Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ

… (ESASTAN RET )
….

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
….
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 19/10/2017
ESAS-KARAR NO …
DAVANIN KONUSU : İtirazın İptali
KARAR TARİHİ : 30/12/2021
YAZILDIĞI TARİH : 07/01/2022

Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352.maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili, davalı … tarafından 13/06/2013 tarihinde yapılan 2013/37285 ihale kayıt nolu Motorin Alımı İhalesinin 1.Grup …kısmının davacı müvekkili lehine sonuçlandığını, sonrasında davalının 16/07/2013 tarihli yazısı ile ihale kararındaki bedel üzerinden %05,69 (binde beş virgül altmış dokuz) oranında hesaplanan 211.801,00 TL sözleşme karar pulu bedelinin ödenmesini müvekkilinden talep ettiğini, oysa damga vergisi kanununa ekli (1) sayılı tablonu II/2 bendinde “ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğine haiz kurumların her türlü ihale kararlarının %05,69 oranında ihale karar puluna tabi olduğunun hükme bağlandığını, 27/11/1984 tarih ve ….. sayılı resmi gazetede yayınlanan ana statüsünde davalı …’nin, tüzel kişiliğe haiz faaliyetlerinde özerk, özel hukuk hükümlerine tabi bir iktisadi devlet teşekkülü olduğu ve kuruluşunun, 08/06/1984 tarih ve 233 sayılı kanun hükmünde kararnameye dayandığının belirtildiğini, davacı şirket tarafından damga vergisi kanununa ekli 1 sayılı tablonun II/2 sayılı bendinde düzenlenen koşulların gerçekleşmediğini, bu nedenle ihale karar pulunun doğmadığını, ancak itirazlarının kabul görmediğini ve sözleşmenin düzenlenmesinin ön koşulu olarak kendilerinden talep edilen 211.801,00 TL tutarındaki ihale karar pulu bedelini 18/07/2013 tarihli ihtirazi kayıt yazısı ile ve her türlü yasal hakları saklı tutularak aynı gün davalı …’nin banka hesabına ödendiğini, akabinde taraflar arasında 24/07/2013 tarihinde motorin mal alımına ait sözleşmenin düzenlendiğini, müvekkili şirketin ihale karar pulu tahakkukunun kendisinden tahsil edilmiş olmasının hukuka aykırı ve yasal dayanaktan yoksun olduğu gerekçesi ile Ankara 1. … Mahkemesinde 2013/1580 Esas sayılı dosyası ile iptal davası ikame ederek, ihale karar pulunun red ve iadesine karar verilmesini talep ve dava ettiğini, mahkemece davalının resmi daire olmaması nedeni ile, verginin mükellefi ve sorumlusunun davalı olduğunu ve verginin davalı tarafından ödenmesi gerektiğine hükmedildiğini, davalının 28/05/2015 tarihli yazısı ile müvekkili şirkete Ankara 1. … Mahkemesinin 19/03/2014 tarihi 2013/1580 esas 2014/454 karar sayılı kararı üzerine … … Dairesi Müdürlüğünün ilgili ihale kararı nedeni ile ihale karar pulunu … cezası ve gecikme faizi ile birlikte 445.150,64 TL olarak tarh ve tahakkuk ettirerek davalıdan talep ettiğini ve talep edilen bedelin davalı tarafından bağlı olduğu … dairesine ödendiğini, ödenen bu bedelin yazının tebliğ tarihinden itibaren 10 iş günü içerisinde davacı şirketçe davalının … Bankası nezdindeki hesabına ödenmesinin talep edildiğini, aksi takdirde sözü edilen tutarın müvekkili şirketin doğmuş ve doğacak alacaklarına mahsup edileceğinin bildirildiğini, davacı şirketin 12/06/2015 tarihli yazısı ile davalıya, bağlı olduğu … dairesi tarafından salındığı belirtilen 445.150,64 TL tutarındaki …, ceza ve faizin, herhangi bir itiraz uzlaşma veya yargı yoluna başvurulmaksızın ödenerek, devamında da cezalı tutarın müvekkili şirketten talep edilmesinin haksız ve hukuka aykırı olduğunun bildirilerek itirazda bulunulduğunu, ancak davalının 15/06/2015 tarihli yazısı ile müvekkili şirketin davalı şirket nezdinde doğmuş olan hak edişinden 445.150,64 TL’nin mahsup edilmek sureti ile