Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ

ESAS NO : 2020/1438 ( KABUL KALDIRMA)
KARAR NO : 2023/155
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 16/05/2019
ESAS-KARAR NO : 2014/1003 E 2019/435 K
DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ
DAVANIN KONUSU : Alacak
KARAR TARİHİ : 17/02/2023
YAZILDIĞI TARİH : 08/03/2023

Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında ilk olarak 12/09/2013 tarihinde … kodlu düz cam temperleme fırını radiation type makinesinin KDV dahil 522.000,00 TL bedelle alımı konusunda sözleşme yapıldığını, sözleşme gereğince toplam 27 adet çekin davalıya teslim edildiğini, ürün teslim tarihinin 20/02/2014 tarihi olarak belirlendiğini, makinesinin belirtilen sürede teslim edilemeyeceğinin anlaşılması üzerine müvekkilinin daha üstün özellikleri olan … kodlu … cam temperleme fırınını almaya karar vermesi üzerine taraflar arasında 04/02/2014 tarihinde ek sözleşme yapıldığını, ilave ödeme olarak 100.000,00 TL bedelli Haziran 2014 tarihinden itibaren başlamak üzere 10 ay vadeli ve sıralı 10 adet çekin teslim edileceğinin kararlaştıldığını, 15/05/2014 tarihinin yeni teslim tarihi olarak belirlendiğini, 30/05/2014 tarihinden itibaren her gün için 2.000,00 TL cezai şartın kararlaştırıldığını, tüm bedelin ödenmesine rağmen malın süresinde teslim edilmediğini, 02/06/2014 tarihli ihtar ile davalıya durumun bildirilerek cezai şartın işlemeye başladığının ihtar edildiğini, müvekkilinin ilave ödemeye ilişkin çekleri davalıya teslim ettiğini, mal halen teslim edilmediğinden 02/09/2014 tarihinde davalıya 93 günlük 186.000,00 TL cezai şartın ödenmesi için ihtar gönderildiğini, montaj aşaması devam ederken 18/09/2014 tarihinde davalıya tekrar ihtar gönderilerek makinenin önemli ayıp ve eksiklikleri olduğunun bildirildiğini, 19/09/2014 tarihinde de Elmadağ Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından tespit işleminin yaptırıldığını, tespit raporunda malın %60 oranında ayıplı olduğunun tespit edildiğini belirterek fazlaya dair haklar saklı kalmak kaydıyla şimdilik 5.000,00 TL ayıp oranında bedel indirimi ve 240.000,00 TL cezai şart bedelinin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, ıslah dilekçesi ile satım bedelinden indirim talebini 75.000,00 TL’ye yükseltmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının dava konusu makineyi dava dışı … isimli şirkete devrettiğinden aktif husumet ehliyetinin bulunmadığını, davacının daha üstün nitelikte makine almak istemesi nedeniyle ek sözleşmenin yapıldığını, davacının çekleri zamanında ödememesi nedeniyle teslimatın belirtilen tarihte yapılmadığını, davacının 02/06/2014 tarihli ihtarına karşılık 06/06/2014 tarihli ihtarla verilen cevapta ek sözleşmede belirtilen 100.000,00 TL ödeninceye kadar teslimatın yapılmayacağının bildirildiğini, davacı tarafından çeklerin verilmesinden sonra hemen malın teslim edildiğini, 45 gün süren montajdan sonra makinenin çalışır vaziyette teslim edildiğini, gecikmenin davacıdan kaynaklandığını, teslimin iddia edilenin aksine 04/09/2014 tarihinde tamamlandığını, davacının sözleşmeden farklı ve eksik makine teslim edildiği iddiasının doğru olmadığını, tespit raporunun taraflı, eksik ve yanlış olduğunu, ayıp ihbarının süresinde yapılmadığını savunarak savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ
