Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ

.

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
….
MAHKEMESİ : ANKARA 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 04/07/2019
ESAS-KARAR NO ….
DAVANIN KONUSU : Tazminat
KARAR TARİHİ : 30/12/2021
YAZILDIĞI TARİH :07/01/2022

Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili, davacı şirketin savunma sanayinde Ukrayna devlet işletmesi olan “…” un teknik desteği ile fikri mülkiyet hakları kendisine ait olan askeri araçlar, silah ve mühimmat gibi ürünlerin tedarikçisi olan bir şirket olduğunu, davalı şirketin, T.C. … …’ndan almış olduğu ihale ile …’ne mühimmat temin etmeyi üstlenen bir şirket olduğunu, taraflar arasında davalı tarafın üstlendiği ihale konusu mühimmat teminine ilişkin 09.08.2016 tarihinde… Sözleşmesi imzalandığını, sözleşmenin amacının, sözleşme şartları ve hükümlerine göre 40*46 parça tesirli ve 40*46 yangın çıkartıcı mühimmatın temin edilerek, … merkez depolarına teslim edilmesinden ibaret olduğunu, müvekkili şirketin sözleşme şartlarını yerine getirebilmek için söz konusu mühimmatların temin edileceği ana tedarikçi firma ile sözleşme imzaladığını, müvekkili şirketin sözleşmeye konu ürünlerin tedarik edilip, sevk edilebilmesi için tüm şartları yerine getirmesine rağmen, davalı şirketin kendisine düşen yükümlülüklerini yerine getirmeyerek sözleşme koşullarına uymadığını, davalı şirketin sözleşme gereği peşin ödemesi gereken 156.000,00 USD tutarındaki bedeli davacı şirketin bildirdiği banka hesabına yatırmadığını, sözleşmede belirtilen son kullanıcı belgesinin çıkarma yükümlülüğünün de davalı şirket tarafından yerine getirilmediğini, “sözleşme koşullarını uymayan veya taahhütlerinde gecikme olan taraf, sözleşmenin toplam değerinin yüzde altısını geçmemek şartı ile haftalık yüzde 0,5 oranında sözleşmeyi ihlal eden tarafa ödeyecektir.”hükmü bulunduğunu, 18.10.2016 tarihinde ihtarname gönderilerek davalı şirketin temerrüde düşürüldüğünü belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 93.600,00 USD cezai şart alacağının ihtarname tarihi olan 18.10.2016 gününden itibaren işleyecek bankalarca döviz mevduatına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı vekili, davacı tarafın sözleşmedeki edimlerini yerine getirmediğini, davacı tarafça son kullanma belgesi alınması gerekmekte iken böyle bir belge sunulmadığını, sözleşme gereği şartnamenin kabulü ile İhale Makamı’ndan onay alma gibi basit bir kısmını bile yerine getirmediğini, davacı tarafın kusurlu hareketleri nedeniyle müvekkili firmanın sözleşmeyi feshedeceğini bildirmesi üzerine davacı tarafın kötüniyetli olarak ihtarname gönderdiğini, haksız talepte bulunduğunu, sözleşmenin ödeme şartları kısmına göre gerekli işlemlerin başlatılabilmesi için peşinatın davacı tarafa değil üretici/ana tedarikçi firmaya ödenmesi gerektiğini, müvekkil firmanın ödeme yapmak için tedarikçi firmanın hesap numarasını istemesi üzerine, davacı şirketin kendi hesap numarasını bildirdiğini, işin mahiyetine uygun olan ticari teamüller ve İhale Makamı’nın çalışma şartları göz önünde bulundurulduğunda talep edilen peşinatın davacı tarafa ödenmesinin usulüne uygun olmadığını, davacı şirketin talebinin M.K. 2’deki dürüstlük kuralına aykırılık teşkil ettiğini, davacı şirketten işin niteliği gereği bulunması gereken belge ve lisanslardan mühimmat temini konusunda ana tedarikçi veya yurtdışı üretici firmaların temsilcisi olduğuna dair bir belge, izin vs. sunulması talep edilmesine karşın taraflarına herhangi bir belge sunulmadığını, bu belgelerin varlığı konusunda müvekkili firmaya yanıltıcı beyanlarda bulunulduğunu, gerçek dışı belgeler sunulduğunu, davacı tarafın çok köklü bir firma oldukları belirtilmesine karşın Şubat 2016 tarihinde ticaret siciline kaydınının yapıldığının görüldüğünü, yapılacak