Emsal Mahkeme Kararı Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi 2019/1060 E. 2021/2236 K. 30.12.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ

… HAKKINDA KARAR VERİLMESİ )

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 30/01/2019
ESAS-KARAR NO ….

DAVANIN KONUSU : Tazminat
KARAR TARİHİ : 30/12/2021
YAZILDIĞI TARİH : 21/01/2022

Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili, müvekkili ile … Otomotiv- … arasında 23/04/2016 tarihinde “Araç Satış Sözleşmesi” tanzim edildiğini, bu sözleşmeye göre; … isimli şahsın sahibi olduğu ancak zilyetliği müvekkilinde olan 1994 model … … marka aracın devri ile 4.500,00 TL’nin ödemesinin müvekkili tarafından davalıya yapılacağı, akabinde davalının 2001 model … … marka aracın devrini müvekkil adına yapacağı, daha sonra müvekkilinin toplamda 5.956,00 TL nakit ve 3.750,00 TL senet olmak üzere 9.706,00 TL ödemeyi davalıya yapacağını, bu sözleşme gereği 4.500,00 TL bedeli sözleşme günü müvekkilinin elden teslim ettiğini, satış sözleşmesinde bahsi geçen … adına kayıtlı 1994 model … … marka aracın devrinin, davalının devredilmesini istediği … isimli şahsa 09/05/2016 tarihinde devrettiklerini, ayrıca müvekkilinin 28/04/2016 tarihinde … kanalıyla … hesabına 2.375,00 TL, 29/04/2016 tarihinde banka kanalıyla müvekkili adına … tarafından …’ın yanında çalışanı … hesabına 3.000,00 TL, 05/05/2016 tarihinde … kanalıyla … hesabına 581,00 TL ödediğini, müvekkilinin davalı lehine 3.750,00 TL ve 6.000,00 TL bedelli iki adet senet tanzim ettiğini, müvekkilinin davalıya toplamda 10.456,00 TL nakit para verdiğini, 9.750,00 TL bedelli iki adet senet verdiğini ve piyasa değeri ortalama 15.000,00 TL olan bir adet araç devrettiğini, buna karşılık davalının sözleşme gereği 2001 model … … marka aracı devretmesi gereken bu aracın devrini çeşitli bahaneler sunarak yapmadığını, müvekkilini zarara uğratmak için vermiş oldukları 3.750,00 TL bedelli senedi de icraya koyarak takip başlattığını, takibe itiraz ettiklerini beyanla, 23/04/2016 tarihli sözleşmenin feshi ile müvekkilin davalıya devrettiği aracın iadesine, bunun mümkün olmaması durumunda aracın bedeli olan 15.000,00 TL ve davalıya ödemiş oldukları 10.456,00 TL olmak üzere toplam 25.456,00 TL’nin faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, Konya 9. İcra Müdürlüğü’nün 2016/10079 Esas sayılı dosyası ile takibe konulan 3.750,00 TL ve 25/09/2016 vade tarihli 6.000,00 TL bedelli senedin iptali ile müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine karar verilmesi talep ve dava etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı cevap vermemiş, duruşmalara katılmamıştır.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ
Mahkemece, taraflar arasında 23/04/2016 tarihli harici şekilde oto satış mukavelesi düzenlendiği, sözleşme doğrultusunda aldığı aracın bedeline mahsuben davacı kendisine ait olan … plakalı aracını Kayseri Kayseri 6. Noterliği’nin 23/09/2011 tarihli satışı ile davalının gösterdiği dava dışı …’e devrettiği, davacının harici araç satış sözleşmesi gereği davalıya toplamda 11.000,49 TL ödeme yaptığı, ayrıca Konya 9. İcra Müdürlüğü’nün 2016/10079 Esas sayılı takip dosyasına dayanak yapılan 25/06/2016 vadeli 3.750,00 TL bedelli senedi ve 25/09/2016 vadeli 6.000,00-TL bedelli senedi davalıya verdiği, 2918 Sayılı Yasanın 20/2-d maddesi uyarınca; trafik sicilinde kayıtlı bulunan araçların devir ve satışına yönelik sözleşmelerin resmi şekilde yapılması zorunlu olduğu, taraflar arasındaki harici oto satış sözleşmesi resmi şekle uygun yapılmadığından geçersiz olduğu ve tarafları bağlamayacağı,
Konya 9. İcra Müdürlüğü’nün 2016/10079 esas sayılı takip dosyasına konu 3.750,00-TL bedelli senedin bedelinden 862,17-TL’nin davacı tarafından takip dosyasına ödenmiş olması ve senedin davalı tarafından davacıya iade edilmesi nedeniyle bakiye 2.887,83-TL’lik kısmı yönünden dava konusuz kaldığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
davacıya ait iken noter senedi ile satışı ve trafikten üçüncü kişiye devri yapılan davacıya ait … plakalı aracın daha sonrada çeşitli kişilere noter satışı ve trafikten devrinin yapılması suretiyle çok sayıda el değiştirdiğinden aracın iadesini talep etme imkanının ortadan kalktığı, aracın değerini isteyebileceği, gerekçesi ile Davanın KABULÜNE, “1- 23/04/2016 tarihli “oto satış mukavelesi” başlıklı sözleşmenin feshine,
