Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ

ESAS NO : 2019/2089 ( KABUL KALDIRMA)
KARAR NO : 2022/937

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 16/04/2019
ESAS-KARAR NO : 2016/564 E 2019/268 K

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit
KARAR TARİHİ : 28/06/2022
YAZILDIĞI TARİH : 18/07/2022

Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi davacı, davalı Davalı …- … ve davalı Davalı … …Ltd. Şti. vekili tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili; müvekkilinin iş yerinde hırsızlık olayı yaşandığını, birçok kıymetli evrakın yanında … Bankası AŞ’den alınan TL hesabına bağlı … seri numaraları arası 15 adet boş çek yapraklarının da çalındığını, davacı tarafından muhatap bankalara ihtarnameler keşide edilerek yaşanan hırsızlık olayı ve çek yapraklarının rızası dışında elinde çıktığı ve imza ve çek içeriklerinin sahte olarak düzenlenip ibrazı halinde ödeme yapılmamasına dair bilgi verildiğini, çalıntı çek yapraklarından … numaralı olanı davacı adına sahte imza atılmak suretiyle gerçeğe aykırı olarak davalılardan … Ltd. Şti.’nin lehtar olarak belirtilmek suretiyle ve 10/06/2016 tarihinde 150.000,00 TL ödeme yapılacak şekilde düzenlendiğini, davaya konu çekin hamil olarak … Saç ve Demir Ltd. Şti tarafından muhatap bankaya sordurulduğunu, diğer davalıların da ciro olarak çekte kayıtları olduklarını, çekin arka sayfasındaki lehtar … Ltd. Şti cirosonu oluşturan kaşe üzerinde imzasının bulunmadığını, özellikle lehdarın kaşesinin imza içermemesi durumunun ciro silsilesinin en başından bozuk olduğununun ispatı olduğunu, çekin lehdarı cirolar ve hamilin iyiniyetli olmadığının kabulü gerekeceğini, davacı firma yetkililerinin boş çek yaprağının çalındığı ilk günden karakola, savcılığa ve muhatap bankaya bilgi verildiğini ve çeklerin rızası dışında elinden çaktığını beyan ettiklerini, çeki ciro yoluyla da alsa tacir gibi hareket etmesi gereken kişilerin muhatabı arayarak çeki sorgulatmalarının gerektiğini belirterek öncelikle davaya konu çekin icra takibine konu olmaması için tedbir kararı akabinde de davanın kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı … Sac ve Demir….Ltd.Şti. vekili; dava dilekçesinde belirtilen çekin davalıya diğer davalı …Yapı … ile olan ticari alışverişlerinden dolayı borcuna karşılık 02/02/2016 tarihinde teslim alındığını, davalı şirketin çeki teminat olarak kullanmadığını ve milyonlarca cirosu olduğundan ve aylık yaklaşık 40 adet çek aldığından her çek aldığında tanzim eden bankayı araması gibi bir sorumluluğu ve zamanı bulunmadığını, müvekkili ile diğer davalı … Metal arasında yıllar öncesine dayanan ticari ilişki olduğunu, bu güne kadar aralarında herhangi bir ödeme sorunu yaşanmadığını, karşılıksız çekler çıktığında hemen ödemenin yapıldığını, hiçbir şüphe duymadan çekin aylar önce …bank AŞ takas merkezine tahsil için teslim edildiğini, çekin karşılıksız çıkması üzerine hemen kendisine çeki veren davalının arandığını ve çekin ödenmemesi üzerine çekin davalı … Metal’e iade edildiğini bildirerek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı …; davalılardan … ile birlikte çalıştığını, babasının çek ile ilgili işlemleri yapmak üzere kendisine teslim ettiğini, kendisininde … Saç ve Demir Mamülleri San Tic. Ltd. Şti’ne ciro ettiğini, çekin karşılıksız çıkması üzerine geri teslim alarak babasına verdiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı …; davaya konu çekin diğer davalı … isimli şahıstan kendisine geçtiğini, kendisinin de çeki …’ye ciro ettiğini, çekin karşılıksız çıkması üzerine çeki iade alarak, kendisine çeki veren … isimli şahsa teslim ettiiğini, çekin evveliyatı ile ilgili bilgilerinin bulunmadığını bildirerek davanın reddini talep etmiştir.
Diğer davalılara usulüne uygun yapılan tebligata rağmen, yargılamaya katılmadıkları gibi cevap da vermemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ
Mahkemece; dava konusu çekle ilgili … Bankasına yazılan müzekkereye verilen cevaba göre keşidecisi davacı olan çekin 10/06/2016 tarihinde …bank A.Ş Cennet Kredikolay Şubesi tarafından takas odası aracılığıyla elektronik ortamda ibraz edildiği, takas sisteminde ”98-Diğer” kodu çerçevesinde işlem yapıldığı ve çek alacaklısına ödeme yapılmadığı yönünde cevap verildiği, takas bankası olan …bank’a yazılan müzekkereye ise, dava konusu çekin 10/06/2016 tarihinde … Sac ve Dem. Mam. Tic. San. Ltd. Şti. Tarafından … Metro Şubesine ibraz edildiği ve çekteki imza uyuşmazlığı nedeniyle çek tutarının ödenmediği şeklinde cevap verilmiş ve çek görüntüsü yazı ekinde sunulduğu, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına 2015/111641 Soruşturma Sayılı dosya hakkında yazılan yazı uyarınca UYAP sisteminden gönderilen dosyanın incelenmesinde dava dışı … Ltd Şti.’nin müşteki olduğu dava konusu çek dışındaki çekler hakkında şikayetçi olunduğu ancak aynı tarihte yaşanan hırsızlık olayına ilişkin şikayetin yer aldığı, davalı … … Ltd Şti vekilinin bir kısım fatura, sevk irsaliyesi, ticari defterlerinden bir kısım suret ve çekin …’ye imza karşılığı teslim edildiğine dair çekin önlü arkalı fotokopisine dair evraklar sunduğu, yine diğer davalı …’nin de çeki …’a teslim ettiğine dair çekle ilgili teslim ve tesellum tutanağı başlıklı tarihsiz belge sunduğu, davacı vekilinin çek yapraklarının boş olarak çalındığı ve sahte imza atıldığı iddiası ile imza itirazında bulunduğu, işbu sahtelik iddiasının herkese karşı ileri sürülebilir mutlak def’ilerden olduğu ve ispat yükünün çekteki imzanın davacıya ait olduğuna yönelik imza incelemesi yapılmak suretiyle davalılar üzerinde olduğu, bu tespiti sonrası 29/01/2019 tarihli celse 5 nolu ara karar uyarınca, çekte yasal hamil olarak gözüken davalı … Sac Demir Mamulleri Ltd. Şti vekiline ve davalılar beyanları uyarınca hamil olduğu iddia edilen …’a çek aslını bilirkişi incelemesine esas olmak üzere iki haftalık kesin süre içerisinde sunulması, çek aslının belirtilen süre içerisinde sunulmaması halinde çekteki imzanın davacı şirket yetkililerine ait olmadığının kabul edileceğinin ihtaratlı olarak tebliğine karar verildiği ara karara uygun olarak yapılan ihtaratlı ve usulüne uygun tebliğe rağmen verilen süre içerisinde çek aslının sunulmadığı, çek aslının sunulmamış olması nedeniyle davacının imza itirazının ihtaratta belirtildiği şekli ile davacı şirket yetkililerine ait olmadığının kabulü gerektiği davacının çek nedeniyle borçlu olmadığının tespitine, iptal talebinin reddine karar verilmiş, hükme karşı taraf vekillerince istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ
I_-)Davacı vekili;
Davaya konu çekin çalındığını, çekin iptaline karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu belirterek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılarak çekin iptaline karar verilmesini istemiştir.
II_-)Davalı …- …;
Davaya konu çekte sadece cirolarının olduğunu, çeki iade ettiklerini, yargılama gideri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulamayacaklarını bildirerek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılarak vekalet ücreti ve yargılama giderinden sorumlu tutulmamalarına karar verilmesini istemiştir.
III -)Davalı … Saç. …Ltd. Şti.vekili;
Müvekkili tarafından sunulan çek teslim tutanağının incelenmediğini, çeki Davalı … ‘ den aldığını, karşılıksız çıkınca çeki ciro edene iade edildiğini, çekin iade edildiğinden habersiz dosyanın karara çıkarıldığını mahkeme tarafından yargılama aşamasında hatalı olarak verilen kesin sürede tekrar çek teslim tutanağı ibraz edilerek, müvekkil şirketin iyi niyeti ispatlanmış olmasına karşın, kesin sürede çekin müvekkil şirket uhdesine olmadığını gösteren imzalı çek teslim tutanağı sunulmasına karşın 16.04.2019 tarihli karar celsesinde duruşma zaptına dahi sunulan belgeler geçirilmeyerek “çek aslının sunulmadığı” hatalı gerekçesiyle davanın kabul edildiği eksik incelediği de aşikar olduğunu bildirerek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Uyuşmazlık takibe dayanak çek altındaki imzanın davacıya ait olup olmadığı ve definin davalılara karşı ileri sürülüp sürülemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, kambiyo senedindeki imza inkarına dayalı olarak açılan menfi tespit davasıdır.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