Mahkemece dosya kapsamına, toplanan delillere, iddia, savunma, tanık anlatımları ve bilirkişi raporlarına göre; taraflar arasında ilk olarak … kodlu düz cam temperleme fırını radiation type makinesinin kdv dahil 522.000,00 TL bedelle satımı hususunda 12/09/2013 tarihli satış sözleşmesi akdedildiği, davacı tarafın daha üstün özelliklere sahip … kodlu … cam temperleme fırını almaya karar vermesi üzerine taraflar arasında 04/02/2014 tarihinde ek sözleşme yapıldığı, ek sözleşme ile makinenin tesliminin en geç 30/05/2014 tarihinde yapılması gerekirken davacı tarafın 18/09/2014 tarihli ihtarname içeriğine göre teslimin 18/09/2014 tarihinde 110 gün gecikmeli olarak yapıldığı, davacının gecikme cezası nedeniyle davalı tarafından toplam 220.000,00 TL gecikme cezası talep edebileceği, davacının 02/09/2014 tarihli ihtarname ile 186.000,00 TL gecikme cezası tutarının 3 gün içinde ödenmesini davalı taraftan talep ettiği, ihtarın 04/09/2104 tarihinde davalıya tebliğ edildiği, davalının bu tutar yönünde 08/09/2014 tarihinde temerrüte düştüğü, davacı tarafın gecikme cezasının 186.000,00 TL’sinin 08/09/2014 tarihinden itibaren, kalan 34.000,00 TL’sinin dava tarihi olan 02/10/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte talep edebileceği, ayrıca satılan ürünün ayıplı olması nedeniyle davacı tarafın satım bedelinden 75.000,00 TL bedel indirimi talep edebileceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; tüm taleplerin kabulü gerektiğini, tespit raporunun kesinleştiğini, yeniden rapor alınmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, kesinleşmiş tespit raporuna göre karar verilmesi gerektiğini, hükme esas alınan bilirkişi raporuna yönelik itirazların karşılanmadığını, cezai şart konusunda raporda yapılan tespit ve değerlendirmelerin yerinde olduğunu, ayıp ve ayıbın değeri konusunda rapora katılmadıklarını, çelişkili değerlendirmeler yapıldığını, 4 mm kalındığındaki camların tam şarjla temperlenebilmesi için ikinci fanın zorunlu olduğunu, yine low-e kaplamalı camları temperleyebilmek için kompresörün mutlaka olması gerektiğini, hak kaybına uğramamak için talebin artırıldığını, zararın daha fazla olduğunu ileri sürerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; çekler zamanında verilmediği için cezai şartın tahakkuk etmediğini, ilk imzalanan 12/09/2013 tarihli sözleşmenin özel koşullar başlığı altındaki 4-5.maddelere göre ödemeye ilişkin çeklerin sözleşme tarihinde teslim edileceği, çeklerin tamamının teslim edilmemesi halinde müvekkilinin makineleri teslim etmeme hakkının bulunduğunu, ek sözleşme ile kararlaştırılan hususlar dışında ilk sözleşmenin geçerli olacağını, ek sözleşmede ilave ödeme için çeklerin verilme zamanına ilişkin hüküm bulunmadığını, bu durumda ilk sözleşmedeki hükümlerin dikkate alınması gerektiğini, davacının ihtarı üzerine müvekkili tarafından gönderilen 06/06/2014 tarihli cevabi ihtarda çekler teslim edilmediği için malın teslim edilmediğinin bildirildiğini, bu ihtardan sonra davacının 23/06/2014 ve 30/06/2014 tarihlerinde çekleri teslim ettiğini, bu durumda müvekkilinin 30/06/2014 tarihinden sonra malı teslim etme borcu altına girdiğini, 30/06/2014 tarihinde sonra müvekkilinin malı teslim ettiğini, bilirkişi raporunda ve mahkeme kararında kök ve ek sözleşme arasındaki bağlantının irdelenmediğini, dava konusu makinenin hacimli olup 45-50 gün montajının sürdüğünü, montajın yapılacağı yerin bazı özelliklere sahip olması gerektiğini, davacının fabrika zemini, elektrik tesisatı, sarf malzemelerinin hazırlanması gibi yükümlülükleri geç yerine getirdiğini, davacının ödemeyi tamamlayıp gerekli hazırlıkları bitirmesinden sonra montaja başlandığını, standart sürede montajın bitirilerek 04/09/2014 tarihinde makinenin kullanıma hazır hale getirildiğini, durumun tanık beyanları, resim ve videolarla sabit olduğunu, geç teslimin müvekkilinden kaynaklanmadığını, cezai şart kabul edilse dahi hesaplanan sürenin hakkaniyete aykırı olduğunu, çeklerin 30/06/2014 tarihinde teslim edilmesi nedeniyle 01/07/2014 tarihine ortalama montaj süresinin ilavesi ile 15/08/2014 tarihinden itibaren sürenin dikkate alınması