Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ

ESAS NO : 2020/1371 ( KABUL KALDIRMA)
KARAR NO : 2023/922

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 01/07/2020
ESAS-KARAR NO :…
DAVANIN KONUSU : Alacak
KARAR TARİHİ : 16/06/2023
YAZILDIĞI TARİH : 16/07/2023

Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili; müvekkilinin ihtiyacı olan 750 adet … sığır satın almak için davalı ile 09/12/2016 tarihli … … Sözleşmesi imzalandığını, davalı kurumun istemi üzerine sözleşmenin 8/3 maddesi gereği müvekkilden Ankara 23. Noterliğinden 09/12/2016 tarih ve 28913 yevmiye no’lu taahhütname alındığını, bakanlığın ithal edilen besilik sığırlarla ilgili mevzuatına uyulacağı ve bakanlıktan herhangi bir hak talebinde bulunulmayacağı, karantina süresi içinde bakanlık talimatlarına uyulacağı, taahhütnameyi ihlal ettiğinde sığırların ithal tarihinde fatura değeri kadar ceza ödeyeceğini kabul ettiğini, davalı kurumun ithal ederek müvekkiline … Limanında iki parti halinde teslim ettiği 736 adet sığırı müvekkilinin Polatlı’da bulunan besi ahırına götürüp beslemek zorunda kaldığını, sözleşmenin 5/1 maddesine göre besilik sığırların canlı ağırlıklarının Türkiye Limanlarında tartılmak kayıt ve şartı ile besilik sığırın azami ağırlığı olan 350kg üzerinden 750 adet besilik sığırın toplam ağırlığı karşılığında 09/12/2016 günü 1.219.000,00 $ olarak ödendiğini, davalı kurumun taahhütnamede belirtilen edimlerini yerine getirmediğini, müvekkilinin sözleşmede belirtilen özellikleri taşımayan kasaplık sığırları teslim almaya zorlandığını ve teslim almak zorunda bırakıldığını, davalı kurumun … limanına getirdiği gemide mevcut olan binlerce yabani sığırın içinden sözleşme gereği besilik sığır şartlarına uygun sığırlar, davalı kurum tarafından tek tek ayrılıp tartılarak tüm özelliklerinin kayda geçirilip güvenli bir şekilde müvekkiline teslim edilmesi gerekirken bunun yapılmadığını ve gemideki sözleşmeye aykırı olan sığırların müvekkili şirket yetkilisine kabul ettirilmek istendiğini, bunun kabul edilmemesi üzerine davalı kurum yetkililerinin ister al ister alma sığırların bedelini peşin aldık tehdidi ile karşılaştıklarını, müvekkilinin ölmüş olan sığırlar ile sözleşmeye aykırı teslim edilen sığırlardan dolayı zarara uğradığını, mal tesliminden önce müvekkilinden alınan fazla paradan dolayı sözleşmenin 10/3 maddesine göre mahsuplaşma öngörülmüş olmasına rağmen davalı kurumun mahsuplaşmaya yanaşmadığını, Polatlı Sulh Hukuk Mahkemesinin 2017/16 D.iş sayılı dosyasında uzman bilirkişi marifetiyle davalı kurumun müvekkile teslim ettiği sığırlar içinden 311 adet kasaplık sığırın olduğu kulak küpeleri ile birlikte tespit edildiğini, davalı kurumun kasaplık sığırın kilosunu 2,50 $’dan ithal etmekte olduğunu, müvekkiline teslim ettiği 311 adet kasaplık sığırın kilosunu 4,60 $’dan hesapladığını, oysa kasaplık 311 adet sığırın kilosu 2,50 $’dan hesaplanıp mahsuplaşma yapması gerektiğini, bunu yapmayıp tamamını kilosu 4,60 USD üzerinden yaparak para iade etmemiş olmasının gabin olduğunu, zorda olan müvekkilden aşırı yararlanma olduğunu, müvekkilinin karantina öncesi ve karantina süresi içinde ölen 53 adet sığırdan dolayı müvekkil zararının KDV hariç 73.927,00 USD olduğunu, yine 350 kg üstünde olan kasaplık sığırlardan dolayı uğranılan müvekkil zararının 107.369,28 USD olarak hesaplanmış ise de eksik olduğunu, müvekkilinin ölen sığırlardan dolayı en az 80.000,00 $ zararının olduğunu belirterek karantina öncesi ve karantina süresi içinde ölen sığırlardan dolayı 3.500,00 USD’nın ticari faizi ile birlikte davalıdan alınmasına fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulmasına, müzayaka halinde olan müvekkiline besilik sığır yerine düşük fiyatta olan kasaplık sığırları müzayaka halinde olan müvekkile yüksek fiyattan satış yaparak aşırı yararlanma (gabin) nedeni ile 3.500,00 ABD’nin ticari faizi ile birlikte davalıdan alınmasına fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulmasına, besilik sığır yerine davalının vermiş olduğu 311 adet kasaplık sığırın beside gerekli randımanı vermemiş olması nedeniyle