Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ .

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ

ESAS NO : 2023/81 (ESASTAN RET )
KARAR NO : 2023/806

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

….
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 14/09/2022
ESAS-KARAR NO : …..

DAVANIN KONUSU : İstirdat
KARAR TARİHİ : 01/06/2023
YAZILDIĞI TARİH : 03/07/2023

Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili, taraflar arasındaki … Anlaşması kapsamında ticaret yapıldığını, gerek ham … üreticileri bakımından gerekse rafineri şirketleri bakımından taraflar arasında sözleşme serbestisi çerçevesinde yapılmış bir anlaşmanın olduğundan bahsedilemeyeceğini, 5015 sayılı …’nun 10.m. yerli ham petrolün fiyatının ne şekilde belirleneceği açıklandığını ve rafinericilere alım zorunluluğu getirildiğini, taraflar arasındaki sözleşmenin 6.maddesinde fiyat düzenlenirken … Piyasası Kanununun 10.md.sine atıf yapıldığı ve kanundaki değişikliklerin sözleşmeye aynen yansıtılacağının belirlendiğini, müvekkilinin itiraz konusu faturalar karşılığında aynı miktar ve evsaftaki yeni ham … için 5015 Sayılı … Piyasası Kanununun 10.maddesinde 22 Şubat 2019 Tarihli ve 30694 Sayılı … Gazetede yayımlanan 716 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonrasında davalıya milyonlarca miktarda ilave ödeme yapmak zorunda kaldığını, davalıya ihtirazi kayıtla ödenen meblağın fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000TL’sinin ödeme tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı vekili,taraflar arasındaki Yerli Ham … Alım/Satım Anlaşmasının “İhtilaflar” başlıklı 11.maddesinde ham … fiyatına ilişkin uyuşmazlıkların çözümünde esas alınacak yönetmeliğin açıkça belirtildiğini, dava konusunun ham … fiyatına ilişkin uyuşmazlık olduğunu, tarafların arasındaki sözleşmede atıf yapıldığı üzere bu uyuşmazlığın çözümünde … Piyasası Fiyatlandırma Sistemi Yönetmeliği’nin 14.maddesinin uygulanması gerektiğini, yer verilen ilgili madde uyarınca açıkça düzenlendiği üzere konusu … fiyatına ilişkin uyuşmazlık olan davada ticaret mahkemeleri değil EPDK’nın görevli olduğunu, davacının 5015 sayılı …’nun 10. Maddesinde, 22 Şubat 2019 tarihli ve 30694 sayılı … Gazete’de yayımlanan 7166 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik hakkındaki görüş ve itirazlarına yer verildiğini ve kanun değişikliğini Anayasa Mahkemesi’ne taşıdığını, müvekkilini araç olarak kullanmakta olduğunu, müvekkilinin davacı … karşı tek aksiyonunun 5015 sayılı …’nda yapılan değişikliği aynen uyguladığını, müvekkilinin dava konusu uyuşmazlık hakkında herhangi bir kusuru olmadığını, davacının kanun değişikliği hakkında itirazlarının muhatabının da müvekkili olmadığını, bu nedenle davanın husumet yokluğundan reddi gerektiğini, taraflar arasındaki sözleşme hükümleri uyarınca müvekkilinin … sattığı … satışlarında … satış fiyatı, sözleşmenin imzalandığı yıldan bugüne kadar 5015 sayılı …’nun “Fiyat Oluşumu” başlıklı 10. maddesinde yer alan hükmü gereğince hesaplama yapılmak suretiyle uygulandığını, değişiklik sonrası faturaların mutabakat sonrası düzenlendiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ
Mahkemece verilen ilk kararda; taraflar arasındaki Yerli Ham … Alım/Satım Anlaşması’nın “İhtilaflar” başlıklı 11.maddesindeki açık hükmü gereği fiyatlandırmaya ilişkin anlaşmazlık halinde … Piyasası Fiyatlandırma Sistemi Yönetmeliği’nin 14.maddesi’nin uygulanması ve EPDK’ya öncelikli olarak başvurulması gerektiği, davacı tarafça da EPDK’ya başvurulmadığının beyan edilmiş olması nedeniyle davanın taraflar arasındaki sözleşmenin 11.maddesi gereği EPDK’ya başvuru yapılmamış olması nedeniyle usulden reddine karar verildiği; Davacı vekilinin istinaf başvurusu üzerine Dairemizce özetle yapılan açıklamalar sonucunda taraflar arasında akdedilen ve ihtilafların giderilmesine ilişkin madde hükmünde, EPDK’ya başvuru yapılması 5015 sayılı … ve “… Piyasası Fiyatlandırma Sistemi Yönetmeliğinin” 14. maddesi gereğince zorunlu kılınmadığı gibi ne HMK 114.uyarınca dava şartı ne de HMK m. 116.gereğince ilk itirazlardan olup davanın usulden reddini gerektiren bir neden olmadığından, mahkemece EPDK’ya başvurulmamış olması nedeni ile davanın usulden reddine karar verilmesinin doğru görülmediği belirtilerek yeniden esas hakkında karar verilmek üzere dosya ilk derece mahkemesine gönderilmiştir.
Dairemizce verilen kaldırma kararı üzerine Mahkemece;Davacı taraflar arasında imzalanan sözleşme hükümleri uyarınca yerli ham … fiyatının belirlenmesine ilişkin 5015 sayılı kanunun 10. maddesinde yapılan değişilikliğin Anayasaya aykırı olduğu iddiasıyla öncelikle bu iddia ciddi bulunarak dosyanın Anayasa Mahkemesine gönderilmesini talep ettiği, anılan kanun maddesine ilişkin davacının taraf olduğu Kocaeli 2. Asliye Ticaret Mahkemesince norm denetim yolu ile Anayasa Mahkemesine yapılan başvurunun Anayasa Mahkemesinin 01/06/2022 tarih, 2021/128 Esas, 2022/68 Karar (… Gazetede yayımlanma tarihi 04/08/2022-31913 sayılı) sayılı ilamı ile iptali istenilen kanun maddesinin Anayasaya aykırı olmadığına hükmettiği, davacı her ne kadar istirdat davası açmış ise de istirdata konu alacağın dayanağı 5015 sayılı … Piyasası Kanununda yapılan değişiklik sonrası yerli ham … fiyatında meydana gelen artış sebebiyle davalıya yapmış olduğu fazla ödemenin 10.000,00 TL’lik kısmının tahsili talebine ilişkin olduğu, taraflar arasındaki sözleşme hükümleri kapsamında bir uyuşmazlık bulunmadığı, hal böyle olunca davacı talebinin dayanağını oluşturan yasal düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olmadığı, dava ve karar tarihi itibarıyla yürürlükte bulunduğu, taraflar arasında imzalanan … Anlaşmasının 8.maddesi uyarınca fiyatın belirlendiği, davacının buna göre ödeme yaptığı, davalıdan herhangi bir alacağı bulunmadığı anlaşıldığından davanın REDDİNE karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
İstinaf kanun yoluna başvuran davacı vekili tarafından; İddiaları tekrarla birlikte yerli ham … fiyatına ilişkin olarak 5015 Sayılı …’nun 10. maddesinde 14/2/2019 tarih ve 7164 sayılı Kanun’un 31. maddesiyle yapılan değişiklik ile satın alınan ham … fiyatının haksız olarak aşırı yükselmesine yol açtığı, buna ilaveten daha önce gerçek bir taşıma olmadığından ham petrolün teslim noktalarına ulaştırılması halinde ortaya çıkacak nakliye bedelinin yarısı yerli ham … satış fiyatına dahil edilerek hesaplama yapılmaktayken, kanun değişikliği ile birlikte fiziken anılan şekilde nakliyesi söz konusu dahi olmayan ürünün satış fiyatına nakliye masrafının tamamının eklenmesinin önemli fiyat artışına sebep olduğu, bunlara ek olarak … … ve … … geçiş ücretleri daha önce fiyat hesaplamasından hariç tutulmaktayken, değişiklik ile birlikte hesaplamaya dahil edildiği, yasa değişikliği sonrası müvekkili şirketin mülkiyet hakkı ciddi bir ihlale uğradığı belirtilerek kararın kaldırılması istenilmiştir.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Davacının istirdat talebinin değerlendirilmesi uyuşmazlık konusudur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355.maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