Dava, çek nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti ve çekin iptali istemine ilişkindir. Davada davacı davaya konu çek hakkında keşideci imzasının şirketin yetkili temsilcisine ait olmadığı iddiasına dayanmıştır. İmza inkarı halinde imzanın ilgiliye ait olduğunu ispat yükü senedi elinde bulunduran hamile aittir. Nitekim mahkemece imza incelemesine esas olmak üzere çek aslının sunulması için meşruhatlı davetiye çıkarılmışsa da senet metninde son hamil olduğu anlaşılan davalı adına ihtarname çıkarılmış ise de son hamil davalı … Saç. .. Ttd.Ş. Kendisinden önceki ara cirantaya iade ettiğini, anılan ara ciranta da kendinden önceki davalı …’ a çeki iade ettiğini bildirilmesine rağmen ciro yoluyla son hamil davalıya davetiye çıkarılmıştır. Çeki ibraz elinde bulunduran çek alacaklısına aittir. Yargılama sırasında davaya konu çekin kaybolduğu tespit edilmemiştir. İmzada sahtecilik iddiası kambiyo senetlerinde mutlak defi olup lehtar ve ciro yoluyla hamil ciranta ve son hamile karşı ileri sürülebilir. Mevcut delil durumuna göre tüm davalılar yönünden kabul kararı verilebilmesi için çeke ulaşılmaya çalışılması gerekir. Davalı … ‘nin çek aslını ara ciranta davalı …’a teslim ettiğini beyan ettiğine göre buradan çek aslının temin edilerek yöntemince gerekli inceleme yapılarak süre verilerek çeke ulaşılmaya çalışılması gerekirken Mahkemece imza incelemesi yapılması için senet hamili davalı …’a meşruhatlı davetiye çıkarılması, davacının huzurda alınacak imza örneklerinin yanı sıra çek keşide tarihi öncesi ve sonrası tarihlere ait emsal imza örnekleri getirtilerek imza örnekleri bilirkişi incelemesine tabi tutularak varılacak sonuç çerçevesinde karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
Mahkemece davaya konu çekteki imzanın davacıya ait olup olmadığının tespitiyle oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekir. Mahkemenin gerçeğin ortaya çıkması için görevlendireceği bilirkişi aracılığıyla inceleme yaparak, davacı yanın imza inkârı yönünden mahkemece kesin kanaat içeren uzman bilirkişiden düzenlenmiş, denetime elverişli olacak şekilde bilirkişi raporu alınması gerekirken bu yönün göz ardı edilerek yazılı olduğu biçimde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Davanın esasıyla ilgili olarak gösterilen “uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin” toplanmaması ile anlaşılması gerekenin hakimin belirli bir yargıya vararak karar vermesinde etkili/esaslı nitelikteki deliller sözedilmekte olup bu özellikte delillerin toplanmaması tahkikatın büyük ölçüde yeniden yapılmasını gerektirir nitelikte ise HMK’nin 353/I-a-6.maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Zira somut olayda olduğu gibi tarafların dayanmış olduğu tüm delillerin toplanarak değerlendirilmesi zorunlu olup anılan araştırma ile delil toplanmaması ve bu delillerin değerlendirilmemiş olması halinde yargı sistemimiz bakımından benimsenmiş olan dar istinaf sisteminden uzaklaşılarak ilk derece mahkemesince değerlendirilmemiş olan konularda ilk defa istinaf mahkemesince bir delile ilişkin olarak tartışma yapılarak yargıya varılacaktır ki bu da iki dereceli yargılama olan istinaf yargı sistemi ile bağdaşmayacaktır.
Bu bakımdan ilk derece mahkemesince davanın esasına yönelik uyuşmazlığın giderilmesi için yukarıda açıklanan delillerin toplanmaması ve bu delillere ilişkin herhangi bir değerlendirme yapılmamış olması bakımından taraf vekillerinin istinaf başvurusunun HMK’nin 353/1-a-6. maddesi uyarınca kabulüne ve ilk derece mahkemesinin kararının anılan gerekçelerle kaldırılmasına kabul kaldırma nedenine göre sair istinaf itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-İstinafa başvuran tarafların istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesi, 2016/564Esas, 2019/268Karar ve 16/04/2019 tarihli kararının KALDIRILMASINA,
2-HMK.’nin 353/1-a-6.maddesi uyarınca davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye GÖNDERİLMESİNE,
3-İstinaf başvurma harcı dışında alınan istinaf karar ilam harcının istek halinde yatıranlara İADESİNE,
4-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından istinaf kanun yoluna başvuran lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
5-Taraflarca yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince verilecek nihai kararda dikkate alınmasına,
6-Kararın tebliğinin ilk derece mahkemesince yapılmasına,
HMK’nin 353/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu 28/06/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan…

Üye…

Üye…

Katip…

NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP, AYRICA FİZİKİ OLARAK İMZALANMAYACAKTIR.
“5070 sayılı Kanun m. 5 ve 6098 sayılı TBK m. 15. uyarınca elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan fiziki imza ile aynı sonucu doğurur.”