meydana gelen zarardan dolayı 3.500,00 ABD’nin ticari faizi ile birlikte davalıdan alınmasına, fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulmasına, sözleşmenin 4.1.maddesi gereği … davanın ihbarına karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Davacı vekili 20/12/2017 tarihli ıslah dilekçesi ile müzayaka halinde olan müvekkiline davalı kurumun besilik sığır yerine ucuz kasaplık sığırlar teslim etmesinden dolayı uğradığı zararlar nedeniyle 3500 USD üzerinden açtıkları davayı ıslah yoluyla 108000 USD’ye çıkardıklarını, sığır ölümlerinden dolayı 3500 USD üzerinden açtıkları davaların 74000 USD’ye yükselttiklerin belirterek harcını yatırmıştır.
İhbar dilekçesi ihbar edilene tebliğ edilmesine rağmen herhangi bir cevap vermemiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı vekili; davacı ile müvekkili kurum arasında 09/12/2016 tarihinde Avusturalya menşeli sığır satış sözleşmesinin imzalandığını, 750 adet sığırın … limanında davacıya teslim edildiğini, hayvanların teslimi anında tesellüm tutanaklarının düzenlendiğini ve davacının bu tutanaklara herhangi bir ihtirazi kayıt koymadığını, teslim ile birlikte sözleşmeye konu hayvanların mülkiyetinin davacıya geçtiğini, müvekkili kurumun besicilerin şikayet ve taleplerini incelemek üzere komisyon oluşturduğunu, besicilerle yapılan sözleşmenin 8.5 maddesi gereğince hayvanların besiciye teslimine kadar sorumluluğun ESK’ya ait olduğunu, teslimattan sonraki tüm aşamalarda ve karantina işletmesindeki sorumluluğun besiciye ait olduğunun anlaşıldığını, besicilerin taleplerinin değerlendirildiğini ve uğradıklarını iddia ettikleri zararın müvekkili kurumca karşılanamayacağının kendilerine bildirildiğini, davacının gabin nedeniyle zarara uğradığı iddiasının hukuki temelden yoksun ve haksız olduğundan kabul edilmesinin mümkün olmadığını, sözleşmenin kuruluşu esnasında müvekkilinin karşı tarafın düşüncesizliği, tecrübesizliği veya zor durumda olması sebebiyle zayıf durumda olmasından yararlanarak karşılıklı edimler arasında aşırı oransızlık sonucu zayıf tarafın sömürülmesi için hareket etmesi durumunun asla söz konusu olmadığını, davacı ile imzalanan sözleşme hükümleri ile TBK.’da yer alan hayvan satışına ilişkin özel düzenlemeler gereğince davacının uğradığını iddia ettiği zararlarından dolayı müvekkili kurumun sorumlu tutulmasının açıkça hukuka aykırı olduğunu bildirerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ
Mahkemece; taraflar arasındaki sözleşme, teslim tesellüm belgeleri, değişik iş dosyası ve taraf delilleri toplandıktan sonra oluşturulan bilirkişi heyetinden rapor aldırılmış, bilirkişi heyeti raporu doğrultusunda; taraflar arasında 09/12/2016 tarihinde … menşeili ithal … sığır satış sözleşmesi imzalandığını, davalı tarafından davacıya teslim edilen hayvanların bir kısmının yaş, kilo ve cinslerinin sözleşmedeki ve teknik şartnamedeki kriterlere uymadığı, tespit ve bilirkişi raporuna göre bu aykırılıktan dolayı davacının uğradığı ve davalıdan talep edebileceği zarar miktarının 107.369,28 USD olduğu, gerek yolda gerekse de karantina sürecinde ölen hayvanlardan dolayı zarar talebi ise davacıya hayvanların … Limanında teslim edildiği, davacının teslim tutanağına herhangi bir ihtirazi kayıt koymadığı, satış sözleşmesi uyarınca teslimle birlikte sözleşme konusu hayvanların mülkiyetinin davacıya geçtiği, ölen hayvanların teslim alındığında hasta olduğu ve bu hastalıktan dolayı öldüğüne dair davacı tarafından dosyaya herhangi bir delil sunulamadığı, bu nedenle bu kaleme yönelik talebinin yerinde olmadığı,
