Emsal Mahkeme Kararı Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi 2019/2320 E. 2023/1104 K. 14.06.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 23. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2019/2320 – 2023/1104
T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
23. H U K U K D A İ R E S İ
(İ S T İ N A F B A Ş V U R U S U N U N
E S A S T A N R E D D İ)

ESAS NO : 2019/2320
KARAR NO : 2023/1104

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN:
MAHKEMESİ : Ankara 7. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 16.03.2017
ESAS-KARAR NUMARASI : 2014/1585E., 2017/163K.
DAVACILAR :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :

Davacılar vekili tarafından, yukarıda belirtilen karara karşı istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK m.) 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçildi. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra, dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ :
İDDİA VE SAVUNMALARIN ÖZETİ :
Davacılar vekili; müvekkillerinin kurmuş olduğu iş ortaklığı ile … arasında “39 İşçi İle Temizlik, Tahmil, Tahliye, Çay Ocakları, Bahçe ve Çevre Düzenleme Hizmet Alımı” sözleşmesi imzalandığını, ihalenin 2011/153140 kayıt numarası ile yapıldığını, davalı İdare İdari Şartnamesinin 25.5’inci maddesine göre iş kolunun 9605 olarak ve iş kazaları ile meslek hastalıkları sigorta prim oranının %1,5 olarak belirlendiğini, SGK’ya başvurulduğunda iş kolunun 4941 olduğunu ve iş kazaları ile meslek hastalıkları sigorta prim oranının %1,5 değil, %2,5 olduğunu öğrendiklerini, müvekkilinin bu primi her ay %1,5 yerine %2,5 üzerinden yatırmak zorunda kaldığını, 2012 Ocak-2013Ağustos ayları arasında %1 ve 2013 Eylül-Aralık ayları arasında da %0,5 oranında fazla ödeme nedeniyle müvekkilinin toplamda 8.159,86 TL fazla ödeme yapmak suretiyle zarara uğradığını belirterek, bu miktarın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili; taraflar arasında imzalanan sözleşmeye ek İdari Şartnamenin 25.5. maddenin içeriğinde teklif fiyata dahil olan fiyatlar arasında kısa vadeli sigorta prim oranlarının da sayıldığını, yine Hizmet Alımları İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 10. maddesinin 3. fıkrasında kısa vadeli sigorta kolları prim oranlarının işin niteliği ayrıntılı olarak belirtilmek suretiyle ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünden alınacak yazı ile tespit edilerek yaklaşık maliyet hesabının buna göre yapılacağının düzenlendiğini, belirtilen hükümler çerçevesinde ihale aşamasında ihale konusu işin meslek hastalıkları prim oranının Hizmet Alımları İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 10. maddesi uyarınca SGK’dan sorulduğunu ve SGK tarafından prim oranının %1,5 olduğunun bildirildiği, ihale dokümanının buna göre hazırlandığını, davacı firmanın bu hususu bilerek ihaleye teklif hazırladığını ve 25. maddedeki artış ve farkların verilmeyeceği hükmünü de bilerek ihaleye girdiğini, dolayısıyla prim oranının %2,5 olarak belirlenmesi nedeniyle %1 oranında farkın müvekkilinden istenilmesinin sözleşme hükümlerine uygun olmadığını, davacının SGK’ya karşı idari yolları kullanmadığını, hak edişlerin ihtirazı kayıt ileri sürülmeden imzalandığını, hak ediş ödemelerine de her hangi bir itiraz yapılmadığını, diğer yandan 01/09/2013 tarihinden itibaren 6385 sayılı Yasanın çıkması ile birlikte yasadan kaynaklanan nedenlerle meydana gelen % 0,5 prim fark tutarının davacı firmaya ödenmiş olmasıyla bu döneme ilişkin talebin de yerinde olmadığını, ayrıca faiz oranı ve faiz başlangıç tarihine de temerrüt olmaması nedeniyle itiraz ettiklerini belirterek, davanın usul ve esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAH. KARARI ÖZETİ :
İlk derece mahkemesince “Dava, ihale idari şartnamesinde belirtilen iş kolunun yanlış olması nedeniyle çalıştırılan işçilere yönelik iş kazaları ve meslek hastalıkları sigorta priminin daha yüksek oranda ödenmesinden kaynaklanan zararın işveren kurumdan tazmini istemine ilişkindir.