2- Davacı tarafından ödenen toplam 11.000,49-TL ve davalı tarafa devrettiği … plakalı araç bedeli olan 15.000,00-TL olmak üzere toplam 26.000,49-TL’den davacının talebi bağlı kalınarak 25.456,00-TL’nin iş bu dava tarihi olan 19/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davacıya ait … plakalı aracın 3. kişilere devrinin yapıldığı görülmekle bu aracın iadesine yönelik davacının terditli talebinin reddine,
3- Konya 9. İcra Müdürlüğü’nün 2016/10079 Esas sayılı takip dosyasına konu 3.750,00-TL bedelli senedin bedelinden 862,17-TL’nin davacı tarafından takip dosyasına ödenmiş olması ve senedin davalı tarafından davacıya iade edilmesi nedeniyle bakiye 2.887,83-TL’lik kısmı yönünden dava konusuz kaldığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
4- Dava konusu edilen 6.000,00-TL bedelli 25/09/2016 vadeli senet nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, hüküm kesinleştiğinde bu senedin davacı yönünden iptaline” karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
İstinaf kanun yoluna Davalı vekili tarafından; Mahkemece oto satış mukavelesinin feshine dair kurulan hükmün isabetsiz olduğu, zira sözleşmenin adiyen düzenlenmesi nedeniyle zaten geçersiz olduğu, davacı tarafın davalıya elden herhangi bir ödeme yapmamış olmasına rağmen delil olmadan davalının yanında çalışan … hesabına 3000 TL gönderdiği iddiası üzerine karar vermesinin hatalı olduğu bu ödemenin tamamen dava konusu olay dışında yapılan bir ödeme olduğu, ne sebeple gönderildiğini bilmediği, davacı tarafın iddia ettiği gibi davalıya devredilen herhangi bir araç olmadığı, 94 model … … marka aracın hiçbir zaman davalıya devredilmediği, ayrıca 6000TL bedelli 25.09.2016 tarihli bir senedin de söz konusu olmadığı mahkemece bu beyanlar geçerli kabul edilerek davanın kabulünün hatalı olduğu bildirilmiştir.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Davacının talep edebileceği alacağın kapsam ve miktarı uyuşmazlık konusudur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, araç satışı nedeniyle, verilenlerin iadesi, menfi tespit istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355.maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
23.04.2016 tarihli araç satış mukavelesi başlıklı sözleşme ile satıcı … Otomotiv … alıcı … 2001 model minibüs satımı için düzenlendiği satış bedelinin 26.500,00 TL olarak gösterildiği, karşılığında 1994 model … … 4500 TL nakit 6500,0 TL, 29.04.2016, 25.06.2016 3.750,0TL ödenecektir yazılı olduğu ve kapora olarak 4500 TL alındığı noter satışı tekamül ettiğinde naktin tamamının verileceği belirtilmiştir.
Kayseri Emniyet Müdürlüğünce, … plakalı aracın Kayseri 6. Noterliğinin 23/09/2011 tarihli satışı ile … adına, Iğdır 1. Noterliğinin 20/05/2016 tarihli satışı ile …., Iğdır 1. Noterliğinin 23/08/2016 tarihli satışı ile ….28/06/2017 tarihli satışı ile …10/10/2017 tarihli satışı ile … 24/10/2017 tarihli satışı ile…. Noterliği’nin 24/10/2017 tarihli satışı ile … adına ve …. talebi ile de tasfiyeye tabi tutulacağından 10/01/2018 tarihinde kayıtlarının kapatıldığı bildirilmiştir.
Davacı vekili 30/01/2019 tarihli celsede duruşma tutanağını imzalayarak, bilirkişi raporunda sözü edilen 317,68 TL bedelli ödeme yönünden herhangi bir talepleri olmadığını, bu miktarın dışındaki diğer taleplerini tekrar ettiklerini; 11.09 2017 tarihli dilekçe ile de 25.06.2016 vadeli 3.750,0 TL lik bunu yapılan kısmi ödemeleri dışında iade edildiği bu bonoya ilişkin olarak icra dosyasına toplamda 862,17TL ödediği, bunun dışındaki 2.887,83TL kısım yönünden davanın konusuz kaldığı bildirilmiştir.
Mahkemece alınan bilirkişi raporunda; … plakalı 1994 model … … marka kamyonetin dava tarihi olan 19/06/2016 tarihi itibariyle ikinci el piyasa rayiç bedelinin 15.000,00 TL olduğu belirlenmiştir.
Davacı dava dilekçesinde satış nedeniyle davalı tarafa toplam 10.456,0TL nakit para, zilyetliği kendisine ait … aracı ve davaya konu senetleri verdiğini bildirerek, verilen bedellerin iadesi ile senetlerden dolayı borçlu olmadığının tespitini istemiştir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmişse de; öncelikle taraflar arasında düzenlenen 23/04/2016 tarihli “oto satış mukavelesi” geçersiz olarak düzenlendiğinden mahkemece sözleşmenin feshine değil, sözleşmenin geçersizliğinin tespitine şeklinde hüküm kurulmalıdır.