…Şirketi alıcı …satıcı olarak 16.12.2011 tarihinde … anlaşması düzenlendiği;
Sözleşmenin 8. maddesinde fiyat başlığı altında “iş bu anlaşma kapsamında … … teslim edilen ham petrolün fiyatı 5015 sayılı … Piyasası Kanununun 10. maddesinde( fiyat oluşum maddesi) yer alan fiyat formülüne göre belirlenecektir. Söz konusu kanunda olabilecek değişiklikler fiyat maddesine yürürlük tarihi itibarıyla aynen yansıyacaktır. …” hükmü düzenlenmiştir.
5015 Sayılı … Piyasası Kanununun “Fiyat Oluşumu” başlıklı 10.maddesi;” … alım satımında fiyatlar en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa koşullarına göre oluşur. Yerli ham … için, teslim yeri olan en yakın liman veya rafineride teşekkül eden “Piyasa Fiyatı” fiyat olarak kabul edilir.
Bu piyasa fiyatı, Türkiye’de üretilen ham petrolün Türkiye içinde veya dışında en yakın erişilebilir dünya piyasasında, evsaf ve izafi ağırlık bakımından normal olarak mutat ayarlamalara göre tespit edilmiş … petrolün belirlenen serbest rekabet fiyatına, aynı evsafta ham petrolün dünya piyasasından Türkiye’de teslim yeri olan limana veya rafineriye kadar getirilmesi için gerekli bütün giderlerin tamamının eklenmesi ve fakat … … geçişi ile … veya civarında üretilen ham petrolün … rafinerisinde oluşan piyasa fiyatına … … geçiş ücreti dahil oluşan fiyat veya erişilebilir dünya piyasası mevcut olmadığı takdirde üretici tarafından Türkiye’de teslim edildiği yerde vergiler hariç fiilen uygulanan satış fiyatı olarak kabul edilir.(*)
Üretimi yapılan yerli ham petrole … olarak, … … ve daha hafif petroller için … …. daha ağır petroller için … ….. (27.5 …) petrolünün otuz gün vadeli fiyatları esas alınır ve yerli ham … ile … alınan … arasındaki gravite farkının fiyat bakımından değerlendirilmesinde;
… … ile yerli … arasındaki her bir 0.1 … gravite farkı için 2 ABD cent … petrolün varil fiyatına ilâve edilir veya çıkarılır. Ancak bir alt gravite grubunun fiyatı üst grubun fiyatından yüksek olamaz.
… ham petrolün Türkiye’ye getirilmesi için gerekli bütün giderlerin hesaplanmasında, “Worldscale” de ilân edilen nominal navlun baz alınır, LR-2 sınıfı tankerler için tespit edilen … yüzdesinin uygulanması ile nakliye maliyeti hesaplanır.
Gravite ayarlaması ve nakliyenin eklenmesi suretiyle bulunan fiyata (C+F) yürürlükteki sigorta mevzuatı ve primleri uygulanır. Tehlike ve harp hali sigorta primi uygulaması Bakanlığın değerlendirmesine tâbidir. İkinci bir değişikliğe kadar uygulanacak sigorta primi miktarı yüzde 0.075’i aşamaz.
İthalde alınan gümrük vergi ve resimlerin ilâve edilmesiyle yerli ham petrolün piyasa fiyatı bulunur. Yurt içi kara nakliye ücretleri için akaryakıtların fiyat teşekkülündeki nakliye rayiçleri alınır….” şeklinde düzenlenmiştir.
Taraflar arasında düzenlenen Sözleşmenin 11.maddesi “İhtilaflar” başlığını taşımakta olup “İşbu anlaşmanın uygulanmasından doğacak ihtilaflar, taraflar arasında uzlaşma yolu ile çözümlenecektir. Ancak bir sonuca ulaşılamaması halinde ihtilafların hallinde Körfez/Kocaeli Mahkemeleri ve İcra Daireleri yetkili olacaktır. Ayrıca yerli üretim ham … fiyatına ilişkin uyuşmazlıklar EPDK’nın 14.10.2008 tarihinde yayımladığı “… Piyasası Fiyatlandırma Sistemi Yönetmeliğinin” 14. maddesi çerçevesinde çözümlenecektir” hükmünü içermektedir.
