Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

Ankara BAM 26. Hukuk Dairesi …
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
26. HUKUK DAİRESİ

….

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R

….

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ : KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 05/11/2018
NUMARASI …

DAVANIN KONUSU : Trafik Kazası Nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminat
KARAR TARİHİ : 18/11/2021
GEREKÇELİ KARAR
YAZILMA TARİHİ : 13/12/2021

Mahalli mahkemesince verilen karara karşı davacılar vekili ile davalı … vekili ve davalı … Hesabı vekili tarafından süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuş olup, başvuru şartlarının yerine getirildiği dosya üzerinde yapılan ön inceleme ile anlaşılmakla yapılan istinaf incelemesi sonunda;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARI
Davacılar vekili, 04.09.2008 tarihinde davalı … adına kayıtlı, … … idaresinde bulunan … plakalı olup kaza sırasında…plaka takılı olan aracın davacıların desteği … idaresinde bulunan araca çarptığını, … plaka sayılı araç sürücüsü … …’ın şerit tecavüzü yapması nedeniyle asli kusurlu olduğunu, kaza sonucu her iki sürücünün de vefat ettiğini, araçta sahte plaka takılı olması nedeniyle zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi bulunmadığını, Manavgat 2. Ağır Ceza Mahkemesinin ,,,,. sayılı kararı ile plaka değişikliğinin belirlendiğini, müteveffa …’ın vefatı nedeniyle eşi ve çocukları olan davacıların destekten yoksun kaldığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, davacı eş … … için 5.000,00- TL maddi tazminatın davalılardan, davacı eş için 100.000,00-TL davacı çocuklar için 50.000,00’er TL’den 100.000,00-TL manevi tazminatın davalı …’dan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, yargılama aşamasında davacı eş için maddi tazminat talebini 109.702,37 TL olarak ıslah etmiştir.
Davalı … Hesabı vekili, kazaya karışan … plakalı aracın zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesinin … Sigorta A.Ş. tarafından düzenlendiğini, davanın davalı … Hesabı yönünden davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesini, sürücülerin kusur oranlarının belirlenmesi, …. tarafından yapılan ödemenin mahsubu gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı … vekili, davalının üzerine kayıtlı bulunan … plakalı aracı satmak amacı ile olay tarihinden yaklaşık bir ay önce … … Tic. adlı oto galeriye bıraktığını, aynı tarihte aracını satması için galeri yetkilileri adına, Serik 2. Noterliğinin 06.08.2008 tarih …. yevmiye no’lu vekaletname çıkardığını ve ilgililere teslim ettiğini, 2918 sayılı KTK’nun 85. ve 104. maddeleri gereğince davalının işleten sıfatının ve sorumluluğunun bulunmadığını, oto galerinin aracı, … … isimli şahsa haricen sattığını, devir işlemleri tamamlanmadan trafiğe çıkan … …’ın davaya konu kazayı yaptığını, Aksaray İş Mahkemesi ve Manavgat 2. Ağır Ceza Mahkemesinin dosyalarının davalı ile hiçbir ilgisi bulunmadığını, tazminatların fahiş olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; dava konusu trafik kazasının 04.09.2008 tarihinde … plakalı araçla … plakalı araç arasında meydana geldiği, … plakalı aracın kaza tarihinde davalı … adına tescilli ve kayıtlı olduğu, kaza tarihini kapsayan ZMMS sigorta poliçesinin olmadığı, kaza sırasında araçta … plaka takılı ise de Manavgat 2.ACM ‘nin … sayılı ilamıyla bu kazaya karışan aracın gerçek plakasının … olduğu hususunun kesinleştiği, Adli Tıp Kurumundan alınan rapora göre sürücü … … ‘ın % 100 oranında kusurlu olduğu, müteveffa …’ın ise kusurunun bulunmadığının belirlendiği, davalının aracın maliki ve işleteni olması ve bu aracın sürücüsünün kazada %100 kusurlu olması nedeniyle haksız fiil hükümlerine göre davalı … borçlu ve sorumlu olduğu gerekçesi ile davanın kısmen kabulü ile, davacı … … için 109.702,37-TL destekten yoksun kalma tazminatının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, davacı … … için 40.000,00-TL, … … için 25.000,00-TL … … için 25.000,00-TL manevi tazminatın davalı …’dan tahsiline karar verilmiş karara karşı davacılar vekili, davalı … vekili ve davalı … Hesabı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvuru yapılmıştır.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ
