli mesafede yerleştirip aracın çekilmesi için bir çekiciyi araması gerekirken, aracı sürücülerle birlikte itmeye çalışıp kazanın olmasına sebebiyet verdiğini, hiç kimsenin kendi kusurundan kaynaklanan zararın tazminini talep hakkı bulunmadığını, …’e atfedilen kusuru kabul etmediklerini, ayrıca davalılar aleyhine hükmedilen tazminat için avans faizine hükmedilmesinin de doğru olmadığını, ticari avans faizine hükmedilmesi için ticari yolcu taşımacılığı yapılması gerektiğini, aracın kullanım amacının ticari olması gerektiğini, ticari yolcu taşımacılığı yapmayan araçla ilgili olarak avans faizine hükmedilemeyeceğini, …’in Sürücüsü, …. Ltd. Şti. sahibi olup kazaya karışan araçlarla ilgili olarak verilecek tazminat hususunda ticari avans faizine hükmedilirken, … ve kasko poliçesini düzenleyen … şirketlerinin sorumluluğunun yasal faiz sorumluluğu olarak karara bağlanmasının da hukuka aykırı olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
İstinaf edenlerin sıfatı gözetilerek ve istinaf sebepleri ile sınırlı olarak, dosya içerisindeki bilgi ve belgeler, mahkeme kararının gerekçesi, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesi ile yapılan inceleme sonunda; asıl ve birleşen davalar, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma, cenaze ve defin gideri ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Asıl davada davacı … vekili dava dilekçesinde davaya konu trafik kazası sonucu davacının eşi ve oğlunun vefat ettiğinden bahisle şimdilik … …’in vefatı nedeniyle 10,00-TL destekten yoksun kalma, …’in vefatı nedeniyle 10,00-TL destekten yoksun kalma, … …’in cenaze ve defin giderleri nedeniyle 10,00-TL, vefat eden …’in cenaze ve defin giderleri nedeniyle 10,00-TL olmak üzere toplam 40,00-TL maddi tazminatın … … … … Şirketi hariç diğer davalılardan, … …’in vefatı nedeniyle 75.000,00-TL manevi tazminat ile …’in vefatı nedeniyle 75.000,00-TL manevi tazminatın davalı … … … … şirketi, … ve … …’tan tahsilini talep etmiş; 26.09.2019 tarihli bedel artırım dilekçesi ile müteveffa …’nın ölümü nedeniyle toplam 88.226.79-TL destek tazminatı (davalı … … dışında kalan davalılardan), toplam 1.260,00-TL cenaze ve defin gideri (davalı … … dışında kalan davalılardan), eşinin ölümü nedeniyle toplam 163.940,02-TL destek tazminatı (davalı … Sigortadan), 1.260,00-TL cenaze defin giderinin (davalı … Sigortadan) tazminini istemiştir.
Ankara 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/128 – 752 sayılı birleşen dosyasında davacı … … vekili dava dilekçesinde; aynı kaza nedeniyle davacının annesi ve abisini kaybettiğini ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 100,00-TL destekten yoksun kalma tazminatı ile cenaze ve defin giderinin sürücü ve araç sahibi yönünden olay tarihinden, sigortacılar yönünden temerrüt tarihinden itibaren işletilecek faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsilini, annesinin ölümü nedeniyle 75.000.00-TL, abinin ölümü nedeniyle 75.000,00-TL olmak üzere toplam 150.000,00-TL manevi tazminatın sürücü … …’tan, araç işleteni sıfatıyla … ‘den ve poliçedeki manevi tazminat limitiyle sorumlu olmak kaydıyla … … … … A.Ş.’den müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesinin …..sayılı dosyasında davacı … … vekili dava dilekçesinde; aynı kaza nedeniyle davacının annesi ve abisini kaybettiğini ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 100.00-TL destekten yoksun kalma tazminatının sürücü ve araç sahibi yönünden olay tarihinden, sigortacılar yönünden temerrüt tarihinden itibaren işletilecek faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsilini, annesinin ölümü nedeniyle 75.000.00-TL, abinin ölümü nedeniyle 75.000.00-TL olmak üzere toplam 150.000.00-TL manevi tazminatın sürücü … …’tan, araç işleteni sıfatıyla … ‘den ve poliçedeki manevi tazminat limitiyle sorumlu olmak kaydıyla … … … … A.Ş.’den müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş; 07.10.2019 tarihli bedel artırımı dilekçesi ile davacı … yönünden annesinin ölümü sebebiyle toplam 36.842.25-TL destek tazminatının tahsilini istemiş; 27.11.2019 tarihli ıslah dilekçesi ile toplam 60.789.71-TL destek tazminatı talep etmiştir.