gerektiğini, tanık beyanları ile teslimin 04/09/2014 tarihinde yapıldığı netlik kazanmasına rağmen rapor ve mahkeme kararında teslim tarihi olarak davacının ihtarnameye dayanarak 19/09/2014 tarihi olarak gösterilmesinin hukuki olmadığını, ayıp ihbarının süresinde olup olmadığının da değerlendirilmediğini, 04/09/2014 teslim yapılmakla 18/09/2014 tarihinde yapılan ayıp ihbarının süresinde olmadığını, kök rapora yapılan itirazların ek raporda değerlendirilmediğini, dava konusu makinenin dava dışı Royal şirketine devredilmesi nedeniyle davacının aktif husumetinin olmadığı yönündeki itirazların değerledirilmediğini, makinenin teslimi, ödemelerin yapıldığı tarihlerin tespiti bakımından tarafların ve dava dışı … şirketinin defterlerinin incelenmesinin talep edildiğini, talebin kabul edilerek 06/07/2015 tarihil duruşmada defterlerin yerinin bildirilmesinin istendiği, 19/02/2016 tarihli keşif sırasında tarafların ticari defterlerinin incelenerek rapor düzenlenmesinin istendiği, 03/10/2016 tarihli duruşmada da tanık beyanlarından sonra defter incelemesi, ek rapor ve yeni rapor talepleri hakkında karar verilmesi yönünde ara karar kurulduğunu, bu ara karar gereklerinin yerine getirilmediğini, defter incelemesi yapılmadan karar verildiğini, rücu yönünde de bir karar verilmediğini ileri sürerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Uyuşmazlık, davalı tarafından davacıya satılıp teslim edilen makinenin ne zaman teslim edildiği, geç teslim edilip edilmediği, cezai şart koşullarının oluşup oluşmadığı, makinenin ayıplı olup olmadığı, ayıp ihbarının süresinde yapılıp yapılmadığı noktalarında toplanmaktadır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, cezai şart alacağı ile ayıp oranında bedel indirimi istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355.maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
Taraflar arasında ilk olarak 12/09/2013 tarihli sözleşmenin imzalandığı, sözleşmede teslim süresinin 20/02/2014 tarihi olarak kararlaştırıldığı, sözleşmenin özel şartlar başlığı altındaki 4.maddesinde, ödeme tablosunda yazılı bütün çekler sözleşme tarihinde …ye teslim edilecektir,5.maddesinde, ödeme tablosunda belirtilen ödemelerin tamamının yapılmaması durumunda …, makineleri teslim etmeme yetkisini tek taraflı olarak kullanabilir ve alıcı firma bunu peşinen kabul eder, hükmünün bulunduğu, daha sonra taraflar arasında daha üst model makinenin satımı konusunda 04/02/2014 tarihinde ek sözleşme yapıldığı, ek sözleşmede açıkça ilk sözleşmede değişiklik yapılması ve ilave hükümler getirilmesi amacıyla ek sözleşmenin düzenlendiği, getirmiş olduğu değişiklikler ve ilave hükümler yönünden ek sözleşmenin geçerli olup ilk sözleşmenin yerine hüküm ifade edeceği belirtilmek suretiyle değişiklik getiren ve ilave edilen hususların ayrıca gösterildiği, sözleşme konusunun daha gelişmiş özellikler ihtiva eden … kodlu … cam temperleme fırını olarak değiştirildiği, davacı alıcının ilk sözleşme gereği çekleri teslim teslim ettiği, makinede yapılan değişiklik nedeniyle ilave ödenmesi gereken 100.000,00 TL ek satış bedeli için Haziran 2014 tarihinden başlamak üzere 10 ay vadeli sıralı, 10 adet çekin tanzim edilerek davalı satıcı firmaya teslim edileceği, yeni makinenin davacının adresine 15/05/2014 tarihinde eksiksiz, noksansız ve çalışır vaziyette kurulumu yapılarak teslim edileceği, davalı satıcının teslim için hiçbir şekilde mazeret ileri süremeyeceği, ek süre talep edemeyeceği, 30/05/2014 tarihinin davalı satıcının edimi yönünden kesin vade olup geçmesi ile başkaca bir ihtara gerek bulunmaksızın kendiliğinden temerrüde düşmüş sayılacağı, bu halde satıcının geciken her gün için günlük 2.000,00 TL cezai şart ödemeyi kabul ettiği görülmüştür.