Davacılar vekili istinaf başvuru dilekçesinde; davacıların ihtiyari dava arkadaşı olduğunu, hükmedilen manevi tazminatlar için ayrı ayrı vekalet ücreti verilmesi gerektiğini, tam kusur durumu, uğranılan zararın büyüklüğü gibi hususlar dikkate alındığında hükmedilen manevi tazminat tutarlarının düşük olduğunu ileri sürmüştür.
Davalı … Hesabı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; kazaya neden olan aracın … … Sigorta A.Ş tarafından düzenlenen zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesinin bulunduğunu, tazminattan … … Sigorta A.Ş nin sorumlu olduğunu, …. kayıtlarına göre … plakalı aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısı tarafından hak sahiplerine ödeme yapıldığını, aracın zorunlu mali sorumluluk sigortası olduğundan … Hesabının sorumlu olmadığını ileri sürmüştür.
Davalı … vekili istinaf başvuru dilekçesinde; davalı …’ın üzerine kayıtlı … plaka sayılı aracını satmak amacı ile kaza tarihinden yaklaşık yirmi gün önce … … Tic. adlı oto galeriye bıraktığını, aracını galeriye teslim ettiği gün, galerinin sigortalı çalışanları adına Serik 2. Noterliğinin 06.08.2008 tarih …. yevmiye no’lu aracın satışı için vekaletname çıkardığını, mahkeme dosyasına vekaletnamenin noterlikten getirildiğini, aracın galerici tarafından dava dışı … …’a haricen satıldığını ve davaya konu kaza meydana geldiğini, davalının aracını trafikten çekme belgesi alarak galeriye teslim ettiğini, bu nedenle aracı haricen satın alan … …’ın sahte plaka ile trafiğe çıkardığını, dosyanın 14.09.2017 tarihli celsesinde dinlenen tanık … ifadesinde … … ile birlikte …. gittiklerini, araçları aldıklarını, ancak kredi kullanacaklarını, …’in aracının çekme belgeli olduğundan trafiğe çıkamayacağını belirttiğini, Manavgat Ağır Ceza Mahkemesinin… Sayılı dosyasında galeri sahibinin yargılandığını ve ceza aldığını, ceza dosyasında çekme belgeli aracın trafiğe çıkarıldığının kesinleştiğini, davalının KTK.nın 85 ve 104. Maddeleri gereğince işleten sıfatı bulunmadığını, Adli Tıp Kurumu raporunda davacıların murisi …’ın aracıyla hız limitinin üzerinde seyrettiğinin dikkate alınmadığını, yol yapım çalışması bulunan yolda, uyarıcı işaret ve levhalarının ve aydınlatmanın bulunmaması nedeniyle Karayollarının da kusurlu olduğunu, Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin gerekçeli kararının eksik ve yetersiz inceleme sonucu ve deliller incelenmeden verildiğini, gerekçeli kararında tek cümle ile davalı …’ın kayıt üzerinde aracın sahibi görünmesinin gerekçe gösterildiğini, gerekçeli kararı okunduğunda, davalının neden kusurlu bulunduğunun anlaşılamadığını, dosyaya sunulan somut , resmi yazılı ve kesin delillere hangi gerekçelerle itibar edilmediğinin gerekçeli kararda açıklanmadığını, ileri sürmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE
Taraf vekillerinin; HMK.nın 355. Maddesi gereğince istinaf sebepleri ile sınırlı olarak, dosya içerisindeki bilgi ve belgeler, mahkeme kararının gerekçesi, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesi ile yapılan inceleme sonunda;
Dava trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davacı vekili davalı … adına kayıtlı ve zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi olmayan aracın davacıların desteği idaresinde bulunan araca çarpması sonucu destek …’ın vefat ettiğini belirterek müteveffanın eşi ve çocukları olan davacılar için maddi ve manevi tazminat talep etmiştir. Mahkemece davacılar için belirlenen maddi tazminatın davalılardan, manevi tazminatın davalı …’dan tahsiline karar verilmiştir.
Davalı … Hesabı vekilinin istinaf nedenlerinin incelenmesinde; dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, mahkemece yapılan araştırmaya göre kazaya karışan aracın kaza tarihini kapsayan zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesinin bulunmaması nedeniyle davalının sorumlu tutulmasında bir isabetsizlik görülmemesine göre davalı … Hesabı vekilinin istinaf başvurusunun HMK.nun 353/1.b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı … vekilinin istinaf sebeplerinin incelenmesinde; davalı vekili, kazaya davalı adına kayıtlı bulunan ,,, plakalı aracı satmak amacı ile olay tarihinden bir ay önce … … Tic. adlı oto galeriye bıraktığını, 2918 sayılı KTK’nun 85 ve 104. maddeleri gereğince davalının işleten sıfatının ve sorumluluğunun bulunmadığını ileri sürmüştür.
