Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ

ESAS NO : 2020/602 (ESASTAN RET )
KARAR NO : 2023/162

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 14/10/2019
ESAS-KARAR NO : 2016/360 E 2019/723 K

DAVACI :
VEKİLLERİ :
DAVALILAR :
VEKİLLİ :
DAVANIN KONUSU : Alacak
KARAR TARİHİ : 17/02/2023
YAZILDIĞI TARİH : 20/02/2023

Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi davacı ve davalı şirket vekili tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı şirket arasında iki adet akaryakıt istasyonu için iki adet bayilik sözleşmesinin imzalandığını, diğer davalı …’ın sözleşme ekinde imzaladığı kefaletname ile kefalet limiti kapsamında müşterek ve müteselsilen kefil olduğunu, davalı şirket ile … Köyündeki akaryakıt istasyonu için imzalanan 30/10/2014 tarihli beş yıllık akaryakıt bayiliği sözleşmesi gereğince davalı şirketin satmayı üstlendiği yıllık 100 m3 (84 ton) beyaz üründen birinci cari yılda sadece 26.99 ton beyaz ürün satın aldığını, ikinci cari yılda ürün almadığını, geçen sürede kıstelyevm hesabına göre 107,47 ton beyaz ürün alması gerekirken 80,48 ton eksik alım yaptığını, sözleşme gereğince yerine getirilmeyen taahhüdün her bir tonu için TCMB döviz satış kuru üzerinden hesaplanmak üzere 150.00 USD karşılığı TL kar kaybı olarak ödemeyi taahhüt ettiğini, davalının bu şekilde 12.072,60 USD kar kaybına neden olduğunu, … Mevkinde bulunan akaryakıt istasyonu için imzalanan 28/11/2014 tarihli beş yıl süreli akaryakıt bayiliği sözleşmesi gereğince davalı şirketin satmayı üstlendiği yıllık 500 m3 (420 ton) beyaz üründen birinci cari yılda sadece 68,32 ton beyaz ürün satın aldığını, ikinci cari yılda ürün almadığını, geçen sürede kıstelyevm hesabına göre 574,19 ton beyaz ürün alması gerekirken 505,87 ton eksik alım yaptığını, sözleşme gereği yerine getirilemeyen taahhüdün her bir tonu için TCMB döviz satış kuru üzerinden hesaplanmak üzere 150,00 USD karşılığı TL kar kaybı olarak ödemeyi taahhüt ettiğini, sözleşme süresi içerisinde toplamda 681,66 ton alım yapması gerekirken 95,31 ton alım yaparak davalının bu şekilde 87.953,36 USD kâr kaybına neden olduğunu iddia ederek fazlaya ilişkin her türlü yasal haklar saklı kalmak kaydıyla kar mahrumiyetinden kaynaklı zararların şimdilik 10.000,00 TL’sinin ihtarname tebliğ tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, ıslah dilekçesi ile talebini 100.000,00 TL’ye yükseltmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; sözleşmelerin hukuken geçerli olmadığını, sözleşmede öngörülen eksik satılan her ton için öngörülen 150,00 USD cezai şartın müvekkil şirketin ekonomik olarak mahvına yol açacak derecede ağır ve yüksek olduğunu, bu hususun adap ve ahlâka aykırı bulunduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ
Mahkemece toplanan delillere ve tüm dosya kapsamına göre, kefaletnamede kefalet tarihinin belirtilmediği ve kefilin kendi imzası ile yazmış olduğu azami miktar, kefalet tarihi ve müteselsil kefil olma durumunu gösteren ibarelerin yer almadığı, TBK 583.maddesi uyarınca davalı …’ın kefaletinin geçerli olmadığı, davalı şirketin her iki istasyon için yıllık almayı taahhüt ettiği mal miktarının … Mevki için 84 ton, … Mevki için 420 ton olduğu, davalının ilk yıl için … İstasyonu bakımından 26,98 ton ve … İstasyonu bakımından 68,35 ton alım olmak üzere toplam 95,33 ton beyaz ürün alımı gerçekleştiği, eksik yapılan alım miktarının 408,67 ton olduğu, davalının taahhüdünde eksik alınan ton başına 150 USD kâr mahrumiyeti ödeneceği belirtildiğinden 61.300,50 USD kar mahrumiyeti karşılığı 173.866,61 TL olduğu, davacı vekilinin davayı 100.000,00 TL kar mahrumiyeti olarak ıslah ettiği anlaşıldığından açılan davanın … yönünden reddine, davanın … Limited Şirketi yönünden kabulü ile 100.000,00 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, bunun 10.000,00 TL’sine dava, bakiyesine ıslah tarihinden itibaren avans faizi uygulanmasına karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; davalının cevap dilekçesinde kefil olduğunu kabul ettiğini, taraflar arasında kefaletin geçerliliği konusunda uyuşmazlık bulunmadığını, yargılamanın devamı sırasında kefaletin geçersizliğini ileri sürmenin iddia ve savunmanın genişletilmesi yasağına aykırı ve hakkın kötüye kullanımı niteliğinde olduğunu belirterek ilk derece mahkemesi kararının davalı kefil yönünden kaldırılmasını istemiştir.