Davacı tarafından davalıya hitaben düzenlenen 02/06/2014 tarihli noter ihtarı ile, teslimin 30/05/2014 tarihinde yapılmadığı, cezai şartın işlemeye başladığının bildirildiği,
Davalı tarafından davacıya hitaben düzenlenen 06/06/2014 tarihli noter ihtarı ile, ek sözleşmeye konu çeklerin teslim edilmemesi nedeniyle makinenin teslim edilmediği, çeklerin tesliminden sonra makinenin teslim edileceği,
Davacı tarafından davalıya hitabene düzenlenen 20/06/2014 tarihli noter ihtarında, davalının cezai şarta ilişkin ihtar gönderilene kadar çeklerle ilgili talebinin olmadığını, çeklerin tanzim edildiğini, 23/06/2014 tarihinde teslim edileceğini,
Davacı tarafından davalıya hitaben düzenlenen 02/09/2014 tarihli noter ihtarında, halen makinenin teslim edilmediği, 93 günlük 186.000,00 TL cezai şart borcunun 3 gün içinde ödenmesinin talep edildiği,
Davacı tarafından davalıya hitaben düzenlenen 18/09/2014 tarihli noter ihtarında, makinenin halen montaj aşamasında olup eksiksiz-noksansız kurulumu tamamlanıp tesliminin yapılmadığını, ilk etapta yapılan incelemelerde tespit edilen eksiklerinin belirtilerek yasal yollara başvurulacağının ihtar edildiği,
Davalı tarafından davacıya hitaben düzenlenen 25/09/2014 tarihli noter ihtarında, makinenin 04/09/2014 tarihinde montajının tamamlanarak çalışır vaziyette teslim edildiği, ayıp ihbarının süresinde yapılmadığı hususlarının bildirildiği görülmüştür.
Davacı tarafından ilk sözleşmeye konu çeklerin davalıya teslim edildiği, ek sözleşmeye konu çeklerin 23/06/2014 ve 30/06/2014 tarihli teslim tutanakları ile davalıya teslim edildiği, çek bedellerinin davalı tarafından tahsil edildiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
Davacı makinenin 18/09/2014 tarihinde teslim edildiğini iddia etmiş, davalı ise 04/09/2014 tarihinde teslim edildiğini savunmuştur. Teslime ilişkin yazılı belge bulunmamaktadır. Davalı teslime yönelik olarak tarafların ticari defterlerinin incelenmesini talep etmiş, mahkemece 06/07/2015 tarihli duruşmada taraflara ticari defterlerinin yerini bildirmek için süre verilmiş, taraf vekilleri ticari defterlerin yerini bildirmiş, 19/02/2016 tarihli keşif sırasında mahkemece tarafların ticari defterleri incelenerek rapor düzenlenmesine, davalının defterlerinin bulunduğu İstanbul Anadolu mahkemelerine talimat yazılmasına karar verilmiştir. 08/06/2016 tarihli kök raporda ticari defter incelemesi yapılmamıştır. 03/10/2016 tarihli duruşmada tanık beyanlarının alınmasından sonra defter incelemesi, ek rapor ve yeni rapor konusunda karar verilmesi yönünde ara karar kurulmuş, tanık beyanları alındıktan sonra dosya ek rapor için bilirkişiye verilmiş, ek raporda defter incelemesi yapılmamıştır. 16/05/2019 tarihli karar duruşmasında mahkemece defter incelemesi ve bilirkişi incelemesi talebi red edilmiştir.