İşleten tanımı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 3. maddesinde “Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır” şeklinde yazılmıştır. 2918 sayılı KTK’nın 3. maddesinde işleten sıfatının belirlenmesinde şekli ve maddi ölçüt olmak üzere iki ayrı ölçüden yararlanılmıştır. Şekli ölçüye göre trafik sicilinde malik görülen kişi işletendir. Maddi ölçüye göre ise, araç üzerindeki fiili hakimiyet, araçtan ekonomik yarar sağlama, masraf ve rizikolara katlanma gibi ölçütlerdir. İşletenin belirlenmesinde doktrin ve Yargıtay’ın kabul ettiği görüş maddi ölçüdür.
Bu yasal düzenleme karşısında, kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, bu araçların sahipleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılmasının bir başka kimseye devir edilmesi artık üzerindeki fiili hakimiyetin kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekip, bunun sonucu olarak da araç malikinin sorumlu tutulmaması gerekecektir. Gerek doktrinde, gerekse Yargıtay’ın uygulamalarında, işleten sıfatının belirlenmesinde araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması ve fiili hakimiyetin uzun süreli olması gerekmektedir. Ancak bu konuda getirilecek delillerin üçüncü kişileri bağlayabilecek nitelikte ve güçte olması, özellikle zarara uğrayanların haklarını halele uğratacak bir sonuç yaratmaması şarttır.
Diğer yandan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 104. maddesi gereğince, … araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunan kişiler, bu tür araçların gözetim, onarım, bakım, alım-satım, araçta değişiklik yapılması amacı ile veya benzeri amaçla kendisine bırakıldığı durumlarda, aracın fiili hakimiyetlerinde bulunduğu zamanda sebep olduğu zararlardan dolayı işleten gibi sorumludur. Bu madde uyarınca galericinin gerçek işleten malik yerine farazi işleten olarak sorumlu tutulabilmesi için, araç üzerindeki eylemsel egemenliğin kesin biçimde bu yere geçtiğinin ortaya konulması gerekmekte olup, Hukuk Genel Kurulu’nun 06.05.2015 tarih, … Karar sayılı içtihadında da belirtildiği üzere, bu eylemsel egemenliğin geçişi de aracın satışı için verilmiş özel vekaletname ve aracın galeriye teslim edildiğine dair yazılı herhangi bir belge ile ispat edilebilecektir.
Dava konusu olayda davalı … tarafından Serik 2.Noterliğinin 06.08.2008 tarih …yevmiye numaralı vekaletname ile adına kayıtlı … plakalı aracın satışının yapılması için vekaletname verildiği, aracın trafikten çekildiği, 05.09.2008 tarihinde … … idaresinde bulunduğu sırada üzerinde… plakanın takılı vaziyette trafik kazasına karıştığı anlaşılmıştır.
Manavgat 2.Ağır Ceza Mahkemesinin …. Sayılı dosyasında … … Sigorta A.Ş.nin şikayetçi olması üzerine sanıklar … …, … Ay ve …hakkında sigorta bedelini almak amacıyla dolandırıcılık, resmi belgede sahtecilik, resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunmak suçları nedeniyle kamu davası açıldığı, yapılan yargılamada sanık … … beyanında galerici olduğunu, … kullanmış olduğu ve Kayseri’ye satmış olduğu kazaya karışan aracın … Volt 2005 model araç olduğunu, aracın çekme belgeli olması nedeniyle Kayseri’ye götürülmek üzere alan şahısların geçici çekme belgesi alacağını söyleyerek aracı aldıklarını, Kayseri’de kaza yapan aracın çekme belgeli olduğu için sigortalı olmadığını, dava açıldıktan sonra sigortadan para alındığını öğrendiğini, aracın ruhsatını vermediklerini, araç kaza yaptığı zaman …’a ait olduğunu, sattıkları kazaya karışan araç üzerinde plaka olmamış olsaydı aracı alan … … isimli şahsın ödeyeceğini, aracı sattıklarına dair belgelerinin bulunduğunu, araca başka plaka takılmasının sebebinin alan şahsın geçici çekme belgesi almak için yapacağı masraftan kurtulmak olduğunu beyan ettiği, bu beyan ile davalı … tarafından aracın çekme belgesi alınarak galerici … …’a teslim edildiği, galerici tarafından … …’a satıldığı, aracın … tarafından Kayseri’ye götürülürken kazanın meydana geldiği, araçta başka bir araca ait plaka takılı olduğunun anlaşılmasına göre kazaya karışan … plakalı aracın kaza tarihinden önce davalı … tarafından trafikten çekme belgesi alınarak galeriye teslim edildiği, araç