Davacının talebi, taraflar arasındaki sözleşmenin 6.maddesinde fiyat düzenlenirken … Piyasası Kanununun 10.md.sine atıf yapıldığı ve kanundaki değişikliklerin sözleşmeye aynen yansıtılacağının belirlendiğini, itiraz konusu faturalar karşılığında aynı miktar ve evsaftaki yeni ham … için 5015 Sayılı … Piyasası Kanununun 10.maddesinde 22 Şubat 2019 Tarihli ve 30694 Sayılı … Gazetede yayımlanan 716 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonrasında davalıya milyonlarca miktarda ilave ödeme yapmak zorunda kaldığını, yapılan bu değişikliğin anayasaya aykırı olduğunu belirterek bu değişiklik nedeniyle fazla ödenen fatura konusu tutarların istirdatına ilişkindir.
5015 sayılı … Piyasası Kanunun 10.maddesinde 22/02/2019 tarihinde yapılan değişikliğin Anayasaya aykırılık iddiası ile ilgili olarak Kocaeli 2.Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından Anayasa Mahkemesine başvuru yapılmış olup, Anayasa Mahkemesinin 01/06/2022 Tarih, 2021/128 Esas, 2022/68 Karar sayılı kararı ile ilgili yasal değişikliğin anayasaya aykırı olmadığına karar verilmiştir.
Buna göre Mahkemece, yargılamanın HMK’da düzenlenen usul kurallarına uygun olarak yapılmış olmasına, kamu düzenine aykırılık hallerinin bulunmamasına, dosya kapsamındaki bilgi, belge ve toplanan deliller değerlendirilip yasal düzenlemelere uygun isabetli, yeterli gerekçeyle karar verilmiş olmasına, ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırılığın olmamasına ve özellikle davacı yanın istirdata konu alacağın dayanağı 5015 sayılı … Piyasası Kanununda yapılan değişiklik sonrası yerli ham … fiyatında meydana gelen artış sebebiyle davalıya yapmış olduğu fazla ödemeyi talep ettiği, davacının anayasaya aykırılık iddiasının Anayasa Mahkemesi tarafından incelenmesi ve anayasaya aykırılık bulunmadığının tespit edilmesine göre davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nin 353/1.b.1. maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1.maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 179,90 TL istinaf karar ve ilam harcından, peşin alınan 80,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 99,20 TL harcın istinaf eden davacıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
3-İstinaf eden tarafından yapılan istinaf posta giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından karşı taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
5-HMK’nin 333.maddesi gereğince gider avansından kalanının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
6-Kararın tebliğinin Dairemizce yapılmasına,
Dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda 361/1. maddesi gereğince kararın tebliği tarihinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi ya da buraya gönderilmek üzere temyiz edenin bulunduğu yer Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi veya İlk Derece Mahkemesine verilecek dilekçe ile Yargıtay temyiz yasa yolu açık olmak üzere 01/06/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan.
¸e-imza

Üye.
¸e-imza

Üye .
¸e-imza

Katip
¸e-imza

NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP, AYRICA FİZİKİ OLARAK İMZALANMAYACAKTIR.
“5070 sayılı Kanun m. 5 ve 6098 sayılı TBK m. 15. uyarınca elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan fiziki imza ile aynı sonucu doğurur.”