Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2022/562 – 2022/562

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ

ESAS NO : 2022/562 ( KABUL KALDIRMA)
KARAR NO : 2022/562

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KONYA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 24/05/2018
ESAS-KARAR NO : 2017/700 E- 2018/329 K

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
DAVANIN KONUSU : İş Makinesi Mülkiyet Tespiti
KARAR TARİHİ : 21/04/2022
YAZILDIĞI TARİH : 16/05/2022

Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili, davacı şirketin dava konusu dizel … iş makinasını 24/08/2017 tarihli faturayla ve bedelini peşin ödemek suretiyle 242.490,0 TL.ye satın aldığını, davacı şirketin davalıya borcunun bulunmadığını, dava konusu iş makinesinin henüz tescilinin yapılmadığını, … ile Maliye Bakanlığı arasında imzalanan 06/08/1985 tarihli protokole göre çıkarılan İş Makinelerinin Tescili ile İlgili Esaslar’ın 9/b maddesi gereğince tescil için sahiplik belgesi talep edildiğinden davanın açılmasının zorunlu olduğunu beyan ederek, dava konusu … 2015 model, 10 tonluk, … seri numaralı, dizel … iş makinasının mülkiyetinin davacı şirkete ait olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı, dava konusu iş makinesini kendisinin satıp zilliyetliğini de devrettiğini, satış bedelini tamamen aldığını, satış faturasını tanzim ettiğini beyan ederek, davayı kabul ettiğini bildirmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ
Mahkemece, fatura suretlerinin incelenmesinden dava konusu iş makinasının, … Kablo San. ve Tic. A.Ş. tarafından 30/05/2017 tarihinde 235.000,0 TL. bedel ile … Tasarım Ltd. Şti.’ye satıldığı, … Tasarım Ltd. Şti. tarafından da aynı tarihte 241.900 TL.ye davalı …’e satıldığı, davalı … tarafından da 24/08/2017 tarihinde 242.490 TL.ye davacı şirkete satıldığı, Konya Ticaret Odası’nın 26/03/2018 tarihli cevabi yazısından ; TOBB tarafından belirlenen Usül ve Esaslar’ın 9. maddesine göre, iş makinalarının tescili için sıfır araçlar için fatura (ithal makinalarda faturaya ek olarak gümrük giriş beyannamesi ve gümrük vergisinin ödendiğine dair makbuz), 2. el araçlar için noter satış senedi, veraset ilamı ve bu belgelerin ibraz edilememesi durumunda Mahkemeden alınacak sahiplik belgesinin ibrazının gerekli olduğu, davacı tarafından dosyaya sunulan Ereğli 1. Noterliği’nin 21/05/2018 tarihli açıklayıcı yazısından da Noter tarafından ikinci el iş makinasının satışına ilişkin noter satış senedinin düzenlenebilmesi için, ticaret odasınca verilen iş makinasına ilişkin ruhsatın bulunmasının zorunlu olduğu, dava konusu iş makinasının fatura bedeli olan 242.490 TL.nin davacı şirket tarafından davalıya ödendiği, 24/08/2017 tarihli dekont ve taraf beyanlarıyla sabit olduğu, her ne kadar davacı tarafından dava konusu iş makinasının 2. el olarak davacı şirket tarafından davalıdan alındığı, daha önce tescil edilmediği için ticaret odasınca düzenlenen ruhsatının bulunmadığı ve bu nedenle noter satış senedinin de düzenlenemeyeceği, iş makinasının tescile tabi olmasına rağmen tescil edilmediği için menkul mal hükmünde olup, zilliyetliğin devri ile mülkiyetin de devredilmiş olacağı ileri sürülmüş ise de tescile tabi olduğu ihtilafsız olan dava konusu iş makinasının üretimden veya ithalattan itibaren hiç tescil edilmemiş olması, bu iş makinasını tescile tabi olmayan menkul mal haline getirmesinin söz konusu olamayacağı, aksi halin kabulünün, tescile tabi bir iş makinasının Mahkeme kararıyla tescile tabi olmaktan çıkartılması sonucunu doğuracağı, TOBB tarafından hazırlanan İş Makinalarının Devrine İlişkin Esaslar’ın 9. maddesinde yer alan “Mahkeme kararı” ancak, daha önce tescil edilmiş ve davalı tarafından da devir ve tescil konusunda ihtilaf çıkartılan hallerde söz konusu olabileceği, davalı tarafından bütün aşamalarda dava kabul edilmiş ise de ; 6100 s. HMK.nin 308/2. maddesine göre, “Kabul, ancak tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri davalarda hüküm doğurur.” Davalının kabul beyanının davamızda sonuç doğurabilmesi için, dava konusu iş makinasının öncelikle davalıya ait olması gerektiği, oysa dosyadaki fatura ve diğer delillerden, dava konusu iş makinasının davalı …’e de ait olmadığı, kendisi tarafından usülüne uygun olarak kendi adına daha önce yapılmış bir tescilin