Davacının müzayaka iddiasına gelince; kendisine besilik sığır yerine düşük fiyatlı kasaplık sığır verildiği, ayrıca davalının dava dışı şirketten düşük fiyattan aldığı halde %46 kârla kendisine satarak müzayaka halinde bulunması sebebiyle davalının bu durumdan yararlanarak kendisini zarara soktuğu iddiasında bulunmuş ise de besilik sığır yerine kasaplık sığır verilmesine yönelik talebi bu husustaki talebi değerlendirildiği bu konudaki iddiasının yerinde olmadığı, düşük bedelle alındığı ve kendisine yüksek bedelle satıldığı iddiasında da davalı kurumun %46 kârla değil %8,7 oranında bir kârla davacıya satış yaptığı, taraflar arasındaki sözleşmedeki edim ve karşı edim arasında aşırı bir orantısızlık bulunmadığı, müzayaka şartlarının oluşmadığı bu kaleme yönelik taleplerinin reddine, sözleşmede belirtilen cins, yaş ve kilo kriterine uymamadan dolayı davacı talebinin haklı olduğu ve bu kalem yönünden dava ve ıslah dilekçesinin kabulü ile toplam 107.369,28 USD’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, karar verilmiş, hükme karşı taraf vekillerince ayrı ayrı istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ
I-)Davacı vekili; teslim edilen hayvanların hastalıklı olduğunu, sığır ölümleri nedeniyle zararın tespitiyle davalıdan tahsiline karar verilmesi gerektiğini, müvekkilinin müzayaka halinde olduğunu, 74.000 USD zarar kalemi yönünden davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu belirterek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
II-)Davalı vekili; mahkemece davacının talep aşımının gözetilmediğini, bilirkişi raporlarına itirazın değerlendirilmediğini, eksik inceleme ve araştırma neticesinde karar verildiğini, bildirerek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Uyuşmazlık; satım sözleşmesine aykırı mal teslimi nedeniyle uğranılan zarar tespitiyle davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, taraflar arasında tanzim edilen 09/12/2016 tarihli … … sözleşmesine istinaden davalının teslim ettiği sığırların sözleşmeye aykırı olduğu, davacını müzayaka halinde teslim almak zorunda kaldığı ve bu nedenle zarara uğradığı iddiasıyla davacının uğradığı zararın davalıdan tahsili konularına ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
Davacının uyuşmazlık konusu yaptığı alacak kalemleri dava dilekçesinde:
1-)Karantina öncesi ve karantina süresi içinde ölen hayvanların ölmesi nedeniyle akdedilen hayvanlardan bir kısmının ölmesi sebebiyle oluştuğu iddia edilen zarar kalemi,
2-)Müzayaka halinde olduğu iddiasıyla besilik sığır yerine kasaplık sığır teslim edilmesi ve bu sığırların davacıya yüksek fiyat ile satıldığı iddiası sebebiyle oluştuğu iddia olunana zarar kalemi,
3-)Besilik sığır yerine, teslim edilen 311 adet hayvanın kasaplık sığırın beside randıman vermemesi nedeniyle uğranılan zarar kalemi,
20.12.2017 tarihli ıslah dilekçesiyle
-1) ve 2-) no’lu zarar kalemleri yönünden talep miktarları ıslah yoluyla artırılmış, ölen hayvanlara ilişkin dava değeri 3.500 USD’den 74.000,00 USD’ye; müzayaka halinde yüksek fiyat ile hayvan alımına ilişkin dava değeri de 3.500 USD’den 108.000,00 USD’ye yükseltilmiş, 3-) No’lu madde zarar kalemi yönünden talepte bulunulmamıştır.
Bilirkişi heyet raporları ve gerekçeli karar dikkatte alındığında, davacıya teslim edilen 311 adet hayvanın sözleşmeye aykırı olması sebebiyle davacının uğradığı zararın 107.369,28 USD olduğu tespiti ile birlikte bu tespit içinde müzayaka aşırı yararlanma nedeniyle alacak kaleminin reddine rağmen bu kalem alacak içinde ıslah dilekçesiyle uğranılan zarar kalemi de toplama dahil edilmiştir. Mahkemece verilen “kısmen kabul” kararında davacının dava dilekçesi ve ıslah dilekçesi doğrultusunda; davacının öldüğünü iddia ettiği hayvanlar yönünden hayvanların teslimden önce hasta olduğunun ispatlanmadığı, (1 –no’lu zarar kalemi yönünden davanın reddine); müzayaka halinin de dava dosyasında yer alan bilgi-belge ışığında yerinde olmadığına karar verilerek müzayaka halinden yararlanılarak daha yüksek kar ede edildiği sözleşmedeki edimler arasında nispetsizlik bulunmadığının kabulüne rağmen ucuz kasaplık sığır tesliminin kabulüyle 107.369,28 USD zarar tazminine hükmedilmiştir.
Mahkemece davacı tarafından 311 adet hayvanın sözleşmeye aykırılığı nedeniyle uğranılan zarara ilişkin dava değeri yönünden bir no’lu benteki alacak kaleminde değerlendirilmesi taleple bağlıklık ilkesine aykırılık oluşturduğu gibi gerekçe içinde çelişki yaratmıştır. Davacının ıslah dilekçesinin içinde alacak kaleminde müzayaka altında imzalanan sözleşme nedeniyle uğranılan zarar kalemiyle birlikte sözleşmeye uygun malın teslim edilmemesi nedeniyle uğranılan zarar kaleminin aynı toplama dahil edildiğinin düşünülmemesi hatalı olmuştur.
