Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

.. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ
.

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ… 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 14/04/2021
ESAS-KARAR NO :…
DAVANIN KONUSU : Alacak
KARAR TARİHİ : 14/10/2022
YAZILDIĞI TARİH : 08/11/2022

Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili; müvekkili ile davalı arasında…Bakanlığınca izin verilen … üye ülke menşeli teknik şartnameye uygun 7000 ton dondurulmuş karkas etin ithali için 02/10/2017 tarihli sözleşmenin bağıtlandığını, sözleşme gereği davalıya, 1.036.000 EURO teminat verdiğini ancak davalının 21/01/2018 tarihinde sözleşmeyi müvekkilinin sözleşmede belirlenen sürede mal teslimi yapılmadığından bahisle feshederek teminatı irat kaydederek ayrıca akde aykırılık nedeniyle cezai şart tahakkuku yapılarak 1.989.772,98 EURO bedeli taraflar arasındaki bir başka sözleşme olan 05/10/2017 tarihli 34 bin ton karkas et sözleşmesi gereği hak edişlerden tahsil edildiğini, oysaki müvekkilinden kaynaklanan herhangi bir gecikmenin söz konusu olmadığını, sözleşmenin haksız feshedildiğini, belirterek davalı tarafından haksız yere tahsil edilen toplam 3.025.772,98 EURO’nun işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı vekili; … Bakanlığınca izin verilen … üye ülke menşeli teknik şartnameye uygun 7.000 ton dondurulmuş karkas etin ithali için taraflar arasında 02/10/2017 tarihli sözleşmenin imzalanması sonrasında müvekkiline 1.036.000 EURO teminat verildiği ancak sözleşmede belirlenen sürede mal teslimi yapılmadığı için feshedilerek teminatın irat kaydedildiğini, sözleşme ile belirlenen gecikme nedeniyle cezai şart tahakkuku yapılarak 1.989.772,98 EURO’ nun M.K.950.maddesi gereği başka sözleşmeden kaynaklı olarak hapis hakkının kullanılarak tahsil edildiğini, sözleşmenin haklı nedenlerle feshedildiğini bildirerek haksız ve dayanaksız davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ:
Mahkemece; benimsenen bilirkişi kurulu raporu doğrultusunda: Davacı tarafından bir kısım malların teslimatının yapıldığı, bir kısım malların davalı kurumun sözleşme uyarınca belirlenen kombinalarına teslimat için götürülmesine rağmen kapasite ve diğer bazı sebeplerden dolayı teslim alma işinin kurum tarafından geç yapıldığı, sözleşmeye göre sözleşmenin imzalanmasından sonra oluşturulacak veteriner hekim heyeti tarafından teknik şartnameye göre hayvan ırklarının belirlenmesi gerektiği ancak kurumun oluşturduğu bu heyet tarafından hayvan ırkı belirlemede ihtilafa düşülmesi nedeniyle sürecin uzadığı ve bunun için 6 günlük ek süre tanındığı, idareden kaynaklanan geç teslimlerden dolayı çeşitli tarihlerde toplam 76 günlük ek süre verildiği, bu durumda sözleşmenin süresi 06/03/2018 tarihine kadar uzamış olduğu halde davalı kurum tarafından 23/01/2018 tarihinde sözleşmenin tamamlanmasına 43 gün kala sözleşmeyi feshettiği, yapılan fesih işleminin haksız olduğu sözleşmenin feshi nedeniyle nakde çevrilen teminat mektubu bedelinin davacı tarafa iadesine karar vermek gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş, hükme karşı taraflarca ayrı ayrı istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ
I-)Davacı vekili; ilk derece mahkemesinin vekalet ücreti hesaplamasının hatalı olduğunu, yapılacak inceleme sonucu yeni kurulacak hükümde tahsiline karar verilen yabancı para alacağının, karar tarihi itibariyle Türkiye Cumhuriyeti …. …. efektif satış kuru üzerinden TL’ye çevrilerek hesaplanacak vekalet ücretine karar verilmesini istemiştir.
II-)Davalı vekili, davacının teslim gecikmelerinden sorumlu olmadığı iddiasıyla eldeki davayı açtığını ancak dosyaya iddialarını ispat kapsamında herhangi bir delil sunamadığını taraflara arasındaki yazışmalar kapsamında bilirkişi heyetinin yanılgılı tespitleriyle karar verildiğini ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Uyuşmazlık; taraflar arasındaki sözleşme kapsamında ifaya ekli cezai şart niteliğindeki gecikme cezasının ve teminat mektubunun nakde tahvili uygulamasına ilişkin koşulların oluşup oluşmadığı hususuna ilişkindir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava; satım sözleşmesine dayalı ifaya ekli cezai şart ve teminat mektubunun nakde tahvili nedeniyle menfi tespit /istirdat talebine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
Taraflar arasında 02/10/2017 tarihli sözleşme imzalanmış olup …. menşeli 7000 ton dondurulmuş sığır karkas et ithalatının yurt dışından ithal edilerek davalıya teslim edileceğini, işin bedelinin toplam 25.900.000 EURO olduğu, teslim yer ve şeklinin 6.maddede düzenlendiği davalıya ait çeşitli illerdeki et kombinası müdürlüğüne tesliminin ön görüldüğü, 13.maddeye göre ilk mal teslimatının sözleşmenin imzalandığı tarihten en geç 20 gün sonra yapılacağı, teslimatın sözleşme tarihinden itibaren 80 gün sonra tamamlanacağı belirlenmiştir.