bulunmadığı, bu iş makinasının üretimden itibaren hiç tescil edilmeden harici satışlarla el değiştirdiği bu nedenle davalının kabül beyanlarına itibar edilmediği, tescile tabi olup mülkiyetin devri de tescille gerçekleşen menkul mal niteliğindeki otomobillerde olduğu gibi, dava konusu iş makinasının da tescile tabi bir menkul mal olması nedeniyle, tescilsiz devirlerine ilişkin harici satışlarının geçersiz olduğu, geçersiz satış sözleşmesine dayalı olarak iş makinasının tescilinin istenemeyeceği ancak, tarafların verdiklerini sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre geri isteyebilecekleri gerekçesi ile davacının davasının REDDİNE karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
İstinaf kanun yoluna başvuran davacı vekili tarafından; Dava konusu iş makinasının 30.05.2017 tarihinde 235.000,0TL bedelle … Tasarım Limited Şirketi’ne satıldığı adı geçen şirket tarafından da aynı tarihte 241.900,0TL bedelle davalı …’e satıldığı, …’in dava konusu iş makinesini 24.08.2017 tarihinde 242. 490,0 TL bedelle davacı şirkete sattığı, aracın mülkiyetinin tespitinde korunmaya değer yararlarının bulunduğu davalı ile aralarındaki hukuki ilişkinin tespitinin talep edildiği aralarında bir anlaşmazlık bulunmadığı, dava konusu iş makinasının ikinci el olarak davalıdan alındığı daha önce tescil edilmediği için Ticaret Odası’nda düzenlenen bir ruhsatı bulunmadığı bu nedenle noter satış senedi düzenlenemediği, iş makinasının tescile tabi olmasına rağmen tescil edilemediği için menkul mal hükmünde olup zilyetliğin devri ile mülkiyetinin de devredilmiş olacağı davanın kabulü gerektiği bildirilmiştir.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Dava konusu aracın mülkiyetinin tespiti hususu uyuşmazlık konusudur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, iş makinesinin mülkiyetinin tespiti istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355.maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
Dosya içeriğinden davaya konu araca dair faturanın incelenmesinde; 24.08.2017 tarihinde … İnşaat … tarafından … Orman Ürünleri.. Ltd.Şti adına dizel … araç için 242.490,0TL tutarlı olarak düzenlendiği,aynı gün bedelin ödenmesine dair dekontun sunulduğu;
Davalı … İnşaat-… de … Tasarım Ltd.Şti den 30.05.2017 tarihinde dava konusu iş makinesini satın aldığına dair fatura sunduğu, öncesinde de dava dışı … Şirketince dava dışı … Tasarım Şirketine satışla ilgili düzenlenen 30.05.2017 tarihli fatura da sunulduğu görülmüştür.
Konya 1.İcra Dairesinin 2017/1174 sayılı dosyasında alacaklı … San. Ve Tic.AŞ borçlu … Tasarım Ltd.Şti aleyhine takip yaptığı, aracın bedelinin borçlu tarafından ödenmediğini bildirdikleri, haciz tutanağında … işyerinde yapılmış olup, … çalışan burayı depo olarak kullandıklarını bu iş makinesinin … Tasarım Şirketinden satın aldıklarını, 30.05.2017 tarihli borçlu şirketçe taraflarına fatura kesildiğini, borçlu ile ilgilerinin olmadığını, kendilerinin de … İnşaat isimli bir şirkete sattıklarını, paralarını aldıklarını, dekontun olduğunu, depoda olmasının sebebinin ise plakasız almayı şirketin kabul etmediğinden o işin halli için beklettiklerini , mülkiyet tespiti ile ilgili dava açtıklarını, 16.11.2017 günlü haciz tutanağında bildirmişlerdir. Bu haciz sırasında … adlı 3.şahıs da istihkak iddiasında bulunmuştur.
Dava dışı … San. Tic. A.Ş. tarafından dosyaya sunulan dilekçe ile davaya konu malı satmak için sahibinden.com adlı siteye ilan verdiğini, ilana istinaden … Tasarım Şirketi yetkilisi olarak tanıtan … adlı kişinin aradığı, malı satmak istediğini belirttiğini, malı 30.05.2017 tarihinde bu şirkete fatura ettiğini, 31.05.2017 tarihinde … Tasarımın gönderdiği … plakalı araca teslim ettiğini, bu hususun emniyetin fezlekesinde de belirtildiğini, … Tasarım Şirketinin de malı teslim dahi almadığı halde 30.05.2017 tarihinde …’e satış gibi gösterdiğini, söz konusu iş makinasının mülkiyetinin kendi şirketlerine ait olduğu, kendi şirketleri dolandırılmak suretiyle iş makinesinin ellerinden çıktığını, Silivri Cumhuriyet Başsavcılığının 2017/10638 Soruşturma sayılı dosyası üzerinden soruşturmanın devam ettiği, davacının sahiplik belgesini satın aldığı kişiden alması gerektiği, yararı olmadığı, makinanın da 16.11.2017 tarihinde(eldeki davadan sonra) davacının satın aldığını söylediği …’e ait adreste bulunduğunu, danışıklı dövüş olduğunu, davacının kötüniyetle hareket ettiğini bildirmiştir.