Sözleşmede özel şartlar bölümünde satıma konu aracın karşılığında 1994 … … aracın verileceği belirtildiğinden ve aracın devrinin yapılıp el değiştirdiği anlaşılmakla aracın iadesi olanaklı bulunmadığından mahkemece belirlenen 15.000,0TL rayiç değere hükmedilmesi doğru olmuştur.
Davaya konu edilen senetlerin incelenmesinde ihdas nedeninin nakten olduğu, sözleşmede açıkça senetlere bir atıf olmadığı gibi senetlerde de sözleşmeye atıf olmadığı, kambiyo senetleri illetten mücerret olup teminat olarak verildiği hususu da kanıtlanamadığından 6.000,00-TL bedelli 25/09/2016 vadeli senet yönünden davacının menfi tespit isteminin kabulü doğru olmayıp, buna yönelik davacı talebinin reddi gerekmiştir.
Diğer senet iade edildiğinden bu hususta mahkemece verilen karar yerinde görülmüştür.
Davacı tarafça talep edilen bedellere ait belgelerin incelenmesinde; sözleşmenin 2.maddesinde kaparo olarak 4.500,0TL alındığı belirtilip davalı tarafça da sözleşme imzalanmış olmakla bu bedele yönelik davacı talebinin kabulü gerekmiştir.
Davacı tarafça ödendiği bildirilen diğer bedeller yönünden ise dosyaya sunulan ödeme belgelerinde paranın ne için ödendiğine dair bir açıklama bulunmadığı, ödemelerin sözleşmenin tarafları dışındaki kişiler arasında gerçekleştiği, araç satımı nedeniyle paranın gönderildiğinin kanıtlanamadığı gözetildiğinde bu bedellere yönelik talebin kabulü doğru olmamıştır.
Buna göre davacı tarafça talep edilen 4.500,0TL kaparo, devredilen … plakalı araç bedeli olan 15.000,00-TL olmak üzere 19.500,0TL bedel ile sözleşmenin geçersizliğinin tespiti isteminin kabulüne ve davalı tarafça davacıya iade edildiği belirlenen Konya 9. İcra Müdürlüğü’nün 2016/10079 Esas sayılı takip dosyasına konu 3.750,00-TL bedelli senedin bedelinden 862,17-TL’nin davacı tarafından takip dosyasına ödenmesi nedeniyle bakiye 2.887,83-TL’lik kısmı yönünden dava konusuz kaldığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına, diğer senet yönünden ise istemin reddi gerektiğinden davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile HMK’nin 353/1.b.2.maddesi uyarınca ilk derece mahkemesince verilen kararın düzeltilerek yeniden esas hakkında karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/133 Esas, 2019/104 Karar ve 30/01/2019 tarihli kararının HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince DÜZELTİLEREK YENİDEN ESAS HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE,
2-a-Davanın KISMEN KABULÜ ile ;
b- 23/04/2016 tarihli “oto satış mukavelesi” başlıklı sözleşmenin geçersizliğinin tespitine,
c-Davacı tarafından ödenen toplam 19.500,0TL’nin dava tarihi olan 19/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Fazlaya dair talebin reddine,
d-Konya 9.İcra Müdürlüğünün 2016/10079 sayılı takip dosyasına konu 3.750,00-TL bedelli senedin bakiye 2.887,83-TL’lik kısmı yönünden dava konusuz kaldığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
e-Dava konusu edilen 6.000,00-TL bedelli 25/09/2016 vadeli senet nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine dair istemin reddine,
f-Harçlar Kanunu gereği alınması gerekli 1.588,20TL karar ve ilam harcından peşin alınan 601,24-TL harcın mahsubu ile bakiye 986,96TL harcın davalıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
g-Davacı tarafından yapılan 29,20TL başvurma harcı, 601,24-TL peşin harç, 1.005,20-TL posta giderleri ve bilirkişi ücretleri toplam 1.635,64-TL yargılama giderinin kabul/ret oranına (%66,03) göre 1.080,00TL sinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, bakiye tutarın davacı üzerinde bırakılmasına,
h- HMK’nin 333.maddesi gereğince artan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
ı-Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince hesap ve taktir olunan 5.100,00-TL (maktuya tamamlanarak) vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
i-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden reddedilen tutar gözetilerek AAÜT uyarınca 5.100,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
İstinaf aşamasında yapılan harç ve masraflar yönünden ;
3-İstinaf karar harcının talep halinde ve karar kesinleştiğinde davalıya iadesine,
4-İstinaf eden davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderinin takdiren üzerinde bırakılmasına,
5-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından karşı taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
6-HMK’nun 333.maddesi gereğince gider avansından kalanının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
7-Kararın tebliğinin ilk derece mahkemesince yapılmasına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, HMK’nin 362/1.a maddesi gereğince kesin olmak üzere 30/12/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.