Emsal Mahkeme Kararı Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi 2019/1326 E. 2021/688 K. 01.06.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 24. HUKUK DAİRESİ
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
24.HUKUK DAİRESİ

….

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 19/03/2019
NUMARASI :….
DAVANIN KONUSU : İTİRAZIN İPTALİ
İSTİNAF TALEBİNDE
BULUNAN : DAVACI VEKİLİ
KARAR TARİHİ : 01/06/2021
KARARIN YAZILDIĞI
TARİH : 02/06/2021

Mahkemece verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İstinaf talebinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya okunup gereği düşünüldü:
TALEP: Davacı vekili dava dilekçesinde, davacı şirket ile dava dışı … … … A.Ş. arasında imzalanan 13/02/2014 tarihli … … sözleşmesi gereğince davalı şirkete ait 24/01/2014 tarihli proformo fatura muhteviyatı, ekipman ve aksesuarların, davacı şirkete teslim edildiğini, ancak ekipmanın ayıplı olması nedeniyle sözleşme taraflarının anlaşması ile sözleşmenin feshedilmesinden sonra davalı şirketin 23/10/2014 tarihinde sözleşmeye konu ekipman ve aksesuarın hasarsız, eksiksiz olarak davacı şirketten teslim aldığına ve tüm taleplerinden ibra ettiğine dair taahhütnameyi imzaladığını, dava dışı … … … A.Ş. tarafından 19/02/2014 tarihinde davalı şirkete yapılan 19.950,00 TL avans ödemesinden 13.580.00 TL’sini iade ettiğini, geri kalan tutarın … … … A.Ş. tarafından talep edilmesine rağmen davalı şirket tarafından ödeme yapılmadığını belirterek, davacı şirket tarafından dava dışı … … … A.Ş’ye …, … ücreti, ödenmeyen Leasing Ücreti adı altında toplam 11.204,52 TL ödemek zorunda kalınan bedelin davalı şirketten tahsili amacıyla başlatılan Ankara 29. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı icra takibine davalının vaki itirazının iptali ile takibin devamına, %20 den az olmamak kaydı ile icra inkâr tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde, … kira sözleşmesinde davalı şirketin taraf olmadığını, sözleşme gereğince davacının davalı şirketten talepte bulunmasının mümkün olmadığını, davalı şirketin kendisine verilen iş gereğince makine imal ettiğini ve … … … A.Ş.’ye fatura tanzim etmiş olduğunu, davalı şirketin sadece … … … A.Ş.’ye karşı yükümlülükleri bulunduğunu, dava konusu alacağın davalıdan talep edemeyeceğini, davanın husumet nedeniyle olmadığında davanın zamanaşımı nedeniyle reddi gerektiğini, davacı ile davalı arasında bir sözleşme bulunmadığını, davaya konu faturaların sebebinin … kira sözleşmesine bağlı “…” ve “… …” olduğunu, davacı ile dava dışı … … … A.Ş. arasında düzenlenen … … sözleşmesine istinaden tanzim edilen bu faturalardan davalının sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını, ayrıca 6.691,00 TL’lik ödeme dekontunun açıklamasına “kira bedeli” yazıldığını, kira bedeli ödemesinin kendilerinden talep edilemeyeceğini belirterek, davanın reddi ile davalı lehine kötüniyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ :
Ankara 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin, 19/03/2019 tarih, …. K. sayılı kararı ile davalı şirketin … … Sözleşmesinin tarafı olmadığından bahisle talep edilen alacaktan davalının sorumlu olmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş, davacı vekili tarafından istinaf talebinde bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı vekili istinaf dilekçesinde, … … sözleşmesi gereğince sözleşmeye konu davalı şirketten alımı yapılan ekipman ve aksesuarlarda ayıplı ekipman teslim edilmesi nedeniyle sözleşmenin usule uygun şekilde fesh edildiğini, sözleşmeye dayalı olarak dava dışı … … … A.Ş. tarafından davalı şirkete ödenen 19.950,00 TL avanstan 13.580,00 TL’nin iade edildiğini, kalan kısım ile davalının kusurundan kaynaklı olarak davalı şirketin katlanmak zorunda kaldığı toplam 11.204,52 TL için davalı şirket aleyhine yapılan takibe vaki itiraz sonucu açılan davanın reddedildiğini, her ne kadar davalı şirket … … sözleşmenin tarafı değilse de … … sözleşmelerinin esaslı unsurlarının kiralayan ve sözleşmenin semeresinden yararlanan davalının ayıplı mal teslim etmesi nedeniyle kötüniyetli olduğunu, haksız kazanç elde edip sebepsiz zenginleştiğini, temlik ile her tür takip ve yasal işlem yapma hakkı veren belgenin dava dışı … … … A.Ş’ den alındığını, … … … A.Ş.’nin herhangi bir alacağı kalmadığını, davacı şirket ödeme yapmakla … … … A.Ş’ nin halefi olduğunu ileri sürerek, mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE: Davada, davalının sorumlu olduğu bedelin davacı tarafından dava dışı … … … A.Ş’ye ödenmesi nedeniyle uğranılan zararın rücûan tahsili amacıyla başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali talep edilmektedir.
Davada sıfat, tarafın, dava konusu maddi hukuk ilişkisinin süjesi olup olmamasıyla ilgilidir. Sıfat, davanın tarafı ile dava konusu hak arasında “hak ilişkisine dayalı bağ” dır. Taraf ve dava ehliyeti; davanın tarafları ile ilgili olduğu halde, sıfat, dava konusu hakka ilişkindir.
Dosya kapsamından, davacı ile dava dışı … … … A.Ş. arasında Noterde düzenlenen 13.02.2014 tarihli ” … … Sözleşmesi” gereğince dava dışı … … … A.Ş. tarafından davalı şirkete ait ekipman ve aksesuarların davacı şirkete kiralandığı, kiralanan ekipmanın ayıplı olması nedeniyle davacının dava dışı … … … A.Ş. ile imzaladığı … … sözleşmesinin feshedildiği, ayıplı ekipmanın davalı şirkete 23.10.2014 tarihinde teslim edildiği, dava dışı … … … A.Ş. tarafından 19.02.2014 tarihinde davalı şirkete ödenen 19.950,00 TL avansın, sözleşmenin feshedilmesi nedeniyle davalı tarafından 13.580,00 TL’lik kısmının iade edildiği, kalan (bakiye) miktarın ise dava dışı … … … A.Ş’nin ısrarı ile davalının borcu olan 11.204,52 TL’nin davacı tarafından dava dışı … … … A.Ş’ye ödendiği anlaşılmaktadır.
HMK’nun 33.maddesinde düzenlenen “Hakim, Türk Hukuku’nu re’sen uygular.” hükmüne göre, maddi olayları anlatmak taraflara, hukuki nitelendirmeyi yapmak hakime aittir.
6098 sayılı TBK’nun 526-531. maddelerinde vekaletsiz iş görme hükümleri düzenlenmiş olup, buna göre vekaletsiz iş görme; bir kimsenin hukuken yetkili veya yükümlü olmaksızın bir başkası veya kendi yararına bir başkasının işini görmesinden doğan hukuki ilişki olarak tanımlanabilir.
Başkasının işini görene iş gören, işi görülen kimseye de iş sahibi adı verilir. İş görenin bu işi iş sahibi hesabına görmesi ile aralarında sözleşme benzeri kanuni bir borç ilişkisi oluşur. Burada iş gören iş sahibinin menfaatine olacak şekilde onun yükümlülüğünü yerine getirerek işini görmektedir.
Kural olarak, vekaletsiz iş görme nedeniyle taraflar arasında kurulan ilişki sözleşme ilişkisi değildir. Bununla birlikte, vekaletsiz iş görme bir borç kaynağı olup, burada iş görenle iş sahibi arasında kanuni bir borç ilişkisi kurulmaktadır.