Davalı şirket vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; davacının sözleşmedeki kar mahrumiyetine ilişkin hükümleri bayilik sözleşmesinin devam ettirilmesi için kötüniyetli olarak kullandığını, akaryakıt istasyonlarının bulunduğu yer ve nüfusu bakımından asgari alım taahhüdünün yerine getirilmesinin fiilen mümkün olmadığını, sözleşme konusunun imkansız olması nedeniyle hükümsüz olduğunu, cezai şartın ekonomik olarak mahva neden olacağından ahlaka da aykırı olduğunu, taahhüde ilişkin yıl dolmadan alacak muaccel olmadan taahhüdün gerçekleşmeyeceğinin anlaşıldığı gerekçesi ile gönderilen ihtarla müvekkilinin baskı altında tutulmaya çalışıldığını, bilirkişi raporunda cezai şartın yüksek olduğunun ve müvekkilinin mahvına neden olacağının tespit edildiğini, itirazların dikkate alınmadığını ileri sürerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Uyuşmazlık, bayilik sözleşmeleri gereğince imzalanan asgari alım taahhüdüne aykırılık nedeniyle cezai şart için gerekli koşulların oluşup oluşmadığı, cezai şartın davalı şirketin mahvına neden olup olmayacağı, tenkisinin gerekip gerekmeyeceği, davalı kefilin kefaletinin geçerli olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, asgari alım taahhüdüne aykırılık nedeniyle cezai şart istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355.maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
Mahkemece, yargılamanın HMK’da düzenlenen usul kurallarına uygun olarak yapılmış olmasına, kamu düzenine aykırılık hallerinin bulunmamasına, dosya kapsamındaki bilgi, belge ve toplanan deliller değerlendirilip yasal düzenlemelere uygun isabetli, yeterli gerekçeyle karar verilmiş olmasına, ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırılığın olmamasına ve özellikle hükme esas alınan ayrıntılı ve denetime elverişli bilirkişi raporu ile davalı şirketin asgari alım taahhütnamelerine aykırı hareket ettiğinin tespit edilmesine, bilirkişi raporu ile tespit edilen cezai şart miktarından daha az olacak şekilde davacının talepte bulunmasına, cezai şart bedelinin davalı şirketin mahvına neden olacağı tespit edilmekle yapılacak indirimde dahi davacının talebinin altına düşmeyecek olmasına, davalı …’ın kefaletinin TBK 583.maddesindeki şartları taşımamasına, hakimin kanunun amir hükmünü re’sen uygulamak zorunda olmasına göre davacı vekili ve davalı şirket vekilinin istinaf başvurusunun ayrı ayrı esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekili ve davalı … Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1.maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-a)Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 179,90 TL istinaf karar ve ilam harcından, peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 135,50 TL harcın istinaf eden davacıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
b)Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 6.831,00 TL istinaf karar ve ilam harcından, peşin alınan 1.708,00 TL harcın mahsubu ile bakiye 5.123,00 TL harcın istinaf eden davalı … Ltd. Şti.’den alınarak Hazineye irat kaydına,
3-İstinaf eden tarafından yapılan istinaf posta giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından karşı taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
5-HMK’nin 333.maddesi gereğince gider avansından kalanının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
6-Kararın tebliğinin ilk derece mahkemesince yapılmasına,
HMK’nin 362/1.a maddesi gereğince dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda kesin olmak üzere 17/02/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …

NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP, AYRICA FİZİKİ OLARAK İMZALANMAYACAKTIR.
“5070 sayılı Kanun m. 5 ve 6098 sayılı TBK m. 15. uyarınca elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan fiziki imza ile aynı sonucu doğurur.”