Silivri Sulh Ceza Hakimliğinin 27.11.2017 tarihli 2017/3602 D.İş sayılı kararı ile savcılık tarafından dolandırıcılık suçunun konusu olduğundan el konulması talebi kabul edilmiştir.
Konya Ticaret Odası 26.03.2018 tarihli yazısında; iş makinelerinin tescili için TOBB tarafından belirlenen usul ve esaslara göre 9.maddede nelerin gerekli olduğu sayılmış olup bu belgeler olmadan iş makinesinin tescil işleminin yapılamadığı davacı şirketin dava konusu iş makinesi için odaya bir başvurusunun bulunmadığını bildirmiştir.
Dosya içeriğinden dava konusu aracın dava dışı … San. Tic. A.Ş.tarafından internet üzerinden satışa çıkarıldığı, sonrasında araç satışı ile ilgili dolandırıcılık olayları bulunduğu iddiasıyla suç duyurusunda bulunduğu, savcılıkta soruşturmanın sürdüğü, sulh ceza hakimliğince araca el konulduğu, aracın davadan sonraki tarihli haciz tutanağında hala davalının deposunda tutulduğu, başka kişilerce de araçla ilgili istihkak iddiasının bulunduğu anlaşılmaktadır.
Davacı yan davaya konu aracın mülkiyetinin şirketlerine ait olduğu iddiası ile mülkiyet tespiti istemiş ve bu tespiti istemekte hukuki yararı mevcut ise de dava konusu araçta başkaca hak iddia edenler olduğu gibi dava konusu araçla ilgili ceza soruşturması da bulunduğu, araca el konulduğu anlaşılmaktadır. Davalı aracı gayriresmi olarak fatura ile davacı şirkete satmış ise de davalı da aracın kayden maliki olmayıp dosya kapsamı gözetildiğinde artık aracın mülkiyeti ihtilaflı hale de gelmiştir.
Öyle ise mahkemece dava konusu araçla ilgili yürütülen ceza yargılaması kapsamı da gözetilip, dava konusu araçla ilgili diğer mülkiyet iddialarında bulunanlara yönelik de dava açılması halinde tüm bu hususlar gözetilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece yukarıda anlatılanlar yönünden delil toplanmamış, ayrıca toplanan deliller de açıklanan yönlerden karar yerinde tartışılmamıştır. 6100 sayılı HMK’nin 353/1-a-6. maddesinde, tarafların davanın esasıyla ilgili olarak gösterdikleri uyuşmazlığın çözümünde etkili delillerin toplanmadan veya gösterilen deliller değerlendirilmeden karar verilmiş olması hususu davanın esası incelenmeden kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine duruşma yapmadan kesin olarak karar verilen hallerden sayılmıştır.
Davanın esasıyla ilgili olarak gösterilen “uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin” toplanmaması ile anlaşılması gerekenin hakimin belirli bir yargıya vararak karar vermesinde etkili/esaslı nitelikteki deliller söz edilmekte olup bu özellikte delillerin toplanmaması tahkikatın büyük ölçüde yeniden yapılmasını gerektirir nitelikte ise HMK’nin 353/I-a-6.maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu bakımdan ilk derece mahkemesince uyuşmazlığın giderilmesi için yukarıda açıklanan delillerin toplanmaması ve bu delillere ilişkin herhangi bir değerlendirme yapılmamış olması bakımından davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nin 353/1-a-6.maddesi uyarınca kabulüne ve ilk derece mahkemesinin kararının anılan gerekçelerle kaldırılmasına karar vermek gerekmiştir.

HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
Konya 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/700 …, 2018/329 Karar ve 24/05/2018 tarihli kararının KALDIRILMASINA,
2-HMK.’nin 353/1-a-6.maddesi uyarınca davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye GÖNDERİLMESİNE,
3-İstinaf başvurma harcı dışında alınan istinaf karar ilam harcının istek halinde davacıya İADESİNE,
4-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından istinaf kanun yoluna başvuran lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
5-Davacı tarafça yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince verilecek nihai kararda dikkate alınmasına,
6-Kararın tebliğinin ilk derece mahkemesince yapılmasına,
HMK’nin 353/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu 21/04/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan

Üye

Üye

Katip

NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP, AYRICA FİZİKİ OLARAK İMZALANMAYACAKTIR.
“5070 sayılı Kanun m. 5 ve 6098 sayılı TBK m. 15. uyarınca elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan fiziki imza ile aynı sonucu doğurur.”