olan iş gereği müvekkilinin ticari güveninin sarsıldığını, ürünleri yerinde görmek istemesine karşın davacı şirketin, müvekkili firmaya ürünleri göstermediğini, müvekkili firmanın fabrika ziyareti yapma talebinin dahi kabul edilmediğini, davacı şirketin sözleşme koşullarına aykırı davrandığını, müvekkili firmanın sözleşmeyi ihlal etmediğini, taahhütlerini yerine getirmesi konusunda davacı şirketin üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmediğinden davacı tarafa cezai şartın uygulanması gerektiğini bildirerek davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ
Mahkemece, toplanan delillere ve tüm dosya kapsamına göre, somut olayda, sözleşmede kararlaştırılan 156.000,00 USD peşinatın ödemesini yapmayan davalı tarafın sözleşme koşullarına uymadığı, davacı tarafın sözleşmenin KISIM ÜÇ GENEL HÜKÜMLER bölümü madde 1.2. ”Eğer alıcı veya satıcı sözleşme koşullarına uymazsa veya taahhütlerinde gecikme olursa sözleşmenin toplam değerinin %6 sını geçmemesi şartı ile haftalık %0,5 oranında sözleşmeyi ihlal eden tarafa 1 penaltı uygulayacaktır.” hükmüne göre, sözleşme tarihi olan 09/08/2016 tarihinden, sözleşmenin davalı tarafından feshedildiği 21/10/2016 tarihe kadar geçen süre için 10 haftalık cezai şart tutarı olarak toplam 78.000,00 USD ( 1.650.000,00 USDx%0,5×10=78.000,00 USD) cezai şart alacağı talep edebileceği, davacı tarafın keşide ettiği 18/10/2016 tarihli, 9 haftalık ceza tutar olan 70.200,00 USD nin 2 gün içinde ödenmesi bildirilen ihbarnamenin 20/10/2016 tarihinde davalı tarafa tebliğ edildiği, davalı tarafın 70.200,00 USD cezai şart tutarı yönünden 23/10/2016 tarihinde temerrüte düştüğü kanaatine varıldığı belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
İstinaf eden-davalı vekili tarafından;
Davalının sözleşmeyi ayakta tutmayıp feshetmesi nedeniyle cezai şart isteyemeyeceği, sözleşmenin feshi ile sözleşmenin ifasının imkansız hale geldiği, sözleşmenin ifasının gelecekteki bir şarta bağlı olduğu, imkansızlık bir yana sözleşme kapsamında davacının edimlerini yerine getirmediği, müvekkilinin temerrüde düşmediği,
İstinaf eden- davacı vekili tarafından;
Mahkemece davanın tümden kabulüne karar verilmesi gerekirken kısmen kabul kararının doğru olmadığı bildirilerek başvurulmuştur.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Uyuşmazlık taraflar arasındaki sözleşme kapsamında davacının cezai şart alacağının bulunup bulunmadığı ve kapsamı noktasında toplanmaktadır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, satım sözleşmesi kapsamında cezai şartın tahsili istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
Tarafların kabulünde olan 09/08/2016 tarihli ”Mühimmat Temin Edilmesi” sözleşmesinde; davacı taraf satıcı, davalı taraf alıcı, … … ise ihale makamı olarak belirtilmiştir. Sözleşmenin özel hükümler bölümü 1. maddesinde, sözleşmenin konusu temin edilecek mühimmat miktarının 25.000 adet 40×46 parça tesirli mühimmat, 5.000 adet 40×46 yangın çıkartıcı mühimmat olduğu, satıcının sözleşme konusu mühimmatı … … Merkez Depoları Gölbaşı/Ankara adresine teslim edeceği, özel hükümler, madde 3 ödeme şartları bölümünde; sözleşme sırasında toplam tutarın %10 luk kısmı olan 156.000,00 USD’nin peşin olarak ödeneceği, geri kalan %90 lık kısmının ürün teslimi sırasında ödeneceğini kararlaştırılmıştır. Sözleşmenin genel hükümler bölümü madde 1.2. ”Eğer alıcı veya satıcı sözleşme koşullarına uymazsa veya taahhütlerinde gecikme olursa sözleşmenin toplam değerinin %6 sını geçmemesi şartı ile haftalık %0,5 oranında sözleşmeyi ihlal eden tarafa 1 penaltı uygulayacaktır.” genel hükümler madde 3.1 ”Satıcının talebi üzerine alıcı bu sözleşmenin bütünleyici bir kısmı olan Ek (F)’ ye sözleşmeden sonraki 3 iş günü içerisinde son kullanıcı belgelerini çıkaracaktır.” hükümleri mevcuttur.
