Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ

ESAS NO : 2022/2040 (KABUL DÜZELTEREK YENİDEN
KARAR NO : 2023/42 ESAS HAKKINDA KARAR VERİLMESİ)

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 10/10/2022
ESAS NO : 2022/262 E 2022/755 K

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. ..
DAVANIN KONUSU : Zayi Belgesi Verilmesi
KARAR TARİHİ : 03/02/2023
YAZILDIĞI TARİH : 03/03/2023

Yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili, müvekkili olan … Şubesi’nde 10 adet çek yaprağını içeren çek defterinin kaybolduğunun tespit edildiğini, çek hesabı numarasının “…” olduğunu, çek numaralarının “…” olduğunu, keşidecinin “…. Şti” olduğunu, şube yetkililerince defterin kaybolduğuna dair 08/04/2022 tarihinde tutanak düzenlendiğini, dava konusu çek defterinin zayi olması nedeniyle ayrıca suç duyurusunda bulunulacağını belirterek 10 adet çek yaprağını içeren çek defteri hakkında TTK’nın 82. maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesi ve ayrıca zayi olan defter/ yaprakların kötüniyetli şahıslarca ele geçirilerek kullanılması ihtimali bulunduğundan, söz konusu çek yaprakları hakkında ihtiyati tedbir kararı verilmesi talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ
Mahkemece, TTK’nın 82/7. maddesinde zayi belgesi verilebilecek hallerin tahdidi olarak sayıldığı, tacirin bu maddeden yararlanabilmesi için bir taraftan ticari defter ve belgelerin korunması için gerekli dikkat ve ihtimamı göstermiş olmasının diğer taraftan da ziyaa uğramanın onun iradesi dışında/ elinde olmayan bir nedenle meydana gelmiş olmasının zorunlu olduğu, mücbir nedenlerin ispatının bunu iddia eden tacire ait olduğu, somut olayda davacı tarafından müşteri adına düzenlenmiş on sayfa çek defterinin aramalara rağmen bulunamadığından bahisle dava açılsa da, davacının iptalini istediği belgelerin TTK’nın 82/7. maddesi kapsamında ticari defter ve belge niteliği taşımadığından madde kapsamında iptalinin istenemeyeceği, ayrıca kaybolduğu bildirilen ve iptali istenen çek defterinin kaybolma nedeninin de kanunda sayılan hallere girmediği, ilgili maddedeki “gibi” ibaresiyle “yeterli dikkat ve özen gösterildiği halde elde olmayan nedenlerle ticari defter ve belgenin zayi olması”nın kastedildiği belirtilerek davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Davacı vekili, TTK’nın 82. maddesi kapsamında verilen kararın usul ve yasaya açıkça aykırılık teşkil ettiğini, Yargıtay kararlarının da talep ve davanın haklılığını kanıtlar nitelikte olduğunu bildirerek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılması karar verilmesini istemiştir.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Uyuşmazlık; çek iptali için aranan koşulların bulunup bulunmadığına ilişkindir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava; çek iptali isteminden kaynaklanmaktadır.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nın 355. Maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı ancak kamu düzenine ilişkin nedenler re’sen göz önünde tutularak yapılmıştır.
Ankara 3. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından 14/04/2022 tarihli tutanakla ilgili çek defterinin nasıl kaybolduğuna ilişkin beyanda bulunulması için davacı tarafa süre verilmiş ve ayrıca aynı tarihli ara karar ile yaklaşık ispatın yokluğu gerekçesiyle ihtiyati tedbir talebi reddedilmiştir. Ara karar uyarınca davacı vekili tarafından verilen dilekçe ile davaya konu çek defterinin, …’nde bulunan …’nden müvekkilinin … Şubesi’ne teslim edilmek üzere gönderilmekle birlikte kargodan çıkmadığı, banka içi yazışmalar sonucunda defterin kargo esnasında kaybolduğunun tespit edildiği bildirilmiştir.
Davacı tarafça çek defteri hakkında TTK’nın 82. maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesi istenilmiştir. Her ne kadar çek defteri TTK’nın 82. maddesi kapsamında ticari defter ve belge olmadığından bu madde kapsamında zayi belgesi verilmesi mümkün olmasa da HMK’ nın 33. maddesinde düzenlenen “uygulanacak normun hakim tarafından re’sen tespit edilmesi ve uygulanması” ilkesi gereğince hakim, uygulanacak normu kendisi tespit eder ve hukuki nitelendirme bakımından taleple bağlı değildir. Bu kapsamda, davaya konu talebin TTK’nın 818/1-s maddesi atfıyla “kıymetli evrakın zıyası/ çek iptali” olarak değerlendirilmesi gerekir.
TTK’nın 818/1-s maddesinde; “Poliçeye ait aşağıdaki hükümler çek hakkında da uygulanır: … s) İptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası…” şeklinde düzenleme yapılmıştır. Kıymetli evrakın zayi olması halinde iptal talebinde bulunabilecekler ise kıymetli evraka ilişkin genel hükümlerden olan TTK’nın 651/2. maddesinde düzenlenmiştir. Anılan maddeye göre “Kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir.” dolayısıyla zayi sebebiyle çek iptali davası ancak “senedin zıya anındaki yetkili hamili” tarafından açılabilir.
Somut olayda davacı bankanın dava konusu çeklere henüz hamil olmadığı gibi çeklerin de boş olduğu anlaşıldığından mahkemece anılan gerekçelerle davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçelerle davanın reddi kararı doğru değildir.
Açıklanan bu nedenlerle davacı vekilinin istinaf isteminin kısmen kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının HMK’nin 353/1.b.2.maddesi uyarınca düzeltilerek yeniden esas hakkında karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜ ile;
2-Ankara 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/262 Esas, 2022/755 Kara ve 10/10/2022 Tarihli kararının HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince DÜZELTİLEREK YENİDEN ESAS HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE,
3-a)Davanın REDDİNE;
b)Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
c)Davacı tarafından yapılan yargılama giderleri kendi üzerinde bırakılmasına,
d)Davacı tarafından yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde taraflara iadesine,
İstinaf aşamasında yapılan harç masraf yönünden
4-İstinaf Kanun yoluna başvuran davacı tarafça yatırılan istinaf karar ve ilam harcının talep halinde yatırana iadesine,
5-HMK’nun 333.maddesi gereğince gider avansından kalanının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
6-Kararın tebliğinin İlk Derece Mahkemesince yapılmasına,
Dair; dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda HMK’nun 362/1.maddesi gereğince miktar itibariyle kesin olmak üzere 03/02/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan…
e-imzalıdır

Üye…
e-imzalıdır

Üye…
e-imzalıdır

Katip…
e-imzalıdır

NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP, AYRICA FİZİKİ OLARAK İMZALANMAYACAKTIR.
“5070 sayılı Kanun m. 5 ve 6098 sayılı TBK m. 15. uyarınca elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan fiziki imza ile aynı sonucu doğurur.”