tahsil edildiğinin bildirildiğini, söz konusu ihale karar pulunun ödenmesinden davalının sorumlu olduğunu, 445.150,64 TL’yi davacı şirketin hak edişinden mahsup etmesinin haksız ve hukuka aykırı olduğunu belirterek şimdilik damga vergisi (ihale karar pulu) aslı dışındaki … ziyaı cezası ile gecikme faizini oluşturan 233.349,64 TL’lik kısmın kesinti tarihi olan 15/06/2015 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı vekili, davalı … tarafından … hatası sonucu haksız olarak tahsil edilen 445.150,64 TL’nin ödeme tarihi olan 14/10/2014 tarihinden itibaren 6183 sayılı kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanacak faizi ile birlikte davalı …’ye red ve iadesine karar verilmesi istemi ile, Maliye Bakanlığı aleyhine Ankara 6. … Mahkemesinin 2015/952 Esasında kayıtlı açılan davanın sonucunun bekletici mesele yapılması gerektiğini, davacı şirketin sözleşmeden kaynaklı bir ihtilafı yanlış bir şekilde … mahkemesine taşıdığını, kesinleşmemiş ve hatalı bir kararın uygulanması için … dairesine başvurarak … dairesinin yanlış bir işleme sevkettiğini, davalı …’nin zamanında ödediği damga vergisinin kendisine iadesine sebebiyet verdiğini, davacı şirketin bu hataya yol açmakla davalı …’yi zarara uğrattığını bildirerek davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ
Mahkemece, toplanan delillere ve tüm dosya kapsamına göre, davacı …’nin davalının hak edişinden 15/06/2015 tarihinde 445.150,64 TL kesinti yapmasının haksız olduğu belirtilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
İstinaf eden-davalı vekili tarafından;
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunun yeterli araştırma ve incelemeyi içermediği, müvekkili tarafından açılan Ankara 6. … Mahkemesinin 2015/952 Esasında kayıtlı açılan davanın sonucunun bekletici mesele yapılması gerektiği, davacı şirketin sözleşmeden kaynaklı bir ihtilafı yanlış bir şekilde … mahkemesine taşıdığı, kesinleşmemiş ve hatalı bir kararın uygulanması için … dairesine başvurarak … dairesinin yanlış bir işleme sevkettiği, davalı …’nin zamanında ödediği damga vergisinin kendisine iadesine sebebiyet verdiği, her türlü … ve harçtan sözleşme gereğince davalının sorumlu olduğu bildirilerek başvurulmuştur.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Uyuşmazlık taraflar arasındaki sözleşme kapsamında ihale karar pulundan kimin sorumlu olduğu noktasında toplanmaktadır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, taraflar arasındaki satım sözleşmesi kapsamında ihale karar pulu bedeline ilişkin haksız tahsil edilen bedelin iadesi istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
Dosya kapsamında alınan bilirkişi raporunda davalı idare olan … Müdürlüğünün resmi daire olmadığı, kamu tüzel kişiliğine haiz kamu kurumu olduğu resmi daire olmadığı anlaşılan … Müdürlüğünün kamu tüzel kişiliğine haiz olması nedeni ile bu kurum tarafından yapılan ihalelere ilişkin alınan ihale kararlarının 488 sayılı damga vergisi kanununun ekli (1) sayılı tablonun II/2. fıkrasına göre 2013 yılı içen binde 5,69 oranında damga vergisine tabi olduğu, yapılan ihale bedeli olan 37.223.298,00 TL üzerinden hesaplanması gereken damga vergisi tutarının 211.801,00 TL olduğu, ….. Vergisi Kanunu’nun 3/1. maddesine göre uyuşmazlığa konu damga vergisinin mükellefinin ihale kararını alan davalı … … Müdürlüğü olduğu ve resmi daire statüsünde olmadığından Damga Vergisi Kanunu’nun 3/II. maddesinin somut uyuşmazlıkta uygulama alanı bulamayacağı, vergiyi doğuran olayın, ihale makamı tarafından imza edilen ve ikinci bir tarafı bulunmayan ihale kararından kaynaklanan bir kamu hukuki işlemi olduğu ve taraflar arasında imzalanan 24/07/2013 tarihli motorin mal alımına ait sözleşmeden kaynaklanmadığı, davalı … … Müdürlüğünün iddiasını dayandırdığı 24/07/2013 tarihli “motorin mal alımına ait sözleşmesi” nin 7., 8. ve 16. maddeleri ile sözleşmenin eki “açık ihale usulü ile ihale edilen motorin alım idari şartnamesinin 44.6. maddesi incelendiğinde, ihale kararından doğan damga vergisinden davacı … A.