Davacı yanca Büyükçekmece 11. Noterliği’nin 18.10.2016 tarih …. yevmiye nolu ihtarnamesi ile ihtarnamenin tebliğ tarihinden itibaren sözleşme kapsamında peşinat ödemesinin yapılmasının ve siparişinin geçilmesinin istendiği, aksi halde sözleşmenin feshedildiğininin bildirildiği, ihtarnamenin davalı yana 20.10.2016 tarihinde tebliğ edildiği, davalı tarafça, Ankara 36. Noterliği’nden keşide edilen 21/10/2016 tarihli …. yevmiye numaralı cevabi ihtarnamede özetle; penaltı uygulanacağını dair ihtarın tebliğ edildiği, davacı tarafın üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmediğinden davalı tarafın zarara uğradığı, mühimmat temini konusunda ana tedarikçi veya yurt dışı üretici firmaların temsilcisi olduklarına dair belge sunulması talep edilmesine karşın herhangi bir belge sunulmadığı, müvekkiline karşı yanıltıcı beyanlarda bulunulduğu, köklü firma oldukları belirtildiği halde Şubat 2016 tarihinde ticaret sicile kaydedildiğinin öğrenildiği, müvekkilinin ticari güveninin sarsıldığı, müvekkilinin ürünleri görmek istemesine rağmen ürünlerin gösterilmediği, fabrika ziyaret taleplerinin kabul edilmediği, son kullanıcı belgesi olması gerekmekteyken bu belgenin sunulmadığı, sözleşme konusu ürünleri ithal etme yetkisinin bulunmadığı fark edildiğinden sözleşmeyi haklı nedenlerle feshettikleri bildirilmiştir.
… 01/08/2018 tarihli yazısında, davalı ….’nden dava konusu 40×46 mm yangın mühimmatı alımı yapılmadığı, bahse konu dava ile ilgili 40×46 mm … … ve 40×46 mm….. alımlarının 27501 sayılı … Gazete’de yayımlanan 2010/87 sayılı Kararname Eki Esaslara istinaden istisna kapsamında yapıldığı, bunlara ilişkin son kullanıcı belgeleri düzenlendiği, ithal işlemleri yapılan mühimmatların …’ne teslim edildiği bildirilmiş, …’nün 17/12/2018 tarihli yazısında,25.000 adet 40×46 mm … Mühimmatı (Anti Personel) Tip-1 alımına ait son kullanıcı belgesinin düzenlenerek 29/12/2016 tarihinde, 4 kısım (60.000 adet) 40×46 mm … alımına ait son kullanıcı belgesinin …’nca düzenlenerek 18/09/2017 tarihinde ….. adına firma yetkilisi Aydın Şahin’e elden teslim edildiği bildirilmiştir.
09/08/2016 tarihli ”Mühimmat Temin Edilmesi”sözleşmesi hükümlerine göre; davacı şirketin ihale makamı olan …’nün ihtiyacı olan 25.000 adet 40×46 parça tesirli mühimmat ile 5.000 adet 40×46 yangın çıkartıcı mühimmatı 1.560.000,00 USD bedel karşılığında yurt dışından ithal edip … … Merkez Depoları Gölbaşı/Ankara adresine teslim etmeyi satıcı sıfatıyla üstlendiği, davalı şirketin ise sözleşme bedelini ödemeyi alıcı sıfatıyla taahhüt ettiği, sözleşme bedelinin % 10 tutarı olan 156.000,00 USD’nin sözleşme sırasında peşin olarak ödeneceğinin, alıcı veya satıcı sözleşme koşullarına uymazsa veya taahhütlerinde gecikme olursa sözleşmenin toplam değerinin % 6 sını geçmemesi şartı ile haftalık %0,5 oranında sözleşmeyi ihlal eden tarafa cezai şart uygulanacağının kararlaştırıldığı anlaşılmıştır.
