Emsal Mahkeme Kararı Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi 2019/2559 E. 2023/1919 K. 29.11.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 23. HUKUK DAİRESİ
T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
23. H U K U K D A İ R E S İ (İ S T İ N A F B A Ş V U R U S U N U N
E S A S T A N R E D D İ)
ESAS NO : 2019/2559
KARAR NO : 2023/1919
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

BAŞKAN : … …
ÜYE : Doç.Dr. … …
ÜYE : … …
KATİP : … …
İNCELENEN KARARIN:
MAHKEMESİ : ANKARA 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 18/06/2019
ESAS-KARAR NUMARASI : 2017/24 Esas-2019/525 Karar
DAVACI : …
VEKİLİ :
DAVALI : …
VEKİLİ

Davacı vekili tarafından, yukarıda belirtilen karara karşı istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK m.) 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçildi. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra, dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ :
İDDİA VE SAVUNMALARIN ÖZETİ :
Davacı vekili; müvekkili ile davalı arasında 10.02.2011 tarihli Özel Güvenlik Hizmeti sözleşmesi imzalandığını ve 01.03.2011-28.02.2013 döneminde müvekkilinin davalıya özel güvenlik hizmeti verdiğini, idari şartnamede davalının Kamu İhale Kurumu’na tabi olmadığının belirtildiğini, müvekkilinin de bu şartlarda teklif verip sözleşme imzaladığını, müvekkilinin 5510 sayılı Kanunun 90/6.maddesine göre %5 sigorta teşvik priminden faydalandığını ancak SGK Başkanlığı Erzincan İl Müdürlüğü’nün 21.05.2014 tarihli yazısı ile müvekkiline ödenen teşvik priminin yanlışlıkla verildiği zira davalının kamu kurumu olduğu, teşvik piminden faydalanması için özel işyeri statüsünde bulunması gerektiğinden bahisle müvekkiline ödenen teşvik priminin iadesinin istendiğini ve müvekkili tarafından 29.01.2015 tarihinde 103.112,98 TL’nın ödendiğini, oysa müvekkillerinin davalının kamu kurumu olmadığını gözeterek teklif verdiğini, yanıltıcı idare şartnamesi uyarınca zarara uğradığını, bu zararın tahsili için girişilen takibe davalının itiraz ettiğini ileri sürerek itirazın iptali ile takibin devamına ve %20 icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili; Talep konusu alacakla dava konusu edilen alacağın birbirinden farklı olduğunu, müvekkilinin 4734 sayılı Kanuna tabi olmayıp yurtdışında kurulan ve merkezi de yurt dışında bulunan “özel hukuk tüzel kişisi” olduğunu, ihale şartnamesinin ve diğer belgelerde davacıyı yanıltıcı hiçbir bilginin bulunmadığını, davacının kamu işyeri kavramı ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nu birbirine karıştırdığını, dava dışı SGK’nın yaptığı işlemden müvekkilinin sorumlu tutulamayacağını, taraflar arasındaki sözleşmenin 7.1.maddesi uyarınca davacının bir talep ve rücu hakkının da bulunmadığını, eğer ortada bir haksız fiil olduğu iddia ediliyorsa TBK’nun 72.maddesi uyarınca davanın zamanaşımına uğradığını, talep edilen icra inkar tazminatının da haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAH. KARARI ÖZETİ :
İlk derece Mahkemesi’nce “Tüm dosya kapsamı ve toplanan deliller değerlendirildiğinde, taraflar arasında 10.02.2012 tarihli özel güvenlik sözleşmesinin varlığı, sözleşmenin ifa ile sona erdiği taraflar arasında uyuşmazlık konusu olmayıp, dava, davalının 4734 sayılı kamu ihale kanununa tabi bir şirket olup olmadığı, sözleşmeye konu işyerinin Erzincan SGK İl Müdürlüğü’nün 21.05.2014 tarihli cevabi yazısında belirtildiği gibi ” kamu idareleri işyeri” statüsünde olup olmadığı, davacı tarafından iade edilen sigorta teşvik primleri nedeniyle sözleşme kapsamında davalıya rücu hakkı olup olmadığı, itirazın iptali davası olarak davanın usulüne uygun açılıp açılmadığı konularına ilişkin olduğu, Ankara 3. İcra Müdürlüğü’nün 2016/22371 esas sayılı takip dosyasında görülen ilamsız icra takibine davalı şirket tarafından itiraz edildiği ve takibin durduğu, davaya konu 01/03/2011 tarihli özel güvenlik hizmeti sözleşmesi ilgili maddesi incelendiğinde, 7.1’de Yüklenici işbu sözleşme kapsamında görevlendirdiği elemanlarına ait İş Kanunu vs. mevzuata göre tahakkuk eden ve edecek her türlü ücret, vergi, SGK primi, işsizlik sigortası prim kesintileri ile idari ve