Vekaletsiz iş görme, gerçek vekaletsiz iş görme ve gerçek olmayan vekaletsiz iş görme olarak ikiye ayrılmaktadır. Gerçek olmayan vekaletsiz iş görme, TBK’nun 530.maddesinde düzenlenmiş olup bu maddeye göre; bir kişinin, yetkisiz olarak ve kendi ya da üçüncü kişi menfaatine veya iş sahibinin yasaklamasına aykırı olarak bir iş görmesi suretiyle başkasının hukuk alanına müdahale etmesi halinde, elde etmiş olduğu menfaati, iş sahibine devretmesi gerekir.
TBK’nun 526.maddesinde, bir kimsenin vekaleti olmaksızın iş sahibinin menfaatine ve varsayılan iradesine uygun olarak veya onun hukuka ve ahlaka aykırı yasaklaması olmadan gördüğü iş, gerçek vekaletsiz iş görme olarak açıklanmıştır. Gerçek vekaletsiz iş görmede iş görenin asıl amacı, iş sahibine yardım etmekte olup, bu niyetle bir başkasının hukuk alanına müdahale edilmiş olur.
Buna göre iş sahibi işin kendi menfaatine yapılması halinde iş görenin yaptığı zorunlu ve faydalı masrafları ödemek, üstlendiği borçlardan onu kurtarmak ve uğradığı zararları da gidermek zorundadır. Bu kapsamda işi görülen iş sahibinin zorunlu ve yararlı masrafları faiziyle birlikte ödemek zorunda olup masrafların değer ve miktarı yapıldıkları zamana göre belirlenmeli daha sonraki fiyat değişiklikleri göz önüne alınmamalıdır. Zira iş görenin masraf alacağı yapıldığı anda muaccel hale gelir. İşi görülen iş sahibi kendisinin yapmakla yükümlülüğü olan işin işi gören tarafından yapılması ile bu işin yapım yükümünden kurtulmakla aynı zamanda sebepsiz zenginleşmiştir (TBK m.77). İş sahibinin iş göreni, gördüğü iş nedeniyle üstlendiği borçlardan da kurtarması kanuni düzenleme gereğidir. Görülen işin teamüle göre ücret karşılığında görülecek bir iş olduğunda, işi görülenin iş görene ayrıca uygun bir ücret (kâr) vermesi uygun olacaktır. Görülen işin meslek gereği olması hali ücret talebi için yeterlidir. Bu alacaklar 10 yıllık zamanaşımına tabidir. Kaldı ki TBK’nun 531.maddesi uyarınca “İş sahibi yapılan işi uygun bulmuşsa, vekalet hükümleri uygulanır.” hükmü gereğince vekil edenin vekile karşı yapılan işin masraf ve giderlerini karşılama yükümlülüğü bulunmaktadır (Yargıtay 3.Hukuk Dairesinin 21.01.2021 tarih, … sayılı ilamı).
Bu durumda, mahkemece; dava dilekçesi ile talep edilen alacağın vekaletsiz iş görme hükümleri dikkate alınmak suretiyle hukuki değerlendirme yapılarak, bu konuda taraflardan delilleri sorularak oluşacak sonuca göre davanın esası hakkında karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın reddine ilişkin hüküm kurulması doğru görülmediğinden davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile HMK.’nun 353/1-a,4. maddesi gereğince, mahkeme kararının kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE,
1-) Ankara 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin, 19/03/2019 tarih, …. K. sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,
2-)Dosyanın yeniden karar verilmek üzere mahkemesine gönderilmesine,
3-)Davacı vekilince yatırılan istinaf peşin harcının istek halinde iadesine,
4-)Davacı tarafça yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
5-)İstinaf kararının ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a. maddesi gereğince KESİN olmak üzere 01/06/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan

e-imzalıdır

Üye

e-imzalıdır

Üye

e-imzalıdır

Katip

e-imzalıdır