Ş’nin sorumlu olduğunu gösterir bir hükme rastlanılmadığı, dolayısı ile… Kanununun 3/I. maddesi gereği ihale kararını imza eden davalı … … Müdürlüğünün, ihale kararından doğan damga vergisinin mükellefi olduğunu ve bu yükümlülüğü davacı … A.Ş’ne gerek damga vergisi kanununu madde 3/II ye dayanarak, gerekse de motorin mal alımına ait sözleşmenin 7., 8. ve 16. maddeleri ile sözleşmenin eki “açık ihale usulü ile ihale edilen motorin alımı idari şartnamesi ” nin 44.6. maddesine dayanarak yükleyemeyeceği, mevcut davanın konusu teşkil eden ve Ankara 1. … Mahkemesi tarafından verilen 19/03/2014 tarih ve 2013/1580 Esas, 2014/454 Karar sayılı kararın gerekçe bölümünde, “… … … Müdürlüğünün kamu tüzel kişiliğini haiz bulunmasına karşın ayrı tüzel kişiliğinden dolayı damga vergisi kanunu kapsamındaki resmi dairelere dahil olmaması nedeni ile aldığı ihale kararının damga vergisinin ihale kararını alan iş bu idareden aranması gerekeceğinden, ihtirazi kayıtla ödenen damga vergisinin red ve iadesi hukuka uygun olacaktır.” şeklindeki açıklamadan hareketle … … Dairesi tarafından davalı … … Müdürlüğü aleyhine cezalı damga vergisi tarhiyatı yapıldığı anlaşılmakta olup, bu konuda davacı … A.Ş’nin herhangi bir kusurlu hareketine rastlanılmadığı gibi, davalı … … Müdürlüğünün de 445.150,64 TL tutarındaki … ve cezalarını Ankara 6. … Mahkemesi’nde ayrı bir dava konusu yaptığı, davalı … … Müdürlüğü tarafından uyuşmazlığa konu edilen 445.150,64 TL tutarındaki … ve cezalarının 15/06/2015 tarihinde davacı şirketin hak edişinden mahsup edilmesinin hukuka aykırı olduğu bildirilmiştir.
Taraflar arasında 24.07.2013 tarihinde imzalanan “….. nin 7 nci, 8 inci ve 16 ncı maddeleri ile sözleşme eki “AÇIK İHALE USÜLÜ İLE İHALE EDİLEN MOTORİN ALIMI İDARİ ŞARTNAMESİ”nin 44.6. maddesidir.
Sözleşmenin 8.2. maddesinin (1) nolu bendinde idari şartnamenin sözleşmenin eki olduğu açıkça yazılmaktadır ve idari şartname firma yetkilisince her sayfası ayrı ayrı olmak üzere imzalanmış, dolayısı ile bu hüküm firmaca kabul edilmiştir.
Mal ve hizmet alımı ihalelerine ilişkin idari şartnamenin 44.6. maddesinde de “Sözleşmenin imzalanmasına ilişkin her türlü …, resim ve harçlar ile diğer sözleşme giderleri yükleniciye aittir.” denmektedir. ……firması ile davalı arasında akdedilen sözleşmenin 7.1.1 maddesinde ise “Taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin ilgili mevzuat gereğince ödenecek …(KDV hariç), resim, harç ve benzeri giderler sözleşme bedeline dahildir” denilmektedir.
Sözleşmenin 16.1.1. maddesinde ise yüklenicinin “sözleşme konusu nolu/işi sözleşme ve ihale dokümanlarına göre belirtilen süre, miktar ve bedel dahilinde gerçekleştirmeyi, oluşabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak gidermeyi kabul ve taaahhüt eder.” denildikten sonra, 16.1.2. maddesinde de “yüklenici kanun, tüzük, yönetmelik ve benzeri mevzuat hükümlerine de uymakla hükümlüdür. Yüklenicinin bu yükümlülüğünü ihlal etmesi nedeni ile ortaya çıkan zararlar ile üçüncü kişilere, çevreye veya idare personeline verilen zarar ve ziyandan yüklenici sorumludur.” denilmektedir.
Sözleşme eki idari şartnamenin 44.6. maddesinde ise; sözleşmenin imzalanmasına ilişkin her türlü …, resim ve harçlar ile diğer sözleşme giderlerinin yükleniciye ait olduğu açıkça belirtilmektedir.