Dosyadaki bilgilere göre davalı idare, ihale ilanından önce yaklaşık maliyet hesabına esas olmak üzere SGK’dan bilgi talep etmiş ve Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün 12/08/2011 tarihli yazısı ile Temizlik, Tahmil, Tahliye, Bahçe Düzenlemesi, Çay Ocakları İşlerine ait iş kodunun 9605, iş kazaları ile meslek ile meslek hastalıkları sigortası prim oranının %1,5 olarak belirlendiği bildirilmiş, bu bildirim esas alınarak idari şartnamenin 25,5 maddesinde ihale konusu işte çalıştırılacak 39 işçinin çalışacağı iş kolu kodu 9605 ve Temizlik, iş kazaları ile meslek ile meslek hastalıkları sigortası prim oranının %1,5 olarak yazılarak ihaleye çıkılmıştır. Dolayısıyla yanlışlık SGK bildiriminden kaynaklanmıştır.
Yüklenici olan davacı bu koşullar çerçevesinde birim fiyatlı olarak açılan ihaleye birim fiyatını belirleyerek girmiştir. Ancak 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye davet” başlıklı 50/3. maddesinde “… Davet mektubu gönderildikten sonra, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişiklikler yapılabilir. Yapılan bu değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilname kısa listede yer alan bütün isteklilere, son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde  gönderilir. Zeyilname ile yapılan değişiklikler nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün ertelenebilir. Zeyilname düzenlenmesi halinde, teklifini bu düzenlemeden önce vermiş olan isteklilere tekliflerini geri çekerek, yeniden teklif verme imkanı sağlanır.” düzenlemesi yer almıştır.
Hizmet Alımları İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İhale ve ön yeterlik dokümanında değişiklik veya açıklama yapılması” başlıklı 26. maddesinde “(1) İlan yapıldıktan sonra ihale ve ön yeterlik dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. Değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek önceki ilanlar geçersiz sayılır ve ihale yeniden aynı şekilde ilan olunur. Ancak, teklif ve başvuruların hazırlanmasını etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi ya da idareye yazılı olarak bildirilmesi halinde, zeyilname düzenlenmek suretiyle dokümanda değişiklik yapılabilir. Yapılan bu değişikliklere ilişkin zeyilname, ihale veya son başvuru tarihinden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde doküman alanların (Değişik ibare:RG-7/6/2014-29023)(8) tamamına bildirim ve tebligat esasları çerçevesinde gönderilir. Ancak, belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde ise ihale sürecine devam edilebilmesi, Kanunun 26 ncı maddesine göre düzeltme ilanı yapılması ile mümkündür.” hükmü yer almıştır.
Gerek 4734 sayılı Kanunda, gerek Yönetmelikte, yukarıda belirtilen maddelerde ihale dokümanında her hangi bir eksiklik yada yanlışlık olması halinde isteklilerce zeyilname talep hakkı bulunmakta iken davacı taraf ihale dokümanının düzeltilmesi hususunda zeyilname düzenlenmesi amacıyla herhangi bir girişimde bulunmamıştır. Oysa davacı taraf tacir olup TKK’nun 18/2. maddesi uyarınca her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerine basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi zorunludur. Taraflar arasındaki ticari ilişkide ehil olan taraf, işi üstlenen yani yüklenici davacı olup, iş sahibi ise davalıdır. Dolayısıyla işin ehli olarak davacının işçi çalıştırmak suretiyle yapacağı işin SGK iş kolu kodu ve iş kazaları ile meslek hastalıkları prim oranını bilmesi zorunlu olup, yanlış düzenlenen ihale dokümanını düzeltme yükümlülüğü de (uyarı görevi) bulunmaktadır. Zira zaten davacının üstlendiği iş, sözleşmede “39 İşçi ile…” denmek suretiyle işçi çalıştırmak suretiyle temizlik, tahliye vs. işinden ibarettir. Dolayısıyla davacının işin ehli olarak çalıştıracağı işçilerin iş kolu kodu ve iş kazaları ve meslek hastalıkları prim oranını bilmesi gerekmektedir. Davacı gerek ihale aşamasında, gerekse sözleşmenin ifası sırasında gerekli özen ve uyarı yükümlülüğünü yerine getirmemiştir. Kaldı ki sözleşmenin 7. maddesi yollamasıyla idari şartnamenin 25.2. maddesi uyarınca yüklenicinin herhangi bir artış ve fiyat farkı ileri sürerek hak talebinde bulunamayacağı da kararlaştırılmıştır. Bu hüküm uyarınca zaten 01/09/2013 tarihi itibariyle yasal değişiklikten kaynaklanan farkı da talep imkanı olmadığı gibi, cevap dilekçesinde %0,5 prim fark tutarının davacıya ödendiği bildirilmiştir.
