Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2021/788 – 2023/1257

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ

ESAS NO : 2021/788 ( KABUL KALDIRMA)
KARAR NO : 2023/1257

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 10/02/2021
ESAS-KARAR NO : 2019/638 E 2021/79 K

DAVACILAR :
VEKİLİ :
DAVALI :

DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit
KARAR TARİHİ : 05/10/2023
YAZILDIĞI TARİH : 25/10/2023

Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili; müvekkilinin davalıya mermer siparişi üzerine davalıya avans olarak 30/11/2019 tarihi ve 40.000,00TL bedelli çeki verdiğini, siparişe konu malların davalı tarafından teslim edilmediğini, bedelsiz kalan çekin iade edilmediğini, ciro edildiğini belirterek müvekkilinin bedelsiz kalan çek nedeniyle borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı vekili; davalıya usulüne uygun davetiye tebliğine rağmen yargılamaya katılmadığı gibi cevapta vermemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ
Mahkemece: İspat yükü üzerinde olan davacı tarafça 30/11/2019 tarihli 40.000,00 TL bedelli çekin avans olarak verildiği ve malın teslim alınmadığı iddiasının usulüne uygun delillerle ispat edilemediği gerekçesiyle ispatlanamayan davanın reddine karar verilmiş, hükme karşı davacı vekilince istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Davacı vekili; dava konusu olay incelendiğinde mal alımı konusunda anlaşıldığı ve buna karşılık çek keşide edildiği, ancak davalı tarafından teslim edilmeyen var olmayan mermerlerin teslim edilmediğinin ispatının mümkün olmayıp, şayet teslim edildiyse karşı yan tarafından sevk irsaliyesi gibi herhangi bir belge ibrazı ile bu husus kolayca ispatlanabilecekken ne mahkeme tarafından karşı yandan ispata ilişkin delil istenmiş, ne de karşı yan dosyaya herhangi bir delil ibraz edemediğini, teslim edilmemiş olan mermerlerin teslim edilmediğini ispatlayamadığımız gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinin açıkça hukuk mantığına aykırı bulunduğunu, belirterek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Uyuşmazlık avans iddiasına konu çekler nedeniyle davacının borçlu bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava; İİK’nın 72.maddesi gereği, mal bedeli olarak verilen çekin avans olarak verildiği, mal teslimi gerçekleşmediği bedelsiz olan çekin lehtar tarafından tahsil edildiği bedelsiz olan çek nedeniyle lehtar davalıya karşı borçlu olunmadığının tespiti stemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355.madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Mahkemece davacıya ait ticari defter kayıt ve belgelerin incelenmesi yönünde mali müşavir bilirkişi tarafından düzenlenen raporda davacı vekilinin defterlerinde davaya konu çekin kayıtlı olduğu tespiti yapılmış ancak çekin avans çeki olup olmadığı ne şekilde muhasebeleştirildiği hususunda bir açıklık bulunmamaktadır. Davacının defterlerinin usulüne uygun tutulduğu ancak davalı yan ticari defter kayıtlarını ibraz etmemiştir.
Davacı, kambiyo senedinden dolayı borçlu olmadığının tespitini istediğine göre, konunun hem kambiyo hem de ispat hukuku açısından ele alınıp, değerlendirilmesi gerekir.
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 201.maddesi gereğince; yazılı bir belgeye (senede) bağlanmış olan her çeşit iddiaya karşı defi olarak ileri sürülen hususların tanıkla ispatlanması mümkün değildir.
Somut olayda, davacının ileri sürdüğü iddiaların varlığını yazılı delille ispat yükü altında olduğunun kabulü gereklidir.
Davacı davaya konu çekin avans olarak verildiğini, davalı tarafından üzerine düşen edimin yerine getirilmediği olgusuna dayanmış ve borcu bulunmadığını ileri sürerek iş bu davayı açmıştır.
Davacı malın kendisine teslim edilmediğini ileri sürerek, mal bedeli olarak verdiği çek nedeniyle borçlu olmadığını başka bir deyişle davacı, keşide ettiği avans ödemesi olarak verdiği çekin bedelsiz kaldığını iddia etmektedir.
TBK’nun 207/2 maddesi gereğince, sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça veya aksine bir adet bulunmadıkça satıcı ve alıcı borçlarını aynı anda ifa etmekle yükümlüdürler. Bu bakımdan bir satışta satıcı ve alıcının borçlarını aynı anda ifa ettikleri hususu bir karinedir. Bu karinenin aksini iddia eden taraf bunu ispat etmek zorundadır.
Somut olayda davacı ispat külfeti altındadır ve çekin avans olduğunu ve malı teslim almadığını ispatlamalıdır.
Bir vakıayı ispat yükü kendisine düşen taraf o vakıayı başka delillerle ispat edemezse diğer tarafa yemin teklif eder. Yemin teklifini ispat yükü kendisine düşen taraf yapar. Yemin teklifine dayanan taraf bunu dava dilekçesinde veya cevap dilekçesinde açıkça belirtmesi gerekir. Mahkeme ancak bu halde (dava dilekçesinde veya cevap lahiyasında yemin deliline dayanıldığının bildirilmesi halinde) yemin teklifini hatırlatmakla yükümlüdür. Kendisine yemin teklif edilen taraf, yemin teklifinin kabulünden sonra, usulüne uygun biçimde (HMK m. 233) yemin eder ise, yemin teklif eden tarafın iddia ettiği vakıanın mevcut olmadığı kesin delil ile ispat edilmiş olur. Yemin teklif eden taraf, bundan sonra iddiasını ispat için başkaca delil gösteremez.
Davacı yan dava konusu çekin avans olarak verildiği, mal teslim edilmediği iddiasına dayanmış olup davacının iddiasının kesin delillerle kanıtlanması gerektiği, bu kapsamda yazılı delil sunamadığı anlaşılmışsa da davacının yemin deliline de dayandığı görülmekle mahkemece davacıya karşı tarafa yönelik olarak yemin teklif etme hakkı hatırlatılmadan, yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Bu durumda, davacının yemin teklif etme hakkının hatırlatılması suretiyle oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, dava dosyasının kapsamı ile mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri birlikte değerlendirildiğinde; mahkemenin hüküm kurmasını sağlayacak olan tüm esaslı delillerin toplanmamış, mahkemece değerlendirilmemiş olması nedeniyle, davacı yanın istinaf başvurusunun açıklanan nedenlerden ötürü kabulüne, yerel mahkeme kararının 6100 sayılı HMK’nun 353/1-a-6.maddesi uyarınca kaldırılmasına ve dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
Ankara 9. Asliye Ticaret Mahkemesi, 2019/638Esas, 2021/79Karar ve 10/02/2021 tarihli kararının KALDIRILMASINA,
2-HMK.’nin 353/1-a-6.maddesi uyarınca davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye GÖNDERİLMESİNE,
3-İstinaf başvurma harcı dışında alınan istinaf karar ilam harcının istek halinde yatırana İADESİNE,
4-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından istinaf kanun yoluna başvuran lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
5-Davacı tarafça yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince verilecek nihai kararda dikkate alınmasına,
6-Kararın tebliğinin ilk derece mahkemesince yapılmasına,
HMK’nin 362/1-g maddesi gereğince kesin olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu 05/10/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan
e-imzalıdır
Üye
e-imzalıdır
Üye
e-imzalıdır
Katip
e-imzalıdır

NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP, AYRICA FİZİKİ OLARAK İMZALANMAYACAKTIR.
“5070 sayılı Kanun m. 5 ve 6098 sayılı TBK m. 15. uyarınca elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan fiziki imza ile aynı sonucu doğurur.”