Bu durumda mahkemece tarafların ticari defterlerinin incelenmesi yönünde ara karar kurulmasına rağmen ara karar gereğinin yerine getirilmediği anlaşılmaktadır. Davalı ayıp ihbarının süresinde yapılmadığını iddia ettiğine göre, malın teslim tarihi yönünden taraf delillerinin değerlendirilmesi, ticari defterler de incelenerek teslim tarihinin belirlenmesi gerekir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda makinenin eksik olan özelliklerinden dolayı ayıplı olduğu tespit edilmiş ise de, ayıbın açık ayıp mı gizli ayıp mı olduğu yönünde raporda bir açıklama bulunmamaktadır. Makinenin teslim tarihi, açık/gizli ayıplı olduğu, buna göre davacının 18/09/2014 tarihli ihtarının ayıp ihbarı yönünden süresinde olup olmadığının değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.
Taraflar arasındaki ek sözleşmeye göre makinenin 15/05/2014 tarihinde teslimi gerekmekte olup, 30/05/2014 tarihinden sonra günlük 2.000,00 TL cezai şart işleyeceği kararlaştırılmıştır. Davacı 30/05/2014 tarihine kadar makinenin teslim edilmediğini, davalı ise makinenin teslim edilmemesinin davacı tarafından ilave ödeme olarak verilmesi gereken 100.000,00 TL bedelli çeklerin teslim edilmemesinden kaynaklandığını ileri sürmektedir. Davacı, tarafların çeklerin Haziran 2014 tarihinde teslimi konusunda mutabık kaldıklarını beyan etmiştir. Taraflar arasında imzalanan ikinci sözleşmede ek sözleşme olarak düzenlenmiş olup satım konusu, ilave ödeme, teslim tarihi ve cezai şart konusunda yeni düzenlemeler içermektedir. Satıma konu malın modelinin yükseltilmesi nedeniyle 100.000,00 TL ilave ödemenin yapılacağı zamana ilişkin ek sözleşmede hüküm bulunmamaktadır. İlk sözleşmenin özel şartlar başlığı altındaki 4-5.maddesine göre çeklerin sözleşme tarihinde verilmesi gerektiği, çekler verilmeden satıcının teslimden kaçınabileceği kararlaştırılmıştır. Ek sözleşmede kararlaştırılan ilave ödemeye ilişkin çekler davacının ihtarından sonra davalının itirazı üzerine davacı tarafından 23/06/2014 ve 30/06/2014 tarihli teslim tutanakları ile davalıya teslim edilmiştir. Bu durumda cezai şart alacağı bakımından sözleşme hükümleri değerledirilmek suretiyle teslim tarihi de tespit edilmek suretiyle talep edilebilecek cezai şart miktarının tespiti gerekir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, taraf defterleri de incelenmek suretiyle dava konusu makinenin teslim tarihi, makinenin açık ayıplı mı gizli ayıplı mı olduğu hususlarının tespiti ile davacı tarafça ayıp ihbarının süresinde yapılıp yapılmadığı, ek sözleşmeye konu çeklerin teslim tarihinin kök ve ek sözleşme hükümleri ile birlikte değerlendirilip davacının talep edebileceği cezai şart miktarının tespiti, tarafların rapora yönelik itirazları da değendirilmek suretiyle yeni bir bilirkişi heyetinden ayrıntılı ve denetime elverişli rapor alınmak suretiyle varılacak uygun sonucuna göre bir karar verilmesi bakımından taraf vekillerinin istinaf itirazlarının kabulü ile HMK 353/1-a-6 maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Taraf vekillerinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
Ankara 11. Asliye Ticaret Mahkemesi, 2014/1003 Esas, 2019/435 Karar ve 16/05/2019 tarihli kararının KALDIRILMASINA,
2-HMK.’nin 353/1-a-6.maddesi uyarınca davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye GÖNDERİLMESİNE,
3-İstinaf başvurma harcı dışında alınan istinaf karar ilam harcının istek halinde taraflara İADESİNE,
4-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından istinaf kanun yoluna başvuran lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
5-Taraflarca yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince verilecek nihai kararda dikkate alınmasına,
6-Kararın tebliğinin ilk derece mahkemesince yapılmasına,
HMK’nin 353/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu 17/02/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır
NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP, AYRICA FİZİKİ OLARAK İMZALANMAYACAKTIR.
“5070 sayılı Kanun m. 5 ve 6098 sayılı TBK m. 15. uyarınca elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan fiziki imza ile aynı sonucu doğurur.”