Ankara 1. … Mahkemesi’nin 2013/1580 E. sayılı dosyasının UYAP üzerinden gönderilen örneğinin incelenmesinden davacı ……A.Ş. tarafından davalı Ankara … Dairesi Başkanlığı’na karşı açılan davada davacı ile davalı arasındaki sözleşme kapsamında Damga Vergisi Kanunu uyarınca resmi daire niteliğine sahip olmamakla birlikte kamu tüzel kişiliğine haiz … … Müdürlüğü tarafından alınan ihale kararları da damga vergisine tabi olacağından, davacı tarafından ihtirazi kayıtla ödenen damga vergisinin iadesi istemli olarak açılan davanın reddine karar verildiği, kararın 06.02.2020 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Ankara 6. … Mahkemesi’nin 2015/952 E. sayılı dosyasının UYAP üzerinden incelenmesinden davalı tarafından … aleyhine davacı ile davalı arasındaki sözleşme kapsamında davanın reddine karar verildiği, kararın temyiz edilmesi üzerine onandığı anlaşılmıştır.
Somut olayda vergiyi doğuran olayın, davalı … … Müdürlüğü tarafından tek başına imza edilen ve ikinci bir tarafı bulunmayan “ihale kararı” kaynaklı bir kamu hukuki işlemi olduğu, taraflar arasında imzalanan 24/07/2013 tarihli motorin mal alımına ait sözleşmeden kaynaklanmadığı, Damga Vergisi Kanununun 3/1. maddesine göre, uyuşmazlığa konu ihale kararından doğan damga vergisinin mükellefinin, ihale kararını tek başına alan davalı … … Müdürlüğü olduğu ve ayrıca davalının resmi daire statüsünün de bulunmadığı dikkate alındığında Damga Vergisinin Kanunun 3/II. maddesinin de somut uyuşmazlıkta uygulama alanı bulamayacağı, anlaşılmaktadır.
Mevcut davanın konusu teşkil eden ve Ankara 1. … Mahkemesi tarafından verilen 19/03/2014 tarih ve 2013/1580 Esas, 2014/454 Karar sayılı kararın gerekçe bölümünde, “… … … Müdürlüğünün kamu tüzel kişiliğini haiz bulunmasına karşın ayrı tüzel kişiliğinden dolayı damga vergisi kanunu kapsamındaki resmi dairelere dahil olmaması nedeni ile aldığı ihale kararının damga vergisinin ihale kararını alan iş bu idareden aranması gerekeceğinden, ihtirazi kayıtla ödenen damga vergisinin red ve iadesi hukuka uygun olacaktır.” şeklindeki açıklamadan hareketle … … Dairesi tarafından davalı … … Müdürlüğü aleyhine cezalı damga vergisi tarhiyatı yapıldığı anlaşılmakta olup, bu konuda davacı … A.Ş’nin herhangi bir kusurlu hareketine rastlanılmadığı gibi, davalı … … Müdürlüğünün de 445.150,64 TL tutarındaki … ve cezalarını Ankara 6. … Mahkemesinde ayrı bir dava konusu yaptığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, yargılamanın HMK’da düzenlenen usul kurallarına uygun olarak yapılmış olmasına, kamu düzenine aykırılık hallerinin bulunmamasına, dosya kapsamındaki bilgi, belge ve toplanan deliller değerlendirilip yasal düzenlemelere uygun isabetli, yeterli gerekçeyle karar verilmiş olmasına, ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırılığın olmamasına göre davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1.maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 15.940,11.-TL istinaf karar ve ilam harcından, peşin alınan 3.986,00.-TL harcın mahsubu ile bakiye 11.954,11.-TL harcın istinaf eden davalıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
3-İstinaf eden tarafından yapılan istinaf posta giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından karşı taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
5-HMK’nin 333.maddesi gereğince gider avansından kalanının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
6-Kararın tebliğinin Dairemizce yapılmasına,
HMK’nin 353/1-b-1 maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda 361/1. maddesi gereğince kararın tebliği tarihinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi ya da buraya gönderilmek üzere temyiz edenin bulunduğu yer Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi veya İlk Derece Mahkemesine verilecek dilekçe ile Yargıtay temyiz yasa yolu açık olmak üzere, 30/12/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
….

NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP, AYRICA FİZİKİ OLARAK İMZALANMAYACAKTIR.
“5070 sayılı Kanun m. 5 ve 6098 sayılı TBK m. 15. uyarınca elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan fiziki imza ile aynı sonucu doğurur.”