Dava, ayıplı hayvan satışı nedeni ile uğranılan zararların tazmini istemine ilişkindir.
Davacı, davalıdan satın almış olduğu 750 adet besilik büyükbaş hayvanın 572 adedi 26/12/2016 tarihinde 178 adedi 20/01/2017 tarihinde kendisine teslim edildiğini, hayvanların sözleşmeye aykırı yüksek ve düşük ağırlıklı, sağlık sorunları yaşayan hayvanlar olduğunu bir kısmının da yolda ve karantina süresinde öldüğünü belirterek, hastalıklı olarak verilen hayvanlar ve sözleşmeye uygun teslim edilmeyen hayvanlar nedeniyle uğranılan zararın tahsilini istemiş, davalı ise hayvanların ölümleri ile ilgili olarak kusurlu olmadıklarını, davacının uğradığı zarar kalemlerini davalı kurumdan talep edemeyeceğini belirterek davanın reddini istemiştir. Mahkemece, davacının sözleşmeye aykırı mal teslimi nedeniyle davalı kurumun sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Taraflar arasında yapılan Sözleşmesinin 8.5 maddesi ve 09/12/2016 taahhütname gereğince hayvanların kendisine tesliminden sonra davalının herhangi bir yükümlülüğünün olmadığı ve … ile her türlü anlaşmazlıklardan bakanlıktan herhangi bir hak talep edemeyeceğine dair hükmünün bulunduğu anlaşılmaktadır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık, satım sözleşmesinde satıcının ayıba karşı tekeffül borcu nedeniyle alıcıya karşı sorumlu olup olmadığı noktasındadır. Somut olayda davalı satıcının, davacı alıcıya karşı sorumlu olup olmadığının tespiti için, öncelikle sözleşme hükümlerinin incelenip değerlendirilmesi zorunludur. Mahkemece, taraflar arasındaki sözleşme hükümleri incelenip değerlendirilmediği gibi, hükme esas alınan bilirkişi raporunda da bu konuda bir inceleme yapılmadığı, davalının, bilirkişi raporuna bu yöndeki itirazlarına rağmen bilirkişilerden ek rapor alınmadığı anlaşılmakta olup, eksik inceleme ile hüküm kurulması ve bilirkişi raporunun aynen kopyalanıp gerekçe kısmına yazılmak suretiyle gerekçe oluşturulması, usul ve yasaya aykırıdır.
Bu nedenle Mahkemece, öncelikle taraflar arasındaki sözleşmenin gerek az yukarıda belirtilen hükmü, gerekse tarafların edimlerine ilişkin diğer hükümleri incelenip değerlendirilerek, gerektiğinde konusunda uzman üç kişilik bilirkişi heyetinden, taraf, mahkeme ve kanun yolu denetimine elverişli bilirkişi raporu da alınmak suretiyle, sonucuna göre bir karar verilmesi gereklidir.
Açıklanan bu nedenlerle; HMK’nın 353/1/a/6. bendi gereğince, işin esasına ilişkin söz konusu deliller toplanmamış ve incelenmemiş olup, davalının bu yönlere ilişkin istinaf sebepleri yerinde görülmekle, istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesine ait kararın kaldırılmasına, davacının istinaf sebeplerinin bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, yargılamanın yeniden yapılması için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
Ankara 4.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/483 Esas, 2020/337 Karar ve 01/07/2020 tarihli kararının KALDIRILMASINA,
2-HMK.’nin 353/1-a-6.maddesi uyarınca davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye GÖNDERİLMESİNE,
3-İstinaf başvurma harcı dışında alınan istinaf karar ilam harcının istek halinde yatırana İADESİNE,
4-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından istinaf kanun yoluna başvuran lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
5-Taraflarca yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince verilecek nihai kararda dikkate alınmasına,
6-Kararın tebliğinin ilk derece mahkemesince yapılmasına,
HMK’nin 362/1-g maddesi gereğince kesin olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu 16/06/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Başkan…
e-imzalıdır

Üye…
e-imzalıdır

Üye…
e-imzalıdır

Katip…
e-imzalıdır

NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP, AYRICA FİZİKİ OLARAK İMZALANMAYACAKTIR.
“5070 sayılı Kanun m. 5 ve 6098 sayılı TBK m. 15. uyarınca elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan fiziki imza ile aynı sonucu doğurur.”