1-Birleşen Ankara 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin….. Esas sayılı dosyasında davacı … … vekili dava dilekçesinde adı geçen davacının trafik kazası sonucu anne ve abisinin ölümü nedeniyle destek tazminatı ve cenaze gideri de dahil olmak üzere toplam 100,00-TL tazminatın tahsilini talep etmiş; mahkemece davacı …’nin abisi …’in ölümü nedeniyle talep ettiği destek tazminatı hakkında olumlu yada olumsuz herhangi bir karar verilmemiştir. Bu durumda mahkemece davacı vekiline toplam 100,00-TL tazminatın ne kadarının, hangi tazminat kalemi için talep edildiği hususu açıklattırılarak her talep yönünden ayrı ayrı olumlu yada olumsuz bir karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu gibi hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
2-Davalı … … A.Ş. vekilinin maddi tazminatlardan sorumlu olmadığına ilişkin istinaf talebi yönünden yapılan incelemede; davalı … şirketi, müteveffa destek … yönetimindeki ve diğer müteveffa … … adına trafikte kayıtlı aracın ZMSS şirketidir. Bir başka anlatımla davalıya trafik sigortalı aracın sürücüsü ve sigortalısının (işleten) ölümü nedeniyle asıl ve birleşen davalarda destek tazminatı ve cenaze gideri talep edilmiştir. Olayda destek …’nın %75, karşı aracın sürücüsü … …’un %25 oranında kusurlu olduğu kabul edilmiştir.
Karayolu Trafik Kanunu’nun 91. maddesi gereği, KTK 85. maddesinde belirtilen bir motorlu aracın işletilmesinin bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olması durumunda, poliçe limiti dahilinde işletenin sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere, mali sorumluluk sigortası yaptırılması zorunludur.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Dışında Kalan Hususlar” başlıklı 92. maddesinde:
“Aşağıdaki hususlar, zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı dışındadırlar.
a)İşletenin; bu Kanun uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler,
b)İşletenin; eşinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme ilişkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler,
c)İşletenin; bu Kanun uyarınca sorumlu tutulmadığı şeye gelen zararlara ilişkin talepler,
d)Bu Kanun’un 105. maddesinin üçüncü fıkrasına göre zorunlu mali sorumluluk sigortasının teminatı altında yapılacak motorlu araç yarışlarındaki veya yarış denemelerindeki kazalardan doğan talepler,
e)Motorlu araçta taşınan eşyanın uğrayacağı zararlar,
f)Manevi tazminata ilişkin talepler” hükmü ile zorunlu trafik sigortacısının hangi zararlardan sorumlu olmadığı düzenleme altına alınmış, burada örnekseme yoluna gidilmeyip tek tek ve tahdidi olarak sorumlu olunmayan haller sıralanmıştır.
Kaza tarihinde yürürlükte bulunan Karayolları Trafik Kanunu 92. madde hükmüne göre de sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan destek tazminatı talepleri ile destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı taleplerini … teminat kapsamında olduğuna ilişkin bir düzenleme olmamasına ve kapsama giren teminat türleri arasında bulunmamasına göre, davacıların desteğinin kusuruna denk gelen destek tazminatını talep etme hakkı bulunmamaktadır.
Karayolları Trafik Kanunu’nun 92. maddesinin (a) ve (c) bentleri, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları A.1. maddesi, A.3. maddesi, A.5. maddesinin (ç) bendi, yine A.6. maddesinin (c) ve (d) bentleri birlikte değerlendirildiğinde bir motorlu aracın işletilmesi sırasında destekten yoksun kalınan zararın, zorunlu mali sorumluluk sigortasının kapsamında olması için şu şartların gerçekleşmesi gerektiği söylenebilir.
a)Talep edilen destek tazminatı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre sigortalıya düşen hukuki sorumluluk ve sorumluluk riski çerçevesinde genel şartlarda içeriği belirlenmiş tazminatlara ilişkin olmalıdır. Sigortalının hukuki sorumluluğu olmayan veya sigortalının sorumluluk riski içinde bulunmayan tazminat taleplerinden sigortacının sorumluluğu bulunmayacaktır.