üzerinde fiili hakimiyeti ve ekonomik yararlanmasının galeriye geçtiği, davalının araç maliki olması nedeniyle işleten olarak sorumlu tutulamayacağından davalı … hakkında açılan davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde maddi ve manevi tazminattan sorumlu tutulması yerinde görülmediğinden davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, HMK.353/1.b.2. maddesi gereğince kesinleşen yönler korunarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına, davalı … vekilinin istinaf başvurusunun kabul edilmesi nedeniyle davacılar vekilinin istinaf sebeplerinin incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
I-Davalı … Hesabı vekilinin İstinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunun 353/1.b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
II-Davalı … vekilinin İstinaf başvurusunun kabulü ile, ilk derece mahkemesi KARARININ KALDIRILMASINA,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 353/1.b.2 maddesi gereğince yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına,
III-Kararın kaldırılma sebebine göre davacılar vekilinin istinaf sebeplerinin incelenmesine yer olmadığına,
Buna göre;
1-Davanın kısmen kabulü ile ;
Davacı … … için 109.702,37-TL destekten yoksun kalma tazminatının 29.07.2016 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı … Hesabından tahsili ile davacıya ödenmesine,
2-Davacılar tarafından davalı … aleyhine açılan maddi ve manevi tazminat davasının reddine,
3-Maddi tazminat yönünden alınması gereken 7.493,76-TL nisbi karar ve ilam harcından peşin alınan 700,18-TL ile ıslah harcı olarak yatırılan 358,00-TL’nin mahsubu ile kalan 6.435,58-TL harcın davalı … Hesabından tahsili ile Hazineye gelir olarak kaydedilmesine,
4-Maddi tazminat yönünden davacı tarafça peşin harç olarak yatırılan 700,18-TL, başvurma harcı olarak yatırılan 29,20-TL ve ıslah harcı olarak yatırılan 358,00-TL olmak üzere toplam 1.087,38-TL harcın davalı … Hesabından tahsili ile davacılara ödenmesine,
5-Davacı … … yargılamada vekil ile temsil edildiğinden maddi tazminat yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince belirlenen 11.526,18-TL nispi vekalet ücretinin davalı … Hesabından tahsili ile davacıya ödenmesine,
6- Davacı tarafça yapılan 311,00-TL tebligat, 163,70-TL müzekkere, Adli Tıp Dosya gönderme ve rapor masrafı olarak 373,00-TL, talimat dosya gönderme ve bilirkişi masrafı olarak 782,00-TL olmak üzere toplam 1.629,00-TL yargılama giderinden davanın kabul-ret oranına göre hesaplanan 635,31-TL’sinin davalı … Hesabından tahsili ile davacılara ödenmesine, bakiyesinin davacılar üzerinde bırakılmasına,
7- Davalı … yargılamada vekil ile temsil edildiğinden reddine karar verilen manevi tazminat miktarı üzerinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 10/3. Maddesi gereğince belirlenen 4.080,00 TL. vekalet ücretinin davacılardan tahsili ile davalı …’a ödenmesine,
8- Davalı … yargılamada vekil ile temsil edildiğinden reddine karar verilen maddi tazminat miktarı üzerinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/4. Maddesi gereğince belirlenen 4.080,00 TL. vekalet ücretinin davacılardan tahsili ile davalı …’a ödenmesine
9-Artan gider avansı olması halinde karar kesinleştiğinde taraflarına iadesine,
II-İstinaf Başvurusu Nedeniyle Yapılan Harç ve Masraflar Yönünden;
1-Harçlar Kanunu gereğince davalı … Hesabından alınması gereken 7.493,74-TL. istinaf karar ve ilam harcından peşin alınan 3.410,41 TL. nın mahsubu ile kalan 4.083,33-TL. harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir olarak kaydedilmesine,
2-Davalı … ve davacılar vekili tarafından yatırılan istinaf karar ve ilam harcının istek halinde iadesine,
3-İstinaf başvurusu nedeniyle davalı … tarafından yapılan 165,45 TL. yargılama giderinin davacılardan tahsili ile davalıya ödenmesine,
4-Başvuran tarafça yatırılan delil ve gider avansından kullanılmayan kısmın HMK.nın 333.maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda HMK.nın 361/1. maddesi gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren İKİ HAFTALIK SÜRE İÇERİSİNDE TEMYİZ YASA YOLU AÇIK olmak üzere 18.11.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.

…

* Bu belge, 5070 sayılı Kanun hükümleri gereğince elektronik imza ile imzalanmıştır.