Davacı; sözleşmede belirlenen süreler içinde edimini ifa edememesinin sebebinin davalıdan kaynaklandığı, gecikme nedeniyle sözleşmenin haksız feshedilerek teminatın irat kaydıyla, cezai şart tahakkuku yapıldığı iddiasıyla borçsuzluğunun tespiti ile istirdat talebinde bulunmuştur.
Davacı yan süresi içinde edimini ifa edememeyi davalının kusuruna bağlamıştır. Hayvan ırkları konusunda idarenin tereddüdü etleri taşıyan tırların sınır kapısında beklemek zorunda kalması, kesimhanenin onaylanmaması ve varış noktalarında etlerin boşaltılacağı kombinaların yetersiz oluşuna bağlamıştır.
Hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda; hayvan ırkları ile ilgili davalı tarafından ihtilafa düşmesi sebebiyle Polonya’da bulunan……isimli kesimhane onaylarının…Bakanlığınca iptal edilmesi sonucu kesimlerin ve sevkiyatın durdurulması, yeni kesimhanelere onay verilmesi süreci, davalı idarenin depolarında yeterli düzeyde yer olmaması/kapasitesi sebebiyle gelen tırların boşaltılmamasındaki geçen süreler, tırların boşaltılmaması sebebiyle ardışık sevkıyatın zaman açışından aksaması, idarenin belirlediği veteriner hekimlerin görevlendirilmesi ve mezbahaneye geç intikal etmeleri, idarenin muayene ve kabul komisyon işlemlerinin geç yapılmış olması nedenleriyle edimin ifası sürecinde davacı yükleniciden kaynaklanmayan geç teslimlerin gerçekleştiğini ve bu geç teslimin de idareden kaynaklandığı tespit edilmiş ise de davacının iddialarını ispat kapsamında dosya arasına yazılı delilleri kazandırılarak satıma konu malların partiler halinde belirtilen tarihlerde ve belirtilen teslim yerlerine belirtilen miktarda … teslim edileceğinin bağıtlandığı, sözleşmenin teslimatın gecikmesi halinde teslim programına göre zamanında teslim edilmeyen mal bedelinin %0,5 oranında gecikme cezası uygulanacağı, gecikme cezasının hiçbir uyarıya gerek kalmaksızın önceden satıcının alacaklarından tahsil edileceği düzenlendiği gözetilerek cezai şart tutarının hesaplanarak taraflar arasındaki alacak borç tutarının belirlenmesi gerekirken soyut dosya kapsamı ile bağdaşmayan gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Taraflar arasındaki sözleşme hükümleri ve satışın da … satış olduğu gözetilerek bir karar verilmesi gerekirken bu konuda araştırma ve incelemeyi içermeyen eksik ve yetersiz bilirkişi raporunun hükme esas alınması doğru olmadığı gibi yukarıda açıklanan uyuşmazlığın da çözümü noktasında taraflar arasında Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesininde görülen ve hükme bağlanan 2018 /404 Esas, 2021/151 Karar sayılı dosyasında alınan bilirkişi heyeti raporu da değerlendirilerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken uyuşmazlık tam olarak giderilmeden karar verilmesi isabetsizdir.
O halde mahkemece yapılacak iş, yukarıda niteliği belirlenen uyuşmazlık çerçevesinde, konusunda uzman sektör bilirkişisi de dahil edilerek, bilirkişi kurulundan tarafların tüm ticari ilişki kapsamındaki sözleşme hükümleri ve yazılı deliller üzerinde yeniden inceleme yapılarak öncelikle sözleşmenin niteliği ortaya konularak sözleşmenin feshi şartlarının oluşup olmadığı, tüm deliller birlikte değerlendirildikten sonra davacının talep edebileceği alacak kaleminin tayiniyle varılacak uygun sonuç dairesinde karar vermekten ibarettir.
Dava dosyasının kapsamı ile mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri birlikte değerlendirildiğinde; mahkemenin hüküm kurmasını sağlayacak olan tüm esaslı delillerin toplanmamış, mahkemece değerlendirilmemiş olması nedeniyle, davalının istinaf başvurusunun açıklanan nedenlerden ötürü kabulüne, davacının istinaf sebeplerinin şimdilik incelenmesine yer olmadığına mahkeme kararının 6100 sayılı HMK’nun 353/1-a-6.maddesi uyarınca kaldırılmasına ve dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi, 2018/137Esas, 2021/303Karar ve 14/04/2021 tarihli kararının KALDIRILMASINA,
2-HMK.’nin 353/1-a-6.maddesi uyarınca davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye GÖNDERİLMESİNE,
3-İstinaf başvurma harcı dışında alınan istinaf karar ilam harcının istek halinde yatıranlara İADESİNE,
4-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından istinaf kanun yoluna başvuran lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
5-Taraflarca yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince verilecek nihai kararda dikkate alınmasına,
6-Kararın tebliğinin ilk derece mahkemesince yapılmasına,
HMK’nin 353/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu 14/10/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan…
e-imzalıdır

Üye…
e-imzalıdır

Üye…
e-imzalıdır

Katip…
e-imzalıdır

NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP, AYRICA FİZİKİ OLARAK İMZALANMAYACAKTIR.
“5070 sayılı Kanun m. 5 ve 6098 sayılı TBK m. 15. uyarınca elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan fiziki imza ile aynı sonucu doğurur.”