adli makamlar tarafından, kanun ve yönetmeliklere uyulmamasından dolayı Yüklenici aleyhine tatbik edilecek cezalardan sorumlu olacak ve bunların tamamı Yüklenici tarafından ödenecektir maddesinin belirtildiği anlaşıldığı, dosyaya sunulan bilirkişi raporları incelendiğinde, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Hazine Müsteşarlığının 25.10.2015 tarihli 51143935- 158.99/E.26383 sayılı yazısında davalı şirketin … kurulu bulunduğu, kurulduğu ülke olan Jersey Kanal Adaları hukukuna tabi olduğunu, bu nedenle de 233 sayılı KHK’da belirtilen “bağlı ortaklık” ya da “müessese” tanımları içerisinde yer almadığı belirtidiği, dolayısıyla … Limited’in özel hukuk tüzel kişiliğinde herhangi bir duraksama bulunmadığı görüldüğü, ayrıca dosya ekinde bulunan “özel güvenlik hizmet sözleşmesi” “vergi, sgk ve diğer mali konularda sorumluluk” başlığı altında düzenlenen 7.1. madde “Yüklenici işbu sözleşme kapsamında görevlendirdiği elemanlarına ait İş Kanunu vs. mevzuata göre tahakkuk eden ve edecek her türlü ücret,vergi, SGK primi, işsizlik sigortası prim kesintileri ile idari ve adli makamlar tarafından, kanun ve yönetmeliklere uyulmamasından dolayı yüklenici aleyhine tatbik edilecek cezalardan sorumlu olacak ve bunların tamamı yüklenici tarafından ödenecektir.” Hükmünün bulunduğunun belirtildiği ve bütün bu açıklamalardan sonra bilirkişi raporunda sonuç olarak davacı … A.Ş.’nin davalı … …’ten talep edebileceği bir miktar olmadığına ilişkin raporun sunulduğunun anlaşıldığı, sayıştay uzman denetçisi tarafından düzenlenen bilirkişi raporu ile de Davalı şirketin Kamu Kurumu Olup Olmadığı ;Davacı şirket vekilleri tarafından mahkemeye sunulmuş olan 12.03.2018 tarihli dilekçe de ; ‘’Bir kurumun bir kuruluşun hem özel hukuk tüzel kişisi olup,hem de 4734 sayılı kanunun istisna hükümlerine tabi olması fiilen ve yasal olarak imkansızdır. Bu noktada dosyaya sunulan SGK Sigorta Primleri Genel Başkanlığının 27.04.2017 tarihli yazısında da belirtildiği üzere ,davalı 4734 sayılı Kamu İhale Yasasının istisna hükümlerine tabi olduğundan bir kamu kurumudur.” denildiği .Ancak yukarıdaki bölümlerde anlatıldığı üzere davalı şirketin tam da bu şekilde olduğu yani 4734 sayılı Kamu ihale Kanunu na tabi olmadığı halde ‘’istisnalar” maddesi c fıkrasına göre yalnızca bu kanunun ‘’Ceza ve ihalelerden yasaklama ’’hükümlerine tabi olduğu,ancak BİL’in bir kamu kurumu olmadığı, yurt dışında kurulmuş özel hukuk tüzel kişisi olduğu, davalı … … Ltd.Ştinin; Türkiye’nin tarafı olduğu uluslararası anlaşma kapsamında … ve yurt dışında faaliyet göstermek üzere kurulmuş olduğu, bu şirketin 5335 sayılı Kanunun 30.maddesinin 2.fıkrası kapsamında olmadığı, 4734 sayılı Kamu ihale Kanununa tabi olmadığı,yalnızca bu kanunun ‘’istisnalar’’başlıklı 3.md.sinin c bendi gereği “cezalar ve ihalelerden yasaklamalar” ile ilgili olduğu,ancak 4734 sayılı Kanunun saydığı istisnalardan birine tabi olmasının bu kanun kapsamında olduğu anlamına gelmeyeceği, Söz konusu şirketin bir kamu kurumu olmadığı, merkezi yurt dışında bulunan Özel Hukuk Tüzel Kişisi olduğuna ilişkin raporun sunulduğu da görülmekle, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı’nın 25/10/2015 tarihli 51143935 sayılı yazısında davalı şirketin Jersey Kanal Adaları’nda kurulu bulunduğu, kurulduğu ülke olan Jersey Kanal Adaları hukukuna tabi olduğu, bu nedenle de 233 sayılı KHK’da belirtilen “bağlı ortaklık” ya da “müessese” tanımlarının içerisinde yer almadığının belirtildiği, davalı şirketin özel hukuk tüzel kişisi niteliğinde bulunduğu, ayrıca dosyada bulunan yukarıda ayrıntılı olarak belirtilen özel güvenlik hizmet sözleşmesinin “vergi SGK ve diğer mali konularda sorumluluk” başlığı altında düzenlenen 7.1. Maddesinde belirtildiği üzere yüklenicinin bu sözleşme kapsamında görevlendirdiği elemanlarına ait iş kanunu vs. mevzuata göre tahakkuk eden ve edecek her türlü ücret vergi, SGK primi, işsizlik sigortası prim kesintileri ile idari ve adli makamlar tarafından kanun ve yönetmeliklere uyulmamasından dolayı yüklenici aleyhine tatbik edilecek cezalardan sorumlu olacağı ve bunların tamamının yüklenici tarafından ödeneceği hususlarının düzenlendiği anlaşılmakla davanın reddine” karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