Davalı tarafın sözleşme uyarınca ödemesi gereken sözleşme bedelinin % 10 tutarı olan 156.000,00 USD’ yi davacı tarafa ödemediği, davacı şirket tarafından … 11.Noterliği tarafından düzenlenen 18/10/2016 tarihli, 38445 yevmiye numaralı ihtarname ile cezai şart hükmü açıklanarak 156.000,00 USD peşinatın ödemesinin yapılmadığı belirtilmek suretiyle ihtarnamenin tebliğinden itibaren 2 gün içerisinde sözleşmede bahsi geçen ürünlerin siparişinin geçilmesini aksi takdirde sözleşmeyi feshettiklerini, sözleşmenin feshinden sonra tebligat tarihine kadar 9 haftalık ceza tutar olan 70.200,00 USD nin bildirilen banka hesap numarasına ödenmesinin bildirildiği, ihtarnamenin 20/10/2016 tarihinde davalı tarafa tebliğ edildiği, davalı tarafça, Ankara 36.Noterliği’nden keşide edilen 21/10/2016 tarihli … yevmiye numaralı cevabi ihtarname ile davacı tarafın üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmediğinden, sözleşme konusu ürünleri ithal etme yetkisinin bulunmadığı fark edildiğinden sözleşmeyi haklı nedenlerle feshettiklerinin bildirildiği dosya kapsamı ile sabittir.
Somut olayda, sözleşmede kararlaştırılan 156.000,00 USD peşinatın ödemesini yapmayan davalı tarafın sözleşme koşullarına uymadığı, davacı tarafın sözleşmenin kısım üç genel hükümler bölümü madde 1.2. ”Eğer alıcı veya satıcı sözleşme koşullarına uymazsa veya taahhütlerinde gecikme olursa sözleşmenin toplam değerinin %6 sını geçmemesi şartı ile haftalık %0,5 oranında sözleşmeyi ihlal eden tarafa 1 penaltı uygulayacaktır.” hükmüne göre, sözleşme tarihi olan 09/08/2016 tarihinden, sözleşmenin davalı tarafından feshedildiği, 21/10/2016 tarihe kadar geçen süre için 10 haftalık cezai şart tutarı olarak toplam 78.000,00 USD ( 1.650.000,00 USDx%0,5×10=78.000,00 USD) cezai şart alacağı talep edebileceği, davacı tarafın keşide ettiği 18/10/2016 tarihli, 9 haftalık ceza tutar olan 70.200,00 USD nin 2 gün içinde ödenmesi bildirilen ihtarnamenin 20/10/2016 tarihinde davalı tarafa tebliğ edildiği, davalı tarafın 70.200,00 USD cezai şart tutarı yönünden 23/10/2016 tarihinde temerrüte düştüğü anlaşılmıştır.
Mahkemece, yargılamanın HMK’da düzenlenen usul kurallarına uygun olarak yapılmış olmasına, kamu düzenine aykırılık hallerinin bulunmamasına, dosya kapsamındaki bilgi, belge ve toplanan deliller değerlendirilip yasal düzenlemelere uygun isabetli, yeterli gerekçeyle karar verilmiş olmasına, ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırılığın olmamasına göre taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekili ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1.maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30.-TL istinaf karar ve ilam harcından, peşin alınan 44,40.-TL harcın mahsubu ile bakiye 14,90.-TL harcın istinaf eden davacıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
3-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 18.384,89.-TL istinaf karar ve ilam harcından, peşin alınan 4.596,23.-TL harcın mahsubu ile bakiye 13.788,66.-TL harcın istinaf eden davalıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
3-İstinaf eden tarafından yapılan istinaf posta giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından karşı taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
5-HMK’nin 333.maddesi gereğince gider avansından kalanının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
6-Kararın tebliğinin Dairemizce yapılmasına,
HMK’nin 353/1-b-1 maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda 361/1. maddesi gereğince kararın tebliği tarihinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi ya da buraya gönderilmek üzere temyiz edenin bulunduğu yer Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi veya İlk Derece Mahkemesine verilecek dilekçe ile Yargıtay temyiz yasa yolu açık olmak üzere, 30/12/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
…

NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP, AYRICA FİZİKİ OLARAK İMZALANMAYACAKTIR.
“5070 sayılı Kanun m. 5 ve 6098 sayılı TBK m. 15. uyarınca elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan fiziki imza ile aynı sonucu doğurur.”