b)Motorlu aracın işletilmesinden dolayı ölen kişinin üçüncü kişi olması gerekir. İşleten ve işletenin sorumlu olduğu şahısların dışında bir üçüncü kişinin ölüm neticesi, destek zararlarından sigortacının sorumluluğu bulunmaktadır. Bunun sonucu olarak, poliçede taraf olan işleten(sigortalı) yada işletenin eylemlerinden sorumlu bulunduğu kişilerin ölmesi durumunda ölen kişi, üçüncü kişi sayılmayacağı için desteğinden yoksun kalanların zararından sigortacı sorumlu olmayacaktır.
c)Sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı taleplerinden sigortacının sorumluluğu bulunmamaktadır. Bir başka anlatımla desteğin kendi kusurundan kaynaklanan destek zararlarından sigortacının sorumluluğu bulunmamaktadır.
Somut olayda, sürücü/destek … sevk ve idaresindeki araç ile 28.09.2016 tarihinde asli kusuru ile sebebiyet verdiği kazada ölmüş, yine aynı araçta yolcu konumunda bulunan araç işleteni ve davalı … … şirketinin sigortalısı olan destek … …’de aynı kaza sonucu vefat etmiştir. Desteklerin eşi, babası, kardeşleri ve çocukları tarafından diğer davalılarla birlikte, sigortalı …’ye ait aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısından destekten yoksun kalma tazminatı talebinde bulunulmuştur.Yani araç sürücüsü … ve sigortalı …’nin ölümü nedeniyle … … şirketi hakkında da iş bu davalar açılmıştır.
Davalı … … A.Ş. tarafından kazaya karışan araca ilişkin poliçe 02.09.2016/2017 vadeli olup 02.09.2016 tarihinde düzenlenmiştir. … Şirketinin sorumluluğunun kapsamı KTK’nın 92. maddesi hükümleri ve kanuna paralel düzenleme içeren hükümler yönünden uyuşmazlığa konu trafik kazasından önce yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları’na göre belirlenecektir. Bu halde yönetimindeki araçla trafik kazasına karışan ve kendisi ile birlikte sigortalı …’nin de ölümüne neden olan sürücü …’nın kusuruna isabet eden destek tazminatı talebi ZMSS poliçe teminatı kapsamında olmadığı gibi, sigortalının ölümü nedeniyle davacılar eş, baba, kardeş ve çocukların talep ettiği destek tazminatları da (cenaze gideri de dahil olmak üzere) davalı … … A.Ş. tarafından düzenlenen ZMSS poliçesi teminatı kapsamında değildir.
Kaza tarihinde yürürlükte bulunan Karayolları Trafik Kanununda sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan destek tazminatı talepleri ile destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber desteğin kusuruna denk gelen destekten yoksun kalma tazminatı taleplerinin … teminat kapsamında olduğuna ilişkin bir düzenleme olmadığına göre, asıl ve birleşen dosya davacılarının, destek … yönetimindeki, diğer destek … … adına kayıtlı aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısından destekten yoksun kalma tazminatı talep etme hakkı bulunmadığından, bu davalı aleyhinde açılan destek tazminatı ve cenaze giderinin tahsiline yönelik davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu gibi talebin kabulü yönünde verilen karar doğru görülmemiştir.
3-Davalı … … … … A.Ş., davalı …’in sürücüsü, diğer davalı … Nakl. Ltd. Şti.nin araç işleteni ve sigortalısı olduğu aracın İMSS şirketi, davalı … … A.Ş. de bu aracın ZMSS şirketidir. Asıl ve birleşen davalarda, destek tazminatı ve cenaze gideri ile birlikte her bir desteğin ölümü nedeniyle her bir davacı için ayrı ayrı manevi tazminat talebinde bulunulmuş ve manevi tazminatların davalı …, ………. … … … A.Ş. den tahsili talep edilmiştir. Davalı … … A.Ş. ile … … A.Ş. kazaya karışan araçların ZMSS şirketleri olup, KTK’nın 92/f bendi ve ZMSS genel ve özel şatları hükümleri gereği manevi tazminat talepleri trafik sigortası poliçesi teminatı kapsamında değildir. Bu durumda mahkemece, asıl ve birleşen davalarda talep edilen manevi tazminatların talep gibi davalı …, …. ve … … … … şirketinden tahsiline karar verilmesi gerekirken, birleşen Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ….Esas sayılı dosyasında davacı … … lehine desteklerin ölümü nedeniyle hükmedilen manevi tazminatlar ile buna isabet eden yargılama gideri ve vekalet ücretlerinden davalı … … A.Ş. ile davalı … … A.Ş. nin de sorumluluğuna karar verilmesi ve yine davacı taraf aleyhine adı geçen davalı … şirketleri lehine manevi tazminat üzerinden vekalet ücretine hükmedilmesi de isabetli görülmemiştir.