Diğer yandan davacının, sözleşmeye göre ihale dokümanı arasında yer alan ve tarafları bağlayıcı nitelikte olan Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 42 maddesinde belirtilen şekil ve şartlarda hakediş raporlarına itiraz etmediği de taraf beyanlarından anlaşılmaktadır.
Açıklandığı üzere, davacı taraf basiretli bir tacir olarak gerekli özeni göstermediğinden, davalı tarafın yanlışlığa neden olabilecek herhangi bir mevzuata aykırılığı tespit edilemediğinden (davalı kurumun yanlış belirlemesinin, mevzuata uygun olarak bilgi alınan SGK bildirimine dayalı olduğundan) davanın reddine…” karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
İstinaf yasa yoluna başvuran-davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle: Müvekkilin basiretli bir iş adamı gibi hareket etmediği, gerek ihale gerekse sözleşmenin ifası sırasında gerekli özen ve uyarı yükümlülüğünü yerine getirmediği gerekçesinin kabul edilebilir olmadığını, ihale usulü yapılan işlemlerin özünde güven ilkesinin olduğunu, ihale şartnamesine güvenilerek başvurunun yapılıp sözleşmenin imzalandığını, gerekçede de belirtildiği gibi yanlışlığın SGK bildiriminden kaynaklandığını, bu durumda hazırlık işlemlerinden sorumlu olan İdarenin güven ilkesi de göz önüne alındığında bu yanlışlıktan sorumlu olduğunu, ancak yargılamanın dahi ortasında açığa çıkan yanlışlığı öğrenmesini beklemenin basiretli tacir gibi davranma yükümlülüğünün objektif sınırlarını aştığını, müvekkillerinin özen ve uyarı yükümlülüğünü yerine getirdiğini, yanlışlıktan 30.12.2011 tarihinde haberdar olduğunu ve 17.01.2022’de davalı kuruma yazılı başvuruda bulunduğunu, cevap dilekçesinde %0,5 prim farkının ödendiğinin bildirildiği gerekçesinin de doğru olmadığını, herhangi bir ödeme yapılmadığını, ödemeye ilişkin herhangi bir belge sunulmadığını bildirerek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasını istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ,
HUKUKİ SEBEP VE GEREKÇE :
Dava, ihale idare şartnamesinde belirtilen iş kolunun yanlış olması nedeniyle çalıştırılan işçilere yönelik iş kazaları ve meslek hastalıkları sigorta priminin daha yüksek oranda ödenmesinden kaynaklanan zararın işveren kurumdan tazmini istemine ilişkindir.
Dosya kapsamındaki yazı, belge ve bilgilere, yasaya uygun gerektirici nedenlere, İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçesinde dayanılan delillerle, delillerin tartışılması sonucu maddi olay ve hukuki değerlendirmede usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, HMK m. 355/1 gereği incelemenin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılıp, re’sen gözetilmesi gereken, kamu düzenine herhangi bir aykırılığın da bulunmamasına, kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğunun anlaşılmasına göre davacılar vekilinin istinaf itirazları yerinde görülmediğinden HMK m. 353/1,b,1 gereğince istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM :
Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-HMK m. 353/1,b,1 gereğince; Ankara 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/1585E., 2017/163K. sayılı dava dosyasında verdiği 16.03.2017 tarihli kararına yönelik davacılar vekilinin İSTİNAF BAŞVURUSUNUN ESASTAN REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 179,90 TL’den peşin olarak yatırılan 44,40 TL’nin düşümü ile kalan 135,50 TL’nin davacılardan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
3-Davacılar tarafından istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan avansın karar kesinleştiğinde gideri içerisinden karşılanarak iadesine,
4-HMK m. 359/4 gereğince kararın tebliği, harç tahsil müzekkeresi yazılması ve gider avansı iadesi işlemleri ile m. 302/5 gereğince kesinleşme kaydı ve kesinleşme kaydı yapılan kararların yerine getirilmesi için gerekli bildirimlerin İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılmasına,
14.06.2023 tarihinde, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, HMK m. 362/1,a gereğince miktar veya değeri iki yüz otuz sekiz bin yedi yüz otuz (238.730,00) Türk Lirası’nı geçmeyen davalara ilişkin kararlar hakkında temyiz yoluna başvurulamayacağından miktar itibari ile KESİN olmak üzere, OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
GEREKÇELİ KARAR YAZIM TARİHİ : 15.06.2023

Başkan Üye Üye Katip