İstinaf yasa yoluna başvuran davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle: Davalının idari şartnamede kamu ihale kurumuna tabi olmadığını belirttiğini, bunun üzerine müvekkilinin de teklif verdiğini ve SGK’ya başvurduğunu, davalının zaten özel hukuk tüzel kişisi olduğunu kabul ettiğini, mahkemenin kararda davalının kamu tüzel kişiliğine sahip olmadığı, yalnızca 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na cezalar ve ihaleden yasaklama hususunda tabi olduğu belirtilmesine rağmen salt bir özel hükmün genel bir kuralı içine almasının kabul edilemeyeceğini, merkezi Jersey adalarında bulunan bir şirketin Türkiye’de kamu kurumu statüsünde olmasının mümkün olmadığını, idari şartnamenin 9.maddesinde davalının Kamu İhale Yasasına tabi olmadığının açıkça yazıldığını, sözleşmenin 7.1.maddesinin somut olayda uygulanması imkanının bulunmadığını, kararın kaldırılması gerektiğini belirterek istinaf kanun yoluna başvurmuştur.

UYUŞMAZLIK :
Uyuşmazlık; taraflar arasında akdedilen hizmet alım sözleşmesi nedeniyle davacının 5510 sayılı Kanunun 90/6.maddesi uyarınca aldığı teşvik primini dava dışı SGK’ya ödemesi nedeniyle ödediği bu bedelin taraflar arasında akdedilen sözleşme ve idari şartnameye göre iadesi talebinin yerinde olup olmadığı ve bu nedenle girişilen takibin yasal dayanağının bulunup bulunmadığı hususlarında toplanmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ,
HUKUKİ SEBEP VE GEREKÇE :
Dava, taraflar arasında akdedilen hizmet alım sözleşmesi nedeniyle davacının 5510 sayılı Kanunun 90/6.maddesi uyarınca aldığı teşvik primini dava dışı SGK’ya ödemesi nedeniyle ödediği bu bedelin taraflar arasında akdedilen sözleşme ve idari şartnameye göre iadesi nedeniyle girişilen takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Dosya kapsamındaki yazı, belge ve bilgilere, yasaya uygun gerektirici nedenlere, İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçesinde dayanılan delillerle, delillerin tartışılması sonucu maddi olay ve hukuki değerlendirmede usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, HMK m. 355/1 gereği incelemenin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılıp, re’sen gözetilmesi gereken, kamu düzenine herhangi bir aykırılığın da bulunmamasına, kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğunun anlaşılmasına göre; davacı vekilinin istinaf itirazları yerinde görülmediğinden HMK m. 353/1,b,1 gereğince istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM :
Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-Ankara 8. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/24E., 2019/525K. sayılı dava dosyasında verdiği 18/06/2019 tarihli kararına yönelik davacı vekilinin İSTİNAF BAŞVURUSUNUN ESASTAN REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu (07.07.2023 tarih ve 32241 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7344 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile 492 sayılı Harçlar Kanununa Bağlı Tarifelerde Yer Alan Maktu Harç Tutarlarının Yeniden Belirlenmesine Dair Karar) uyarınca alınması gereken 269,85 TL istinaf karar harcından peşin alınan 44,40 TL’nin mahsubuyla kalan 225,45 TL’nin davacıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan avansın karar kesinleştiğinde gideri içerisinden karşılanarak iadesine,
4-HMK m. 359/4 gereğince kararın tebliği, harç tahsil müzekkeresi yazılması ve gider avansı iadesi işlemleri ile m. 302/5 gereğince kesinleşme kaydı ve kesinleşme kaydı yapılan kararların yerine getirilmesi için gerekli bildirimlerin İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılmasına,
29/11/2023 tarihinde, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, HMK m. 362/1,a gereğince miktar veya değeri miktar veya değeri iki yüz otuz sekiz bin yedi yüz otuz (238.730,00) Türk Lirası’nı geçmeyen davalara ilişkin kararlar hakkında temyiz yoluna başvurulamayacağından miktar itibari ile KESİN olmak üzere, OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
GEREKÇELİ KARAR YAZIM TARİHİ : 29/11/2023

Başkan …
e-imza
Üye …
e-imza
Üye …
e-imza
Katip …
e-imza