4-Asıl davada, destek … yönünden talep edilen maddi tazminatın kısmen kabulüne karar verilmesine rağmen, kendisini vekil ile temsil ettiren davalı … … A.Ş. lehine davanın reddine karar verilen kısmı üzerinden vekalet ücretine karar verilmemesi de doğru değildir.
5-Mahkemece toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; asıl davada; davacı eş ile ile destek … …’in ayrı yaşadıkları, destek tarafından davacı eşe karşı Ankara 9. Aile Mahkemesinin….. Esas sayılı dosyasında boşanma davası açıldığı, fiilen ayrı yaşadıkları, ikamet adreslerinin farklı olduğu,davacı eşe fiilen destek olunmadığı gerekçesi ile … …’in ölümü nedeniyle davacı eş için talep edilen destek tazminatı davasının reddine karar verilmiş; davacı vekili hükmü bu nedenle de istinaf etmiştir.
Destek, Hukuk sistemimizde bir başkasının geçimini sağlayan veya ileride sağlayacak olan kişidir. Destek tazminatı isteyebilmek için; ölenin kanuni ve akdi bakım yükümlülüğünün bulunması veya fiilen veya düzenli olarak bakması veya ileride bakması kuvvetle muhtemel olması yeterlidir. Desteğin kanunen bakmakla yükümlü olduğu kişiler de desteğin sağlığında herhangi bir yardım görmeseler bile tazminat talep edebilirler. Ölenin ölüm tarihine kadar bakma mükellefiyetini yerine getirmemiş olması destekten yoksun kalma tazminatı talep edilmesine engel değildir. Dava konusu olayda ölen … …, asıl dosya davacısı … …’in eşi olup eş yönünden evlilik birliği devam ettiği sürece ayrı yaşıyor olsalar dahi eşler birbirlerinin desteği sayılır, boşanma halinde dahi nafaka ödeniyorsa yine destek sayılır. Açıklanan bu hususlar gözetilmeden müteveffa … …’in davacı … …’e destek olmadığının kabulü ve yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi de doğru görülmemiştir.
6-Asıl ve birleşen davalar desteklerin sürücüsü ve işleteni olduğu aracın ZMSS şirketi ile birlikte karşı aracın sürücüsü, işleteni, trafik ve İMSS şirketi (manevi tazminat yönünden) aleyhinde açılmış olup, dosya kapsamına göre davalı … … A.Ş. tarafından asıl dosya davacısına eşi ve oğlunun ölümü nedeniyle davadan önce ve yargılama sırasında tazminat ödemeleri yapıldığı anlaşılmıştır. Davadan önce yapılan ödemenin yeterli olup olmadığı yönünden ödeme tarihindeki verilere göre tazminat hesabı yapılması, yetersiz olduğunun anlaşılması halinde hükme esas alınan rapor tarihi itibari ile bilinen dönemin sonlandırılarak, bu kez rapor tarihindeki verilere göre tazminat hesaplanması ve ödeme tarihinden hükme esas alınan rapor tarihine kadar ödenen tazminat güncellenerek toplam tazminattan mahsup edilerek davacının hak ettiği tazminatın tespiti gerekir. Yargılamam sırasında ödenen tazminat güncelleme yapılmadan tazminattan mahsup edilir. Somut olayda ödemeleri karşı aracın trafik sigortası şirketi yaptığına göre, (iç ilişki ve mirasçılara rücu kapsamında önem arz ettiğinden) sigortalısının kusuruna isabet eden tazminattan, davadan önceki ödemelerin güncellenmiş değerinin, yargılama sırasındaki ödemenin güncellenmemiş miktarının indirilmesi, daha sonra davacı tarafın tazminatları müştereken ve müteselsilen talep ettiği gözetilerek sürücü desteğin kusuruna isabet eden tazminatta tespit edilip, karşı aracın ve destek yönetimindeki aracın kusurları toplamına (%100 kusur) isabet eden tazminat toplamına göre sorumluluk kararı verilmesi gerekir. Yine dosya kapsamında asıl dosya davacısının bir kısım davalılar yönünden davasından feragat ettiği, bir kısmı yönünden ödemeler nedeniyle davadan vazgeçtiği görülmüştür. Bu halde taraflar lehine oluşan usulü kazanılmış hakların da dikkate alınması gerekmektedir. Hükme esas alınan aktüer bilirkişi raporları yukarıda açıklanan hususlarda denetime ve hükme elverişli değildir.
Bu durumda mahkemece, bir başka aktüer bilirkişiden davalı … … Şirketinin maddi tazminatlardan sorumlu olmadığı, davalı … … tarafından asıl dosya davacısına eş ve oğlunun ölümü nedeniyle dava açılmadan önce ve davanın devamı sırasında destek tazminatları ödendiği hususları ve … şirketi yönünden poliçe limiti de göz önünde bulundurularak asıl dosya davacısı … ve birleşen dosya davacısı … … yönünden hak ettikleri destekten yoksun kalma tazminatlarının hesaplanması için denetime elverişli bir rapor alınıp,taraflar lehine oluşan usulü kazanılmış haklar gözetilerek, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu gibi eksik ve yetersiz inceleme ile karar verilmesi de doğru değildir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle asıl dosya davacısı … … vekili ile asıl ve birleşen dosya davalıları … …, …. vekilleri, … … A.Ş. vekili, … … A.Ş. vekilinin istinaf taleplerinin kabulü ile, HMK.nın 353/1.a.6. maddesi gereğince yerel mahkeme kararının kaldırılmasına, yukarıda 1, 2, 3, 4, 5 ve 6. bentlerde açıklandığı şekilde yargılama yapılarak sonucuna göre karar verilmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine, kararın kaldırılma sebebine göre davalı … … A.Ş. vekilinin tüm, diğer davalılar vekilleri ile asıl dosya davacısı vekilinin sair istinaf taleplerinin şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle,
1-Yukarıda 1,2,3,4,5 ve 6. bentlerde açıklanan nedenlerle Asıl dosya davacısı … … vekili ile asıl ve birleşen dosya davalıları … …, … vekilleri, … … A.Ş. vekili, … … A.Ş. vekilinin istinaf başvurusunun ayrı ayrı kabulü ile; Ankara 1. Asliye Ticaret mahkemesinin 17.12.2019 tarih,…. Karar sayılı kararının HMK’nın 353/1.a.6. maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
Dosyanın yeniden yargılama yapılarak sonucuna göre yeniden karar verilmesi için ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
Kararın kaldırılma sebebine göre davalı … … A.Ş. vekilinin tüm, davacı … … vekili ile asıl ve birleşen dosya davalıları … …, … vekilleri, … … A.Ş. vekili, … … A.Ş. vekilinin sair istinaf taleplerinin şimdilik incelenmesine YER OLMADIĞINA,
2-İstinaf talebinde bulunan asıl dosya davacısı ile davalılar … … A.Ş., … … A.Ş., … … … … A.Ş., … … ve …. tarafından ayrı ayrı yatırılan istinaf karar harçlarının talepleri halinde ilgili taraflara iadesine,
3-İstinaf başvuru harçları peşin alındığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
4-İstinaf talebinde bulunan asıl dosya davacısı ve davalılar … … A.Ş., … … A.Ş., … … … … A.Ş., … … ve …. tarafından ayrı ayrı yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yeniden verilecek nihai kararda dikkate alınmasına,
5-Ankara 26. İcra Dairesinin …… sayılı dosyasına yatırılan 95.000,00-TL, Ankara 26. İcra Dairesinin …… Sayılı dosyasına yatırılan 5.702.87-TL., Ankara 26. İcra Dairesinin ……. sayılı dosyasına yatırılan 170.000,00-TL., Ankara 31. İcra Dairesinin….. sayılı dosyasına yatırılan 152.000,00-TL teminat mektuplarının yatıran taraflara ayrı ayrı iadesine,
6-İstinaf talebinde bulunan asıl dosya davacısı ve diğer davalılar tarafından yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısımların ilgili taraflara iadesine,
7-Karar tebliği, harç ve gider avansı iadesi işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
Dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, HMK. 353/1.a maddesi gereğince KESİN olmak üzere 17.12.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
…..
* Bu belge, 5070 sayılı Kanun hükümleri gereğince elektronik imza ile imzalanmıştır.